YALNIZIZ
Peyami Safa’nın psikolojik tahlil açısından zengin eseri Yalnızız romanıdır. Eserde toplumsal gerçeklerle bağdaşmayan pek çok olay yaşanmıştır.
Eserimizin başkahramanı Selmin adındaki genç kızdır. Selmin dayıları ve annesi ile bir köşkte yaşamaktadır. Ancak Avrupai bir yaşam hayali kuran Selmin Fransa’ya gitmek için şeytani bir plan yaparak hayata geçirmiştir.
Selmin Ferhat ismindeki bir delikanlı ile nişanlıdır ve annesi Mefharet’e Ferhat ile ayrıldığını ve başka bir erkekten hamile olduğunu, çocuğunu da Fransa’da doğurmak istediğini söylemiştir.
Selmin’in annesi çocuğun kimden olduğuna dair kızına çok ısrar etmesine rağmen Selmin çocuğun kimden olduğunu söylemeye yanaşmaz. Bunun üzerine Mefharet kızının kimden hamile olabileceğini anlamaya çalışır. Bu amaçla çevreyi çok dikkatli bir şekilde gözlemlemeye başlar.
Mefharet kardeşi Samim’in hareketlerinden şüphelenmeye başlamıştır. Çünkü Samim bir deftere hayalindeki dünya ve sevdiği kadın hakkında düşüncelerini yazmaktadır. Samim’in defterini karıştıran Mefharet kızının Samim’den yani dayısından hamile olabileceğini düşünmeye başlar. Mefharet bu düşüncesini diğer kardeşi Besim ile de paylaşmıştır. İki kardeş de Samim’den şüphelenmeye başlarlar. Oysa Samim’in defterine duygularını yazdığı kadın Selmin değil Selmin’in arkadaşı Meral’dir.
Samim aslında Meral’e aşıktır. Meral ise Samim’in eski sevgilisi Necile’nin kızıdır. Samim ve Necile birbirlerini çok sevmişler, hatta Necile’nin Samim’den bir de kızı olmuştur. Ancak Samim’in bundan haberi yoktur.
Meral Avrupa hayranı bir genç kızdır. Hayallerini hep Avrupa ve Avrupai bir yaşamın özlemi süslemektedir. Meral bir ara eski bir sınıf arkadaşı olan Feriha’yı görür. Feriha’da Meral gibi Avrupa yaşantısına hayran bir genç kızdır. Feriha Avrupa hayallerini gerçekleştirmek için altmış yaşlarında bir adam ile evlenerek Fransa’da yaşama hayalini gerçekleştirebilmiştir.
Feriha Meral’in Avrupa’da yaşama hayallerini bildiği için ona da yaşlı ve zengin bir erkek ayarlamayı teklif eder. Oysa Meral Samim’i bırakma ve Fransa’da yaşama hayalleri arasında sıkışmış bir vaziyettedir. En sonunda Avrupa hayallerini bastıramayan Meral Feriha’nın teklifini kabul ederek Samim’i de terk etmeye razı olur.
Meral Avrupa’ya gidebilmek için gerekli hazırlıklarını yapar ve bavulunu da hazırlar ancak durumdan haberdar olan erkek kardeşi Ferhat Meral’in kaçmasına engel olabilmek için odasını kilitler. Meral üzgün bir şekilde ne yapacağını düşünmeye başlar. O esnada odada bulunan benzini yanlışlıkla yere döken Meral yanmakta olan sigarasından yangın çıkmasına sebep olur. Kapı kapalı olduğu için dışarı çıkamayan Meral alevler arasında can verir.
Peyami Safa’nın aşk ve Avrupai yaşam temalarını işleyen eseri Yalnızız okunmaya değer sürükleyici bir eserdir.
