Mor Salkımlı Ev Halide Edib Adıvar’ın doğup büyüdüğü ve çocukluğunu geçtiği evdir. Eserde yazar kendi hayatını anlatmaktadır.
Halide Mehmet Edib Bey’in kızı olarak mor salkımlı evde doğar, Halide’nin annesi küçük yaşta veremden ölmüştür. Halide annesini pek fazla hatırlayamamaktadır.
Halide’nin hayatında Haminne diye bahsettiği anneannesi ve süt ninesi Hatice’nin çok önemli bir yeri vardır. Halide günlerinin çoğunu ablası Mahmure ile geçirmektedir.
Halide’nin babası Mehmet Edib Bey bazı zamanlarda işi gereği sarayda çalışmak durumunda kalmaktadır. Halide bu zamanlarda kendisini yalnız hissetmekte ve baba özlemi ile ağlamaktadır.
Halide’nin babası başka bir kadınla evlenmeye karar verir ve başka bir muhitten ev tutarak oraya taşınır. Halide burada üvey annesi ile iyi geçinmeye ve yeni evlerine uyum sağlamaya çalışır ancak Halide yeni evlerinden pek hoşlanmaz hayalinde hep o mor salkımlı ev vardır. Halide yeni muhitindeki İngiliz eğitimine ve kıyafetlerine de alışamaz, burada kendisini çok yalnız hisseder.
Babası Halide’yi çoğunluğu Rumların okumuş olduğu bir çocuk yuvasına verir. Halide buradaki ilgi ve alakadan çok mutlu olur. Başlangıçta çok sevdiği bu çocuk yuvasında yalnızlıktan hasta olur. Babası Halide’yi tekrar mor salkımlı eve göndermek zorunda kalır.
Halide daha küçük yaşlarda iken kitaplarla fazlaca ilgili bir çocuktur. Halide’nin kitaplara ve okumaya olan ilgisi saraylı hanım teyzesinin ona bir kitap hediye etmesi ile başlamıştır. Halide’nin babası kızının okumaya olan ilgisini fark etmiş ve ona küçük yaşlarda özel bir hoca tutmuştur.
Halide’nin ailesi Üsküdar’da bir konağa taşınmak zorunda kalır. Halide burada saygın hocalardan müzik dersleri alma imkanına kavuşmuştur. Gerçi müzikle arası pek iyi olmayan Halide yine de aldığı özel dersleri yaşantısı için bir kazanç olarak görmektedir.
Halide deha sonra Üsküdar’daki Amerikan Kız Kolejine gönderilir. Burası Halide’ye çok şey katmıştır. Halide Rıza Tevfik’ten mistisizm ve folklor konularında özel dersler alır. Halide bu dönemde dönemin ünlü matematikçisi Salih Zeki Aktay’dan matematik dersleri alır ve ilerleyen zamanlarda da aynı kişi ile evlenerek iki çocuk sahibi olur.
Meşrutiyetin ilanından sonra Tevfik Fikret’in çıkarmış olduğu Tanin Gazetesinde yazmaya başlar. Halide’nin feminist fikirleri bazı çevrelerce sakıncalı görülür ve Halide’ye çeşitli tehditler gelmeye başlar.
Ülkede siyasi karışıklıklar başlayınca iki oğlu ile Mısır’a gitmek zorunda kalan Halide bir süre yaşamını burada sürdürmek zorunda kalmıştır.
Daha sonra yurda dönen Halide roman yazma çalışmalarına devam eder. Bir yandan da muallimlik yapmaktadır. Bu esnada kocası Salih Zeki bir kadın bularak evlenmek ister. Bu durumu kabullenmeyen Halide hastalanarak uzun süreli bir hastalık dönemi yaşar.
Milliyetçi fikirleri artan Halide bir ara Ziya Gökalp ile çalışır ve daha sonra onunla da yollarını ayırır. Halide öğretmenliği bırakarak bir dönem kız mektepleri genel müfettişliği yapar.
Maarifçi kimliği ile Lübnan’a okul açmaya gider. Lübnan’da çok yoğun çalışan Halide memlekete büyük katkılar sağlamıştır. Daha sonra Adnan Adıvar ile tanışma fırsatı bulan Halide hayatını onunla birleştirir. Lübnan’dan sonra İstanbul’a dönen Halide burada edebi çalışmalarına devam eder.
Halide Edib Adıvar’ın hayatını Mor Salkımlı Ev kitabının özetine sığdırmak pek mümkün değildir. Birden fazla yabancı dil bilen yazar o günün teknolojik imkanları ile sayısız eserler meydana getirmiştir. Kısa özetimizde yazarımızın hayatından kesitler sunmaya çalıştık.
