Kahramanının adının zikredilmediği eserlerden olan Avare Yıllar isimli eser yine Orhan Kemal’in yaşantısından kesitler barındıran bir eserdir.
Eserde geçmekte olan olaylar kahramanımızın aile çevresi ve arkadaş çevresinden müteşekkildir. Mekan olarak eserde Adana ve İstanbul’dan bahsedildiğini görmekteyiz.
Kahramanımızın ailesi önceleri varlık içinde yaşamakta olan bir ailedir. Babası siyasi sebeplerden dolayı devlet ile sürtüşme yaşayınca memleketi terk etmek zorunda kalmış, ekonomik olarak da işleri iyiden iyiye bozulmuştur.
Kahramanımızın babası yaşamış olduğu siyasi olaylardan dolayı ülkeyi de terk etmek zorunda kalmıştır. Aile önceleri Beyrut’ta daha sonra da Kudüs’te yaşamak zorunda kalmıştır.
Babanın yaşamış olduğu bu sürgün hayatı aile üyelerini perişan etmiştir. Çünkü baba bu zaman zarfında aile üyeleri ile gerektiği gibi ilgilenememiştir.
Eserimizin kahramanı genç tüm bu olumsuzluklar sebebiyle ailenin yükünü kendi üzerine almış, fakat bu ağır yükü kaldırmakta zorlanmıştır. Kahramanımız Adana’ya babaannesinin yanına gelmiş ve Adana’da bir iş bularak ailesine katkıda bulunmayı planlamıştır.
Genç İstanbul’a gitmek için bir dokumacı fabrikasında çalışmaya ve burada para biriktirmeye karar vermiştir. Fakat fabrikada çalışmak gencin sandığından daha zorlu bir iştir. Geçmişte rahat bir hayat yaşamaya alışkın olan genç, fabrikada çalışmakta çok zorlanmış, adeta perişan olmuştur.
Gencin babaannesi torununun yaşamış olduğu zorluklara dayanamayarak ona biraz para verir ve onu İstanbul’un bir ilçesinde yaşamakta olan halasının yanına dinlenmesi için göndermek ister.
Fakat genç babaannesinin vermiş olduğu bu parayı İstanbul’a arkadaşı ile kaçmak için kullanır. Arkadaşı ile İstanbul’da gezen genç burada da fazla tutunamaz, çünkü hazır para bitmek üzeredir. Genç arkadaşı ile birlikte tekrar Adana’ya döner.
Gencin annesi de Beyrut’tan dönünce ailenin masrafları tamamen artmıştır. Ailenin yükünü omuzlarında hisseden genç okumuş olduğu okulu bırakarak bir fabrikada katip olarak iş bulur. Burada Boşnak bir kız ile tanışan genç bu kız ile evlenmek ister.
Gencin babaannesi bu kız ile evlenmesine razı değildir. Ancak genç bu kıza aşık olmuştur bir kere. Babaannesinin itirazlarına kulak asmaz ve bu kız ile evlenir. Babaanne ise ailenin şanına gölge düşürmek istemediği için bulduğu ödünç takılarla torununun düğününü yapar. Düğün sonunda aldığı takıları sahiplerine verir. Gencin eşi bu duruma çok üzülse de kimseye hissettirmemeye çalışır.
Orhan Kemal’in diğer eserlerinin pek çoğunda olduğu gibi Avare Yıllar isimli bu eserinde de ağırlıklı tema ekonomik zorluklar ve dönemin siyasi baskıları altında yaşanan hayat mücadelesidir.
