BALIKÇILAR
-Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder,
Bugün açız yine; lâkin yarın, ümid ederim,
Sular biraz daha sakinleşir… Ne çare, kader!
– Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim
Diyordu oğlu, yarın sen biraz ninemle otur;
Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta…
– Olur;
Biraz da sen çalış oğlum, biraz da sen çabala;
Ninen baban, iki miskin, biz artık ölmeliyiz…
Cocuk düşündü şikayetli bir nazarla: – Ya biz,
Ya ben nasıl yaşarım siz ölürseniz?
Hâlâ
Dışarda gürleyerek kükremiş bir ordu gibi
Döverdi sahili binlerce dalgalar asabi.
– Yarın sen ağları gün doğmadan hazırlarsın;
Sakın yedek biraz ip, mantar almadan gitme…
Açınca yelkeni hiç bakma, oynasın varsın;
Kayık çocuk gibidir: Oynuyor mu kaydetme,
Dokunma keyfine; yalnız tetik bulun, zirâ
Deniz kadın gibidir: Hiç inanmak olmaz ha!
Deniz dışarda uzun sayhalarla bir hırçın
Kadın gürültüsü neşreyliyordu ortalığa.
– Yarın küçük gidecek yalnız, öyle mi, balığa?
– O gitmek istedi; ‘Sen evde kal! ‘ diyor…
– Ya sakın
O gelmeden ben ölürsem?
Kadın bu son sözle
Düşündü kaldı; balıkçıyla oğlu yan gözle
Soluk dudaklarının ihtizâz-ı hâsirine
Bakıp sükût ediyorlardı, başlarında uçan
Kazayı anlatıyorlardı böyle birbirine.
Dışarda fırtına gittikçe pür-gazab, cûşan
Bir ihtilâc ile etrafa ra’şeler vererek
Uğulduyordu…
– Yarın yavrucak nasıl gidecek?
şafak sökerken o, yalnız, bir eski tekneciğin
Düğümlü, ekli, çürük ipleriyle uğraşarak
ilerliyordu; deniz aynı şiddetiyle şırak –
şırak dövüp eziyor köhne teknenin şişkin
Siyah kaburgasını… Ah açlık, ah ümid!
Kenarda, bir taşın üstünde bir hayâl-i sefid
Eliyle engini güya işaret eyleyerek
Diyordu: ‘Haydi nasibin o dalgalarda, yürü! ‘
Yürür zavallı kırık teknecik, yürür; ‘Yürümek,
Nasibin işte bu! Hâlâ gözün kenarda… Yürü! ‘
Yürür, fakat suların böyle kahr-ı hiddetine
Nasıl tahammül eder eski, hasta bir tekne?
Deniz ufukta, kadın evde muhtazır… ölüyor:
Kenarda üç gecelik bâr-ı intizâriyle,
Bütün felaketinin darbe-i hasariyle,
Tehi, kazazede bir tekne karşısında peder
Uzakta bir yeri yumrukla gösterip gülüyor;
Yüzünde giryeli, muzlim, boğuk şikayetler…
Tevfik Fikret
DİNLEME SINAVI YÖNERGESİ:
1- Ders öğretmeni tarafından hazırlanan uygulama metni, sınıfta en fazla iki kez sesli olarak dinletilecek veya en fazla iki kez sesli olarak okunacaktır.
2- Dinleme sonunda aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
3- Sınav sorularını yanıtlamak için süreniz 20 dakikadır.
4- Her soru 20 puandır.
DİNLEME SINAVI SORULARI
1.Dinlediğiniz edebi metnin türü nedir? Türün ayırt edici özelliklerinden üç tanesini yazınız. (20 P)
2. Dinlediğiniz edebi metnin teması nedir? Temel çatışması nedir? Yazınız. (20 P)
3. Dinlediğiniz edebi metinde anlatıcı kimdir, hangi bakış açısıyla yazılmıştır? (20 P)
4. Dinlediğiniz edebi metnin olay örgüsünü yazınız. (20 P)
5. Kayık çocuk gibidir: Oynuyor mu kaydetme
Dokunma keyfine; yalnız tetik bulun,..
Şair yukarıdaki dizede ne anlatmak istemiştir? (20 P)
CEVAPLAR:
1.Manzum hikâyeler edebi metinlerdir.
Konu ve özellik bakımından hikâye ile aynı özellikleri gösterirler.
Manzum hikâyelerde şair ya bir olayı anlatır ya da bir öğüt verme çabası güder.
Manzum hikâyeler genellikle bir çevre tasviriyle başlar, ardından o çevrede bulunan kişiler anlatılır. Daha sonra ise olay anlatılır. Amaç okuyucuya bu bölümde ders veya öğüt vermektir.
Giriş, gelişme ve sonuç bölümleri hikâye ile benzer özellikler gösterir.
Manzum hikâyeler düşündürücü ve eğiticidir.
Manzum hikâyeler birçok bölümden oluşur. İlk bölümde anlatılmak istenen olaydan ve kişilerden bahsedilir. İkinci bölümde ise olaylar anlatılır ve örneklerle tasdik edilir. Üçüncü bölümde ise olay son bulur ve okuyucuya ders vermeyi güden cümleler yer alır.
Manzum hikayede her olay işlenebilir. Sıradan olaylar, sosyal olaylar vs.
Manzum hikayeler dörtlük , beyit, bent şeklinde de yazılabilir.
Mensur hikayeden (düzyazı) hiçbir farkı yoktur. Kişiler, zaman, mekan, olay bu hikayelerde de vardır. Tek farkı şiirselliktir. Dizelerdir. Kafiye ve rediftir.
Toplumu ilgilendiren olaylar işlenir.
Daha çok ders veren, eğitici, öğretici, etkileyici konular seçilir.
Ölçü ve uyağa dikkat edilir.
Anlam, alttaki dizelerde devam eder.
Karşılıklı konuşmalara yer verilir.
Dizelerin uzunlukları aynı olmayabilir.
2. Teması: yoksulluk, geçim sıkıntısı
Temel Çatışması: Zenginlik-yoksulluk
3.Metindeki anlatıcı üçüncü tekil şahıs ‘o’dur. Metinde hakim bakış açısı kullanılmıştır.
4.Baba çocuklarına bugün de aç olduklarını ama yarın fırtına biraz dinerse balığa çıkabileceğini söyler.
Oğlu ninesinin hasta olduğunu, babasının onunla kalması gerektiğini söyler, yalnız balığa çıkmak ister.
Baba oğluna akşamdan ağları hazırlamasını söyler ve balıkçılık ile ilgili öğütler verir.
Nine, oğlanın yalnız balığa çıkmasından dolayı endişelenir.
Oğlan şiddetli fırtınaya rağmen geçim sıkıntısı nedeniyle balığa çıkar.
Fırtınadan dolayı teknesi batar ve baba mezarı bile olmayan oğlunu denizin üzerinden ufka bakarak arar.
5.Kayığın deniz içerisinde hareket etmesini bir çocuğun oyun oynamasına benzetmiştir. Sağlıklı çocuk nasıl oyun oynuyorsa kayıkta bir sorun yoksa deniz içinde hareketli olur demektedir. Ancak nasıl oyun oynayan çocukların her türlü kazaya uğrama riski varsa kayığın da her an kazaya uğrama riski vardır demektedir.
11.sinif edebiyat 1.donem 2. dinleme sınav uygulamasi c grubu indir.
