ÖĞRETİCİ METİNLER TEST 3
1.Felsefe ile bilim genel olarak akıl adına konuşur ve kendilerini akla dayanan gerçeklerle haklı bulmaya çalışır. Her ikisi de kavram ve soyutlamalar kullanarak ilke ve yasalara varmak isterler, genellemeler yaparlar. Bilimin kavram ve soyutlamaları felsefeninkilere göre daha az geneldir ve özel alanları konu alır. Felsefenin hem olguları hem de değerleri ele almasına karşılık bilim ancak olgularla veya ancak bir olgu olarak değerlerle ilgilenir. Sonuçta felsefe bilim değildir ve felsefede bilimde olduğundan daha büyük ölçüde yaratıcı zekâya, bilgi birikimine, seziş ve duyuşlara ihtiyaç olduğundan söz edilebilir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya başlık olmaya en uygundur?
A) Bilim ve İnsan
B) Felsefe Tarihi
C) Bilim Felsefesi
D) Felsefe-Bilim İlişkisi
E) Felsefenin Bilime Üstünlüğü
2. Bu bilimin temeli düşünme ve akıl yürütmedir. İnsan yaşamını ilgilendiren her şey hakkında akıl yürütülebilir, her şey bir problem konusu yapılabilir. Hatta pek çok insanın apaçık ve doğru olduklarına inandığı bilgiler bile sorgulanabilir. Yaşamın anlamını meydana getirdiğini söylediğimiz temel sorular üzerinde durmak, dış dünyanın ve insanın var oluşuyla, bilginin kaynağı ve sınırlarıyla, bilimle, sanatla ve daha birçok konuyla ilgili sorular üzerinde akıl yürütüp, bu sorulara yanıtlar vermeye çalışmak bu alanda çalışanların temel hedefi olmuştur.
Bu metin aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Tarihî metne
B) Bilimsel metne
C) Felsefî metne
D) Göstermeye dayalı metne
E) Gazete çevresinde gelişen metin türlerine
3. İnsanı insan yapan en önemli özelliklerden biri onun kendisini çevreleyen dünyayı, içinde yaşadığı toplumu, geçmişini ve bütün yanları ile bizzat kendisini tanımak ve bilmek istemesidir. Bilgi, bilen varlıkla bilinmesi istenen veya bilinen varlık arasındaki ilişkidir. Bu ilişkide bilinen mi, yoksa bilenin mi ağır bastığı; bilginin imkânı veya imkânsızlığı, kaynağı, alanı, kapsamı, sınırları cevaplanması gereken konulardır. Aslolan bilgidir. Bilginin özelliklerinin neler olduğunu anlamak için diğer belli başlı bilgi türlerini de bilmek gerekir.
Bu metin aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Tarihî metne
B) Felsefî metne
C) Bilimsel metne
D) Kişisel hayatı konu alan metne
E) Gazete çevresinde gelişen metin türlerine
4. Niğbolu Meydan Muharebesi, 25 Eylül 1396 tarihinde, Tuna nehri üzerindeki Osmanlıların müdafaa ettiği Niğbolu Kalesi yakınlarında bulunan sahada, Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid komutasındaki Osmanlı ordusuyla, Haçlı orduları arasında yapıldı. Haçlı orduları, 9.Papa Bonfaçıyus’ün teşvikiyle Macaristan başta olmak üzere Fransızlar, Almanlar, Felemenkler, İsviçreliler, İngilizler, İskoçyalılar, Lombardiyalılar, Rodos şövalyeler ile İspanyol, Bohemya gönüllüleri ordularından kuruluydu. Bu müttefik Haçlı ordularına Macaristan kralı başkomutanlık yapıyordu. Bu savaş Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlandı.
Bu metin aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Sanat metnine
B) Tarihî metne
C) Felsefî metne
D) Bilimsel metne
E) Göstermeye dayalı metne
5.Geçmişe ait belge ve bilgilere dayanılarak oluşturulan metinlere genel olarak “…” adı verilir. Öğretici bir nitelik taşıyan bu metinlerin göndergesi geçmiş dönemlerde yaşanmış olay ve olgulardır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?
A) tarihî metin
B) felsefî metin
C) bilimsel metin
D) sanatsal metin
E) kurgusal metin
6. Dünya atmosferinden her saat yaklaşık 10 ton hidrojen ve 180 kilogram helyum uzayın derinliklerine savruluyor. Küresel ısınma arttıkça kaçış da hızlanıyor. Dünyayı yaşanabilir hâle getiren gazlardan biri olan hidrojen, çeşitli etkenler dolayısıyla yükselerek atmosferin üst katlarına ulaşıyor ve buradan da firar ediyor. Güneşten gelen dalgalara bağlı olarak oluşan manyetik otobanlar, özellikle hidrojen ve helyum gibi atomlara kaçış yolu hazırlıyor. Isınan dünya, gaz kaçışlarını kolaylaştırıyor. Öyle ki dünya ısındıkça gazlar genleşerek yer çekimine rağmen yükselmeye başlıyor; moleküllere, atomlara ayrılıyor ve atmosferin üst sınırına ulaşıyor.
Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Atmosferdeki gaz kaçışlarından söz edilmiştir.
B) Yazar, bilgiyi okuyucusuna açık ve anlaşılır bir dille sunmuştur.
C) Öğretici metin türlerinden olan bilimsel metnin özelliklerini taşımaktadır.
D) Tarihî bir olay, yer ve zaman unsurları bildirilerek anlatılmıştır.
E) Bir konu kişisellikten uzak, bilimsel bir üslupla dile getirilmiştir.
7. Yapılan bir dizi deneyde kargalar, taş atmak suretiyle bir düzlemi yıkmayı ve altındaki solucana ulaşmayı hızlı bir şekilde öğrendi. Kargalar bu deneyde, eğitim görmeden doğru boyuttaki ve ağırlıktaki taşı seçme kabiliyetine sahip olduğunu da gösterdi. Ayrıca kargalar, bir tüpün dibindeki solucana ulaşabilmek için bir tel parçasını gagalarıyla büküp kanca şekline sokabildi.
Bu metin aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Sanat metni
B) Tarihî metin
C) Felsefî metin
D) Bilimsel metin
E) Göstermeye dayalı metin
8.… tutum öncelikle aklın hâkim olduğu bir tutumdur. Aklın hâkim olduğu başka tutumlar da vardır. Mesela bilimsel tutum böyledir. Aradaki fark şuradan kaynaklanır: Bilim özel, dar bir alanda kalır, kendine özgü metodu ile var olanı inceler. Diğer bilgi dallarının bakış açısı, verileri onu ilgilendirmez. Bu bilim dalınınsa bilimin faaliyet alanını da içine alan geniş bir bakış açısı ile bütün bilgi türleri ile ilgilenir. Bir bakıma onların üstüne çıkarak varlığın bütünlüğü içinde onların değerlendirmelerini yapar, böylece insana, bilgiye dayalı eylemlerinin, başka bir ifade ile iradî hareketlerinin gerektiği gibi yapılması hususunda yol gösterir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tarihî
B) Felsefî
C) Bilimse
D) Kişisel
E) Sanatsal
9.Makale nitelikleri göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisinin bir makaleden alındığı söylenemez?
A) Cep telefonlarının yaygınlaşması bilişim teknolojisinde yeni olanakların ortaya çıkmasını sağladı.
B) Bebekler, kendilerini istedikleri sonuca götüren sesleri tekrar ederek dili öğrenmektedirler.
C) Masmavi gökyüzünü, yemyeşil ağaçları, rengarenk kırları, cıvıldaşan kuşları izledikçe içim içime sığmıyor.
D) Geçen yüzyılın sonlarına doğru İstanbul’da çıkan Kırkambar adlı bir dergide geleceğe ait bazı tahminler yapılmış.
E) Domuz gribi virüsünün kalıtımının çözülmesiyle birlikte virüsün kökeni, yayılışı ve değişimi hakkında bilgiler edinilebilecek.
10.Deneme türüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sadece edebî konularda yazılır.
B) Görüşler kanıtlanma yoluna gidilmez.
C) Gazete çevresinde gelişen metin türlerindendir.
D) Öğretici metin türlerindendir.
E) İlk örneklerini Montaigne vermiştir.
11. I. Gazete ve dergi yazısı olmak
II. Sadece bilimsel konularda yazılmak
III. Düşünce ağırlıklı yazı türlerinden olmak
IV. Ortaya atılan görüşleri kanıtlama yoluna gitmek
V. Konuşma havası içinde senli benli bir üslupla yazılmak
Yukarıdaki özelliklerden hangileri makale ile denemenin ortak özelliklerindendir?
A) I. ve II.
B) I. ve III.
C) II. ve IV.
D) III. ve V.
E) IV. ve V.
12. Makaleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dergi ve gazete yazısıdır.
B) Öğretici metin türlerinden biridir.
C) Bilimsel bir nitelik taşır.
D) İleri sürülen görüşler kanıtlanır.
E) Süslü, sanatlı bir dille yazılır.
13. Yirmi yıldır gazetedeki köşemde haftanın beş günü güncel konularla ilgili görüşlerimi açıklıyorum. Amacım okuru eğitmek ya da görüşlerimi ona zorla benimsetmek değil. Düşüncelerimi, kanıtlama yoluna gitmeden anlatıyor, bir bakıma okurlarımla paylaşıyorum. Kısa, yoğun, günübirlik yazılar bunlar. Bu yazıların sevilerek okunmasında içine serpiştirdiğim mizah unsurlarının da etkili olduğunu düşünüyorum ben.
Bu sözleri söyleyen bir yazarın özellikle hangi türde yapıt verdiği söylenebilir?
A) Eleştiri
B) Fıkra
C) Makale
D) Günlük
E) Deneme
14. Bir gerçeği açıklamak, bir konuda bilgi vermek ya da bir tezi savunmak amacıyla yazılan dergi ve gazete yazılarıdır. Yazar ileri sürdüğü görüşleri kendince kanıtlar. Amacı bilgiyi okura en kısa yoldan ve en doğru biçimde vermektir. Bu yüzden söz oyunlarına başvurmaz, sanatlı söyleyişlerden uzak durur. Hemen her konuda yazılan bu yazılarda anlatım yalındır, nesnel bir nitelik taşır.
Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anı
B) Eleştiri
C) Makale
D) Sohbet
E) Deneme
CEVAPLAR: 1.D, 2.C, 3.B, 4.B, 5.A, 6.D, 7.D, 8.B, 9.C, 10.A, 11.B, 12.E, 13.B, 14.C
ogretici metinler test 3 indir.
