1.Cumhuriyet’in kuruluşundan 1950’ye kadar olan dönemde Türk romanıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Cumhuriyet’in ilk çeyreğinde yazılan romanlar Türkiye’nin geçirdiği tarihî ve sosyo-kültürel değişimleri gözler önüne seren bir ayna niteliği taşır.
B) Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarında daha çok, gözlemci gerçekçiliğe dayalı romanlar yazılmıştır.
C) İlk dönem romancıları genel anlamda, geçmiş yıllardaki siyasi çalkantılar ve savaşlarla şekillenen sürecin ardından ilan edilen Cumhuriyet rejiminin prensiplerini desteklemiştir.
D) Yaşanan süreçte millî mücadeleye verdiği destek ile önemli bir etkiye sahip olan Anadolu insanını ve yaşadığı toprakları, gittikçe artan realist bir gözlemle ele alan eserler vermişlerdir.
E) Tanzimat romanlarında işlenen yanlış Batılılaşma konusu artık Cumhuriyet romanının konusu olmaktan çıkmıştır.
2. Cumhuriyet’in ilk yıllarında yazılan romanlar ve romancılarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bu dönem yazarları, genellikle topluma eğilmişler, birtakım gerçekleri aktarmak istemişlerdir.
B) Aralarında, sorunlara çözüm getirmeye çalışanlar ya da eleştirenler olmakla birlikte, gerçekçilik, daha çok gördüklerini, gözlemlediklerini yansıtmak, sergilemek çizgisinde kalmıştır.
C) Bu yılların üç önemli yazarı Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Reşat Nuri Güntekin’dir. D) Bu üç yazar, Tanzimat döneminde başlayan köye ve Anadolu’ya yönelmeyi, açılmayı bilinçli olarak geciktirmişlerdir.
E) İnkılapların Anadolu’ya yayılması, köylünün sorunları, taşraya giden aydın kesimin burada yaşadıkları, sanayileşme sonucu köyden kente göç eden ailelerin yaşadığı zorluklar, büyük şehrin yoksul semtlerinde yaşayanlar, küçük insanın macerası yaşama savaşı gibi yeni tema ve konular ele alınmaya başlanır.
3. Aşağıda Cumhuriyet Dönemi yazarları ve romanlarıyla ilgili bilgiler verilmiştir. Hangisinde yay ayraç içindeki bilgiyle yazar arasındaki bilgiler uyuşmamaktadır?
A) Daha çok aşkı ve kadınları konu alan Yezidin Kızı, 2000 Yılın Sevgilisi, Bu Bizim Hayatımız, Nilgün …. gibi romanlarıyla tanınan yazarımız (Refik Halit Karay)
B) Konularını halkın yaşayışından alan romanlar yazan; Bir Şoförün Gizli Defteri, Yayla Kızı, Dikmen Yıldızı romanlarıyla tanınan (Aka Gündüz)
C) Psikolojik romanın olgun örneklerini veren; Sözde Kızlar, Fatih-Harbiye, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Yalnızız romanlarıyla dikkati çeken (Peyami Safa)
D) Toplum sorunlarıyla uğraşan yazarlar arasında yer alan, Çulluk, Çoban Yıldızı, Ak Saçlı Genç Kız, Su Sinekleri romanlarıyla ün kazanan (Fakir Baykurt)
E) Kahramanlık duygularını ve ulusal duyguları bir aşk öyküsüyle birlikte işleyerek, okuyucularının duygularını iki yönde etkileyip, özellikle Dağları Bekleyen Kız, Allah’a Ismarladık romanları çok okunan (Esat Mahmut Karakurt)
4. Reşat Nuri Güntekin’in romancılığı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)Aralarında Anadolu’yu çocukluğundan başlayarak tanıyan Reşat Nuri, en çok Anadolu’nun bilinmezlik içinde oluşundan etkilenmiştir.
B) Çalıkuşu, Kan Davası, Yeşil Gece, Acımak, Kavak Yelleri onun Anadolu’ya ilgili olmayan romanlarıdır.
C) Anadolu’nun değişik sorunlarıyla birlikte toplumu ilgilendiren değişik sorunlara da değinen yazar, Kızılcık Dalları, Miskinler Tekkesi ile Son Sığınak’ta bu konuları ele almıştır.
D) Gizli El, Eski Hastalık, Yaprak Dökümü, Acımak ise eğitimle birlikte toplumdan aileye yöneldiği zamanlardır.
E) Birçok yazar gibi istibdat yıllarından etkilenen Reşat Nuri, Damga, Harabelerin Çiçeği, Gökyüzü zamanlarında da bu konuya değinmiştir.
5. Halide Edip Adıvar’ın romancılığı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İlk dikkati çeken romanı Ziya Gökalp’in etkisiyle yazdığı Yeni Turan olan Halide Edip, Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye adlı romanlarıyla Anadolu’ya açılmıştır.
B) Milli Mücadele yıllarında Anadolu’nun çeşitli sorunlarını yansıtan bu iki romandan sonra, Zeyno’nun Oğlu’yla Doğu Anadolu’ya Diyarbakır’a değin uzanır.
C) Dönen Ayna’da Anadolu’yu, köylü ve İstanbullu karşılaştırmasını buluruz.
D) Halide Edip’le bütünleşmiş olan Sinekli Bakkal ve Tatarcık da töre romanları olarak dikkati çekerler.
E) Romanlarının başkişilerini genellikle, güçlü, sırasında erkeklere egemen olan kadınlardan seçen Halide Edip’in değişik konulu romanları; Handan, Seviye Talip, Kalp Ağrısı, Zeyno’nun Oğlu, Tanrıdağı Ziyafeti’dir.
6. I. Yakup Kadri’nin, Anadolu’ya açılışının eseri Yaban’daki olayların Mardin, Bitlis, Urfa dolaylarında geçtiği romanda, Milli Mücadele yıllarının Anadolu’su verilirken, köyün ve köylünün durumu yansıtılır.
II. Yaban’ı izleyen “Ankara” romanında da Milli Mücadele yılları ile Cumhuriyet’in ilk yıllarının Ankara’sı verilerek bir kalkınışın öyküsü anlatılır.
III. Yakup Kadri’nin romanlarında genellikle toplumun geçirdiği tarihsel evreleri buluruz.
IV. Hep O Şarkı; Abdülmecit, Abdülaziz, V. Murat dönemleriyle Abdülhamit döneminin yirmi yılını vererek Kiralık Konak romanının temelini oluşturur.
V. Kiralık Konak romanında yazar, Tanzimat döneminden başlayarak, kuşaklar arasındaki çatışmayı veriyor ve çöküşü sergiliyor.
VI. Bir Sürgün ve Hüküm Gecesi’nde II. Abdülhamit döneminin, Sodom ve Gomore’de İstanbul’un işgal yıllarının, Panaromalar (Panaroma I, Panaroma II)’da Cumhuriyet’in ilanından 1952’ye değin geçen yılların değerlendirilmesi yapılmıştır.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde veya hangilerinde Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun romanlarıyla ilgili bilgi verilmiştir?
A) Sadece I.
B) II. ve IV.
C) III. ve VI.
D) III. ve V.
E) II. ve VI.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Cumhuriyet Dönemi roman yazarları ve verdikleri eserlerle ilgili bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) Ercüment Ekrem Talu, toplumsal konuları gülmece yoluyla okuyucularına yansıtmış, Meşhedi ile Devr-i Âlem, Beyaz Şemsiyeli, Kundakçı, Şakir Efendi’nin Gelini en çok tanınan romanlarıdır.
B) Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki gözleme dayanan gerçeklik, 1930-1940 yılları arasında toplumcu gerçekçiliğe yönelmeye başlamıştır.
C) Sadri Ertem ve Sabahattin Ali toplumcu gerçekçiliği bilinçli bir biçimde savunan, 1950’den sonra yetişen yazarlara öncülük eden yazarlardır.
D) Sadri Ertem Büyük Göç romanında bir yandan Avrupa’dan ucuz malların gelişi, öte yandan endüstride başlayan gelişme nedeniyle çıkrıkların, dokuma tezgâhlarının durmasının yarattığı işsizlik sonucu köyden kente başlayan göçü ele almıştır.
E) Sabahattin Ali’nin bir kasabanın toplumsal yapısını aşk öyküsüyle süsleyerek verdiği Kuyucaklı Yusuf romanı, ilk kasaba romanı olma özelliğini taşır.
8. I. Sabahattin Ali’nin İçimizdeki Şeytan romanında II. Dünya Savaşı öncesi İstanbul’da aydınlar arasındaki değişik yönlerde yapılan tartışmalar ele alınır.
II. Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna romanında bir aydının çevresi ve ailesiyle olan uyuşmazlığı, bu uyuşmazlığın nedenleri verilir.
III. Memduh Şevket Esendal, ilk romanı Miras’ta II. Abdülhamit döneminde İstanbul’da yaşayan bir paşa ailesinin yaşamını ele alır.
IV. Memduh Şevket Esendal, Ayaşlı ile Kiracıları’nda ve tamamlanmamış romanı olan Vassaf Bey’de Cumhuriyet’in ilânından sonra, 1930’lu yılların Ankara’sında yeni bir yaşamın başlayışını yansıtır.
V. Mithat Cemal Kuntay, tek romanı olan Üç İstanbul’da Tanzimat yıllarından başlayarak, II. Meşrutiyet, İttihat ve Terakki ile Mütareke yıllarının İstanbul’unu verir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Cumhuriyet’in 1923-1950 yıllarını kapsayan dönemiyle ilgili yanlış bilgi verilmiştir?
A) Nahit Sırrı Örik; Sultan Hamit Düşerken, Kıskanmak ve Eve Düşen Yıldırım’la bu yılları değişik yönlerden yansıtan romanlar yazmıştır.
B) Osman Cemal Kaygılı ise Çingeneler adlı romanıyla edebiyatımızda ilk kez İstanbul’da sur dışı mahallelerdeki yaşayışı, özellikle çingenelerin yaşayışını vermiştir.
C) Bu dönemde Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Yaban”, Reşat Nuri Güntekin’in “Yaprak Dökümü”, Abdülhak Şinasi Hisar’ın “Fahim Bey ve Biz, Çamlıca’daki Eniştemiz”, Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”, Sabahattin Ali’nin “Kuyucaklı Yusuf”, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Huzursuzluk” adlı eserleri roman türünün tanınmış örneklerindendir.
D)Daha çok aşk romanlarıyla tanınan Kerime Nadir ile Mükerrem Kamil Su bu yılların kadın yazarları olarak yer alırlar.
E) Şairliğiyle ün kazanan Halide Nusret Zorlutuna; Küller, Gül’ün Babası Kim, Büyükanne, Aydınlık Kapı gibi romanları vardır.
10. Cumhuriyet Dönemi Türk romanıyla ilgili aşağıdakilerden hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) 1940’lı yıllarda ilk romanlarını İkinci Dünya Savaşı yıllarında yayımlamaya başlayan yazarlarda toplumsal kaygının ağırlık kazandığı, toplumsal konuların çeşitlendiği dikkati çekiyor.
B) Konuların çeşitlenmesinde; II. Dünya Savaşına katılmadığımız hâlde sıkıntısını çektiğimiz savaş, yeni siyasal dönem, yazarlarını yeni konulara eğilmeye yöneltmiş, özellikle edebiyatımızda “köy edebiyatı” olarak adlandırılan ve 1970’e değin genişleyerek süren köy ve köylünün sorunlarına eğilen yazarlar da bu yıllarda yetişmişlerdir.
C) Halikarnas Balıkçısı Cumhuriyet dönemi romanına ilk kez deniz insanlarını getirişiyle dikkati çeker.
D) Cevdet Kudret, “Sınıf Arkadaşları, Havada Bulut Yok, Karıncayı Tanırsınız” adlarını taşıyan üç romanında, Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı ve izleyen yılların bir panoramasını çizer.
E) Cumhuriyet’in ilk yıllarında ve hemen bu yılları izleyen Şeyh Sait isyanı sırasında Doğu Anadolu’yu ele alan Cemo ve Memo romanlarıyla tanınan Esat Mahmut Karakurt, Kölelik Dönemeci’nde Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasındaki Kaynarca Antlaşması’ndan sonraki yıllara döner.
11. Cumhuriyet Dönemi Türk romanıyla ilgili aşağıdakilerden hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Kemal Bilbaşar, Denizin Çağrısı’nda da yoksul bir öğretmenin yaşamını ele alır.
B) Talip Apaydın’ın yazmış olduğu Kalpaklılar ve Doludizgin, Kurtuluş Savaşı’nın panoramasını çizen romanlar olarak dikkati çekerler.
C) Sabahattin Ali Romanlarında da insanın ruhuna ayna tutmuş ve gerçeğe bu aynadan bakmış, okurların gerçekliği daha derinden algılamasını sağlamıştır.
D) Samim Kocagöz, Söke yöresini ele aldığı romanlarıyla (Bir Şehrin İki Kapısı, Yılan Hikâyesi, Bir Karış Toprak, Bir Çift Öküz )dikkati çeker.
E) Faik Baysal, ilk romanı Sarduvan’da bir köy romanı yazarı görünümündedir.
12. Cumhuriyet Dönemi roman yazarları ve eserleriyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisinde yanlışlık vardır?
A) Roman yazma yönteminde değişiklik yapmaya başlayan ilk yazarımız olan Ahmet Hamdi Tanpınar, romanlarında insana ve zamana önem vermiştir.
B) Tanpınar’ın Mahur Beste, Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Sahnenin İçindekiler, bireyden hareketle, hemen hemen Tanzimat döneminden başlayarak, Milli Mücadele yıllarını da içine alan romanlardır.
C) Geçmişte sahip olduğumuz kültür ve sanat değerlerine önem veren Tanpınar’ın Huzur romanı yöntem bakımından bilinç akışı tekniğinin uygulandığı ilk eser olma özelliğini taşır.
D) Abdülhak Şinasi Hisar; Fahim Bey ve Biz, Çamlıca’daki Eniştemiz, Ali Niyazi Bey’in Alafrangalığı Ve Şeyhliği romanlarında, kendisinin de tat alarak yaşadığı, geçmişte kalan yaşayışa duyduğu özlemi dile getirir.
E) Halikarnas Balıkçısı, ilk romanı Aganta Burina Burinata’da küçük yaşta başlayan deniz tutkusunu dile getirirken Uluç Ali ve Turgut Reis’te Osmanlı İmparatorluğu’nun denizlerde sınırlarını genişletmek için yaptığı savaşları anlatır.
CEVAPLAR: 1.E, 2.D, 3.D, 4.B, 5.E, 6.A, 7.D, 8.E, 9.C, 10.E, 11.B, 12.B
