HALK ŞAİRLERİ
YUNUS EMRE (13.YY):
Mutasavvıf şairlerdendir. Allah aşkını ve insan sevgisini dile getirmiştir. Tekke edebiyatının lirik şiirin en güzel örnekleri ona aittir. Halkın konuştuğu Türkçeyi bir edebiyat dili haline getirmiştir. Yalın ve içten bir söyleyişi vardır. Zaman zaman aruz ölçüsüyle ve Divan edebiyatı anlayışıyla şiirler de yazmıştır. Türkçe Divan sahibi ilk şairdir. Risaletü’n Nushiyye adlı öğretici bir mesnevisi vardır.
HACI BAYRAM VELİ (14.YY):
Yunus Emre tarzında şiirler yazmıştır. Şiirleri didaktiktir. Tasavvufla ilgili fikirleri kendisinden sonra gelenler tarafından benimsenmiş, Bayramilik tarikatının kurulmasına vesile olmuştur. Şiirlerinde Bayrami mahlasını kullanmıştır.
KAYGUSUZ ABDAL (15.yy):
Asıl adı Gaybi’dir. Abdal Musa’nın dervişlerindendir. Bektaşidir. Eserlerinde hece ölçüsünün yanında aruz ölçüsünü de kullanmıştır. Şathiyeleriyle ünlüdür. Eserleri: Divan, Gülistan, Budalaname, Sarayname, Dilgüşa, Kitab-ı Miglate, Vücutname
PİR SULTAN ABDAL (16.yy):
Alevi-Bektaşi şiir geleneğinin en ünlü şairidir. Dini inançların etkili olduğu bir ayaklanmanın önderliğini yapmış ve idam edilmiştir. Şiirini bir araç olarak kullanmasına rağmen kuru bir öğreticiliğe düşmemiş, şiirini duygu yönünden de beslemiştir. Şiirlerinde coşkun bir lirizm vardır. Divan şiirinden hiç etkilenmemiş tüm şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır. Aşkı, doğayı, halkın gerçek yaşayışını duru bir halk diliyle anlatan şiirleri de vardır.
KÖROĞLU (16.yy):
Koçaklama türündeki şiirleriyle tanınır. Bolu Beyi’yle olan mücadelesi destanlaşmıştır. Kavganın ve özgürlüğün sembolüdür. Şiirlerini sade bir dille söylemiştir.
ÂŞIK ÖMER (17.yy):
Şiirlerini hem aruzla hem heceyle yazmıştır. Şiirlerinde kuvvetli bir Divan edebiyatı etkisi vardır. Kalem şairlerindendir. Koşma, semai, varsağı, destan ile birlikte tevhid, naat, gazel, kaside tarzında şiirler de yazmıştır. Divanı vardır.
KARACAOĞLAN (17.yy):
Aşık edebiyatının en büyük şairi sayılır. Din dışı konularda söylemiş, yaşama sevinci, insan ve tabiat sevgisini dile getirmiştir. Âşık edebiyatının duygu yönünden en zengin ve güçlü şairidir. Daha çok koşma ve semai tarzında eserler vermiştir. Tüm şiirlerini heceyle söylemiştir. Dili sade, arı ve duru bir Türkçedir. Şiirlerinde coşkun bir lirizm, içtenlik vardır.
GEVHERİ (17.yy):
Aruz ölçüsünü de sıkça kullanan Kırımlı bir halk şairidir. Aşık Ömer gibi saz şairleri ve klasik edebiyat çevrelerince de sıkça anılmıştır. Divan edebiyatı nazım şekillerini de kullanmıştır. Hece ile koşmalar, türküler yazmıştır.
DERTLİ (18.yy):
Toplumsal yergi içerikli, softalığı, yobazlığı eleştiren şiirleriyle tanınmıştır. Boluludur. Divan edebiyatından da etkilenmiş aruz ölçüsüyle de gazeller yazmıştır.
SEYRANİ (19.yy):
Kayserilidir. İstanbul’a gelmiş, devrin büyüklerini hicvedince memleketine dönmek zorunda kalmıştır. Seyrani, taşlamalarıyla ünlüdür. Çağının aksaklıklarını, değersiz yöneticileri yerden yere vurur. Halk şiirimize hicivle mizah karışımı çok kuvvetli örnekler kazandırmıştır.
ERZURUMLU EMRAH (19.yy):
Asıl kişiliği hece ölçüsüyle yazdığı koşma ve semailerinde görülür. Gazel, murabba, muhammes tarzında şiirler yazmıştır.
BAYBURTLU ZİHNİ (19.yy):
Hem Divan hem de Halk şiiri örnekleri vermiştir. Divan şiirini çok iyi bilen şair Arapça, Farsça şiirler yazsa da asıl ününü hece ile yazdığı şiirlerle yakalamıştır. Divan, Sergüzeştname, Kitab-ı Hikaye-i Garibe yapıtlarından bazılarıdır.
DADALOĞLU (19.yy):
Toroslarda yaşayan göçebe Türkmenlerin Avşar boyundan olan şairin yaşayan şairin hakkında çok şey bilinmemektedir. Toroslar’da göçebe yaşayan Türkmenler’in çatışmalarını dile getiren şiirler yazmıştır. Özgün ve yiğitçe söyleyişin yanında içli bir söyleyişi olan bir şairdir.
AŞIK VEYSEL (20.yy):
Çiçek hastalığından küçük yaşta gözlerini kaybetmiştir. Âşık edebiyatının temsilcilerindendir. İnsan, yurt ve tabiat sevgisini işlemiştir. Şiirleri Deyişler, Sazımdan Sesler, Dostlar Beni Hatırlasın adlı kitaplarında toplanmıştır.
Dosya olarak indirmek için tıklayınız.
