Damga Romanının Değerlendirilmesi
Kitabın baş kahramanı İffet, Bir paşanın oğludur. Küçüklüğünde yaramaz, haşarı ve hareketli bir çocuk olan İffet büyüdükçe efendi, oturaklı bir genç olur. Meşrutiyet ilan edilince İffet’in babası Midilli’ye sürgün edilir. İffet uzun süre burada babasına bakar. Babası vefat edince İstanbul’a döner zaten hayali olan hukuk eğitimine devam eder.
Hukuk fakültesinde pek çok arkadaşı vardır ancak en sevdiği ve samimi olduğu arkadaşı Celal’dir. Celal, bir gün fikirlerinden dolayı okuldan atılınca; herkes İffet’in babası paşa olduğu için Celal’i İffet’in okuldan attırdığını düşünür. Bu duruma çok üzülen İffet, okulu bırakır.
İffet, İstanbul’un saygın ailelerinden birisinin çocuklarına konakta ders vermeye başlar. Ancak İffet evin hanımı Vedia’ya aşık olur. Zamanla Vedia da İffet’i sever ve sık sık görüşmeye başlarlar.
Bir gece İffet gizlice Vedia ile sevişmek için konağa gelir. Konağın bahçıvanı İffet ve Vedia’yı aynı odada yakalar. İffet, Vedia’nın adını lekelemek istemez, konağa hırsızlık yapmak için geldiğini söyler. Polise teslim edilir ve altı ay hüküm giyer.
İffet, hapisten çıktıktan sonra çok zorluklar çeker. Damga yediği için kimse ona iş vermek istemez. Çaresizlik içinde sokakta dolaşan İffet arkadaşı Celal’i görür ve Celal ile uzun uzun sohbet ederler. Çektiği sıkıntıları Celal’e anlatır. Celal İffet’e bir iş bulur ve İffet’in sıkıntıları nispeten hafiflemiş olur.
Bir gün yolda Vedia ile karşılaşırlar. Vedia’yı görünce heyecanlanır ve aşk ateşi yeniden alevlenir. Vedia eşinden ayrıldığını söyler. Bu duruma çok sevinen İffet Vedia’ya onunla evlenmek istediğini söyler. Ancak İffet aldığı cevapla şok olur. Vedia, İffet’e damgalanmış biriyle evlenmenin doğru olmayacağını söyler.
DEĞERLENDİRME: Reşat Nuri Güntekin’in Damga isimli eserinde Avrupai bir yaşam tarzının o dönemde revaçta olduğunu görmekteyiz. Avrupa medeniyetinin sanat edebiyat adına pek çok değerinin kabul gördüğü bir zamanda, değerlerimize ters davranış kalıplarının da yaşamımıza bir şekilde girdiğini görebiliyoruz.
