DÜNYAYI DOLAŞSAM
Bir gün küçük bir gemiye binip
Dünyayı dolaşmaya çıksam
Önce kuzey denizlerine açılsam
Yanından geçsem buz dağlarının
Görsem nasıl yaşadığını Eskimoların
Buzdan yapılmış kulübelerde…
Sonra güneye kırarak dümeni
Okyanusu geçip gitsem Çin’e
Günlerden sonra bir akşam
Küçük bir limanda demir atsam
Seyretsem kıpkızıl ufukları
Beni hemen aralarına alsalar
Çıplak zenci çocukları.
Biri maymununu verse bana
Öteki bambu oyuncağını.
Atlayıp bir fil yavrusunun sırtına,
Fethetsem balta girmemiş ormanı!..
Ş. Enis REGÜ
(İlk dört soruyu metne göre cevaplayınız.)
1.Şair hangi özgürlük türünden bahsediyor? (10 puan)
2.Şairin hayalinin gerçekleşmesi sizin için imkânsız mı? Hayallerinizin gerçekleşmesi için nelere gereksiniminiz olduğunu düşünüyorsunuz? (10 puan)
3.Şiirin ana duygusu nedir? (10 puan)
4.Şiire uygun farklı bir başlık yazınız. (10 puan)
5.Aşağıdaki cümlelerde anlatım bozukluklarının sebeplerini cümlenin karşısına yazınız. (10 puan)
a.Bunun anlam ve manasını biliyorum.
b. Herkes özgür olmalılar.
c. Ona özgürlüklerini anlattı.
d. Çevresindeki insanlara haklarını anlatır, hep yardımcı olurdu.
e. Okulun merdivenleri tekerlekli sandalyesi için uygun olmadığından kullanamıyordu.
f. Biz ve sen, yarın okulda nöbetçisin.
g. Perişan adam, paraya ihtiyacı olduğunu, bizden kendisine yardımcı olmamızı istedi.
h. İnsanların çoğu haklarını bilmez.
ı. Toplantı için herkes siyah kravat ve beyaz gömlek giymek zorundaymış.
i. Kişisel ve toplum haklarının önemini bilmeliyiz.
6. Aşağıdaki cümlelerde verilen sözcüklerle anlamlarını eşleştiriniz. (10 puan)
dibudak, göze almak, pund, kızılcık, ele geçirmek, kursak, yar, ark, çağla
(……………………..…………….) İçinden su akıtmak için toprağı kazarak yapılan açık oluk
(…………….………………………) Badem, kayısı, erik vb. tek çekirdekli yemişlerin körpeyken yenilebilen ham şekli
(……………………………..……..) Uçurum
(………………………………………)Elverişli durum
(……………………………………..)Kuşların yemek borusu üzerinde bulunan, yiyeceklerin toplandığı torba biçiminde şişkin organ
(……………………………………..)Kızılcıkgillerden, yaprak açmadan çiçeklenen iri gövdeli bir ağaç
(…………………………………….)Zeytingillerden, kerestesi sert ve değerli bir ağaç, demircik
(……………………………………….)Gelebilecek her türlü zararı ve tehlikeyi önceden kabul etmek
7. Aşağıdaki cümlelerde abartma (mübalağa) yapılan cümleleri X ile işaretleyiniz. (10 puan)
Denizler mürekkep, ağaçlar kalem olsa derdimi anlatmaya yetmez. ( )
Büyüklerimize saygılı olmalıyız. ( )
İnsan davranışları ve konuşmaları ile karakterini yansıtır. ( )
Şiirler okununca gözyaşları sel olup akmıştı. ( )
Bursa’nın her köşesinden tarih fışkırır.( )
GÜLÜ İNCİTME GÖNÜL
Çiçeklerle hoş geçin,
Balı incitme gönül.
Bir küçük meyve için
Dalı incitme gönül.
Konuşmak bize mahsus,
Olsa da bir güzel süs,
‘Ya hayır de, yahut sus,’
Dili incitme gönül.
Sevmekten geri kalma,
Yapan ol, yıkan olma,
Sevene diken olma,
Gülü incitme gönül.
Başın olsa da yüksek,
Gözün enginde gerek,
Kibirle yürüyerek
Yolu incitme gönül.
Mevlâ verince azma,
Geri alınca kızma,
Tüten ocağı bozma,
Külü incitme gönül.
Dokunur gayretine,
Karışma hikmetine.
Sahibi hürmetine
Kulu incitme gönül.
Bestami YAZGAN
8, 9 ve 10.sorular yukarıdaki şiire göre cevaplanacaktır.
8. Şair, şiirde insanların nasıl davranması gerektiğini ifade etmiştir? (10 puan)
9. Her dörtlüğün sonunda yapılan ek ve sözcük tekrarları şiire nasıl bir ahenk katmıştır? Açıklayınız. (10 puan)
10. Şiirdeki söz sanatlarını bulunuz. (10 puan)
CEVAPLAR:
1. Seyahat özgürlüğü.
2. Şairin hayalinin gerçekleşmesi imkânsız değildir. Hayallerinizin gerçekleşmesi için umuda ve cesarete gereksinimin olduğunu düşünüyorum.
3. Özgürlük.
4. Hayallerimin Peşinde
5. a.Bunun anlam ve manasını biliyorum. (gereksiz sözcük kullanımı)
b. Herkes özgür olmalılar. (özne yüklem uyumsuzluğu)
c. Ona özgürlüklerini anlattı. ( anlam belirsizliği / zamir eksikliği)
d. Çevresindeki insanlara haklarını anlatır, hep yardımcı olurdu. (yer tamlayıcısı eksikliği)
e. Okulun merdivenleri tekerlekli sandalyesi için uygun olmadığından kullanamıyordu. (nesne eksikliği)
f. Biz ve sen, yarın okulda nöbetçisin. (özne yüklem uyumsuzluğu)
g. Perişan adam, paraya ihtiyacı olduğunu, bizden kendisine yardımcı olmamızı istedi. (yüklem eksikliği)
h. İnsanların çoğu haklarını bilmez. ( anlam belirsizliği / zamir eksikliği)
ı. Toplantı için herkes siyah kravat ve beyaz gömlek giymek zorundaymış. (yüklem eksikliği)
i. Kişisel ve toplum haklarının önemini bilmeliyiz.(tamlama yanlışığı)
6. İçinden su akıtmak için toprağı kazarak yapılan açık oluk (ARK)
Badem, kayısı, erik vb. tek çekirdekli yemişlerin körpeyken yenilebilen ham şekli (ÇAĞLA)
Uçurum (YAR)
Elverişli durum (PUND)
Kızılcıkgillerden, yaprak açmadan çiçeklenen iri gövdeli bir ağaç (KIZILCIK)
Zeytingillerden, kerestesi sert ve değerli bir ağaç, demircik (DİŞBUDAK)
Gelebilecek her türlü zararı ve tehlikeyi önceden kabul etmek (GÖZE ALMAK)
Kuşların yemek borusu üzerinde bulunan, yiyeceklerin toplandığı torba biçiminde şişkin organ (KURSAK)
7.Aşağıdaki cümlelerde abartma (mübalağa) yapılan cümleleri X ile işaretleyiniz.
Denizler mürekkep, ağaçlar kalem olsa derdimi anlatmaya yetmez. ( X )
Büyüklerimize saygılı olmalıyız. ( )
İnsan davranışları ve konuşmaları ile karakterini yansıtır. ( )
Şiirler okununca gözyaşları sel olup akmıştı. (X )
Bursa’nın her köşesinden tarih fışkırır.(X )
8. Kimseyi incitmemeli, kırıcı söz söylememeli, kibirli olmayan, yıkmak yerine yapıcı olan, azla yetinen gönlü sevgi dolu davranması gerektiğini söylemektedir.
9. Şiirde duyguyu ve verilmek istenen mesajı daha etkili hale getirmektedir. Bunun yanında şiirin daha estetik olmasını da sağlamaktadır.
10. Kişileştirme sanatı: Balı incitme gönül. Bala insan özellikleri yüklenmiştir.
Kişileştirme: Gül’ü incitme gönül. Güle insan özellikleri yüklenmiştir.
Tenasüp uygunluk sanatı: Hikmet, hürmet, gayret birbirine yakın anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır.
8.sinif-turkce-2.donem-2.yazili-sorulari-e-grubu indir
