HABER YAZISI
Günlük gazetelerde, belli aralıklarla yayımlanan dergilerde halka duyurmak amacıyla yayımlanan yazılardır.
Haber yazılarında, politika ve sporla ilgili olaylar; tanınmış kişilerin özel hayatlarıyla ilgili özellikler; okuyucuda merak uyandırıcı, okuyucuları günlük hayatın dışına çıkarıcı özellik taşıyan olaylar gibi konular ele alınır.
Haber planı, tersine dönmüş piramit diye bilinir. Tersine dönmüş piramitte, haberin giriş bölümünde olay birkaç cümle ile özetlenir. Gelişme bölümünde sözü uzatmadan gerekli ayrıntılar verilir. Sonuç bölümünde ise olayın etkisi anlatılır.
Haber Yazılarının Özellikleri
- Haber yazılarının yazılma gerekçesi okurlara bilgi vermektir.
- Haberin başlığı ilginç olmalıdır.
- Haber yazısının giriş bölümünde, olay birkaç cümle ile özetlenir. Gelişme bölümünde ayrıntılar verilir. Sonuç bölümünde ise olayın etkisi anlatılır.
- Başlık kadar haber yazının kendi de ilginç olmalı ve başlığa gözü takılan okuyucu, gerisini okumak için meraklanmalıdır.
- Dili kolay anlaşılmalı, süsten uzak olmalıdır.
- Bir haber yazısı şu sorulara cevap vermelidir: Ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin, kim
- Haber özgün olmalıdır.
- Haberin doğruluğu mutlaka araştırılmalıdır.
- Haber tarafsız yazılmalı, habere yorum katmamalıdır.
- Haber yazılarında, muhabir okuyucuyu haberle baş başa bırakmalı, okuyucusuna kendi varlığını hissettirmemelidir.
Haber Yazılarının Kaynakları
a. Resmi Kaynaklar: Hükumet, belediye, devlet kurumları resmi kaynaklardır. Bu tür resmi kurumlardaki yetkili kişilerden alınan haberler resmi haberlerdir.
b. Özel Kaynaklar: Halk, özel sektör vb. kaynaklardır.
c. Ajanslar: Ajans, haber toplama, yayma ve üyelerine dağıtma işiyle uğraşan kuruluşlardır. Bu kuruluşların verdikleri haberlere ajans haberleri denir.
Haber Yazılarıyla İlgili Bazı Terimler
Gazete: Siyaset, ekonomi, sanat ve daha başka konularda haber ve bilgi vermek için belli aralıklarla çıkan yayın.
Haber: 1.Bir olay ve olgu üzerine edinilen bilgi. 2.İletişim veya yayın organlarıyla verilen bilgi.
Sütun: Gazete, dergi, kitap vb. yazılı şeylerde, sayfanın yukarıdan aşağıya doğru ayrılmış olduğu dar bölümlerden her biri.
Sürmanşet: Gazetelerin birinci sayfasındaki logonun üzerinde kullanılan başlık.
Manşet: Gazetelerin ilk sayfasına iri puntolarla konulan başlık.
Muhabir: Bası ve yayın organlarında haber toplayan, bildiren veya yazan kişi.
Ajans: Haber toplama ve yayma işiyle uğraşan kuruluş.
Tekzip: Yalanlama
Asparagas: Şişirme haber, gerçek olmayan haberdir.
Sansasyonel: Dikkat çeken, çarpıcı, beklenmedik. Genellikle skandal ve dedikodu haberler gibi halk arasında heyecan yaratan haberlere denmektedir.
Haber Yazısının Konuları
Haber yazıları konularına göre; siyasal haber yazıları, sanatla ilgili haber yazıları, ekonomiyle ilgili haber yazıları, bilim ve teknik haber yazıları, toplumla ilgili haber yazıları, spor haber yazıları olmak üzere gruplandırılabilir.
5N 1K Özellikleri
Bir haber yazısında “Ne?/Kim?, Neyi?/Kimi?, Nasıl?, Niçin?, Nerede?, Ne zaman?” sorularının cevapları vardır. Bu soruların cevaplarının olmadığı haber yazıları eksiktir, kuyucunun merakını gidermez, olayı tam olarak yansıtmaz, olay hakkında yeterli bilgiyi vermez.
