2. Senaryo kazanımları
1. Kazanım: Metindeki anlatım biçimleri ve tekniklerinin işlevlerini belirler.
2. Kazanım : Şiirde ahengi sağlayan özellikleri/ unsurları belirler.
4. Kazanım : Şiirin nazım biçimini ve nazım türünü tespit eder.
5. Kazanım: Şiirdeki mazmun, imge ve edebi sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendirir.
6. Kazanım: Şiiri yorumlar.
7. Kazanım: Şiir ile şair arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
*Nazım şekli: Serbest nazım, mesnevi, sone , serbest müstezat, manzum hikâye …
*Nazım birimi: Beyit, dörtlük,bent,dize
Ahengi Sağlayan Unsurlar:
*Ölçü: Hece ölçüsü, aruz ölçüsü, serbest ölçü
*Uyak (Kafiye) : Yarım, tam, zengin, tunç, cinaslı kafiye
*Redif: Yazılışı ve dil bilgisi görevi aynı olan ek veya sözcükler.
*Asonans: Şiirde aynı ünlü(sesli) harfin sık kullanılması
*Aliterasyon: Şiirde aynı ünsüz ( sessiz ) harfin sık kullanılması
*Kelime tekrarı: Bir şiirde aynı sözcüğün tekrarı.
*Vurgu ve tonlama
Edebi Sanatlar ( Söz Sanatları)
Teşbih( Benzetme) , Teşhis ( Kişileştirme), İntak( Konuşturma) , Tekrir ( Tekrarlama), Tezat( Zıtlık ), Tenasüp ( Birbiriyle alakalı sözcüklerin bir arada bulunması), Nida ( Seslenme), Telmih ( önemli bir olayı, durumu hatırlatma), Tecahül-i Arif ( Bilip de bilmemezlikten gelme), İstifham ( Soru sorma), Mecaz-ı Mürsel ( Ad aktarması) sanatlarını bilmeniz yeterli.
ŞİİR İNCELEMELERİ
1.ŞİİR
Murabba
Mahveder kendini bülbül bile hürriyyet için. (a)
Çekilir mi bu belâ âlem-i pür-mihnet için? (a)
Dîn için devlet için can çekişen millet için, (a)
Azme hâil mi olurmuş bu çürük ten kafesi! (b)
Memleket bitti yine bitmedi hâlâ sen ben. (c)
Bize bu hâl ile bizden büyük olmaz düşmen. (c)
Dest-i a’dâdayız Allah için ey ehl-i vatan! (c)
Yetişir terk edelim gayri hevâ vü hevesi. (b)
Namık Kemâl
Nazım şekli: Murabba
Nazım birimi: Dört dizeli bent
Ölçü: Aruz
Kafiye düzeni: aaaa/ bbba/ccca…
Tema: Vatan ve hürriyet
Şiir türü: Didaktik şiir
Tanzimat 1.Dönem:
*Tanzimatın 1.döneminde sanat toplum için anlayışıyla hak, hukuk, adalet, devlet, hürriyet, medeniyet gibi kavramlar yer almıştır.
* Klasisizm ve romantizm akımlarından etkilenmişlerdir.
*Hece ölçüsünü deneseler de genellikle aruz ölçüsünü kullanmışlardır.
*Divan edebiyatındaki gazel, kaside, terkib-i bent,
murabba, rubai gibi nazım şekillerini kullanmaya devam etmişlerdir. Yani şiirde biçimce eskiye bağlı kaldılar.
*Şiirler konularına göre adlandırıldı.
*Şiirde parça bütünlüğü yerine konu bütünlüğüne önem verdiler.
*Şinasi, Fransızcadan yaptığı tercüme şiirlerde yeni nazım şekilleri ve yeni bir üslupla dikkat çeker. Onda şekil ve özellikle içerik divan şiirinden farklıdır.
* Ziya Paşa şiirlerinde felsefi düşüncelere yer vermiştir.
Namık Kemal :
Tanzimat 1. dönem sanatçılarındandır. Hürriyet gazetesini çıkartmıştır. Vatan , hürriyet, millet gibi kavramlar Namık Kemal’in sanat hayatının temelini oluşturur. Bu nedenle “Vatan Şairi “olarak anılır. Onun şiirlerinde biçim eski, içerik yenidir. Dilde sadeleşmeyi savunmuştur fakat başarılı olamamıştır. Sosyal faydacılık ilkesini benimser. Romanları, tiyatro oyunları ve eleştirileri vardır. En ünlü şiirleri: Hürriyet Kasidesi , Vatan Mersiyesi, Vatan Şarkısı…
2. ŞİİR
Makber
Eyvah!… Ne yer, ne yâr kaldı,
Gönlüm dolu ah-u zâr kaldı.
Şimdi buradaydı, gitti elden,
Gitti ebede gelip ezelden.
Ben gittim, o haksar kaldı,
Bir köşede tarumar kaldı,
Baki o enis-i dilden, eyvah!..
Beyrut’ta bir mezar kaldı.
…
Abdülhak Hamit Tarhan
Tema: Ölüm
Nazım Şekli: Serbest şiir
Nazım Birimi: Beyit
Ölçü: Aruz ölçüsü
Kafiye Dizilişi: aa bb aa ca / dd ee dd fa / …
Şiir türü: Lirik şiir
Tanzimat 2.Dönem
* 2. dönemde sanat için sanat anlayışı görülmektedir. Onlara göre sanat, estetik bir amaç taşımalıdır.
*Recaizade Mahmut Ekrem, güzel olan her şeyin şiirin konusu olabileceğini savunmuştur.
*Aşk, doğa, ölüm gibi temaları işlemişlerdir. Ancak bu temalar divan şiirindeki şekliyle işlenmemiştir.
*Dil daha da ağırlaştırılmıştır. Yeni mecazlara yer verilmiş, aruz ölçüsü kullanılmaya devam etmiştir.
*Divan şiirinin etkisi devam etmekle beraber yeni nazım şekilleri de kullanmışlardır.
*Muallim Naci, Batı tarzı şiirler yazsa da eskiyi savunmuştur. Göz için kafiye anlayışını desteklemiştir.
* Recaizade Mahmut Ekrem, kulak için kafiye anlayışını tercih etmiştir. Batıdaki bireyci anlayış edebiyatımıza girmiştir.
* 2.dönem şairlerinde romantizm akımının etkisi vardır.
* Şiirlerde metafizik ve felsefi düşünceler ağır basmıştır. Özellikle Abdülhak Hamit Tarhan’ın şiirleri bu tarzdır.
Abdülhak Hamit Tarhan :
Tanzimatın 2. dönem sanatçılarındandır. Aşk, doğa güzellikleri, sevinç ,umut ,ölüm gibi konularla birlikte metafizik konulara da yer vermiştir. Tiyatroların konularını tarihten seçmiştir. Döneminde Şair-i Azam(En büyük şair) olarak anılır. İlk pastoral şiir Sahra, ilk uyaksız şiir Validem ona aittir. Ayrıca aruz ölçüsüyle ve hece ölçüsüyle yazılmış tiyatro eserleri de bulunmaktadır.
3. ŞİİR
Yağmur
Küçük, muttarid, muhteriz darbeler
Kafeslerde, camlarda pür ihtizaz
Olur dembedem nevha-ger, nağme-saz
Kafeslerde, camlarda pür ihtizaz
Küçük, muttarid, muhteriz darbeler.
Sokaklarda seylabeler ağlaşır
Ufuk yaklaşır, yaklaşır, yaklaşır
Bulutlar karardıkça zerrata bir
Ağır, muhtazır dalgalanmak gelir
…
Tevfik Fikret
Kafiye Dizilişi: aabba/ cc dd ee ff…
Tema : Yağmur/ Karamsarlık
Ölçü: Aruz ölçüsü
Türü: Pastoral şiir, lirik şiir
Bağlı Olduğu Akım: Parnasizm
Serveti Fünun Dönemi Türk Şiiri
Servet-i Fünun dergisinin başyazarı olan Tevfik Fikret’in etrafında toplanan Cenap Şahabettin, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Süleyman Nazif ,Celal Sahir Erozan gibi önemli isimler bu dönemin sanatçılarıdır.
* Servet-i Fünun şiirinde bireyci sanat anlayışı hakimdir.
*Aşk ve doğa konuları ağırlık kazanmıştır.
*Hayal-hakikat çatışması şiirlerde gözükmektedir.
* Daha önce kullanılmayan tamlamalar bu dönemde göze çarpmaktadır.
*Aruz ölçüsü kullanılmaya devam edilmiş, hatta Türkçeye ustalıkla uygulanmıştır.
*Şiirde ilk kez sembolizm ve parnasizm akımları kullanılmıştır
* Bir şiirde birden fazla aruz kalıbı kullanılarak şiire bu açıdan da bir yenilik getirilmiştir.
*Tanzimat şiirindeki gibi parça güzelliği değil bütün güzelliği ele alınmıştır.
*Nazım, nesre yaklaştırılmıştır (Anjanbman) , yani cümledeki anlam bir dizede bitirilmemiş sonraki dizelere kaydırılmıştır. Bunun en iyi uygulayıcısı Tevfik Fikret’tir.
*Şiirde yaygın bir şekilde serbest müstezat nazım şeklinin kullanılmasının yanı sıra Batı şiirinden alınan sone, terzarima gibi nazım şekilleri de ilk kez kullanılmıştır.
* Mensur şiir örnekleri de edebiyatımıza ilk kez bu dönemde girmiştir.
*Şiir türünde ön plana çıkan sanatçılar Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin’dir Bunların dışında Halit Ziya, ilk kez Fransız edebiyatından mensur şiir türünü bizlere kazandırmıştır. Mehmet Rauf da güzel örnekler vermiştir.
*Topluluk, 1901 yılında derginin kapatılması ile dağılmıştır.
Tevfik Fikret:
Serveti Fünun dönemi sanatçısıdır. Servet-i Fünun dergisinde müdürlük görevinde bulunmuştur Türk edebiyatının batılı anlamda gelişmesinde rolü çok büyüktür. Şiirlerinde doğa, karamsarlık, hüzün, kader gibi temalar ön plana çıkmıştır. Aruz ölçüsünü Türkçeye en iyi uygulayan sanatçılarımızdandır. Şiirlerinde mecazlara, sembollere yer vermiştir. Tablo altına şiir yazma geleneğini başlatmıştır. Nazmı nesre yaklaştırarak (anjanbman) sağlam bir dil kullanmıştır. Çocuklar için yazdığı şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmış ve bu şiirlerini Şermin adlı kitapta toplamıştır Bunun dışında bütün şiirlerini arzu ölçüsüyle yazmıştır. Rübab-ı Şikeste, Haluk’un Defteri, Rübabın Cevabı adlı şiir kitapları vardır.
4.ŞİİR
Elhan-ı Şita
Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş,
Eşini gaib eyleyen bir kuş gibi karlar
Geçen eyyâm-ı nevbaharı arar…
Ey kulûbün sürûd-i şeydâsu,
Ey kebûterlerin neşideleri,
O baharın bu işte ferdâsı
Kapladı bir derin sükûta yeri
Karlar
Ey uçarken düşüp ölen kelebek
Bir beyaz rîşe-i cenâh-ı melek
Gibi kar
Seni solgun hadîkalarda arar;
Sen açarken çiçekler üstünde
Ufacık bir çiçekli yelpâze,
Nâ’şun üstünde şimdi ey mürde
Başladı parça parça pervâze
Karlar
Ki semâdan düşer düşer ağlar
…
Cenap Şahabettin
Nazım şekli :Serbest müstezat
Nazım birimi: Bent
Tema: Kar / Hüzün
Kafiye düzeni : aa bbcdcd bb
Ölçü: Aruz ölçüsü ( 3 farklı ölçü)
Akım: Sembolizm
Anlayış: Servetifünun şiir anlayışı
Cenap Şahabettin :
Serveti Fünun sanatçısıdır. Recaizade Mahmut Ekrem ve Abdülhak Hamit’in etkisiyle Batı tarz şiire yönelmiştir. Şiirinde sembolizmin etkisiyle ahenk ve müzik önemli rol oynadı. Oldukça ağır ve süslü bir dil ile kapalı bir anlatım tercih etti. Tamat adlı şiir kitabı önemlidir.
5.ŞİİR
O Belde
Denizlerden
Esen bu ince havâ saçlarınla eğlensin.
Bilsen
Melâl-i hasret ü gurbetle ufk-i şâma bakan
Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin!
Ne sen,
Ne ben,
Ne de hüsnünde toplanan bu mesâ,
Ne de âlâm-i fikre bir mersâ
Olan bu mâi deniz,
Melâli anlamayan nesle âşinâ değiliz.
…
Ahmet Haşim
Tema: Özlem /Hayat
Konu: Uzak ve bilinmeyen ülkelere duyulan özlem/ Hayata tutsak olmak
Nazım Şekli: Serbest müstezat
Nazım birimi: Dize
Ölçü : Aruz ( Değişik 12 kalıp)
Uyak Düzeni: Belli bir uyak düzeni yoktur.
Şiir Türü: Lirik şiir
Akım : Sembolizm
Fecriati Dönemi
1909’da birtakım genç sanatçı bir araya gelmiş yeni bir topluluk oluşturmuştur. Bu gençlerden biri olan Faik Ali Ozansoy’un teklifiyle topluluğun adı Fecr-i Ati ( Geleceğin Işığı) olarak kabul edilmiştir. Gençler aynı isimle dergi çıkarmak isteseler de bunu yapamamışlar ve yazdıklarını, yeniden yayın hayatına başlayan Servet-i Fünun dergisinde yayımlamışlardır. Fecriati Topluluğu 1910 yılında Türk edebiyatında ilk kez bir bildiri( beyanname) yayımlamıştır. Bu bildiride sanat ve edebiyat ile ilgili düşüncelerine sanatçılar yer vermişlerdir. “Sanat şahsî ve muhteremdir.” sözünü slogan olarak belirlerler. Bildiride, edebiyat ve dilde çeşitli çalışmalar yaparak Batı ile bağlarını
güçlendireceklerini, sanat için sanat anlayışını esas tutacaklarını vurgulamışlardır. Bildiriyi imzalayan bazı sanatçılar: Ahmet Haşim, Tahsin Nahit, Emin Bülent Serdaroğlu, Ali Canip Yöntem, Mehmet Fuat Köprülü, Yakup Kadri, Refik Halit, Hamdullah Suphi, Celal Sahir, Faik Ali Ozansoy…
Ahmet Haşim
Fecriati topluluğunun en önemli temsilcisi olan sanatçı, topluluk dağıldıktan sonra da aynı sanat anlayışına bağlı kaldı. Türk edebiyatında, bağımsız bir şair olarak yer aldı. Şiirlerinde aşk ,yalnızlık, hüzün ve doğa temalarına ağırlık verdi. Bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazdı. Sembolizmin etkisiyle yazdığı için şiirlerinde semboller, mecazlar sıkça yer aldı. Ayrıca şiirlerinde Empresyonizm( İzlenimcilik) akımının etkisi de vardır. Şiirde sözden çok müziğin önemli olduğunu savunan şair, anlamdan çok ahenge önem verdi . Arapça- Farsça sözcük ve tamlamalarla dolu süslü ve ağır bir dil kullandı. Hece ölçüsünü hiç kullanmadı. Bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazdı. Sanatçının Göl Saatleri ve Piyale adlı şiir kitapları vardır.
6.ŞİİR
Açık Deniz
Balkan şehirlerinde geçerken çocukluğum;
Her lâhza bir alev gibi hasretti duyduğum.
Kalbimde vardı “Byron”u bedbaht eden melâl
Gezdim o yaşta dağları, hulyâm içinde lâl…
Aldım Rakofça kırlarının hür havâsını,
Duydum, akıncı cedlerimin ihtirâsını,
Her yaz, şimâle doğru asırlarca bir koşu…
Bağrımda bir akis gibi kalmış uğultulu…
…
Yahya Kemal Beyatlı
Tema: Özlem
Konu: Geçmişe duyulan özlem
Ölçü: Aruz ölçüsü
Şiir türü: Lirik şiir
Nazım şekli: Mesnevi
Nazım birimi: Beyit
Akım: Sembolizm
Kafiye düzeni: aa bb cc …
Yahya Kemal Beyatlı
Yahya Kemal Beyatlı birçok dergide şiir ve yazılar yayınlamıştır. İlk şiirlerini Neoklasisizm akımının etkisiyle yazmıştır. Şiirlerinde biçim ve ahenge öncelik verdi. Musiki her zaman şiirlerinin içinde yer aldı. Hece ölçüsüyle kaleme aldığı Ok şiiri dışında bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazdı. “Türkçem, ağzımda annemin sütüdür.” diyen sanatçı yalın Türkçeyi başarıyla kullandı. Şiirlerinde Osmanlı Tarihi ve medeniyetini, aşk ve sevinci, ölümü, sonsuzluğa ulaşma duygusunu ve çok sevdiği İstanbul’u işledi. Kendisine “İstanbul Şairi” adı verilmektedir. Şairin ünlü Sessiz Gemi şiirinin yanı sıra Rindlerin Akşamı, Endülüs’te Raks ve Bir Başka Tepeden şiirleri de bestelendi. Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgarıyla, Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş adlı şiir kitapları vardır.
7. ŞİİR
Benim Şiirlerim
“Sen kalbsizsin; hani senin gençliğin hayatı?
“Aşklarım mı? Bir nefeste solabilen bu şeyler,
“Bir yanar-dağ ateşiyle kömür gibi karardı;
“Şimdi ise yerlerinde bir sıtmalı yel eser.
“Evet, benim her şi’rimde yılan dişli diken var;
“Sizler gidin bal verecek yeni açmış gül bulun.
“Belki benim acı sesim kulakları tırmalar;
“Sizler gidin, genç kızların türküsüyle şen olun.
…
Mehmet Emin Yurdakul
Nazım şekli: Sone
Ölçü: Hece ölçüsü
Anlayış: Milli edebiyat şiir anlayışı
Tema: Anadolu insanı ve coğrafyası
Nazım birimi: Dörtlük
Şiir türü: Lirik Şiir
Mehmet Emin Yurdakul
Türk edebiyatında Türkçülük akımının şiirdeki ilk temsilcisi sayılır. Bu nedenle milli edebiyat döneminin de öncü şairi olarak anılmaktadır. Şair, şiirlerinin konularını Türk tarihi ve sosyal hayattan almıştır. Halkına tarihini, kimliğini hatırlatmak isteyen milliyetçi, medeniyetçi ve halkçı bir şair olmuştur. Bu nedenle “Milli Şair” olarak tanınır. Şiirlerinde hece ölçüsünün 7’li ,8’li ve 11’li kalıplarını değil daha çok 15’li, 16’lı, 18’li kalıplarını kullanmıştır.
Durakları kullanmamıştır. Şiirlerini halk şiiri ölçüsü olan hece ile yazmasına rağmen, nazım şekli bakımından halk şiiri geleneğinden uzak durarak sone, terzarima gibi batılı ya da kendi belirlediği nazım şekillerini kullanmayı tercih etmiştir. Şairin Türk Saz’ı, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ankara adlı şiirleri ünlüdür.
Milli Edebiyat Dönemi Şiir
1911-23 yıllarını kapsayan Milli Edebiyat Dönemi şiirinde, duygulardan ziyade düşünceler ağır basmıştır. Türkçülük düşünce akımının etkisinde olan dönem şairleri, dili Arapça ve Farsça sözcüklerden arındırmaya çalışmış ve bunda başarılı olmuşlardır. Halk edebiyatından yararlanmış ve hece ölçüsünü kullanmışlardır. Hece ölçüsünde yeri kalıplar denemişlerdir. Dönemin önemli şairleri Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp şiirlerinde halka seslenmiş, düşüncelerini aktarmışlardır. Amaçları yol göstermek olduğu için Tanzimat 1.dönem sanatçıları gibi şiirleri öğretici nitelikli olmuştur. Ali Canip Yöntem ve Beş Hececiler ( Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Orhan Seyfi Orhon, Halit Fahri Ozansoy) bu dönemde şiir yazdı. Konu olarak Anadolu insanı ve coğrafyası, Türkçe coğrafyası, İslamiyet öncesi Türk tarihi gibi konular ele alınmıştır. İmge ve söz sanatlarını çok az kullanmışlardır.
8.ŞİİR
Küfe
Beş – on gün oldu ki, mu’tâda inkıyâd ile ben
Sabahleyin çıkıvermiştim, evden erkenden.
Bizim mahalle de İstanbul’un kenarı demek:
Sokaklarında gezilmez ki yüzme bilmeyerek!
Adım başında derin bir buhayre dalgalanır
Sular karardı mı, artık gelen gelir dayanır!
Bir elde olmalı kandil, bir elde iskandil,
Selâmetin yolu insan için bu, başka değil!
Elimde bir koca değnek, onunla yoklayarak,
Önüm adaysa basıp, yok, denizse atlayarak,
– Ayakta durmaya elbirliğiyle gayret eden,
Lisân-ı hâl ile amma rükûa niyyet eden-
O sâl-hûrde, harab evlerin saçaklarına,
Sığınmış öyle giderken, hemen ayaklarına
Delilimin koca bir şey takıldı…
…
Mehmet Akif Ersoy
Nazım şekli: Manzum hikaye
Ölçü: Aruz ölçüsü
Nazım birimi: Beyit
Kafiye Dizilişi: aa b b c c d d
Tema: Eğitimin Önemi / Hayat
Şiir Türü: Didaktik şiir
Mehmet Akif Ersoy :
Şair, Sırat-ı Müstakim ve Sebilü’rreşad dergilerinde şiir ve makaleler yayımlamıştır. Darülfünun’da dersler vermiştir. Milli edebiyat döneminin bağımsız sanatçılarındandır. Şiirlerini İslami, millî ve sosyal sorunlar üzerine yazmıştır. Tüm şiirlerini aruzla yazan sanatçı, aruz ölçüsünü Türkçede başarıyla kullanmıştır. Müslümanların sıkıntılarını, halkın sorunlarını canlı bir anlatımla dile getirmiş; şiirlerinde yoksulluğu, cehaleti işlemiştir. Küfe, Seyfi Baba, Hasta, Kocakarı ile Ömer, Mahalle Kahvesi önemli şiirlerindendir. Şairin 7 kitaptan oluşan şiirleri tek bir kitapta “Safahat” adıyla yayımlanmıştır. Safahat’ın bölümleri: Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakkın Sesleri, Fatih Kürsüsünde, Hatıralar, Asım, Gölgeler.
9.ŞİİR
Öğüt
Yorgun bir hayatın kederlerinden
Ruhunuz bunalır dolarsa yarın
Gür sesle meleyen sürüyü güden
Çobanın gezdiği yerlere varın;
Gök yeşil, kır geniş, ufuklar derin,
Ağaçlar hülyalı, pınarlar serin,
Orada yürüyün, gezin dinlenin,
Altında hülyaya dalın çınarın
…
Ahmet Kutsi Tecer
Nazım Şekli: Koşma Tarzı
Nazım Birimi: Dörtlük
Ölçü: 11’li hece ölçüsü
Anlayış: Milli edebiyat şiir anlayışı
Tema: Anadolu, Özlem
Cumhuriyet Döneminin İlk Yıllarında Hece Ölçüsüyle Yazılan Şiirler
Cumhuriyet döneminde bazı şairlerimiz, Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp gibi memleketçi şairlerimizin izinden gitmiş ve halk şiiri geleneğinin bazı özelliklerini devam ettirmişlerdir. Bu şairlerimiz şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmışlardır. Hece ölçüsüyle yazdıkları şiirlerde halk şiirinde kullanılan 7’li, 8’li, 11’li kalıpların yanı sıra yeni kalıplar da denemişlerdir. Halk şiirinde olduğu gibi şiirlerini sade dille yazmış ve şiirlerinde halk söyleşilerine yer vermişlerdir. Şekil olarak halk şiirinin izlerini taşıyan bu şiirlerde içerik genel olarak değişmiştir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında hece ölçüsüyle yazan şairlerimizden bazıları şunlardır: Ahmet Kutsi Tecer, Faruk Nafiz Çamlıbel, Kemalettin Kamu, Orhan Şaik Gökyay, Arif Nihat Asya…
Ahmet Kutsi Tecer:
Halk şiir geleneği ile modern şiirler yazan şair Dergah dergisinde ilk şiirlerini yayınlamıştır. Hece ölçüsünün 8’li, 11’li kalıplarını kullanmanın yanı sıra yeni kalıplar da denemiştir. Şiirlerini sade ve anlaşılır bir Türkçe ile yazmış, söz oyunlarından söz sanatlarından sakınmıştır. Ağırlıklı olarak yurt sevgisini işleyen sanatçı aşk, doğa, ölüm gibi temalara da yer vermiştir. Halk Şairlerini Koruma Derneği’ni kuran sanatçı Aşık Veysel Şatıroğlu’nu edebiyatımıza tanıtmıştır. Sanatçının şiirleri “Bütün Şiirleri” adı altında kitaplaştırılmıştır.
10.ŞİİR
Menim Anam
Savadsızdır
Adını da yaza bilmir
Menim anam…
Ancak mene
Say öğredib
Ay öğredib
İl öğredib
En vacibi dil öğredib
Menim anam.
Bu dil ile tanımışam
Hem sevinci
Hem de gamı
Bu dil yaratmışam
Her şiirimi
Her nağmemi
…
Bahtiyar Vahapzade
Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri
Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiiri, ortak duygu düşünce ve estetik kaygıya sahiptir. Çünkü bu edebiyat aynı kültür kaynaklarından beslenmiştir. Konu farklılıkları; yaşanan bölgelerin tarihinin, sosyal olaylarının farklılığındadır.
Türkiye dışındaki çağdaş Türk şiirinin bazı önemli şairleri şunlardır:
Bahtiyar Vahapzade( Azerbaycan)
Şehriyar( İran)
Özker Yaşın, Osman Türkay (KKTC)
Recep Küpçü (Bulgaristan)
Mağcan Cumabayulı (Kazakistan)
Aybek (Özbekistan)
Bahtiyar Vahapzade
Azerbaycan edebiyatının önde gelen sanatçılarından Bahtiyar Vahapzade, aynı zamanda ülkesinin gür sesi olmuştur. Çocukluğundan itibaren sanata, şiire ilgi duymuştur. Şiirlerinde vatan, millet, dil sevgisi, bağımsızlık ve toplumsal meseleler gibi konulara sıkça yönelmiştir. Halkına bir yol gösterici olmaya çalışmıştır. Şiirleri hem düşündürür hem de coşku verir. Azerbaycan Türkçesini ustalıkla kullanan şair, şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmayı tercih etmiştir. Az da olsa aruzla yazdığı şiirleri vardır. Sanatçının Menim Dostlarım, Bahar, Edebi Heykel, Dostluk Nağmesi gibi şiir kitapları vardır.
11.sinif edebiyat siir unitesi ders notları indir.
