TANZİMAT EDEBİYATI TEST 12
1. …, 1860 yılında Şinasi ve Agah Efendi’nin birlikte çıkardığı Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayımlanmasıyla başlar, 1896’ya dek sürer. Bu dönemde, edebiyatımızda birçok alanda yenilikler yapılmış, Türk okuru Batı edebiyatı türleriyle tanışmıştır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Tanzimat Edebiyatı
B) Edebiyat-ı Cedide
C) Fecr-i Ati Edebiyatı
D) Milli Edebiyat Akımı
E) Birinci Yeni Akımı
2. Türk edebiyatı romanla ilk defa …, Fransız yazar … çevirdiği … tercümesiyle karşılaşır. İlk yerli roman ise 1872 yılında … tarafından yayımlanan … adlı yapıttır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Ziya Paşa’nın-V. Hügo’dan-Sefiller-Ahmet Mitha Efendi-Felatun Bey’le Rakım Efendi
B) İbrahim Şinasi’nin-Stendhal’den-Kızıl ve Kara-Namık Kemal-İntibah
C) Namık Kemal’in-V. Hügo’dan-Sefiller-Nabizade Nazım-Karabibik
D) Ahmet Mithat Efendi’nin-Stendhal’den-Kızıl ve Kara-Samipaşazade Sezai
E) Yusuf Kamil Paşa’nın-Fenolen’den-Telemak-Şemsettin Sami-Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
3. Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk tiyatro eseri … yazdığı … adlı iki perdelik oyundur. Sanatçının geleneksel Türk tiyatrosundan da yararlanarak yazdığı bu eserde görücü usulüyle evlenme eleştirilir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) Namık Kemal’in-Zavallı Çocuk
B) Recaizade Mahmut Ekrem’in-Çok Bilen Çok Yanılır
C) Samipaşazade Sezai’nin-Şir
D) Şinasi’nin-Şair Evlenmesi
E) Abdülhak Hamit Tarhan’ın-Macera-yı Aşk
4. I. Dönem Tanzimat Edebiyatı’nın önemli sanatçıları olan …, …, …, ve …, dilde sadeleşmeyi, sanatın toplum yararı gözetilerek yapılması gerektiğini savunmuştur. Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Samipaşazade Sezai ve Nabizade Nazım gibi sanatçılardan oluşan II. Dönem Tanzimat sanatçıları ise sadeleşme konusunda başlanan çalışmaları geliştirememiş; sanat için sanat anlayışıyla yapıt vermiştir. Bu dönem sanatçıları daha çok, insanı ve onun kişisel serüvenini ele almıştır.
Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Şinasi-Ziya Paşa-Namık Kemal-Ahmet Mithat Efendi
B) Halit Ziya-Mehmet Rauf-Hüseyin Cahit Yalçın-Ahmet Şuayb
C) Rıza Tevfik-Mehmet Emin Yurdakul-Mehmet Akif-Mualim Naci
D) Tevfik Fikret-Cenap Şehabettin-Ali Ekrem-Süleyman Nazif
E) Yahya Kemal-Halide Edip-Yakup Kadri-Refik Halit
5. (I) Türk edebiyat tarihinde ilk gazete, 1831’de çıkarılan ve resmî bir gazete olan Tasvir’i Efkar’dır. (II) Onu 1840’ta İngiliz William Churchill tarafından çıkarılan ve yarı resmî bir gazete olan Ceride-i Havadis izler. (III) İlk sivil gazete ise 1860 yılında Agah Efendi ile Şinasi’nin birlikte çıkardıkları Tercüman-ı Ahval’dir. (IV) Bu gazetenin ardından Şinasi 1862’de Takvim-i Vekayi adlı bir gazete daha çıkarır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerdeki hangi gazeteler yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilir?
A) I. ve II.
B) I. ve III.
C) I. ve IV.
D) II. ve IV.
E) III. ve IV.
6. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’ın ilk kuşağını oluşturan sanatçılar için söylenemez?
A) Toplumsal sanat anlayışını arka plana atmışlardır.
B) Dilde sadeleşmeyi, ölçüde heceyi savunmuşlardır.
C) Noktalama işaretleri ilk defa bu dönemde kullanmıştır.
D) Edebiyatı, fikirlerini aktarıp yaymada bir araç olarak görmüşlerdir.
E) Önceki şiirimizde bulunmayan vatan, millet, hak, hukuk, hürriyet, meşrutiyet gibi kavramları şiire taşımışlardır.
7. Tanzimat dönemi romanlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Teknik açıdan kusurludur.
B) Uzun tasvirlere ve beklenmedik tesadüflere yer verilir.
C) Zaman zaman romanın akışı durdurularak okuyucuya bilgi verilir.
D) Konu olarak Anadolu halkının o dönemde yaşadığı sıkıntılar işlenmiştir.
E) Kişiler çoğunlukla tek yanlı ele alınır, iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.
8. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatı sanatçılarından biri değildir?
A) Şinasi
B) Ziya Paşa
C) Tevfik Fikret
D) Namık Kemal
E) Ahmet Mithat Efendi
9. Tanzimat Döneminde Namık Kemal Kara Bela,
I
Vuslat ve Celaleddin Harzemşah; Recaizade Mahmut
II III
Ekrem de Gülnihal ve Afife Anjelik gibi eserleriyle
IV V
tiyatroya özel bir önem verdiklerini göstermişlerdir.
Bu cümledeki bilgi yanlışlığını gidermek için numaralanmış eserlerden hangileri yer değiştirmelidir?
A) I. ve II.
B) I. ve III.
C) II. ve IV.
D) III. ve V.
E) IV. ve V.
10. Şinasi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla ifade etmiştir.
B) Edebiyatımızda ilk kez noktalama işaretlerini kullanmıştır.
C) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.
D) Edebiyatımızda Batılı anlamda ilk roman olan İntibah’ı yazmıştır.
E) Edebiyatımızdaki ilk makale sayılan Tercüman-ı Ahval Mukaddimesini yazmıştır.
11. Divan şiirinin nazım şekilleriyle kafiye düzenini kullanmamıştır. Batı şiirindeki yenilikleri Türk şiirine uygulamıştır. Bu nedenle divan şiirini sonra erdiren sanatçı olarak nitelendirilir. Taşkınlık, yücelik ve söyleyişte tezat onun şiirinin en büyük özelliğidir. Sahra adlı şiirinde pastoral özellikler görülür. Şiirlerinde ve tiyatrolarında tarihi konular önemli yer tutar. Tiyatroları sahne tekniğine uygun değildir; bir bakıma oynanmak için değil de okunmak için yazılmıştır.
Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Namık Kemal
B) Ahmet Mithat Efendi
C) Samipaşazade Sezai
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Recaizade Mahmut Ekrem
12. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Milliyetçilik ve Türkçülük fikirlerini savunan Ahmet Vefik Paşa, halka tiyatroyu sevdirmek için çalışmış; Bursa’da bir tiyatro yaptırmıştır.
B) Döneminde yeni edebiyat taraftarlarının lideri durumunda olan Muallim Naci, Servet-i Fünun topluluğunun oluşumunda önemli rol oynamıştır.
C) Nabizade Nazım’ın Karabibik adlı öyküden uzun, romandan kısa olarak nitelenebilecek yapıtı edebiyatımızdaki ilk köy romanı olarak kabul edilir.
D) Şiir, roman, hikaye, eleştiri, edebi bilgiler ve tiyatro türünde eserler veren Recaizade Mahmut Ekrem’in şiirlerinde duygusallık ve hüzün vardır.
E) Samipaşazade Sezai, Sergüzeşt adlı romanında Dilber adlı esir bir kızın serüvenlerini anlatır.
CEVAPLAR: 1.A,2.E,3.D,4.A,5.C,6.A,7.D,8.C,9.C,10.D, 11.D,12.B
