EDEBİYAT TARAMA TESTİ 23
1.(I) Gazelin beyit sayısı 5-15 arasında değişir. (II) Gazelin ilk beytine “matla”, son beytine ise “makta” denir. (III) Matla beytinin dizeleri kendi aralarında uyaklıdır. (IV) Sonraki beyitlerin ikinci dizeleri serbest, ilk dizeleri ilk beyitle uyaklı olur. (V) Gazelin en güzel beyti ise beytü’l gazel ya da şah beyit olarak isimlendirilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B)II. C)III. D)IV. E)V.
2. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyat akımı sanatçılarının amaçları arasında yer almaz?
A) Şiirde hece ölçüsünü kullanma
B) Milli kaynaklara yönelme
C) Sone ve terza-rima gibi nazım şekilllerini kullanma
D) Konuları hayattan, yerli konulardan seçme
E) İstanbul halkının günlük konuşma dilini esas alma
3. Tanzimat dönemi edebiyatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İlk kez noktalama işaretleri kullanılmıştır.
B) Fransız klasisizmi ile romantizminin etkileri görülür.
C) Vatan, millet, hürriyet, eşitlik gibi konular işlenmiştir.
D) Divan edebiyatı nazım şekilleri bütünüyle terk edilmiştir.
E) Batı kaynaklı düzyazı türlerinde ürün verilmiştir.
4. Aşağıdakilerden hangisinde verilen destanların tümü Türklere aittir?
A)Bozkurt-Kalevala-Şu-Oğuz Kağan
B) Alp Er Tunga-Şu-Oğuz Kağan-Bozkurt
C) Oğuz Kağan-Mahabarata-Şu-Göç
D) Ergenekon-Türeyiş-Göç-Ramayana
E) Gılgamış-Alp Er Tunga-Bozkurt-Göç
5. Ahmet Haşim ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Fecr-i Ati şiirinin en önemli temsilcisidir.
B) Sanat için sanat anlayışını benimsemiştir.
C) Şiirlerinde hayalle birlikte musikiye önem vermiştir.
D) Sembolizm akımından etkilenmiştir.
E) Aruzun yanında hece veznini de kullanmıştır.
6. Gezici saz şairi hayatına uyarak diyar diyar dolaşan şair, her ayrıldığı yerden yeni bir yurt güzelinin özlemini yüklenerek ayrılmış; her vardığı yerde, yeni bir yurt güzeline gönül vermekte gecikmemiştir. Al veya mavi kadife şalvarlar giyen, ellerinde, başlarında gül ve papatya dizileri taşıyan bu yurt güzellerini ozan öve öve bitiremez. Yabancı illerde konuşulan dili yadırgayarak çok sevdiği Türkçeye benzemeyen bu dillerden hoşlanmadığını “Güzelleri şarkı söyler çığrışır / Dilleri var bizim dile benzemez” diye, Türkçe konuşulmayan yerleri sevmediğini ve bu duygusunu “Vatan tutup bu yerlerde kalınmaz / İlleri var bizim ile benzemez” diye ifade eder.
Bu parçada sözü edilen ozan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu
B) Dadaloğlu
C) Karacaoğlan
D) Aşık Ömer
E) Aşık Veysel
7. Batı etkisinde değişmeye başlayan edebiyatımızın önde gelen şahsiyetlerinden birisidir. Şiir hariç roman, hikaye, tiyatro, anı, seyahat yazısı, tenkit, deneme, makale gibi hemen her türde çok sayıda eser vermiştir. Kalemini halkı eğitme yolunda bir araç olarak görmüştür. Çoğunlukla sanat değeri düşük; ama yalın bir dille yazdığı eserleriyle halka faydalı olmayı amaçlamıştır. Hasan Mellah, Hüseyin Fellah gibi romanlarında olayın akışını keserek okura bilgiler vermiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal
B) Şemsettin Sami
C) Nabizade Nazım
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Ahmet Vefik Paşa
8. İkinci Yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarındandır. Şiire lise yıllarında aruz denemeleriyle başlamıştır. İlk şiiri Şarkısı-Beyaz adını taşır. İkinci Yeni hareketine katılmasıyla birlikte, şiirde anlamsızlığı savunan görüşleri benimsemiştir. Şiirin anayasaya aykırı olduğunu, yasa dışı olduğunu savunmuştur. Bu görüş onu şiirde öyküden kaçınmaya, çarpıcı, yoğun imge adacıklarından oluşan bir söz sanatına yöneltmiştir. Düzyazılarında sürekli yeni sorular sormuş; denemelerinde başka sanatçılar, özellikle şairler üzerinde durmayı yeğlemiştir. Üvercinka, Göçebe, Sevda Sözleri en çok bilinen şiir kitaplarıdır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlhan Berk
B) Edip Cansever
C) Ece Ayhan
D) Cemal Süreya
E) Turgut Uyar
9. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) Destandan hikayeye geçiş dönemi ürünü olan Dede Korkut Hikayeleri’nde nesrin yanı sıra nazımdan da yararlanılmıştır.
B) Halk şiirinde nazım birimi olarak dörtlük benimsenmiş, genellikle yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.
C) Türklerin kültür, tarih ve edebiyatına kaynaklık eden Orhun Yazıtları, Göktürk alfabesiyle yazılmıştır.
D) Divan şiirinde gazel, kaside ve mesnevinin kafiye örgüsü aynıdır.
E) Atabetü’l Hakayık iyilik, doğruluk, adalet vb. ahlaki konulardan söz eden, Edip Ahmet tarafından aruz vezniyle yazılmış bir eserdir.
10. Batılılaşmayı yanlış anlayan alafranga bir kişilik olan Bihruz Bey, eğlence düşkünü bir gençtir. Arabayla gezip eğlenir, sözlerinin arasında Fransızca kullanır. Çamlıca’da bir gün arabayla gezerken Periveş adlı kadınla tanışır ve sonrasında Bihruz Bey’in hayatı alt üst olur. Roman, Bihruz Bey’in şahsında ahlaki çöküntüyü, yanlış Batılılaşmayı gözler önüne serer.
Bu parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?
A) Araba Sevdası
B) Şıpsevdi
C) Sergüzeşt
D) Karabibik
E) Şair Evlenmesi
11. Sabri Esat Siyavuşgil, Ziya Osman Saba, Yaşar Nabi Nayır gibi sanatçılar, yazın dünyasına, ortaklaşa çıkardıkları bir dergiyle yerini aldılar. Amaçları hececilerin elinde tıkanan Türk şiirine yenilikler getirmekti. Ama bunda başarılı olamadılar. Tıpkı, Edebiyat-ı Cedide’ye karşı çıkıp bu topluluğun kanatları altına sığınan Fecr-i Aticiler gibi oldular. “Canlılık, samimiyet ve daima yenilik” sözleriyle özetledikleri girişimleri, temelde bu üç ilkeden de yoksundu. Verlaine, Mallarme, özellikle de Baudelaire gibi Fransız ozanlarını örnek aldılar.
Bu parçada sözü edilen edebi topluluk aşağıdakilerden hangisidir?
A) Beş Hececiler
B) Garipçiler
C) Yedi Meşaleciler
D) Genç Kalemler
E) İkinci Yeniler
12. Türk öykücülüğünün önemli isimlerinden olan sanatçının yazmaya ilgisi, daha lise sıralarında başlamıştır. İlk önce şiirler yazmış, bunları Meşale dergisine göndermiştir. Bu şiirlerde Faruk Nafiz gibi dönemin önemli şairlerinin açık etkileri vardır. Bu arada öykü de yazmaya başlayan sanatçıyı, Kenan Hulusi Koray teşvik eder. “İpekli Mendil” adlı ilk öyküsü varlık dergisinde yayımlanır. O yılların birbiri ardına batıp çıkan dergilerinde, gazetelerin eklerinde öykü ve yazılar yayımlamış, ilk kitabını da 1936 yılında çıkarmıştır. Semaver adlı bu öyküsünü diğerleri takip etmiştir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Memduh Şevket Esendal
B) Ömer Seyfettin
C) Sait Faik Abasıyanık
D) Tarık Buğra
E) Halit Ziya Uşaklıgil
13. … şiirde anlam kapalılığını benimseyen bir sanat akımıdır. Bu akıma bağlı şairler, “Anlam kapalı olmalı ki şiiri okuyan herkes ondan kendine göre bir anlam çıkarabilmelidir.” ilkesini benimserler. O yüzden dış dünya olduğu gibi yansıtılmaz bu akımda. Ağır, süslü bir anlatım tercih edilir. Bunun yanında kelimelerin oluşturacağı ahenk, musiki son derece önemlidir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Romantizm
B) Sürrealizm
C) Parnasizm
D) Sembolizm
E) Empresyonizm
14. Divan-ı Lügati’t Türk ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Türk edebiyatının bilinen ilk sözlüğüdür.
B) Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır.
C) Modern sözlük anlayışıyla yazılan lügat, ansiklopedik özellik taşımaktadır.
D) Türk kültürü, folkloru, tarihi hakkında bilgilere içermekiçtedir.
E) Sagu, koşuk, destan metinlerini de barındırmaktadır.
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin kafiye kullanılmamıştır?
A) Hiç durmayan gürültüsü bir türküdür, geniş
Milyonlarca haykırış dolu, milyonca sesleniş
B) Yıldızlar ülkesinde açıldıkça yükseğe
Başlar hayal edindiği alem görünmeğe
C) Som gümüşten sular üstünde, giderken ileri
Ta uzaklarda şafak bir bir açar perdeleri
D) Zil, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı
Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı
E) Ufkunda bir dakika görünmeksizin kara
Hür gökte, hür denizde uçar, hür ufuklara
16. Gerçek ya da düşsel bir olayı aktaran kısa düzyazı şeklindeki anlatıdır. Her şey olağanüstü etrafında şekillenir. Bunun nedeni okurda etki uyandırmaktır. Olayın geçtiği yer sınırlı, anlatım özlü ve yoğundur. Karakterler belli bir olay içinde gösterilir. Bu karakterlerin de çoğu zaman belli özellikleri yansıtılır. Yalın bir anlatımı vardır, yer yer kısa betimlemelere yer verilir. Türk edebiyatında Batılı anlamdaki ilk örneklerini Tanzimat döneminde Sami Paşazade Sezai, Küçük Şeyler adlı kitabıyla vermiştir.
Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Roman
B) Anı
C) Öykü
D) Tiyatro
E) Deneme
17. Aşağıdaki eser-yazar eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Risaletü’n Nushiyye-Yunus Emre
B) Zavallı Çocuk-Namık Kemal
C) Hüsn ü Aşk-Fuzuli
D) Şermin- Tevfik Fikret
E) Sebil ve Güvercinler-Ziya Osman Saba
18. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir gazelin matla beyti değildir?
A) Eyle sermestem ki idrak etmezem dünya nedür
Men kimem sâkî kolan kimdür mey ü sahba nedür
B) Bende Mecnundan füzun aşıklık istidadı var
Âşık-ı sadık benem Mecnun’un ancak adı var
C) Hasılım yok ser-i kûyunda belâdan gayrı
Garazım yok reh-i aşkında fenâdan gayrı
D) Kamu bîmârına cânân devâ-yı derd eder ihsan
Niçün kılmaz bana derman beni bîmar sanmaz mı
E) Ey bî-vefâ ki âdet olupdur cefâ sana
Billah cefâdır olma demek bî-vefâ sana
19. Uçmakta, konmadan, kıyısız bir denizde ruh
Benzer mi böyle bir kuşa Tufan içinde Nuh
Üstünde gök, sürekli bulutlarla, yüklüdür
Altında gür deniz ki ezelden köpüklüdür
Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telhmih
B) Cinas
C) Tekrir
D) Tezat
E) Hüsn-i talil
20. Hece ölçüsüyle yazdığı ilk şiirleri Dergah ve Milli Mecmua gibi dergilerde yayımlandı. Kendisinin yönettiği Ülkü dergisindeki şiirleriyle tanındı. Hece ölçüsünde yeni olanaklar aradığı şiirlerinde zaman zaman lirik bir dille kişisel duygularını aktardı. Zaman zaman da ülke sorunlarına el attı. Sonradan başladığı oyun yazarlığında da yine ulusal duyguları işledi. Köşebaşı, Köroğlu yazdığı oyunlardandır.
Yukarıdaki parçada tanıtılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar
B)Ahmet Kutsi Tecer
C) Ahmet Vefik Paşa
D) Ahmet Mithat Efendi
E) Ahmet Muhip Dıranas
21. Türk edebiyatının kendi kendisini yetiştirmiş ender yazarlarındandır.Fransızcayı, Fransızca gramer kitabı yazabilecek kadar öğrenmiştir. Kırk yılı aşkın bir süre boyunca hiç durmadan yazmıştır. Güçlü bir fikir adamı, romancı ve polemikçidir. Nurullah Ataç, Muhsin Ertuğrul, Aziz Nesin’le polemiğe girmiştir. Halk için yazdığı edebi değeri olmayan romanlarını Server Bedi imzasıyla yayımlamıştır. Cumbadan Rumbaya romanıyla, Cingöz Recai polis hikayeleri dizisi ünlü eserleridir. Ayrıca ders kitapları da yazmıştır. Onun fıkra ve makalelerinde sağlam bir mantık dokusu ve inandırıcılık görülür. Romanlarında olaydan çok tahlile önem vermiştir.
Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hüseyin Rahmi Gürpınar
B) Reşat Nuri Güntekin
C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Cemil Meriç
E) Peyami Safa
22. Aşağıdakilerin hangisi Abdülhak Hamit Tarhan’ın tiyatro türündeki eserlerinden biri değildir?
A) Sardanapal
B) Makber
C) Duhter-i Hindu
D) Macera-yı Aşk
E) Nesteren
23. Doğalcılık akımına bağlı olan sanatçı, Fransız edebiyatının en önemli öykü yazarlarındandır. Edebiyata şiirle başlamış, daha sonra öyküde karar kılmıştır. Dünya yazınında ses getirmiş, kısa öykü türünün en önemli temsilcisi haline gelmiştir. Onun öykülerinde her türlü ortam ve bu ortama uygun tipleri görmek mümkündür. Sıradan insanları büyük bir ustalıkla, yalın bir dille anlatmıştır. Ay Işığı, Güzel Dost, Ölüm Kadar Acı önemli eserlerindendir.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) La Fontaine
B) Emile Zola
C) Honore de Balzac
D) Corneille
E) Guy deMaupassant
24.Aşağıdakilerden hangisi Mehmet Akif Ersoy ile Tevfik Fikret’in ortak özelliğidir?
A) Parnasizmin etkisinde kalma
B) İslam birliği fikrini savunma
C) Heceyle de şiirler yazma
D) Aynı topluluk içinde yer alma
E) Düzyazıyı şiire yaklaştırma
CEVAPLAR: 1.D, 2.C, 3.D, 4.B, 5.E, 6.C, 7.D, 8.D, 9.D, 10.A, 11.C, 12.C, 13.D, 14.B, 15.B, 16.C, 17.C, 18.D, 19.A, 20.B, 21.E, 22.B, 23.E, 24.E
