Esrar-ı Cinayat Ahmet Mithat Efendi’nin aşk, gerilim ve macera barındıran harika romanıdır. Eser çok akıcı eserler arasında en üst sıraları hak etmektedir. 1870’li yıllarda boğazın yakınlarında Öreke Taşı denilen yerde bir kadın ve iki delikanlının cenazeleri bulunmuştur. Komiser Osman Sabri ve polis memuru Necmi amirlerinin emri ile cinayeti aydınlatmak için çalışmaya koyulurlar.
Bu olaydan yaklaşık bir ay sonra Halil Suri adında bir gencin de intihar ettiği haberi emniyete ulaşmıştır. Yapılan uzun araştırmalar sonucunda bu intihar olayının da aslında cinayet olduğu kanaatine varılır.
Emniyet güçleri uzun araştırmalar yaparak bu cinayetleri kimin ya da kimlerin yapabileceğini bulmaya çalışır. Araştırmalar sonucu bütün şüpheler kırk yaşlarında çok güzel ve zengin bir kadın olan Hediye’de yoğunlaşır.
Emniyet ekipleri Hediye Hanım’ı göz altına alarak sorgularlar. Hediye Hanım yapılan sorgulamalara daha fazla dayanamayarak katilin kim olduğunu bildiğini söyler.
Hediye Hanım bütün cinayetleri işleyen kişinin Kalpazan Mustafa isminde bir kişi olduğunu söyler. Emniyet güçleri Kalpazan Mustafa üzerine yoğunlaştıktan sonra Kalpazan Mustafa’nın Tercümanı Hakikat gazetesine yurt dışından göndermiş olduğu mektuplardan ipuçları yakalamaya başlarlar.
Cinayetlerin sırrı yavaş yavaş çözülmeye başlamıştır. Kalpazan Mustafa cinayetleri aşık olduğu kadın Peri’den dolayı işlemektedir. Emniyet güçleri olayları aydınlatmaya başladıkça ölen gençler arasında gizli ilişkiler olduğu ortaya çıkmıştır.
Hediye Hanım, Halil Suri ve öldürülen diğer gençler ile Avrupa’ya değerli eşya kaçırmaktadır. Kalpazan Mustafa başta Hediye Hanım’ı sevmiş ondan beklediği karşılığı göremeyince Peri’ye aşık olmuştur.
Peri’nin arkadaşları ile sahile mehtap seyretmeye gittiğini öğrenen Kalpazan Mustafa adamlarını göndererek gençleri öldürtmüş, yaralı olarak kaçan Halil Suri’yi de daha sonra evinde bayıltarak öldürtmüştür. İntihar süsü vermek için tavana asarak Avrupa’ya kaçar. Avrupa’dan gönderdiği mektuplardan olay aydınlatılır.
Kalpazan Mustafa sonraki yıllarda ülkede af çıkacağını öğrenince tekrar İstanbul’a dönmek ister. Vapur beklemekte olduğu bir Avrupa kentinde kaza geçirerek hayatını kaybeder.
Romanda bütün kötülüklerin başı Hediye Hanım ise elindeki bütün imkanları kaybetmiş ve en sonunda sokaklarda dilencilik yaparak hayatını sürdürmeye çalışmıştır.
Ahmet Mithat Efendi, Esrar-ı Cinayat isimli eserinde olay örgüsünü harika bir şekilde kurgulamış; eserin her anında kişiye merak ve heyecan yaşatmayı başarıyor.
