EDEBİYAT TARAMA TESTİ 18
1.Köroğlu ile Dadaloğlu’nu karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
A) Hem aruzu hem heceyi kullanmışlardır.
B) Birbirlerinin şiirlerine nazireler söylemişlerdir.
C) Koçaklama tarzı şiirleriyle ün kazanmışlardır.
D) İkisi de aynı yüzyılda yaşamıştır.
E) Kendi şiirlerini bir araya getirerek bir cönk oluşturmuşlardır.
2. İstanbul Türkçesini şiirlerinde başarıyla kullanır. Şehrin nabzını tutmasını bilen İstanbul beyefendisinin dış dünyaya bakışı, kendi merkezinden çevreye açılan bir pencere gibi kullandığı dile yansır. Şarkı ve gazellerinde o çağa göre yalın denebilecek yerel bir anlatımı benimser. İstanbul’un orta direk halkının kullandığı dili şiirleştirir. Ana çizgilerde geleneğe bağlı olmakla birlikte özelde ve ayrıntıda kendiliğinden geleneğinin dışına çıkar. Belki bu dışarıda kalmışlık nedeniyledir ki kendi çağında onu kimse layık olduğu biçimde tanımamıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Baki
B) Necati
C) Fuzuli
D) Nefi
E) Nedim
3. “Sanat şahsi ve muhteremdir.” diyerek ortaya çıktılar. Kendilerinden öncekileri yeterince yeni olmamakla suçlayıp kendilerinin neler yapacaklarını bir beyanname ile kamuoyuna açıkladılar. Batı’yı günü gününe izleyeceklerdi. Halkı aydınlatmak için kütüphane kuracaklar, bir komisyon kurarak Batı’nın tüm eserlerini Türkçeye kazandıracaklardı. Amaçları iyiydi iyi olmasına, ancak devrin toplumsal olayları onlara amaçlarını gerçekleştirme fırsatı vermedi. Kendilerinden önceki edebiyat topluluğunun devamı olmaktan kurtulamadılar.
Bu parçada sözü edilen topluluk ve onlardan öncekiler, aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) Tanzimat edebiyatı-Divan edebiyatı
B) Divan edebiyatı-Halk edebiyatı
C) Servet-i Fünun edebiyatı-Tanzimat edebiyatı
D) Fecr-i Ati edebiyatı-Servet-i Fünun edebiyatı
E) Milli edebiyat-Fecr-i Ati edebiyatı
4. Bir gün Sirkeci’de müşteri bekleyen bir arabacı, gazete okuyormuş. Bunu gören yazarın, övünç ve sevincinden gözleri yaşarmış: “Şükür ki bu günleri de gördük! Millet o kadar okumaya alıştı ki işte bir arabacı bile gazete okuyor.”demiş. Yazar bu sevincinde yerden göğe kadar haklı. Bunda büyük ölçüde kendisinin de payı var. Halk, okumayı onun Dürdane Hanım gibi romanlarıyla sevdi. Tercüman-ı Hakikat gazetesini evinde kadın erkek bütün ailesinin yardımıyla hazırlarmış. Bu gazetenin makalelerini, fıkralarını, tefrika edilen romanını kendisi yazarmış. Sayısını bilmediği kitaplarını üst üste koyup “Boyumca kitap yazdım.” diye övünürmüş.
Bu parçada sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hüseyin Rahmi Gürpınar
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Reşat Nuri Güntekin
D) Namık Kemal
E) Halit Ziya Uşaklıgil
5. Aşağıdakilerden hangisinde İslamiyetten önceki Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Oğuz Kağan-Ergenekon-Göç-Battal Gazi
B) Alp Er Tunga-Türeyiş-Manas-Ramayana
C) Deli Dumrul-Attila-Oğuz Kağan-Türeyiş
D) Ergenekon-Şu-Oğuz Kağan-Bozkurt
E) Boğaç Han-Alp Er Tunga-Attila-Gılgamış
6. Aşağıdakilerden hangisinde redif ve zengin uyak vardır?
A) Geldi çattı en son ölmek
Ne bir yemiş ne bir çiçek
B) Sular kesildi çeşmelerden
Nerden dolacak bu tas nerden
C) Aynalar baştan başa tenha
Gök kubbesi döndü siyaha
D) Alemde gündüz gönlüme işkencedir
Bence bayram ufukta gün bitincedir
E) Gitmekle bitmiyor umman
Ah bu dağlar, ah bu duman
7. Bir derginin düzenlediği şiir gecesine beni de çağırmışlar; şiir söz konusu olunca dayanamadım, gittim. Değişik okullar, en güzel şiir okuyan öğrencisini göndermişler programa. Birkaç öğrenciden sonra sahneye ufak tefek, narin mi narin bir öğrenci çıktı. Annesini yitiren bir çocuğun duygularını titrek sesiyle okumaya başladı. Şiirin duygu yüklü sözleri, duygu yüklü bir sesle birleşince kalbin derinliklerinde kendine yer buluyor. Bende de öyle oldu. Bir anneyi yitirmenin verdiği acıyı iliklerime kadar hissettim.
Bu parçada sözü edilen öğrencinin okuduğu şiirde, aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
A) Epik
B) Lirik
C) Didaktik
D) Dramatik
E) Satirik
8. Ben türlerin değişikliğine pek inanmam. Namık Kemal gibi düşünürüm. Roman, anı, öykü, deneme, hepsi bir diğerinin anlatısına dayanır. Bir yaşam parçasını içerir. Böylece yazarlar, şairler birçok dalda ürün verirler. Dünyada da böyle, bizde de. Bir Melih Cevdet Anday, bir Necati Cumalı, bir Yaşar Kemal hem roman hem tiyatro hem öykü hem şiir yazmışlardır.
Bu parçada aşağıdaki eserlerden hangisinin yazarından söz edilmemiştir?
A) Rahatı Kaçan Ağaç
B) Tütün Zamanı
C) İnce Memet
D) Vatan yahut Silistre
E) Ayaşlı ve Kiracıları
9. Ölürsem yazıktır sana kanmadan
Kollarım boynunda halkalanmadan
Bir günüm geçmiyor seni anmadan
Derdine katlandım hiç usanmadan
Diyorlar: “Kül olmaz ateş yanmadan
Denizler durulmaz dalgalanmadan!”
Yukarıdaki şiirin son iki dizesinde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstiare
B) Kinaye
C) Tezat
D) Tecahül-i arif
E) Mecaz-ı mürsel
10.Yedi tepe üstünde zaman bir gergef işler
Yedi renk, yedi sesten sayısız belirişler
Ana gibi yar olmaz, İstanbul gibi diyar
Güleni şöyle dursun, ağlayanı bahtiyar
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Kişileştirme sanatı yapılmıştır.
C) aabb kafiye örgüsüyle söylenmiştir.
D) Zengin uyak kullanılmıştır.
E) Redife yer verilmiştir.
11. Büyük bir anlatım rahatlığı ve sade bir üslubu var yazarın. Gözünü çevirdiği canlı, cansız her şeyi kolaylıkla aktarıyor bizlere. Yazdıklarının ardında ahlaki sorunlar olmakla birlikte, çizdiği insanları yargılamıyor, onları anlatıyor sadece; romandaki bütün karakterleri -fiziksel yapıları, davranış biçimleri ve ruh halleriyle- inceden inceye anlatıyor. Hatta öyle anlatıyor ki Tombalak’ta, Ayışığı’nda betimlediği kişilerle bir köşe başında her an karşılaşacağımız sanısına kapılıyoruz ister istemez. Yapıtlarında bayağı insanlara ve çirkin sahnelere sıkça yer vermesi ise sanat görüşünün bir yansımasıdır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı ve onun savunduğu edebiyat akımı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Guy de Maupassant-Naturalizm
B) Honore de Balzac-Realizm
C) Victor Hugo-Romantizm
D) Gustave Flaubert-Realizm
E) Jean Paul Sartre-Egzistansiyalizm
12. Aşağıdakilerden hangisinde bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) Türk edebiyatında Tanzimat dönemine kadar şiirler genellikle nazım biçimlerine göre adlandırılmıştır.
B) Eski Yunanda “lir” denen sazlar eşliğinde söylendiği için, duygusal şiirlere lirik şiir denmiştir.
C) Trajedi, komedi ve dram türünün ilk örnekleri Yunan edebiyatında verilmiştir.
D) Tiyatroda olayların merak uyandıracak biçimde ve güldürü ögelerine ağırlık verilerek işlendiği eserlere entrika komedisi denir.
E) Tiyatroda olayların aynı mekanda, bir günlük zaman dilimi içinde ve aynı ana olay etrafında geçmesine üç birlik kuralı denir.
13. Zihni dert elinden her zaman ağlar
Sordum ki bağ ağlar bağban ağlar
Sümbüller perişan güller kan ağlar
Şeyda bülbül terk edeli bu bağı
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Halk şiirinin 8’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Kafiye örgüsü abab şeklindedir.
C) Kişileştirme sanatı vardır.
D) Dize sonlarında redif kullanılmamıştır.
E) Halk şiiri nazım biçimi olan semaiden alınmıştır.
14. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi nazım biçimlerinden değildir?
A) Koşuk
B) Sagu
C) Sav
D) Varsağı
E) Destan
15. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünun dönemi yazar ve şairlerinden değildir?
A) Cenap Şehabettin
B) Tevfik Fikret
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Mehmet Rauf
E) Halit Ziya Uşaklıgil
16. Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu göstermek amacıyla yazılmıştır. Yalnız bir sözlük değil, İslamdan önceki Türk edebiyatını, tarihini, coğrafyasını, folklorunu aydınlatan bir ansiklopedi niteliğindedir. Sözcüklerle ilgili bol örnekler verilmişi dil bilgisi kuralları ortaya konmuş, Türkolojinin sağlam temelleri atılmıştır. Türk milletinin yüceliğini de anlatan bir âbide eserdir. Sekiz bölümden oluşur.
Bu parçada hakkında bilgi verilene eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan-ı Hikmet
B) Kutadgu Bilig
C) Atabetü’l Hakayık
D) Divanu Lügati’t Türk
E) Dede Korkut Hikayeleri
17. Şiirleriyle devler büyüklerinin ve özellikle de 3.Ahmed’in takdirini kazanmıştır. Patrona Halil isyanı sırasında ölen şair, Lale Devri’nin şairi olarak anılmış ve yaşadıklarını şiirleştirmiştir. Dilde ve nazım biçimlerinde yenilikler denemiştir. Divan şiirinde şarkının en güzel örneklerini vermiştir. Edebiyatımızın büyük şairlerinden biri sayılmaktadır.
Bu parçada tanıtılan Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şeyh Galip
B) Zati
C) Nabi
D) Fuzuli
E) Nedim
18. Aşağıdakilerden hangisi Halk şiirinin ortak özellikleri arasında yer almaz?
A) Nazım birimi olarak dörtlük kullanılması
B) Asıl ölçünün hece ölçüsü olması
C) Şiirlerde başlık olmadığı için şiirlerin biçimiyle adlandırılması
D) Şiirlerin divan adı verilen eserlerde toplanması
E) Müzik eşliğinde sözlü olarak oluşması
19. Batı etkisinde gelişen Tanzimat edebiyatının birinci döneminin önemli yazarlarındandır. Divan şiiri kalıbı içine Batı şiirinden izler taşımış, vatan, millet, hürriyet gibi konulara ağırlık verdiği için vatan şairi olarak tanınmıştır. Hürriyet Kasidesi, yazıldığı yıllarda epey ses getiren bir şiiridir. Cezmi ve İntibah adlı romanları da vardır.
Bu parçada kendisinden söz edilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa
B) Muallim Naci
C) Samipaşazade Sezai
D) Namık Kemal
E) Şinasi
20. Hülyana karışmasın ne şehir ne de çarşı
Yamaçlarda her akşam batan güneşe karşı
Uçan kuşları düşün, geçen kervanları an!
Mademki kara bahtın adını koydu: Çoban!
Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?
A) Didaktik
B) Epik
C) Dramatik
D) Pastoral
E) Satirik
21. Genellikle gerçek hayattan ya da yaşanması mümkün görünen olaylardan kesitlerle bir insan veya olay hakkında fikir verir. Bütün hayatı anlatmak iddiası taşımaz; bazı kimselerin bazı hallerini ele alır ve onu anlatır. Olay kısa sürede olup biter. Bazılarında ise yalnızca akıştan bir parçadır. Buna durum (kesit) denir. Kurallara sıkı sıkıya bağlı değildir. Son zamanlarda yeni açılımlar yaşamakta, biçemden şekle kadar yeniliklerle tanışmaktadır. Kısa sürede okunabildiği için de okuyucular tarafından tutulmaktadır.
Bu parçada sözü edilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Roman
B) Masal
C) Hikaye
D) Deneme
E) Destan
22. Aşağıdakilerden hangisi doğal destan değildir?
A) Manas Destanı
B) Ergenekon Destanı
C) Üç Şehitler Destanı
D) Battal Gazi Destanı
E) Göç Destanı
23. Yazarın en tanınmış eseridir. Kurtuluş savaşının küçük bir Anadolu kasabasından görünüşüdür. Konuya ilk defa resmi olmayan bir gözle, aydın bir Türkün özgür bakışlarıyla ve değerlendirmeleriyle bakılmıştır. Televizyona dizi halinde aktarılan roman, Türk aydınının ve halkının bağımsızlık mücadelesi için nasıl varını yoğunu ortaya koyduğunu göstermesi açısından da önemli bir eserdir. Yazarın Yağmur Beklerken, Dönemeçte, İbişin Rüyası adlı romanları da vardır.
Bu parçada hakkında bilgi verilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakup Kadri Karasomanoğlu-Yaban
B) Halide Edip Adıvar-Ateşten Gömlek
C) Tarık Buğra-Küçük Ağa
D) Reşat Nuri Güntekin-Çalıkuşu
E) Kemal Tahir-Yorgun Savaşçı
24. Tanınmış bir halk ozanıdır. Doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi olmamakla beraber eldeki kaynaklardan 1785-1868 olarak belirlenmiştir. Daha çok Gavurdağı ve Ahır Dağı yörelerinde yaşadı. Çukurova’yı, Toroslar’ı, Orta Anadolu’yu dolaştı. Şiirlerinde göçerlik koşullarını, döneminde Orta Anadolu’da hüküm süren aşiret kavgaları ve aşiretlerin Osmanlı Devleti ile savaşlarını duru ve yalın bir dille yansıttı. Dili Anadolu Türkmen boylarının kullandığı halk Türkçesidir. Asıl ününü kavga türküleri ile yaptı, ama duygu ve aşk konularını da aynı başarıyla işledi. Yüz kadar şiiri sözlü kaynaklardan derlenerek günümüze ulaştı.
Bu parçada sözü edilen ozan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu
B) Dadaloğlu
C) Karacaoğlan
D) Aşık Ömer
E) Aşık Veysel
CEVAPLAR: 1.C, 2.E, 3.D, 4.B, 5.D, 6.D, 7.B, 8.E, 9.B, 10.E, 11.A, 12.C, 13.C, 14.D, 15.C, 16.D, 17.E, 18.D, 19.D, 20.D, 21.C, 22.C, 23.C, 24.B
