DİVAN EDEBİYATI TEST 8
1.Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin isimleridir?
A) Tuyuğ-murabba-semai-şarkı-gazel
B) Rubai-kaside-kıta-koşma-şarkı
C) Kaside-koşuk-mesnevi-şarkı-gazel
D) Mesnevi-gazel-kaside-şarkı-rubai
E) Gazel-murabba-müstezat-şarkı-semai
2. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatı şairlerinden değildir?
A) Yunus Emre
B) Nedim
C) Bağdatlı Ruhi
D) Naili
E) Taşlıcalı Yahya
3. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatı şairlerinin özelliklerinden biri değildir?
A) Nazım birimi olarak genellikle beyti kullanma
B) Arapça ve Farsça sözcüklerle yüklü ağır bir dil kullanma
C) Bütün güzelliğine değil parça güzelliğine önem verme
D) Tümüyle Arap ve İran edebiyatından alınan nazım biçimlerini kullanma
E) Çoğunlukla tam ve zengin kafiye kullanma
4. Elmayı ikiye böldüler
İçinden kurt çıktığını gördüler
Ağacı lime lime dildiler
Böceğin halinden bildiler
Ferman padişahınsa dağlar bizimdir denildi
Dağların bağrı deşildi
Bu şiirde “Ferman padişahınsa dağlar bizimdir.” Sözüyle geçmişte yaşamış bir halk ozanı olan Dadaloğlu hatırlatılmıştır.
Yukarıda açıklaması verilen bu söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Telmih
B) İstiare
C) Hüsn-i talil
D) Cinas
E) Tecahül-i arif
5. Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Şarkı
C) Mesnevi
D) Gazel
E) Kaside
6. Aşağıdakilerden hangisi Divan nesri temsilcilerinden değildir?
A) Mercimek Ahmet
B) Evliya Çelebi
C) Şeyyad Hamza
D) Katip Çelebi
E) Ahmet Cevdet Paşa
7. …, beyit nazım birimiyle yazılan, her beyti kendi arasında uyaklı, nazım birliğinin ölçü ile sağlandığı, bir nazım biçimidir. Uyak bulma güçlüğü olmadığı için binlerce beyti bulan örnekleri yazılmıştır. Yazımındaki rahatlık nedeniyle Divan edebiyatında destanlar, aşk hikayeleri, dini ve ahlaki konular, yergiler gibi uzun yazılması gereken konular, yergiler gibi uzun yazılması gereken konular bu nazım biçimiyle yazılmıştır. Türkler ve Araplar bu nazım biçimini İran edebiyatından almışlardır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kaside
B) Mesnevi
C) Murabba
D) Müstezat
E) Terci-i bent
8. Divan şiirinde bestelenmeye uygun ölçü kalıpları ile yazılan ve çoğunlukla 4 dizelik bentlerden oluşan nazım biçimidir. Üçüncü dizesine miyan adı verilir. Bu dizenin anlam bakımından daha özlü olmasına dikkat edilir. Dördüncü dizesine ise nakarat denir. Aşk, sevgili, ayrılık, eğlence gibi konularda yazılır. Divan edebiyatında bu türün ilk örneklerini Naili-i Kadim vermiştir. Bu türün en güzel örneklerini Nedim vermiştir.
Bu parçada sözü edilen Divan edebiyatı nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şarkı
B) Gazel
C) Kaside
D) Mesnevi
E) Müstezat
9. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin matla beytidir?
A) Var iken gülzâr-ı hüsnün gülistâna bakmazam
Mihr-i ruhsârın dururken âsumâna bakmazam
B) Güler düşmen benim ağladuğuma
Acep şol kâfirin imanı yok mu
C) Baki sıfat verdin elem ettin gözüm yaşını yem
Kıldın gârik-î bahr-î gam deryalara saldın beni
D) Bana cevr nedir sahib-i irfan sanıp
Ehl-i fazl anladın ise beni haşa değilim
E) Bûy-i gül taktîr olunmuş nâzın işlenmiş ucu
Biri olmuş hoy birisi dest-mâl olmuş sana
10. Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan edebiyatı ürünlerinin adlarıdır?
A) müstezat-kaside-koşma-rubai-mani
B) gazel-mesnevi-tuyuğ-semai-naat
C) murabba-gazel-türkü-kaside-mersiye
D) rubai-destan-semai-gazel-kaside
E) kaside-rubai-mesnevi-tuyuğ-gazel
11. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir?
A) Dua
B) Velayetname
C) Nesib
D) Girizgah
E) Fahriye
12. Hattım hisabın bil dedin gavgalara saldın beni
Zülfüm hayalin kıl dedin sevdalara saldın beni
Yukarıdaki dizeler, Divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen yaygın yargılardan hangisiyle bağdaşmaz?
A) Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
B) Şiirler, değişmez kurallara göre güçlü bir düzen içinde yazılmıştır.
C) Ağır, anlaşılması güç bir dil kullanılmıştır.
D) Söz ve anlam sanatlarına sıkça başvurulmuştur.
E) Genellikle nazım birimi olarak beyit kullanılmıştır.
13. Tanınmış kişilerin yaşamını anlatan eserlere günümüzde … adı verilir. Bu türe Divan edebiyatında … ad verilirdi. Divan şairlerinden Ali Şir Nevai’nin yazmış olduğu … adlı eser, bu türün edebiyatımızdaki ilk örneği olarak kabul edilir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) biyografi-münşeat-Muhakemet’ül Lügateyn
B) otobiyografi-tezkire- Beng ü Bade
C) bibliyografya-siyer-Mecalis’ün Nefais
D) anı-velayetname-Hadikat’üs Süeda
E) biyografi-tezkire-Mecalis’ün Nefais
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Sefaretname, Osmanlı’da yurt dışına gönderilen elçilerin ya da onların yanlarındakilerin gittikleri yerlerle ilgili bilgiler aktardıkları eserlerdir.
B) Bir şairin mesnevi türünde yazdığı beş esere hamse adı verilir.
C) Kendine özgü aruz kalıplarıyla yazılan rubainin uyak düzeni xaxa biçimindedir.
D) 13.yüzyılda Hoca Dehhani ile başlayan Divan edebiyatı 19.yüzyıla kadar varlığını sürdürmüştür.
E) Tuyuğ, yalnızca Divan edebiyatında görülen bir nazım biçimidir.
15. Türk edebiyatına Arap edebiyatından geçmiş bir nazım biçimidir. Nazım birimi beyittir. Çeşitli bölümlerden oluşur. Genellikle din ve devlet büyüklerini övmek için yazılır. Beyit sayısı çoğunlukla 33-99 arasındadır. Kafiye düzeni “aa, ba,ca, da…” biçimindedir. Giriş bölümünde işlenen konuya veya redifine göre isimlendirilebilir. Nefi, bu nazım biçiminin başarılı örneklerini vermiştir.
Bu parçada sözü edilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel
B) Kaside
C) Mesnevi
D) Terkib-i bent
E) Müstezat
16. Divan edebiyatı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Divan nesrine münşeat adı verilir.
B) Arapça ve Farsça kelimelerin yoğun olduğu ağır bir dili vardır.
C) Şiirde bütün güzelliğine değil parça güzelliğine önem verilir.
D) Nesirde secilere sıkça başvurulur.
E) Şiirde genellikle yarım uyak ve redif kullanılmıştır.
17. Eslaf kapıldıkça güzelden güzele
Fer vermiş o neşveyle gazelden gazele
Sönmez seher-i haşre kadar şiir-i kadim
Bir meşaledir devredilir elden ele
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rubai
B) Mesnevi
C) Kaside
D) Mani
E) Gazel
18. Türk edebiyatında ölen kişilerin ardından söylenen şiirlere İslam öncesi dönemde …, Halk edebiyatında … denirken Divan şiirinde … adı verilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) ağıt-sagu-hicviye
B) sagu-türkü-mersiye
C) destan-ağıt-fahriye
D) sagu-ağıt-mersiye
E) ağıt-koşma-methiye
19. Kasidenin ilk beytine matla (I), son beytine ise makta (II) denir. Genellikle şairin mahlasının yer aldığı beyit ise beyt’ül kasiddir (III). Kasidenin en güzel beytine taç beyit (IV) denir. Çeşitli bölümlerden oluşan kasidenin ilk bölümü nesib (V) adını taşır.
Yukarıdaki bilgi yanlışının giderilmesi için numaralanmış terimlerden hangileri yer değiştirmelidir?
A) I. ve II.
B) I. ve III.
C) II. ve IV.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.
20. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Hamse bir Divan şairinin yazdığı beş mesnevinin bir araya gelmesiyle oluşan eserdir.
B) Halk edebiyatı nazım biçimlerinden olan koşmalar 11’li hece ölçüsüyle söylenir.
C) Bir olay ya da durumu gerçek nedenin dışında başka bir nedene bağlama sanatına telmih denir.
D) İslamiyet öncesi Türk edebiyatında, ölen kişilerin ardından söylenen şiirlere sagu adı verilir.
E) Divan şiirinde mahallileşme akımı 18.yüzyıl şairi Nedim’le başlamıştır.
CEVAPLAR: 1.D, 2.A, 3.D, 4.A, 5.B, 6.C, 7.B, 8.A, 9.A, 10.E, 11.B, 12.C, 13.E, 14.C, 15.B, 16.E, 17.A, 18.D, 19.D, 20.C
