Gülnihal Eserinin Değerlendirilmesi
Rumeli’de sancak beyi olan Kaplan Paşa, çok karaktersiz ve acımasız bir insandır. Yapmış olduğu vicdansızlıklar sebebiyle o bölge halkını canından bezdirmiştir.
Kaplan Bey’in amcasının oğlu olan Muhtar Bey ise Kaplan Bey’in aksine halk tarafından çok sevilen düzgün karakterli bir insandır. Muhtar Bey’in sevmiş olduğu akraba kızı İsmet’i Kaplan Bey’de sevmektedir. Bundan dolayı araları hiç iyi değildir.
Kaplan Bey, Muhtar Bey’in saraya gelerek İsmet ile görüşmesini bahane etmiş ve Muhtar Bey’i zindana attırmıştır. İsmet’in dadısı Gülnihal ise sırf Muhtar Bey’i kurtarmak için İsmet’in Kaplan Bey ile nişanlanmaya razı olduğunu söylemiştir.
Muhtar Bey ise İsmet’in Kaplan Bey ile gerçekten evlenmek istediğini zannederek küser ve zindandan çıkmak istemez.
Gülnihal, Geçmişte Kaplan Bey ile birlikte çalışmış olan ama aslında bir sebepten dolayı Kaplan Bey’e diş bileyen Zülfikar Ağa’yı kendisi ile evleneceğini vadederek Muhtar Bey’i kurtarması için kullanmış ve Muhtar Bey’i hapisten kurtarmıştır.
Muhtar Bey Sofya valisine giderek Kaplan Bey’in yapmış olduğu zalimlikleri anlatarak Kaplan’ın idam emrini alır. Kaplan Bey’in yerine geçmeyi planlamaktadır.
Muhtar Bey, adamlarıyla saraya geldiği esnada Kaplan Bey, İsmet ile evlilik işini halletmesi için Gülnihal’i sıkıştırmaktadır. Gülnihal ve İsmet bu evlilik olayına razı olmayınca Kaplan Bey Gülnihal’i bıçaklar. Bu olayı gören Zülfikar Ağa ise Kaplan Bey’i öldürür.
Muhtar Bey, ise İsmet ile evlenerek muradına erer ve sancak beyi olarak hayatını devam ettirir.
DEĞERLENDİRME: Namık Kemal’in Gülnihal isimli bu eserinde gerek makam mevki gerekse de gönül işlerinde iyilerin kazandığı; kötülerin ise kaybettiği klasik olaylar örgüsü olan güzel bir eser senaryo görmekteyiz.
