HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR

HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR’IN ( 1864-1944) EDEBİ ŞAHSİYETİ:

Herhangi bir edebi topluluğa katılmamıştır.
Yazın yaşamına Ahmet Mithat Efendi’nin Tercüman-ı Hakiat gazetesinde başlamıştır.
İlk romanı Şık’ta Batılı yaşamı taklit ederken gülünç duruma düşen insanları anlatmıştır.
Eserlerinde İstanbul’un mahallelerindeki yaşam tarzını gerçekçi bir biçimde dile getirmiştir. Bu yönüyle sokağı edebiyata getiren sanatçı olarak kabul edilmiştir.
Yapıtlarını herkesin kolayca okuyup anlayabileceği bir dille yazmıştır.
Edebiyatımızda natüralizmin temsilcisi sayılmıştır.
Eserlerinde Ahmet Mithat geleneğini sürdürmüş; anlatımın akışına karışarak kendi duygu ve düşüncelerini aktarmıştır.
Eserlerinde kahramanları çevrelerinin diliyle konuşturmuş, taklitlere yer vermiştir.
Romanlarının önemli bir özelliği toplumsal yergi taşımasıdır.
Eserlerinde Tanzimat’tan Cumhuriyet sonrasına kadar, toplumsal değişimin bütün evrelerini İstanbul’un günlük yaşamını temel alarak işlemiştir.
Eserlerinde toplumsal ve ekonomik eşitsizlikleri, kadın erkek ilişkilerini, halkın din anlayışını ele aldı. Zeki ve kurnazların, saf ve cahilleri kandırarak işlerini yürüttükleri çarpık bir düzenden kurtulmak için akılcı düşüncenin gelişmesi gerektiğini savunmuştur. Dar sokakları, ahşap evleri, konakları, yalıları ve çarşılarıyla hep İstanbul’u işlemiştir. Romanlarında İstanbul’un her kesiminden, sınıfından insana yer vermiştir; külhanbeyler, züppeler, fahişeler, hanımefendiler, mahalle kadınları, paşalar, memurlar, beslemeler, imamlar, esnaf…
Çevre betimlemeleri üzerinde durmaktansa karakterlerini güçlendirmeyi tercih etmiştir.
Eserlerini önemli kılan bir başka özellik de yoksul çevrelerin kadın yaşamını dile getirerek onların çilesini işlemesidir.
Eserleri:

ROMAN:

Şık (1889)
İffet (1896)
Mutallâka (1898
Mürebbiye (1899)
Bir Muadele-i Sevda (1899)
Metres (1900)
Tesadüf (1900)
Şıpsevdi (1911)
Nimetşinas (1911)
Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1912)
Gulyabani (1913)
Cadı (1912)
Sevda Peşinde (1912)
Hayattan Sayfalar (1919)
Hakka Sığındık (1919)
Toraman (1919)
Son Arzu (1922)
Tebessüm-i Elem (1923)
Cehennemlik (1924)
Efsuncu Baba (1924)
Meyhanede Hanımlar (1924)
Ben Deli miyim (1925)
Tutuşmuş Gönüller (1926)
Billur Kalp (1926)
Evlere Şenlik, Kaynanam Nasıl Kudurdu (1927)
Mezarından Kalkan Şehit (1928)
Kokotlar Mektebi (1928)
Şeytan İşi (1933)
Utanmaz Adam (1934)
Eşkıya İninde (1935)
Kesik Baş (1942)
Gönül Bir Yeldeğirmenidir Sevda Öğütür (1943)
Ölüm Bir Kurtuluş mudur (1954)
Dirilen İskelet (1946)
Dünyanın Mihveri Para mı Kadın mı (1949)
Deli Filozof (1964)
Kaderin Cilvesi (1964)
İnsanlar Maymun muydu (1968)
Can Pazarı (1968)
Ölüler Yaşıyor mu (1973)
Namuslu Kokotlar (1973)

ÖYKÜ:

Kadınlar Vaizi (1920)
Namusla Açlık Meselesi (1933)
Katil Bûse (1933)
İki Hödüğün Seyahati (1934)
Tünelden İlk Çıkış (1934)
Gönül Ticareti (1939)
Melek Sanmıştım Şeytanı (1943)
Eti Senin Kemiği Benim (1963)

OYUN: