9.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2.DÖNEM 1.YAZILI B GRUBU
KÖSEM SULTAN
MEHMET (birden Turhan’a dönüp)
Benim yeni lalam kim olacak, anne
mührümü kime vereceğim?
(Turhan şaşırmış, mahcup bakınırken)
KÖSEM (keskin, Murat’ı göstererek):
Saltanatını bütün tehlikelere karşı koruyan
yeniçeri ocağının başı Murat Ağa kulunuz
uygundur sadrazamlığa, artık lalanız odur.
1. A.Turan Oflazoğlu’nun yazmış olduğu Kösem Sultan adlı eserin hangi tiyatro türüne girdiğini yazarak bu türe ait dört özelliği belirterek bu eserin konusunu yazınız.
2. Bir oyunun metnini okumakla o oyunu tiyatroda seyretmek arasındaki farkları belirtiniz.
3. Bir tiyatro metninde mekânın ve kişilerin betimlenmesi neden önemlidir? Yazınız.
4. Hazırlıklı konuşmanın planlama aşamasında neler yapılmalıdır? Yazınız.
5 ve 6.sorular aşağıdaki paragrafa göre yapılacaktır.
Nastasya da çıkıp odada yalnız kalır kalmaz, hasta, üzerindeki yorganı fırlatıp attı ve hemen yataktan kalktı. İçini yakıp kavuran bir sabırsızlıkla beklemişti herkesin çıkıp gitmesini; bir an önce işe girişmek istiyordu. Ama yapacağı iş neydi? Az önce yataktayken aklında olan şeyi, sanki bile bileymiş gibi, kalkar kalkmaz unutmuştu. “Tanrım! Bana bir tek şeyi söyle: Her şeyi biliyorlar mı, yoksa daha bilmiyorlar mı? Belki de her şeyi biliyorlar da yattığım sürece benimle alay etmek için bildiklerini gizliyorlar? Sonra birden odaya girecekler ve olup bitenleri ne zamandır bildiklerini söyleyiverecekler… Ne yapayım şimdi ben? Hay aksi, Daha demin aklımdaydı yapacağım şey, şimdi, sanki kasten unuttum!..”
5. Suç ve Ceza’dan alınan bu paragrafta hangi anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır, Suç ve Ceza’nın ana fikri nedir? Yazınız.
6. Yukarıdaki paragrafta altı çizili kelimelerin türlerini yazınız.
7. Romanda anlatma tekniği, gösterme tekniği ve özetleme tekniği gibi birçok teknik kullanılır Aşağıdaki paragrafta bu tekniklerden hangisi kullanılmıştır?
“Ali Rıza Bey, Babıali yetiştirmelerinden bir mülkiye memuruydu. Otuz yaşına kadar Dahiliye kalemlerinden birinde çalışmıştı.
Belki ölünceye kadar da orada kalacaktı. Fakat kız kardeşiyle annesinin iki ay ara ile ölmesi onu birdenbire İstanbul’dan soğutmuş, Suriye’de bir kaza kaymakamlığı olarak gurbete çıkmasına sebep olmuştu.”(Yaprak Dökümü)
8. Aşağıda verilen romanların konularına göre ne tür romanlar olduğunu belirtiniz.
Eylül (Mehmet Rauf):
Yaban (Yakup Kadri):
Yaprak Dökümü (Reşat Nuri):
Yüzüklerin Efendisi (Tolkien):
9. Aşağıdaki cümlelerde bağlaçların altını çizerek görevlerini cümlenin karşısına yazınız.
Leyla ile Necla artık muratlarına ermişlerdi.
Ne yaşayış tarzını ne evlerine girip çıkanları beğenmiyordu.
Akıntıya karşı kürek çekmek istiyor; fakat kolunu bir türlü kaldıramıyordu.
10. Ali Rıza Bey bunu anladıktan sonra oğluna daha çok acımaya başladı.
Çocuğun günden güne süzüldüğü ve eridiği görülüyordu. Bu öldürücü eğlence gecelerinden sonra çok kere yatmadan çantasını alarak sokağa çıkıyor, akşamları nerelerde ve ne şekilde didip uğraştığını kimse bilmiyordu. Fakat onun yatağa girecek derecede hasta olduğunu kimse anlamıyordu.
Yaprak Dökümü romanından alınan yukarıdaki parçada bulunan zamirlerin ne tür zamirler olduğunu belirtiniz.
Not: Her soru 10 puandır.
CEVAPLAR:
9.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2.DÖNEM 1.YAZILI B GRUBU
1. Trajedi türündedir. Trajedinin özellikleri:
1) Erdem ve ahlak ön plandadır.
2) Güldürücü unsuru yoktur.
3) Konular mitolojiden yani efsanelerden ve tarihten alınmıştır.
4) Kişiler soylu ve olağanüstüdür.
5) Diyalog ve koro bölümlerinden oluşur. Koro esere lirizm katar.
6) Üç birlik kuralına uyulur. Yani zaman birliği, yer birliği, olay birliği vardır. Buna göre, olay yirmi dört saatte geçer, baştan sona aynı yerde yaşanır ve tek olay canlandırılır.
7) Vurma, yaralama, öldürme gibi dehşet uyandırıcı, acı verici olaylar seyircinin gözü önünde geçmez.
8) Şiir biçiminde oluşturulur.
9) Ağırbaşlı, seçkin bir dil ve anlatım görülür.
Eserin konusu: Kendi menfaatleri için devletin menfaatlerini hiçe sayan, iktidar hırsıyla kendini sonunu hazırlayan Kösem Sultan anlatılıyor.
2. Tiyatro eserleri genel olarak oynanma esnasında tekrar oluşturan metinlerdir. Tiyatro eserinin yazılma amacı okunmak değil, oynanmaktır. Bu sebeple metinle metnin oynanması arasında anlatım bakımından bir farktır. Metni okurken konuşmaları, kişileri hayalimizde canlandırırız. Ama oyunu izlerken görsel ve işitsel açıdan etkileşim daha fazladır. Tiyatrolarda müzik de olduğu için oynanma esnasındaki müzik de tiyatroya ayrı bir hava katar. Ancak bunu metinde göremeyiz.
3. Mekan ve kişi betimlenmesi anlatılanları, oyuncuların hareketlerini okuyucunun zihninde canlandırılmasını sağlamak içindir, ayrıca mekan ve kişi betimlemesi oyunun sahnelenmesinde de yol gösteren çok önemli bir kılavuzdur.
4. a.Konuşmanın temel bölümlerini belirleme
b.Her bölümde vurgulanacak özellikleri belirleme
c. Konuşma içeriğini süreye göre düzenleme
ç. Konuşma metnini ve notlarını hazırlama
d.Konuşmada kullanılacak görsel ve işitsel araçları hazırlama
e. Konuşma provası yapma
5. İlahi bakış açısına sahip anlatıcı kullanılmıştır. Dostoyevski, Suç ve Ceza isimli eserinde hiçbir suçun karşılıksız kalamayacağını, nihayet bir gün her insanın ettiğini çekeceğini vurgulamıştır.
6. yalnız: zarf
içini: isim
herkesin: zamir
her: sıfat
ne: zamir
7. Özetleme tekniği kullanılmıştır.
8. Eylül (Mehmet Rauf): Psikolojik roman
Yaban (Yakup Kadri): Tezli roman
Yaprak Dökümü (Reşat Nuri): Sosyal roman
Yüzüklerin Efendisi (Tolkien): Fanstastik roman
9. Leyla ile Necla artık muratlarına ermişlerdi. (Kelimeleri bağlamıştır.)
Ne yaşayış tarzını ne evlerine girip çıkanları beğenmiyordu. (Kelime gruplarını bağlamıştır.)
Akıntıya karşı kürek çekmek istiyor; fakat kolunu bir türlü kaldıramıyordu. (Cümleleri bağlamıştır.)
10. bunu: işaret zamiri
nerelerde: soru zamiri
kimse: belgisiz zamir
onun: şahıs zamiri
9.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2.DÖNEM 1.YAZILI B GRUBU‘nu indir.
