10.Sınıf Dil ve Anlatım 1.Dönem 2.Yazılı Soruları (A Grubu)

Çocuğunuz büyüyünce ne olacaksa olsun, siz ona edebiyatı sevdirmeye bakın. İlim, bilgi sonradan gelecektir; önce çocuğun hayalini işletmek gerekir.
1. Bu cümlelerden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?
A)Çocukların yetişmesi için edebiyat zorunludur.
B)Edebiyat insanın hayalini işletir.
C)Edebiyat öğrenimi bilimden önce gelir.
D)İleri yaşlarda edebiyat öğrenmek daha zordur.
E)İnsanın yetişmesi, hayal gücünün gelişmesine bağlıdır.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) İlgililer bu konuda görüş alışverişinde bulundular.
B) Bu tür etkinliklerin çoğaltılması gerektiğini düşünüyorum.
C) Gazetelerde yer alan haberleri değerlendirecekler.
D) Bundan sonraki amacımız halkı bilinçlendirmek olacak.
E) O dönemde para üç katı değer kaybetmişti.

Sofraya hep birlikte otururduk. Tahtadan, yu¬varlak bir yer sofrasına, ayaklarımızı altımıza alıp yan oturarak yaklaşırdık Sofra örtüsünü dizlerimizin üzerine çekerdik. Babam bağdaş kurarak baş köşede otururdu. Beni sağına, kız kardeşimi de soluna alırdı. Karşısında an¬nem otururdu. Babam, yemeğe başlamadan içimizden biri yanılıp da yemeğe uzanacak olursa, hiç acımadan kaşığın tersini, uzanan elin sırtına indirirdi.
3. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır?
A) Betimleme-öyküleme
B) Öyküleme-örnek verme
C) Betimleme-açıklama
D) Açıklama-öyküleme
E) Açıklama-örnek verme

Çalışmalarımız sonuç verdi. Neler mi oldu? Ot bitme¬yen bozkırlar, ipek gibi yumuşak topraklı ovalara dö¬nüştü. Tarlalar, arı kovanları gibi uğuldamaya başladı. Toprağın derinliklerinde uyuyan sular yeryüzüne çıkarıldı. Kova kova süt veren inekler, kovan kovan bal veren arılar yetiştirildi. Sofraları, el ele verilerek üretilen yiyecekler süsledi.
4. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Benzetme sanatından yararlanma
B) Öykülemeye başvurma
C) Yinelemelere yer verme
D) Betimleme yapma
E) Tanık gösterme

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
A) İşe geç geleceğini hiç olmazsa bana haber verseydin bari.
B) O anda, dertleşebileceği bir dosta ihtiyacı vardı; ama yanında kimse yoktu.
C) Bu karara varmadan önce, onların da görüş ve önerilerini dikkate alman gerekirdi.
D) Yazıda onun resimlerinden pek söz edilmiyor; oysa o, çok yetenekli bir sanatçı.
E) Beğendiğimiz o evi satın aldık; ancak oraya önümüzdeki yıl taşınabileceğiz.

6. Bu davranış insandan insana göre değişir.
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır?
A) İşaret sıfatına yer verilmesinden
B) İkilemenin yanlış kullanılmasından
C) Gereksiz yere ilgeç kullanılmasından
D) Tümleç kullanılmasından
E) Yüklemin geniş zamanlı olmasından
Bir çiçek istiyorum, boş tarlama ekmeye.
I.
Bir kanat istiyorum, beni yerden alacak.
II.
Bir güneş istiyorum, karanlığı silecek.
III.
Ve tohum istiyorum, ben bakmasam solacak.
IV.

7. Yukarıdaki dörtlüğü daha anlamlı kılmak içi, numaralandırılmış sözcük öbeklerinden hangilerinin yerleri değiştirilmelidir?
A) I. ile III. B) II.ile IV. C) I.ile IV. D) II.ile. III E) III.ile IV.

Enerji (I) çocuklar (II) ergenlik çağındakiler ve (III) hastalık sonrası güçlenme (IV) dönemindeki kişiler için (V) önemlidir.

8. Yukarıdaki cümlelerde numaralanmış yerlerden hangisine “özellikle” sözcüğü getirilemez?
A)I B) II C) III D) IV E) V
“Bütün gün, sabahtan akşama değin bu dar keçi yolunda, bu ince taşlı patikada yürümekten ayaklarımızın altı şişmiş, tabanlarımız kabarmış, dizlerimizin dermanı ve gücü tükenmişti.”

9. Yukarıdaki cümleyi; bu cümlenin anlamını bozmadan kısaltarak kursak, en uygun biçim aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Bütün gün bu dar keçi yolunda yürümekten dizimizin dermanı ve gücü tükenmişti.
B) Sabahtan akşama değin yürümekten tabanlarımız kabarmış, dizlerimizin dermanı tükenmişti.
C) Bütün gün bu patikada yürümekten tabanlarımız kabarmış, dizlerimizin dermanı tükenmişti.
D) Sabahtan akşama değin yürümekten ayaklarımızın altı şişmiş, izlerimizin gücü tükenmişti.
E) Bu ince taşlı patikada yürümekten tabanlarımız şişmiş, dizlerimizin dermanı tükenmişti.
Deyimler de ulusal damga taşıyan dil varlıklarıdır. Ulusun söz yaratma gücünden doğarlar. Her deyim hoş bir buluştur. Bir küçük söz dağarcığına koca bir âlem sığdırılmıştır. En uçucu kavramlar, en ince hayaller, en güzel benzetmeler, çeşit çeşit mecazlar ve söz ustalıkları mini mini bir deyimin yapı harçları arasında parlar.

10. Bu parçadan deyimlerle ilgili olarak hangisi çıkarılamaz?
A)Deyimler, az sözle çok anlam ifade edebilir.
B)Ait oldukları dile özgü renkleri ve incelikleri bünyelerinde taşırlar.
C)Birçok söz sanatı deyim oluşturmada etkilidir.
D)Deyimlerin çoğu gerçek anlamından tamamen sıyrılıp mecaz anlamıyla kullanılır.
E)Deyimler yapıca kalıplaştıklarından sözcüklerin yerleri değiştirilemez.

11. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde alışılmamış bağdaştırma yoktur?
A) Körpe merdiven.
B) Dilsiz hayaller
C) Korkunç kıyafet.
D) Titrek bakışlar
E) Kırmızı toka

“Sormaz ki bilsin, sorsa bilir; bilmez ki sorsun, bilse sorar.”
12. Aşağıdaki yargıların hangisinde, bu cümlede vurgulanmak istenen görüşe ters düşülmüştür?
A)İnsanlar, bilgilerini yetersiz buldukları için soru sorarlar.
B)Hiçbir şey bilmeyen insan soru sorar.
C)İnsanlar soru sormadıkları için bilmezler.
D)Yeni bilgiler edinen insanda soru sorma ihtiyacı artar.
E)Soru soran insanlar gelişim halindedir.

Öykü de roman da destan türünün günümüzdeki uzantısıdır. İkisinde de bir olay ögesi, kişi, zaman ve yer ögesi vardır. Romanın ana olayı geniş bir bulvar gibidir. Öyküdeki olay bu bulvarın yan sokaklarından biridir. Hemen her zaman bulvar üzerinde gelip giden kişiler yan sokaktaki kişilerden daha çoktur.
13. Bu paragrafın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Alıntı yapma
B) Örnekleme
C) Karşıtlıklardan yararlanma
D) Benzetme
E) Tanık gösterme

Yola çıkınca her sabah / Bulutlara selam ver
Taşlara, kuşlara / Atlara, otlara
İnsanlara selam ver / Ne görürsen selam ver
Sonra çıkarıp cebinden aynanı / Bir selam da kendine ver
14. Yukarıdaki şiirden aşağıdaki yargıların hangisi çıkarılamaz?
A)İnsan, tüm dünyayı sevgiyle kucaklayabilmelidir.
B)İnsan, çevresiyle, doğayla barışık olmalıdır.
C)İnsanın iletişim kurmayı bilmesi gerekir.
D)Doğa tüm mutlulukların kaynağıdır.
E)İnsan, kendisiyle barışık olmalıdır

15. “Panjurları aralanmış pencereden ışık sızıyordu içeriye.”
Yukarıdaki cümledeki altı çizili isimlerin özellikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A)soyut-cins-tekil-basit
B)somut-cins-tekil-basit
C)somut-özel-tekil-türemiş
D)soyut-cins-çoğul-basit
E)somut-cins-tekil-türemiş

16. Aşağıdakilerden hangisi panelle ilgili değildir?
A) Paneli bir grup insanın aralarında gerçekleştirdiği bir tartışma biçimidir.
B) Panelde bir gerçeğin ortaya çıkarılması amaçlanır.
C) Panelde seçilen konu üzerinde farklı düşünceler dile getirilir.
D) Panelde dinleyiciler yeri gelince düşüncelerini açıklarlar.
E) Panelde konuşmacılar konu ile ilgili düşüncelerini kısaca ifade ederler.
Kitaplarımın hemen her yeni basımında değişiklikler yaparım. Kimi öykülerimi atarım kitaplarımdan. Kimilerinin bazı yerlerini değiştirir, kimilerini de yeniden yazarım. Bu işler de ister istemez çok zamanımı alıyor.Düzeltmeye zaman bulamadığım için on on beş yıldır yeni basımını yapamadığım kitaplarım var.Son yıllarda az sayıda kitap yayımlamamın bir nedeni de bu.

17. Bu parçada sözü edilen sanatçı ve kitaplarıyla ilgili olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A)Yeni baskıları olmayan kitaplarınız, düzeltilemeyecek durumda olanlar mı?
B)Kitaplarınızın her baskısının bir önceki baskısından farklı olduğu doğru mu?
C)Kitaplarınızdan tümüyle çıkarttığınız bölümler, öyküler oluyor mu?
D)Yeniden ele alamadığınız için yeni baskıları yapılamayan kitaplarınız var mı?
E)Kitaplarınızda yaptığınız değişiklikleri kısa sürede tamamlayabiliyor musunuz?
18.Bir yazı içersinde başka bir yazıdan alınan sözcük, cümle ve paragrafları kullanma işi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kaynak gösterme B) Not alma C) Alıntı yapma D) Özet çıkarma E) Gözlem yapma

Somut anlamlı bir kelime bazı kullanımlarda soyut anlam karşılayabileceği gibi, soyut anlamlı bir kelime de somut anlamı karşılayacak biçimde kullanılabilir.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut anlamlı bir kelime, somut anlamıyla kullanılmıştır?
A) Bir güzelin mecnunuyum efendim.
B) Dost dost diye nicesine sarıldım.
C) Her sabah her sabah suya giderken
Yâr yolunda toprak olsam toz olsam.
D) Çok aradım köşe köşe dolaştım
E) Bahar gelsin turnalara eş olam.
Yağmur olam gözden akan yaş olam.

20. Aşağıdakilerin hangisinde çoğul eki almamış bir topluluk ismi kullanılmıştır?
A)Bir sürü gezer dağın ormanlık yamacında.
B)Sınıfların dışarı çıkmalarına beş dakika kaldı.
C)Cahilliktendir halkların birbirine düşmanlığı.
D)Ellerinde çiçek demetleriyle geldi yanıma.
E)Ormanların tükenmesi, hayatın tükenmesidir.

21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde betimleme yoktur?
A)Söylenenleri hiç duymuyormuşçasına dalgın, düşünceli bir tavırla işini yapmayı sürdürdü..
B) Artık bahar geldi derken birdenbire hava bozmuş, damlar, sokaklar, kırlar karla örtülmüştü.
C ) Az konuşan, doğruyu söyleyen, söylediğini tartan bir insandı.
D) İçli, çok duygulu bir adamdı, konuşurken hem ağlar hem ağlatırdı.
E ) Benim gibi babamın da dedemin de çocukluk ve ilk gençlik günleri bu konakta geçmişti.

22. Aşağıdakilerden hangisi sunumda dikkat edilmesi gereken özelliklerden biri değildir?
A) Slaytlar ile anlatımın eş zamanlı olması
B) Görsel ve işitsel unsurlardan yararlanılması
C) Slaytlardaki cümlelerde ayrıntılara yer verilmesi
D) Sunumda değişik kaynaklardan yararlanılması
E) Sunulan konunun güncel olması

(I) Bir sanatçı önce kullanacağı malzemeyi seçer. (II) Sonra da bu malzemedeki estetik dışı ögeleri ayıklar. (III) O da tasarladıklarını dil aracılığıyla kısa ve öz olarak anlatır. (IV) Şairin malzemesi de dildir. (V) Örneğin, bir yontucu, mermeri fazlalıklarından arındırarak yapıtını ortaya çıkarır.
23. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturmak için, cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
D) III. ve V. E) IV. ve V.

24. Aşağıdaki cümlelerden hangisi dolaylı anlatıma örnek olabilir?
A) Erdemin başı dildir, der, Kaşgarlı Mahmut.
B) “Bir toplumun edebiyatı, o toplumun aynasıdır.” sözüne katılıyorum.
C) Cenap Şehabettin, şen adamın güneşe benzediğini, girdiği yeri aydınlattığını söyler.
D) Nietzsche, “Hiçbir zaman fikir değiştirmeyen iki tür insan vardır: Ölüler ve deliler.” der.
E) Montesguieu, “Çeyrek saatlik bir okumanın gideremediği kederim olmamıştır.” diyor.

25. Aşağıdakilerden hangisinde soru anlamı bir sıfatla sağlanmamıştır?
A)Bu konuda bana ne kadar yardım edebilirsiniz?
B)Bir dostuyla oturup ona içini dökmeyeli ne kadar yıl oldu?
C)Ne kadar zamanda bitirebilirsiniz bu işleri?
D)İş dünyasında hangi sorunlarla karşılaşacağız?
E) “Nasıl bir gün geçirmek istiyorsun?” diye sordu.
1. D

2. E

3. A

4. E

5. A

6. C

7. C

8. D

9. C

10. E

11. E

12. B

13. D