BUDALA ROMAN ÖZETİ
Rus Edebiyatının şaheserlerinden birisi de Dostoyevski’nin Budala isimli eseridir. Yazarın sevgi ve dostluk kavramlarını sorguladığı harika eserinde hasta Prens Mişkin’in başından geçenler anlatılmaktadır.
Eserimizin başkahramanı Prens Mişkin, sara hastası bir insandır. Prensin hastalığı ileri derecede bir rahatsızlıktır. Prens arada sırada sara nöbetleri geçirmektedir. Sara nöbetlerinden sonra kendine gelmekte zorlanmakta ve budala bir şekilde dolaşmaktadır.
Prens çocukları çok seven bir insandır. Prensin çocuk sevgisi ona iyi gelmekte hatta prensin iyileşme sürecine de yardımcı olmaktadır. Prensin köydeki yoksul bir kızla ilgilenmesi köy ahalisi tarafından yadırganmıştır. Köylüler yoksul kızın annesinin lanetli olduğuna inanmaktadır.
Prens İsviçre’den geldikten sonra Ganya isminde birisi ile tanışır. Ganya’nın yanında Nastasya’nın posterini gören prens Nastasya’ya aşık olmuştur. Nastasya’yı aramaya başlayan prens Nastasya’yı bulur ve ona evlenme teklifinde bulunur.
Nastasya prensin teklifini kabul edecek gibi olur, ancak tekrar vazgeçerek Rogojin adında biriyle evlenir. Nastasya, Rogojin ile evliliğinde aradığını bulamayarak tekrar Prens Mişkin’e kaçar. Ancak Mişkin ile de fazla duramayarak başka bir yere kaçar.
Moskova’da yaşamakta olan Mişkin Nastasya’yı arayıp bulmak amacıyla Petersburg’a gider. Fakat prens Nastasya’yı aradığını sır gibi saklamaktadır. Bu zamanlarda Prens Mişkin evinde davetler vermekte ve davetlerine bütün tanıdıklarını davet etmektedir.
Bu davetlere Aglea adında prensi deliler gibi sevmekte olan kadın da katılmıştır. Aglea ile tanışan prens Mişkin Aglea’dan hoşlanmış, onunla nişanlanmaya karar vermiştir. Böylelikle prens Mişkin Ganya’nın sevdiği kadını ikinci kez elinden almıştır.
Aglea ile nişanlanan Prens Mişkin daha sonra bu nişandan vazgeçerek tekrar Nastasya ile birlikte olmaya karar verir, ancak bir taraftan da Aglea’yı da sevdiğini düşünmektedir.
Her şey iyi gitmekte, prens Mişkin Nastasya ile birlikte yaşama planları yapmaktadır. Rogojin gelerek Nastasya’yı prensin elinden alır. Mişkin, Rogojin’e sesini bile çıkaramaz.
Rogojin, Nastasya’yı Peterbursg’a götürmüş ve orada öldürmüştür. Nastasya’nın ölüm haberini alan Prens Mişkin duyduğu bu haberle tekrar rahatsızlanıp budala bir hale gelmiştir. Tedavi için tekrar bir kliniğe gönderilir.
YORUM
Dostoyevski’nin Budala isimli eserinde bir nevi Dostoyevski kendi hayatını anlatmış desek yanlış olmaz. Eserimizin başkahramanı Prens Mişkin gibi Dostoyevski de sara hastalığı ile yaşamak zorunda kalmış bir insandır. Eserin tamamını dikkatle gözlemlendiğinde prensin karakteri ile Dostoyevski’nin karakteri uyuşmaktadır. Eserde ana fikir olarak insan hayatında sevginin önemi vurgulanmaktadır.
