Cumhuriyet Edebiyatı’nın Genel Özellikleri
*Cumhuriyet’in ilk yıllarında memleketçi sanat anlayışı hakimdir. Bu anlayışla Milli Edebiyat geleneğinden yararlanmak ve halkın anlayacağı şekilde eserler vermek esas tutulmuştur.
*Türk halkının her kesimi edebiyata girmiştir,Anadolu’ya açılma ve halka açılma temel ilke olarak kabul edilmiştir.
*Edebiyatta gerçekçilik daha da önem kazanmıştır.
*Sıkça işlenen konular Atatürk,Atatürk devrimleri,Türk Tarihi’dir.
*Sanatçılar Türkiye’nin gerçeklerini,kentlerdeki,köylerdeki yaşamı,yurtdışına göçen işçileri,Cumhuriyet’in kuruluşunu esas alan eserler yazmışlardır.
*Yeni dil ve eski dil tartışmaları sona ermiş,dilde sadeleşme sağlanmıştır.
*Türk Dil Kurumu kurularak dil araştırmaları hız kazanmıştır.
*Doğu-Batı Edebiyatı’nın klasik yapıtları Türkçe’ye çevrilmiştir.
*Milli Edebiyat’ta bazı sanatçılar bu dönemde de eser vermeye devam etmişlerdir.
*Halk dili ile edebiyat dili arasında yakınlaşma olmuştur. Eserlerde halk diline,mahalli söyleyişlere yer verilmiştir.
*Düz yazıda Nurullah Ataç’ın öncülük ettiği yeni nesir,öz Türkçecilik ve devrik cümle anlayışı yaygınlanmıştır.
1)Öğretici Metinler
*Sade ve halkın anlayabileceği bir dil kullanılmıştır.
*Türk dilinin kuralları ve Türkçe sözcükler ön plandadır.
*Bilgi verme amacı vardır.
Deneme Makale
*Nurullah Ataç *Ahmet Hamdi Tanpınar
*Suut Kemal Yetkin *Peyami Safa
*Sabahattin Eyüboğlu *Falih Rıfkı Atay
*Salah Birsel *Cemil Meriç
*Oktay Akbal
*Cemil Meriç
*Mehmet Kaplan
*Ahmet Hamdi Tanpınar
*Hilmi Yavuz
Anı
*Ruşen Eşref Ünaydın
*Falih Rıfkı Atay
*Yusuf Ziya Ortaç
*Oktay Akbal
*Yahya Kemal Beyatlı
*Salah Birsel
*Halikarnas Balıkçısı
Gezi Yazısı
*Haldun Taner
*Bedri Rahmi Eyüboğlu
*Oktay Akbal
*Yavuz Bülent Bakiler
*Melih Cevdet Anday
*Falih Rıfkı Atay
Günlük
*Nurullah Ataç
*Salah Birsel
*Oktay Akbal
*Tomris Uyar
Fıkra
*Peyami Safa
*Falih Rıfkı Atay
*Necip Fazıl Kısakürek
Abdi İpekçi
Sabahattin Eyüboğlu
*Deneme,çeviri,eleştiri ve inceleme alanında eserler vermiştir.
*Eski Yunan ve Anadolu uygarlıklarıyla ilgili çalışmalar ve incelemeler yapmıştır.
Eserleri: Mavi ve Kara,Sanat ve Edebiyat Üzerine Denemeler,Siyah Kalem,Hitit Güneşi. (İnceleme-Deneme-Eleştiri)
Nurullah Ataç
*Cumhuriyet Dönemi’nde deneme türünün en başarılı temsilcisidir.
*Türkçe’nin özleşmesinde öncülük etmiştir.
*Kendisini “günde 24 saat edebiyatçı” diye niteleyen sanatçıdır.
Eserleri: Karalama Defteri,Okuruma Mektuplar,Günlerin Getirdiği,Günce 1-2. (Deneme-Söyleşi-Eleştiri-Günlük)
Suut Kemal Yetkin
*Cumhuriyet Dönemi’nde deneme türünün en başarılı yazarlarındandır.
Eserleri: Günlerin Götürdüğü,Düş’ün Payı,Yokuşa Doğru,Edebiyat Üzerine (Deneme)
Estetik,Edebî Meslekler,Baudelaire ve Kötülük Çiçekleri (İnceleme)
Cemil Meriç
*Makale,deneme,inceleme ve araştırmaları ile tanınan bir yazardır.
*Yapıtlarında Doğu-Batı kültürüne yer vermiştir.
*Sosyoloji alanında önemli çalışmaları vardır.
Eserleri: Bu Ülke,Kırk Ambar,Jurnal 1-2,Işık Doğu’dan Gelir. (Deneme-İnceleme-Araştırma)
Mehmet Kaplan
*Araştırma ve incelemeleriyle tanınan Yeni Türk Edebiyatı profesörüdür.
Eserleri: Kültür ve Dil,Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar. (Araştırma-İnceleme-Deneme)
Salah Birsel
*Deneme türünün tanınmış ismidir.
Eserleri
Şiir: Kikirikname,Dünya İşleri,Haydar Haydar.
Deneme: Kendimle Konuşmalar,Şiir ve Cinayet,Sen Beni Sev,Gandi ya da Hint Kirazı’nın Gölgesinde,Paf ve Puf,Bir Zavallı At,Yalnızlığın Fırınlanmış Kokusu..
Anı: Boğaziçi Şıngır Mıngır,Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu..
Günlük: Hacivat Günlüğü,Yaşlılık Günlüğü,Aynalar Günlüğü,Bay Sessizlik,Nezleli Karga.
Roman: Dört Köşeli Üçgen
Falih Rıfkı Atay
*Atatürk ile ilgili anılarını “Çankaya” adlı yapıtında toplamıştır.
*Cumhuriyet Dönemi’nde gezi yazısı türünde en çok eser veren sanatçıdır.
*Gezi yazısının edebiyatımızda gelişmesini sağlamıştır.
Eserleri
Gezi Yazısı: Tuna Kıyıları,Gezerek Gördüklerim,Bizim Akdeniz,Denizaşırı(Brezilya)..
Anı: Çankaya,Zeytindağı,Ateş ve Güneş,Mustafa Kemal’in Mütareke Defteri,Atatürk’ün Hatıraları..
Fıkra-Makale-Deneme: Atatürkçülük Nedir,Eski Saat,Niçin Kurtulmak,Kurtuluş,Türk Kanadı..
Ruşen Eşref Ünaydın
*Mülakat ve röportaj türündeki yapıtları ile tanınır.
*Mustafa Kemal Atatürk’ü ilk defa uzun bir röportajla Türk okuyucusuna tanıtmıştır.
Eserleri
Mülakat: Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal’le Mülakat,Çanakkale’de Savaşanlar Dediler Ki..
Deneme: İstiklal Yolunda,İki Saltanat Arasında..
Anı: Atatürk’ün Hastalığı,Atatürk’ü Özleyiş
Eflatun Cem Güney
*Geleneksel halk hikayeleri ve masalları derlemesiyle tanınmıştır.
*”Masalcı Baba” olarak anılır.
*Folklör çalışmalarıyla ün kazanmıştır.
Eserleri: Nar Tanesi,Gökten Üç Elma Düştü,Az Gittim Uz Gittim,Evvel Zaman İçinde,Dede Korkut Masalları,Zümrüdüanka,Açıl Sofram Açıl,Akıl Kutusu,Sabırtaşı.. (Folklör)
Şevket Süreyya Aydemir
*Önce Turancı sonra Marksist ve daha sonrada Kemalizm’i bir ideoloji getirmeye çalışmıştır.
*Biyografi türündeki yapıtlarıyla tanınır.
Eserleri
Roman: Toprak Uyanırsa,Suyu Arayan Adam (Otobiyografik Roman)
Biyografi: Tek Adam(Atatürk),İkinci Adam(İsmet İnönü)
Şevket Rado
*Sohbetleriyle tanınmıştır.
Eserleri
Sohbet: Eşref Saat,Ümit Dünyası,Aile Sohbetleri,Saadet Yolu..
2)Şiir
*Şiirde kullanılan dil sadedir.
*Şiirlerde aruz ölçüsünün yerini hece ölçüsü almıştır.
*Halk şiir geleneği örnek alınmıştır.
*Şiirlerde hamasi (destansı/kahramanlık/cesur) söyleyiş görülür.
*Konu olarak millet sevgisi,vatan ve kahramanlık yer alır.
*Şiirde biçim ve içerik açısından önemli değişiklikler olmuş,çeşitli şiir toplulukları ortaya çıkmıştır.
*1940’tan sonra Serbest Şiir yaygınlaşmıştır.
a)Saf (Öz) Şiir Anlayışını Sürdürenler
*Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı’nın izinden gitmişler fakat onlardan farklı olarak hece ölçüsünü kullanmışlardır.
*Hece ölçüsünü modernleştirmişlerdir.
*Dil işçiliğine önem vermişlerdir.
*Sembolik bir bakış açısı vardır.
*Şiirlerde musiki önemli yere sahiptir.
*Şiir dili simgelerle yüklü ve kapalıdır.
*”Sanat sanat içindir.” anlayışıyla şiirler yazmışlardır.
Temsilcileri
*Ahmet Muhip Dranas
*Cahit Sıtkı Tarancı
*Ahmet Hamdi Tanpınar
*Necip Fazıl Kısakürek
*Ziya Osman Saba
*Asaf Halet Çelebi
Ahmet Muhip Dranas
Eserleri
Şiir: Fahriye Abla,Olvido,Kar,Serenad
Asaf Halet Çelebi
*Sezgi Şairi’dir.
*İslam tasavvufunu, Hint mistisizmini birleştirmiştir.
Eserleri
Şiir: Lamelif,Om Mani Padme Hum
Biyografi: Mevlana,Naime,Molla Cami
Cahit Sıtkı Tarancı
*En çok işlediği tema ölümdür.
*”Otuz Beş Yaş” şiiriyle şiir yarışmasında birinci olunca tanınmıştır.
Eserleri
Şiir: Ömrümde Sükût,Otuz Beş Yaş
Mektup: Ziya’ya Mektuplar
Necip Fazıl Kısakürek
*Cumhuriyet Dönemi Türk Şiir’nin mistik şairidir.
*Şiirlerinde madde-ruh ve insan-evren ilişkilerini işlemiştir.
*İlk şiir kitabı “Örümcek Ağı”dır.
Eserleri
Şiir: Örümcek Ağı,Çile,Kaldırımlar,Sabırtaşı,Tohum,Nam-ı Diğer Parmaksız Salih,Bir Adam Yaratmak,Mukaddes Emanet,Kanlı Sarık,Abdülhamit Han,Siyah Pelerinli Adam..
Roman: Aynadaki Yalan
İnceleme: İlim Beldesinin Kapısı Hazreti Ali,Son Devrin Din Mazlumları,Ulu Hakan II. Abdülhamit Han
Makale-Fıkra: Cinnet Mustatili,Peygamber Halkası,Çöle İnen Nur..
Anı: Babıâli
Otobiyografi: Kafa Kağıdı
Yedi Meşaleciler
*Cumhuriyet Dönemi’nde ortaya çıkan ilk edebî topluluktur.
*Beş Hececiler’e tepki olarak ortaya çıkmışlardır.
* ”Sanat sanat içindir.” Anlayışını benimsemişlerdir.
* Saf (Öz) Şiir’i savunmuşlardır.
*Türk şiirine hiçbir yenilik getiremeden 5 ayda dağılmışlardır.
*Topluluk dağılınca bireysel olarak eserler vermişlerdir.
Temsilcileri
*Kenan Hulusi Koray
*Cevdet Kudret Solok
*Sabri Esat Çavuşgil
*Yaşar Nabi Nayır
*Vasfi Mahir Kocatürk
*Ziya Osman Saba
Cevdet Hulusi Solok
Eserleri
Roman: Havada Bulut Yok
Deneme: Dilleri Var Bizim Dile Benzemez
Kenan Hulusi Koray
Eserleri
Hikaye: Bir Yudum Su,Bahar Hikayeleri,Bir Otelde Yedi Kişi
Roman: Osmanoflar
Sabri Esat Çavuşgil
*Psikoloji profesörüdür.
Eserleri
Şiir: Odalar ve Sofalar
Vasfi Mahir Kocatürk
*Edebiyat ile ilgili kitap ve araştırmalarıyla tanınmıştır.
Eserleri
Araştırma: Saz Şiiri Antolojisi,Türk Edebiyatı Antolojisi,Türk Edebiyatı Tarihi..
Yaşar Nabi Nayır
*Sanatçı adını yayıncılıkta duyurmuştur.
*1933’te çıkarmaya başladığı “Varlık” dergisi edebiyatımızın en uzun soluklu dergisidir.
Eserleri
Hikaye: Sevi Çıkmazı
Ziya Osman Saba
Eserleri
Şiir: Sebil ve Güvercinler,Nefes Almak,Geçen Zaman
Hikaye: Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi
b) Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Şiir
*Anadolu ve Anadolu insanını anlatmışlardır.
*”Memleketçi Şiir” anlayışını ortaya koymuşlardır.
Temsilcileri
*Beş Hececiler
*Kemalettin Kamu
*Zeki Ömer Defne
*Ahmet Kutsi Tecer
*Orhan Şaik Gökyay
*Necmettin Halil Onan
*Şükufe Nihal Başar
*Mithat Cemal Kuntay
*Ömer Bedrettin Uşaklı
*Halide Nusret Zorlutuna
*Arif Nihat Asya
*Behçet Kemal Çağlar
Ahmet Kutsi Tecer
*Halk kültürüne önem veren bir şairdir.
*Memleketçi şiirin en önemli temsilcisidir. Anadolu’yu anlatan şiirler yazmıştır.
*Ziya Gökalp’ten etkilenmiştir.
*Aşık Veysel’i keşfeden onu edebiyatımıza tanıtan şairdir.
Eserleri
Tiyatro: Köşebaşı,Koçyiğit Köroğlu
Arif Nihat Asya
*Edebiyatımızda “Bayrak Şairi” olarak bilinir.
Eserleri
Şiir: Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor
Behçet Kemal Çağlar
*Faruk Nafiz Çamlıbel ile “10.Yıl Marşı”nı yazmıştır.
*Şadırvan adlı bir dergi çıkarmıştır.
Hüseyin Nihal Atsız
*Türkçülük akımının önemli temsilcilerindendir.
*Türkçülük akımını destekleyen Atsız Mecmua,Orhun,Orkun,Ötüken adında dergiler çıkarmıştır.
*Tarihi romanlar yazmıştır.
Eserleri
Roman: Bozkurtların Ölümü,Bozkurtlar Diriliyor,Ruh Adam,Deli Kurt,Dalkavuklar Gecesi
Kemalettin Kamu
*”Gurbet Şairi” olarak tanınmıştır.
*”Bingöl Çobanları” sayesinde ünlenmiştir.
Eserleri
Şiir: Bingöl Çobanları,Kimsesizlik,Gurbet,İrşad
Mithat Cemal Kuntay
*”Acem Şahına”adlı şiiri Mehmet Akif Ersoy ile birlikte yazmıştır.
Eserleri
Roman: Üç İstanbul
Şiir: Acem Şahına
Necmettin Halil Onan
*”Bir Yolcuya” adlı şiiri hamaset (destansı) edebiyatının en güzel örneklerindendir.
Eserleri
Şiir: Bir Yolcuya,Çakıl Taşları
Orhan Şaik Gökyay
*Eleştiri ve edebiyat araştırmalarıyla tanınmıştır.
*Dede Korkut ile ilgili önemli çalışmalar yapmıştır.
Eserleri
Şiir: Bu Vatan Kimin,Yas
Eleştiri: Destursuz Bağa Girenler
Araştırma: Dede Korkut,Mercimek Ahmet,Kâtip Çelebi..
Ömer Bedrettin Uşaklı
*”Anadolu Şairi” olarak bilinir.
Eserleri
Şiir: Deniz Sarhoşları,Deniz Hasreti,Yayla Dumanı,Sarıkız Mermerleri
Hisar Grubu
*1950 yılında çıkmaya başlayan Hisar dergisinin yazarlarının oluşturduğu topluluktur.
*Gelenekçidir,geleneğe bağlıdır.
*Sanatın ideolojinin emrine girmesine,Marksizm ve Komünizm’e karşıdırlar.
*Toplumcu şiire (Nazım Hikmet),Garip ve II.Yeni (Orhan Veli) hareketlerine karşıdırlar.
Temsilcileri
*Ahmet Tufan Şentürk
*Bekir Sıtkı Erdoğan
*Coşkun Ertepınar
*Feyzi Halıcı
*Gültekin Samanoğlu
*İlhan Geçer
*Mehmet Çınarlı
*Munis Faik Ozansoy
*Mustafa Necati Karaer
*Nüzhet Erman
*Yahya Akengin
*Yavuz Bülent Bakiler
Munis Faik Ozansoy
Eserleri
Şiir: Büyük Mabedin Eşiğinde,Hayal Ettiğim Gibi,Yakarış,Kaybolan Dünya
Nüzhet Erman
Eserleri
Şiir: Yeşil,A Benim Canım Efendim,Gazi Mustafa Kemal Atatürk,Hem Hürriyet Hem Ekmek,Türk,Halk Haktır
Yavuz Bülent Bakiler
Eserleri
Şiir: Yalnızlık,Duvak,Harman
Gezi: Türkistan Türkistan,Üsküp’ten Kosova’ya
c) Garipçiler
*Daha sonra “I.Yeni” olarak adlandırılmıştır.
*Şiirlerinde hece ve aruz ölçü kullanmamışlardır.
*Şiiri halka seslenmek için bir araç olarak görmüşlerdir.
*Kuralsızlığı kural edinmişlerdir.
*İroni ve mizah vazgeçilmez özellikleridir.
*Şiirlerinde toplumsal aksaklıkları eleştirmişlerdir.
Temsilcileri
*Orhan Veli Kanık
*Melih Cevdet Anday
*Oktay Rifat Horozcu
Orhan Veli Kanık
Eserleri
Şiir: Garip,Vazgeçemediğim,Anlatamıyorum,Beni Bu Havalar Mahvetti
Melih Cevdet Anday
Eserleri
Şiir: Garip,Rahatı Kaçan Ağaç,Telgrafhane
Oktay Rifat Horozcu
*TDK’nin ilk başkanı, şair Samih Rifat’ın oğludur.
Eserleri
Şiir: Perçemli Sokak,Elleri Var Özgürlüğün
d) Garip Dışında Yeniliği Sürdüren Şiir
Bedri Rahmi Eyüboğlu
Eserleri
Şiir: Dol Karabakır Dol,Karadut
Düzyazı: Tezek,Delifişek,Canım Anadolu
Behçet Necatigil
*”Evler Şairi” olarak bilinir.
Eserleri
Şiir: Divançe,İki Başına Yürümek,Beyler
Radyo Oyunu: Yıldızlara Bakmak
Cahit Külebi
Eserleri
Şiir: Adamın Biri,Rüzgâr,Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda,Türk Mavisi,Süt,Yeşeren Otlar
Anı: İçi Sevda Dolu Yolculuk
Ceyhun Atuf Kansu
*Asıl mesleği doktorluktur.
*Toplumcu şiir ve Marksist anlayışla eserler vermiştir.
Eserleri
Şiir: Bir Çocuk Bahçesinde,Bağ Bozumu Sofrası,Bağımsızlık Gülü,Devrimcinin Takvimi
Düzyazı: Ya Bağımsızlık Ya Ölüm
Fazıl Hüsnü Dağlarca
*Yapma destanlarıyla tanınmıştır.
*Önemli bir sözü-> “Türkçem benim ses bayrağım.”
Eserleri
Şiir: Havaya Çizilen Dünya,Çocuk ve Allah,Toprak Ana.
Yapay Destan: Üç Şehitler Destanı,Çanakkale Destanı..
Necati Cumalı
*Romanlarında genellikle Ege Bölgesi’ndeki insanları anlatmıştır.
Eserleri
Şiir: Kızılçullu Yolu,Harbe Gidenin Şarkısı,Tufandan Önce,Bozkırda Bir Atlı,Yarasın Beyler
Hikaye: Susuz Yaz,Ay Büyürken Uyuyamam,Dila Hanım
Roman: Tütün Zamanı,Acı Tütün,Viran Dağlar,Yağmurlar ve Topraklar,Uç Minik Serçem
Özdemir Asaf
Eserleri
Şiir: Dünya Kaçtı Gözüme,Sen Sen Sen,Yuvarlağın Köşeleri,Benden Sana Mutluluk,Nasılsın,Yalnızlık Paylaşılmaz,Çiçekleri Yemeyin,Lavinia
Sabahattin Kudret Aksal
*Eserlerinde çocukluk ve gençlik anılarını anlatmıştır.
*Psikolojik gözlemlerden yararlanmıştır.
Eserleri
Şiir: Şarkılı Kahve,Bir Sabah Uyanmak
Hikaye: Gazoz Ağacı,Yaralı Hayvan
Oyun: Evin Üzerindeki Bulut,Bir Odada Üç Ayna,Kahvede Şenlik Var
e) İkinci Yeniciler
*Garip akımına tepki olarak ortaya çıkmıştır.
*Şiirde anlama değil ses güzelliğine önem vermişlerdir.
*Kapalı ve soyut bir anlatımı benimsemişlerdir.
*Serbest şiir anlayışını benimsemişlerdir.
*”Sanat için sanat.” Anlayışını benimsemişlerdir.
*Aydın kesime seslenmişlerdir.
*Sürrealizm ve Dadaizm akımlarından etkilenmişlerdir.
*Siyaset dışı kalmışlardır.
Temsilcileri
*Cemal Süreya
*Edip Cansever
*Sezai Karakoç
*Ece Ayhan
*Turgut Uyar
*İlhan Berk
*Ülkü Tamer
*Tevfik Akdağ
*Kemal Özer
Cemal Süreya
*Asıl adı Cemalettin Seber’dir.
*İlk şiiri “Şarkısı Beyaz”dır. Papirüs adında bir dergi çıkarmıştır.
*Lirizm ve Erotizm’den etkilenmiştir.
*Mizah ve ironiye önem vermiştir.
Eserleri
Şiir: Üvercinka,Beni Öp Sonra Doğur Beni,Sevda Sözleri..
Deneme: Şapkam Dolu Çiçekle,Folklor Şiire Düşman,Uzat Saçlarını Frigya
Ece Ayhan
Eserleri
Şiir: Kınar Hanım’ın Denizleri,Bakışsız Bir Kedi Kara,Yort Savul,Zambaklı Padişah..
Edip Cansever
*Karamsar şair olarak bilinir.
*”Nokta” adlı bir dergi çıkarmıştır.
Eserleri
Şiir: İkindi Üstü,Dirlik Düzenlik,Yerçekimli Karanfil (II.Yeni Şiirine Giriş),Çağırılmayan Yakup,Şairin Seyir Defteri
Düzyazı: Gül Dönüyor Avcumda
İlhan Berk
Eserleri
Şiir: Güneşi Yakanların Selamı,Galile Denizi,Çivi Yazısı,Mısırkalyoniğne,Taşbaskısı..
Sezai Karakoç
*Mistik bir şairdir.
*”Diriliş” adlı bir dergi çıkarmıştır.
*2007’de Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü”nü almıştır.
*Cumhurbaşkanlığı Ödülü almıştır.
Eserleri
Şiir: Hızır’la Kırk Saat,Taha’nın Kitabı,Gül Muştusu,Körfez,Şahdamar,Monna Rosa..
Tevfik Akdağ
Eserleri
Şiir: Lacivert Kanatlı Bir Kuştur Gece,Eski İnsan Sözleri
Turgut Uyar
Eserleri
Şiir: Arz-ı Hal,Dünya’nın En Güzel Arabistanı,Tütünler Islak,Kayayı Delen İncir
Ülkü Tamer
Eserleri
Şiir: Soğuk Otların Altında,Gök Onları Yanıltmaz,Yanardağın Üzerindeki Kuş
Hikaye: Alleben Öyküleri
f) Serbest Nazım ve Toplumcu Şiir
*Materyalist ve Marksist bir dünya görüşü üzerine temellenmiştir.
*Bazı sanatçılar Fütürizm’den etkilenmiştirlerdir.
*Baskı,başkaldırı,sömürü,emek gibi konular işlenmiştir.
*”Sanat toplum içindir.” Anlayışına bağlı kalmışlardır. Politik bir şiirdir.
*Öncüsü Nazım Hikmet’tir.
Temsilcileri
*Nazım Hikmet Ran
*Ercüment Behzat Lav
*Hasan İzzettin Dinamo
*Rıfat Ilgaz
*Cahit Irgat
*Enver Gökçe
*İlhami Bekir Tez
*Arif Damar
*Şürkan Kurdakul
*Ömer Faruk Toprak
Nazım Hikmet Ran
Eserleri
Şiir: 835 Şiir,Taranta Babu’ya Mektuplar,Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı,Memleketimden İnsan Manzaraları,Kuvva-i Milliye Destanı..
Oyun: Kafataşı,Demokles’in Kılıcı
Masal: Sevdalı Bulut
Ercüment Behzat Lav
Eserleri
Şiir: S.O.S,Kaos,Açıl Kilidim Açıl,Üç Anadolu
Hasan İzzettin Dinamo
Eserleri
Şiir: Karacaahmet Senfonisi,Özgürlük Türküsü,Gecekondumdan Şiirler,Nazım’dan Meltemler
Hasan Hüseyin
Eserleri
Şiir: Ağlasın Ay Şafağı,Acıyı Balta Eğledik,Kavel,Kızılırmak,Temmuz Bildirisi
Ahmet Arif
Eserleri
Şiir: Hasretinden Prangalar Eskittim
Özdemir İnce
Eserleri
Şiir: Tutanaklar,Kiraz Zamanı,Tekvin..
Düzyazı: Tabula Rasa,Tarih Affetmez
Can Yücel
*Eski Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in oğludur.
*Modern şiirin hiciv ustalarından kabul edilir.
*Eleştiri ve ironileriyle anılır.
Eserleri
Şiir: Sevgi Duvarı,Şiir Alayı,Kuzgunun Yavrusu,Seke Seke..
Maviciler
*Atilla İlhan’ın 1952-1956 yılları arasında çıkardığı “Mavi” dergisinin etrafında toplanan sanatçılar tarafından oluşturulmuştur.
*Garipçilere tepki olarak ortaya çıkmışlardır.
*Sanatsal şiire önem veren bir edebî topluluktur.
Temsilcileri
*Atilla İlhan
*Ferit Edgü
*Orhan Duru
*Yılmaz Gruda
*Demir Özlü
*Demirtaş Ceyhun
*Ahmet Oktay
Ahmet Oktay
Eserleri
Şiir: Yol Üstündeki Semender
Atilla İlhan
*”Mavi” adlı bir dergi çıkarmıştır.
*”Maviciler”in öncüsüdür.
*1946 yılında CHP şiir yarışmasında “Cabbaroğlu Mehemmet” adlı şiiri ile birinci olmuştur.
Eserleri
Şiir: Cabbaroğlu Mehemmet,Duvar,Sisler Bulvarı,Yağmur Kaçağı,Ben Sana Mecburum,Bela Çiçeği,Yasak Sevişmek,Böyle Bir Sevmek,Elde Var Hüzün,Ayrılık Sevdaya Dahil..
Roman: Zenciler Birbirine Benzemez,Aynanın İçindekiler(Bıçağın Ucu/Yaraya Tuz Basmak/Sırtlan Payı/Dersaadet’te Sabah Ezanları),Kurtlar Sofrası,Allah’ın Süngüleri,Fena Halde Leman..
Gezi: Abbas Yolcu
Senaryo: Yalnızlar Rıhtımı,Şoför Nebahat,Devlerin Öfkesi..
g) İkinci Yeni Sonrası Toplumcu Şiir
Ataol Behramoğlu
*İsmet Özel ile birlikte “Halkın Dostları” ,Nihat Behram ile “Militan” dergisini çıkarmıştır.
Eserleri
Şiir: Mustafa Suppi Destanı,Aşk İki Kişiliktir,Bebeklerin Ulusu Yok,Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir şey Var
Deneme: Yaşayan Bir Şiir,Şiirin Dili-Ana Dil
İsmet Özel
*Marksist anlayışla şiir yazmıştır.
*”Militan” adlı dergi çıkarmıştır.
*1971’den sonra Markist anlayışı bırakmış,1974’ten Mistik anlayışla eserler vermiştir.
Eserleri
Şiir: Geceleyin Bir Koşu,Cellâdıma Gülümserken
Düzyazı: Şiir Okuma Kılavuzu,Zor Zamanda Konuşmak,Cuma Mektupları
Kemal Özer
Eserleri
Şiir: Gül Yordamı,Kavganın Yüreği,Araya Giren Görüntüler,Öldürülen Analar
Deneme: Umut Edebiyatı Yedi Canlıdır,Gün Olur Söze Yazılır
Refik Durbaş
Eserleri
Şiir: Kuş Tufanı,Geçti mi Geçen Günler,Menzil
Süreyya Berfe
Eserleri
Şiir: Gün Ola,Kalfa (Toplu Şiirler)
ğ) 1960 Sonrası Mistik Duyarlılık Şiiri
*Bu sanatçılar Necip Fazıl Kısakürek,Mehmet Akif Ersoy,Yunus Emre,Fuzuli ve Şeyh Galip’i örnek almışlardır.
Temsilcileri
*Cahit Zarifoğlu
*İsmet Özel
*Sezai Karakoç
*Nurullah Genç
*Erdem Beyazıt
*Hilmi Yavuz
*Asaf Halet Çelebi
Cahit Zarifoğlu
*Nuri Pakdil ile “Edebiyat” dergisini çıkarmıştır.
Eserleri
Şiir: İşaret Çocukları,Menziller,Yedi Güzel Adam,Korku ve Yakarış
Deneme: Bir Değirmendir Bu Dünya
Erdem Beyazıt
Eserleri
Şiir: Sebep Ey,Risaleler,Şiirler
Gezi: İpek Yolu’ndan Afganistan’a
Hilmi Yavuz
*Türk şiirin ustalarındandır.
*Bilkent Üniversite’si öğretim üyelerindendir.
*Deneme türünde önemli eserler vermiştir.
Eserleri
Şiir: Bakış Kuşu,Bedrettin Üzerine Şiirler,Hüzün ki En Yakışandır Bize,Erguvan Sözü,Gülün Ustası Yoktur
Deneme-İnceleme: Kültür Üzerine,Sözün Gücü,Yüzler ve İzler
h) 1980 Sonrası Şiiri
*Cumhuriyet Halk Şiir’idir.
*Bu dönem bölümlere ayırabiliriz;
1)İmgeci Şiir
*Tuğrul Tanyol
*Haydar Ergülen
*Metin Celal
*Mehmet Müfit
*Akif Kurtuluş
2)Anlatımcı Şiir
*Turgay Fişekçi
*Roni Margulies
3)Folklorik ve Mitolojik Şiir
*Yaşar Miraç
*Adnan Özer
*Hüseyin Ferhad
*Murathan Mungan
4)Mistik-Metafizikçi
*Hüseyin Atlansoy
*Ali Güntan
5)Gelenekselci Şiir
*Osman Hakan
*Sefa Kaplan
6)Toplumcu Gerçekçi Şiir
*Şükrü Erbaş
*Metin Cengiz
7)Yeni Garipçi Şiir
*Sunay Akın
*Oğuzhan Akay
Haydar Ergülen
*Şiirlerinde ölüm,yalnızlık,hüzün,dostluk,kardeşlik,sevgi,aşk gibi konuları işlemiştir.
Eserleri
Şiir: Karşılığını Bulmamış Sorular,Sırat Şiirleri,Hafız ve Semender,Üzgün Kediler Gazeli..
Hüseyin Atlansoy
*Mistik-metafizikçi şairdir.
*İkinci Yeni şiirinden etkilenmiştir.
Eserleri
Şiir: İntihar İlacı,Su Burcu,Güldeste
j) Halk Şiiri
Temsilcileri
*Aşık Veysel
*Aşık Feymani
*Aşık Mahzuni Şerif
*Aşık Murat Çobanoğlu
*Neşet Ertaş
Abdürrahim Karakoç
*Taşlama şairidir.
Eserleri
Şiir: Unutursun Mihriban,Dosta Doğru
Aşık Mahzuni Şerif
Eserleri
Şiir: İşte Gidiyorum,Bu Mezarda Garip Var
Aşık Murat Çobanoğlu
Eserleri
Şiir: Dertli Bülbül
Aşık Şeref Taşlıova
*Karslı aşıklardandır.
*Şiirlerini “Gönül Bahçesi” adlı eserde toplamıştır.
Anlatmaya Bağlı Edebi Metinler (Roman-Öykü)
*Gerçekçi (Realist) bir bakış açısıyla eser vermiştir.
*Gözleme dayalı anlatımı benimsemişlerdir.
*Kurtuluş Savaşı sıkça işlenen konudur.
*Sezgicilik,Varoluşculuk,Postmodernizm,Modernizm,Gerçeküstücülük gibi Batılı akımların etkisi görülür.
Bölümlere ayrılır;
1)Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışı Sürdüren Sanatçılar
*Reşat Nuri Güntekin
*Halide Edip Adıvar
*Yakup Kadri Karaosmanoğlu
*Memduh Şevket Esendal
2)Toplumcu Gerçekçi Sanatçılar
*Yaşar Kemal
*Kemal Tahir
*Orhan Kemal
*Kemal Bilbaşar
*Fakir Baykurt
*Sabahattin Ali
*Talip Apaydın
*Samim Kocagöz
*Sadri Ertem
3)Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Sanatçılar
*Ahmet Hamdi Tanpınar
*Semiha Ayverdi
*Tarık Buğra
*Mustafa Kutlu
*Peyami Safa
4)Modernizmi Esas Alan Sanatçılar
*Oğuz Atay
*Orhan Pamuk
*Adalet Ağaoğlu
*Yusuf Atılgan
*Bilge Karasu
*İnci Aralık
1)Milli Edebiyat Zevk ve Anlayışını Sürdüren Sanatçılar
Aka Gündüz Kutbay
Eserler
Roman: Dikmen Yıldızı,Bir Şoförün Gizli Defteri,İki Süngü Arasında
Hikaye: Türk Kalbi,Bu Toprağın Kızları
Emine Işınsu
*Halide Nusret Zorlutuna’nın kızıdır.
Roman: Azap Toprakları,Ak Topraklar,Atlı Karınca
Oyun: Bir Yürek Satıldı,Adsız Kahramanlar
Memduh Şevket Esendal
*Türk Edebiyatı’nda Çehov (Durum) tarzı öykünün ilk temsilcisidir.
Eserleri
Öykü: Otlakçı,Mendil Altında,Hava Paraso,Temiz Sevgiler
Roman: Ayaşlı ve Kiracıları,Vassaf Bey,Miras
Toplumcu Gerçekçiler ve Anadolu Köy Gerçeklerini Anlatanlar
*1930’lardan itibaren köylüden,işçiden söz edilmiştir.
*Realizm akımının etkisi görülür.
*Tezli romanlar yazılmıştır.
*Romanların konusu ağa-köylü çatışması,köy sorunları,imam-öğretmen zıtlığı,zengin-fakir,güçlü-güçsüz karşıtlığı vardır.
Abbas Sayar
*Köy edebiyatının önemli sanatçılarındandır.
*”Yılkı Atı” adlı eseriyle TRT’de sanat ödülü almıştır.
Eserleri
Roman: Yılkı Atı,Çelo,Can Şenliği,Dik Bayır
Öykü: Yorganımı Sıkı Sar
Aziz Nesin
*Sabahattin Ali ile birlikte “Marko Paşa,Malum Paşa,Merhum Paşa,Alibaba” ve tek başına
“Zübük” adlı mizah dergilerini çıkardı.
*Yapıtları komedi ve trajedidir.
Eserleri
Roman: Zübük,Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz,Gol Kralı Sait Hopsait,Saçkıran,Kadın Olan Erkek,Şimdiki Çocuklar Harika,Tatlı Betüş,Surname
Oyun: Toros Canavarı,Hadi Öldürsene Canikom
Hikaye: Damda Deli Var,Fil Hamdi,Bay Düdük,Yüz Liraya Bir Deli,Ölmüş Eşek
Anı: Böyle Gelmiş Böyle Gitmez
Taşlama: Azizname
Dursun Akçam
Eserleri
Hikaye: Maral,Ölü Ekmeği,Köyden İndim Şehire
Roman: Kanlı Dere’nin Kurtları,Haley(TDK ödüllü romanı.)
Faik Baysal
*”Drina’da Son Gün” aslı romanında II.Dünya Savaşı’nda Yugoslavya Türklerinin çektiği sıkıntıları anlatmıştır.
Eserleri
Roman: Rezil Dünya,Drina’da Son Gün,Ateşi Yakanlar
Fakir Baykurt
*Köy edebiyatının öncülerindendir.
Eserleri
Roman: Yılanların Öcü,Irazca’nın Dirliği,Onuncu Köy,Amerikan Sargısı,Tırpan,Kaplumbağalar,Köygöçüren
Hikaye: Karın Ağrısı,Anadolu Garajı,Onbinlerce Kağnı,Dikenli Tel
İlhan Tarus
*Realist hikayecidir.
*Romanlarında Kurtuluş Savaşı’nı işlemiştir.
Eserleri
Roman: Doktor Moro’nun Mektubu,Ceza Hakimi
Kemal Bilbaşar
*Maupassant (Olay) öykücüsüdür.
Eserler
Roman: Denizin Çağırışı,Cemo,Memo,Başka Olur Ağaların Düğünü
Hikaye: Cevizli Bahçe,Irgatların Öfkesi,Anadolu’dan Hikayeler
Kemal Tahir
*Tarih romanlarıyla tanınmıştır.
*Köy romanlarını bilimsel yöntemlerle yazmıştır.
*”Sağırdere,Körduman,Köyün Kamburu”-> Köy ve köylünün sorunları.
*”Rahmet Yolları Kesti,Yedi Çınar Yaylası”->Ağalık ve eşkıyalık.
*”Kurt Kanunu”->Atatürk’e düzenlenen İzmir suikastı.
*”Devlet Ana”->Osmanlı devlet yapısını.
*”Yorgun Savaşçı”->Milli mücadele dönemi.
Eserleri
Roman: Sağırdere,Körduman,Rahmet Yolları Kesti,Köyün Kamburu,Yedi Çınar Yaylası,Kurt Kanunu,Devlet Ana,Yorgun Savaşçı,Esir Şehrin İnsanları,Karılar Koğuşu
Mahmut Makal
*Köy Enstitüsü’de yetişen ilk yazarlarındandır.
Eserleri
Röportaj: Bizim Köy
Muzaffer İzgü
*Mizah yazarlarındandır.
*Mizahi olarak toplumun aksayan yönlerini eleştirir.
Eserleri
Roman: İlyas Efendi,İt Adası,Dilber,Matador Mahmut,Zıkkımın Kökü..
Hikaye: Bando Takımı,Donumdaki Para,Deliye Her Gün Bayram,Sen Kim Hovardalık Kim,Devlet Babanın Tonton Çocuğu,Çanak Çömlek Patladı..
Orhan Kemal
*Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü’dür.
*”Baba Evi” çocukluğunu,”Avare Yıllar” gençliğini anlatır.
*”Hanımın Çiftliği” ünlü romanıdır.
*”72.Koğuş,Murtaza,Eskici ve Oğulları,Kardeş Payı” adlı yapıtları tiyatroya uyarlanmıştır.
Eserleri
Roman: Babaevi,Murtaza,Eskici ve Oğulları,Avare Yıllar,Cemile,Bereketli Topraklar Üzerinde,Hanımın Çiftliği,Gurbet Kuşları,Devlet Kuşu,Vukuat Var,Gâvurun Kızı
Hikaye: Ekmek Kavgası,Çamaşırcının Kızı,72.Koğuş,Grev,Kardeş Payı,Yağmur Yüklü Bulutlar,Serseri Milyoner
Rıfat Ilgaz
*Toplumcu bir yazardır.
*Türk edebiyatının mizah ustalarındandır.
*”Hababam Sınıfı” romanıyla tanınmıştır.
Eserleri
Roman: Hababam Sınıfı,Karartma Geceleri
Tiyatro: Hababam Sınıfı,Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı,Hababam Sınıfı Uyuyor,Rüşvetin Alamancası
Sabahattin Ali
*Maupassant (Olay) hikayecisidir.
*Köye ve köylüye olan ilgiyi ilk Sabahattin Ali göstermiştir.
Eserleri
Roman: Kuyucaklı Yusuf,İçimizdeki Şeytan,Kürk Mantolu Madonna
Sadri Ertem
Eserleri
Roman: Çıkrıklar Durunca,Bir Varmış Bir Yokmuş,Düşkünler,Yol Arkadaşları
Samim Kocagöz
*Önemli köy romancılarındandır.
*Dünya Hikayecilik Yarışmasında “Sam Amca” adlı hikayeyle birinci olmuştur.
Eserleri
Roman: Yılan Hikayesi,Kalpaklılar,Doludizgin
Hikaye: Sam Amca
Talip Apaydın
*Genellikle İç Anadolu Bölgesi’nin köylü ve işçilerini anlatan yazardır.
Eserleri
Roman: Sarı Traktör,Yarbükü,Emmioğlu,Ortakçılar,Toz Duman İçinde,Tütün Yorgunu,Vatan Dediler,Yoz Duvar,Kente İndi İdris
Yaşar Kemal
*Asıl adı Kemal Sadık Gökçeli’dir.
*Romanlarında Torosları ve Çukurova insanını anlatmıştır.
Eserleri
Roman: İnce Memed,Yılanı Öldürseler,Çakırcalı Efe,Deniz Küstü,Algözüm Seyreyle Salih
Seri Romanları
a)Dağın Öte Yüzü Serisi: Orta Direk,Ölmez Otu,Yer Demir Gök Bakır
b)Bir Ada Hikayesi Serisi: Fırat Suyu Kan Ağlıyor Baksana,Karıncanın Su İçtiği,Tanyeri Horozları
c)Akçasızın Ağaları Serisi: Demirciler Çarşısı Cinayetleri,Yusufçuk Yusuf
d)Kimsecik Serisi: Yağmur Kuşu
e)Efsane Derlemeleri-Romanlar: Ağrı Dağı Efsanesi,Üç Anadolu Efsanesi,Binboğalar Efsanesi
Hikaye: Sarı Sıcak
Röportaj: Allah’ın Askerleri,Çukurova Yana Yana,Peribacaları,Bu Diyar Baştan Başa
Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Sanatçılar
*Psikolojik tahliller önemli yer tutar.
*Psikiyatriden de yararlanılmıştır.
*Psikanaliz yöntemi kullanılır.
*İnsana dair bütün duygular işlenir.
*Sanatsal bir dil kullanılır.
Temsilcileri
*Peyami Safa
*Mustafa Kutlu
*Abdülhak Şinasi Hisar
*Ahmet Hamdi Tanpınar
*Tarık Buğra
*Oktay Akbal
*Semiha Ayverdi
Peyami Safa
*Türk edebiyatında psikolojik roman türünün ustalarındandır.
*Mistik yazarlardandır.
*”Dokuzuncu Hariciye Koğuşu” adlı romanı Türk Edebiyatı’nın ilk otobiyografik romanıdır.
Eserleri
Roman: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu,Sözde Kızlar,Fatih-Harbiye,Yalnızız,Matmazel Noralya’nın Koltuğu,Bir Tereddütün Romanı,Canan,Mahşer
Hikaye: Ateş Böcekleri
Tarık Buğra
Eserleri
Roman: Küçük Ağa,Osmancık,Küçük Ağa Ankara’da,Silah Kehribar,İbiş’in Rüyası,Firavun İmanı,Yağmur Beklerken,Gençliğim Eyvah..
Hikaye: Oğlumuz,Yarın Diye Bir şey Yoktur
Ahmet Hamdi Tanpınar
*Yahya Kemal Beyatlı’nın öğrencisidir.
*Rüya,zaman,hayal kavramlarını çokça kullanır.
*Sembolisttir.
Eserleri
Roman: Huzur,Saatleri Ayarlama Enstitüsü,Sahnenin Dışındakiler,Mahur Beste,Aynadaki Kadın
Hikaye: Abdullah Efendi’nin Rüyaları
Deneme: Beş Şehir (İstanbul,Ankara,Erzurum,Konya,Bursa)
Araştırma: 19. Asır Türk Edebiyatı
Samiha Ayverdi
*Tarih,din ve tasavvuf eserlerinde önemli yer tutar.
*Eski İstanbul kültürünü işleyen yazarlardandır.
Eserleri
Roman: Batmayan Gün,Mabette Bir Gece,Mesihpaşa İmamı,İbrahim Efendi Konağı
Deneme: Yusufçuk
Abdülhak Şinasi Hisar
Eserleri
Roman: Fahim Bey ve Biz,Çamlıca’daki Eniştemiz,Ali Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği
Anı: Boğaziçi Mehtapları,Boğaziçi Yalılara,Geçmiş Zaman Köşkleri
Mustafa Kutlu
Eserleri
Hikaye: Ortadaki Adam,Gönül İşi,Yokuşa Akan Sular,Yoksulluk İçimizde,Ya Tahammül Ya Sefer,Beyhude Geçti Ömrüm
Oktay Okbal
*Cumhuriyet gazetesi yazarlarındandır.
*Politika üzerine köşe yazıları yazmıştır.
Eserleri
Roman: Garipler Sokağı,Suçumuz İnsan Olmak,İnsan Bir Ormandır
Hikaye: Önce Ekmekler Bozuldu,Bulutun Rengi,Yalnızlık Bana Yasak
Modernizmi Esas Alan Sanatçılar
*Bireysel duygular esas alınalarak eserler vermişlerdir.
*Toplum bu tür eserlerin dışında bırakılmıştır.
*Anlatılanlar bireyin iç dünyasını,psikolojik özelliklerini yansıtır.
*Batı Edebiyatı’nda Temsilcileri; James Joyce,Virginia Wolf..
Türk Edebiyatı’ndaki Temsilcileri
*Sait Faik Abasıyanık
*Orhan Pamuk
*Bilge Karasu
*İnci Aral
*Haldun Taner
*Ferit Edgü
*Rasim Özdenören
*Yusuf Atılgan
*Nezihe Meriç
*Vüs’at O. Bener
*Oğuz Atay
*Füruzan Tekil
*Adalet Ağaoğlu
*Ayşe Kulin
Orhan Pamuk
*2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü almıştır. Bu ödülü olan ilk Türk vatandaşıdır.
*Ödül aldığı kitabın ismi “Kar”dır.
Eserleri
Roman: Cevdet Bey ve Oğulları,Beyaz Kale,Kara Kitap,Benim Adım Kırmızı,Kar,Masumiyet Müzesi
Yusuf Atılgan
Eserleri
Roman: Anayurt Oteli,Aylak Adam
Hikaye: Bodur,Minareden Öte
Oğuz Atay
Eserleri
Roman: Tutunamayanlar,Tehlikeli Oyunlar,Bir Bilim Adamının Romanı (Mustafa İnan biyografisi.)
Adalet Ağaoğlu
Eserleri
Roman: Ölmeye Yatmak,Fikrimin İnce Gülü,Bir Düğün Gecesi,Yaz Sonu,Romantik Bir Viyana Yazı
Anı: Göç Temizliği
Haldun Taner
*Edebiyatımızda hikaye ve oyun yazarı olarak tanınmıştır.
*Epik tiyatro türünde başarılıdır. Türk Edebiyatı’nın ilk epik tiyatro örneği olan “Keşanlı Ali Destanı”nı yazmıştır.
*Bertold Brecht’ten etkilenmiştir. (Bertold Brecht Dünya’nın ilk epik oyun yazan tiyatrocusudur.)
*Modern öykünün edebiyatımızdaki öncüsüdür.
Eserleri
Hikaye: Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu,On İkiye Bir Var,Konçinalar,Yaşasın Demokrasi,Ayışığında Çalışkur,Kızıl Saçlı Amazon..
Tiyatro: Keşanlı Ali Destanı,Sersem Kocanın Kurnaz Karısı,Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım,Huzur Çıkmazı,Fazilet Eczanesi,Ayışığında Şamata
Sait Faik Abasıyanık
*Çehov (Durum) tarzı öykünün Türk Edebiyatı’ndaki temsilcisidir.
*Hikayeleri her tarz ve her yaşa hitap edecek şekildedir.
*Şiirsel anlatımı vardır.
Eserleri
Roman: Kayıp Aranıyor,Medar-ı Maişet Motoru,Ekmek Teknesi..
Şiir: Şimdi Sevişme Vakti
Hikaye: Semaver,Sarnıç,Şahmerdan,Lüzumsuz Adam,Havada Bulut,Kumpanya,Son Kuşlar,Havuz Başı,Alemdağ’da Var Bir Yılan..
Halikarnas Balıkçısı
*Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı’dır.
*Sürgüne gönderildiği Bodrum’dan (Eski adı Halikarnas) çok etkilenmiş,sürgünü bittiğinde bile orada kalarak eserleri Halikarnas Balıkçısı takma adıyla yazmıştır.
*Türk Edebiyatı’nda deniz öyküleriyle anılır.
*Yapıtlarında Ege ve Akdeniz kıyılarındaki hayatlar önemli yer tutar.
Eserleri
Roman: Aganta Burina Burinata,Uluç Reis,Turgut Reis,Deniz Gurbetçileri,Ötelerin Çocuğu,Bulamaç
Hikaye: Ege’nin Dibi,Ege Kıyılarından,Merhaba Akdeniz,Yaşasın Deniz,Gülen Ada..
Anı: Mavi Sürgün
İnci Aralık
*Postmodernist (Modernizm’in bir ileri safhası.) romancıdır.
Eserleri
Roman: Ölü Erkek Kuşlar,Yeni Yalan Zamanlar..
Hikaye: Ağda Zamanı,Sevginin Eşsiz Kışı
Anı: İçimden Kuşlar Göçüyor
Pınar Kür
*Romanlarının temelinde kadınların dertlerini ve cinselliği işler.
*Halide Nusret Zorlutuna’nın yeğenidir.
Eserleri
Roman: Yarın Yarın,Asılacak Kadın,Bitmeyen Aşk,Sonuncu Bahar..
Hikaye: Bir Deli Ağaç,Akışı Olmayan Sular..
Buket Uzuner
*Postmodernist romancıdır.
Eserleri
Roman: Kumral Ada Mavi Tuna,Uzun Beyaz Bulut,Gelibolu,Balık İzlerinin Sesleri,İki Yeşil Susamuru Anneleri Babaları Sevgilileri ve Diğerleri
Hikaye: Güneş Yiyen Çingene
Nezihe Meriç
Eserleri
Roman: Korsan Çıkmazı,Boşlukta Mavi
Hikaye: Bozbulanık,Topal Koşma
Füruzan Tekil
*Asıl adı Feruze’dir. Hikaye yazarı olarak tanınmıştır.
*”Parasız Yatılı” adlı hikayeyesiyle Sait Faik Ödülü’nü almıştır.
Eserleri
Roman: Berlin’in Nar Çiçeği
Hikaye: Parasız Yatılı,Benim Sinemalarım,Sevda Dolu Bir Yaz
Vüs’at O. Bener
*Çehov(Durum) hikayecilerindendir.
Eserleri
Roman: Buzul Çağının Virüsü,Bay Muannit Sahtegi’nin Notları
Hikaye: Dost
Oyun: Ihlamur Ağacı
Bilge Karasu
Eserleri
Roman: Gece,Kılavuz
Hikaye: Troya’da Ölüm Vardı,Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı
Masal: Göçmüş Kediler Bahçesi
Selim İleri
*Romanlarında ve hikayelerinde genellikle aydınları anlatır.
Eserleri
Roman: Her Gece Bodrum
Hikaye: Cumartesi Yalnızlığı,Pastırma Yazı
Ferit Edgü
*Maviciler arasında yer alır.
*Aydın kesimin yalnızlığı ve uyumsuzluğunu anlatır.
Eserleri
Roman: Kimse,O(Hakkari’de Bir Mevsim adıyla filme uyarlanmıştır.
Hikaye: Kaçkınlar,Bozgun,Av,Eylül’ün Gölgesinde Bir Yaz
Şiir: Ah Mine’l-Aşk
Hasan Ali Toptaş
Eserleri
Roman: Sonsuzluğa Nokta,Kayıp Hayaller Kitabı
Hikaye: Yoklar Fısıltısı,Ölü Zaman Gezginleri
Elif Şafak
*Doğu-Batı senteziyle yazdığı eserleriyle tanınır.
*Tasavvufu çokça işlemiştir.
*Radikal Gazetesi’nin yetkili bir ismiyle evlidir. “Cemaat’in Gelini” olarak bilinir.
*Etkilendikleri; Mevlana,Şems-i Tebrizi
Eserleri
Roman: Aşk,Siyah Süt,Araf,Baba ve Piç,Pinhan,Mahrem,Bit Palas,Kem Gözlere Anadolu
İhsan Oktay Anar
*Edebiyatın yanında felsefeye de ağırlık veren bir yazardır.
Eserleri
Roman: Puslu Kıtalar Atlası,Efrâsiyâb’ın Hikayeleri,Amat,Suskunlar
Rasim Özdenören
*Yeni Şafak gazetesi yazarlarındandır.
*Tasavvuf ile ilgili yazan yazalardandır.
Eserleri
Roman: Gül Yetiştiren Adam
Ayşe Kulin
*Biyografi yazarı olarak tanınır.
*İlk romanı biyografi içerikli “Adı Aylin” romanıdır.
Eserleri
Roman: Bir Tatlı Huzur(Münir Nurettin Selçuk biyografisi),Adı Aylin(Aylin Devrimel biyografisi),Sevdalinka,Füreya,Nefes Nefese,Türkan(Türkan Saylan biyografisi)
Nazlı Eray
*İlk fantastik yazarımızdır. Ayrıca postmodern bir yazardır.
Eserleri
Roman: Pasifik Günleri,Sis Kelebekleri,Aşık Papağan Barı,Arzu Sapağında İnecek Var,İmparator Çay Bahçesi
Leyla Erbil
*Postmodern bir yazardır.
*Fantastik yazarlar arasındadır.
Eserleri
Roman: Tuhaf Bir Kadın,Mektup Aşkları,Üç Başlı Ejderha
Murathan Mungan
Eserleri
Şiir: Osmanlı’ya Dair Hikayat,Yaz Sinemaları,Yaz Geçer
Hikaye: Son İstanbul,Cenk Hikayeleri,Kırk Oda,Üç Aynalı Kırk Oda..
Oyun: Bir Garip Orhan Veli
Cumhuriyet Dönemi Tiyatro (Göstermeye Bağlı Edebi Metinler)
Temsilcileri
*Orhan Asena
*Turan Oflazoğlu
*Recep Bilginer
*Güngör Dilmen Kalyoncu
*Cevat Fehmi Başkut
*Vedat Nedim Tör
*Refik Erduran
*Haldun Taner
*Necati Cumalı
*Turgut Özakman
Cahit Atay
Eserleri
Tiyatro: Pusuda,Sahildeki Kanepe,Kırlangıçlar
Cevat Fehmi Başkut
Eserleri
Tiyatro: Paydos,Harput’ta Bir Amerikalı,Sana Rey Veriyorum,Kleopatra’nın Mezarı,Buzlar Çözülmeden
Güngör Dilmen Kalyoncu
*Absürt tiyatronun önemli isimlerindendir.
Eserleri
Tiyatro: Midas’ın Kulakları,Midas’ın Altınları,Midas’ın Kördüğümü,Canlı Maymun Lokantası,Deli Dumrul..
Ekrem Reşit Rey
*Operetlerıyle tanınmıştır.
Eserleri
Operet: Lüküs Hayat,Deli-Dolu,Saz-Caz,Hava,Cıva..
Fazıl Hayati Çorbacıoğlu
Eserleri
Tiyatro: Kabzımal Cemile,Koca Sinan
Muhsin Ertuğrul
Eserleri
Tiyatro: Yasin Efendi,Renkli Fener,Benden Sonra Tufan Olmasın
Orhan Asena
*”Akçalı Kel Mehmet” adlı oyunuyla TRT Başarı Ödülü almıştır.
*”Tarihin sustuğu yerde tiyatro başlar.” Demiştir.
Eserleri
Tiyatro: Tanrılar ve İnsanlar,Hürrem Sultan,Tohum ve Toprak,Simavnalı Şeyh Bedrettin,Fadik Kız,Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe
Recep Bilginer
Eserleri
Roman: Politikada Bir Sarı Çizmeli
Tiyatro: Gazeteciden Dost,İsyancılar,Ben Devletim,Sarı Naciye
Refik Erduran
*Sabah gazetesi yazarıdır.
*Toplumcu tiyatro yazarıdır.
Eserleri
Tiyatro: Cengiz Han’ın Bisikleti,Karayar Köprüsü,Bir Kilo Namus,Canavar Cafer
Turan Oflazoğlu
*Türk Edebiyatı’nın usta tiyatro yazarlarındandır.
*Tarihten etkilenip yazdığı eserleriyle bilinir.
*Shakespeare,Rike,Nietchze,Franz Kafka gibi yazarlardan çeviri yapmıştır.
Eserleri
Tiyatro: Kösem Sultan,Keziban,Sokrates Savunuyor
Turgut Özakman
*Tiyatro ve roman yazarıdır.
*Eserleri genellikle Kurtuluş Savaşı ve Yakın Tarih ile ilgilidir.
Eserleri
Roman: Şu Çılgın Türkler,Diriliş-Çanakkale 1915,Cumhuriyet-Türk Mucizesi
Tiyatro: Ah Şu Gençler,Fehim Paşa Konağı,Töre,Bir Şehnaz Oyun,Duvarların Ötesi
Vedat Nedim Tör
Eserleri
Tiyatro: İşsizler,Köksüzler,Değişen Adam
Cumhuriyet Döneminin Diğer Sanatçıları
Kerime Nadir
Eserleri
Roman: Kalp Ağrısı,Seven Ne Yapmaz
Ahmet Ümit
*Polisiye roman yazarıdır.
Eserleri
Roman: Sis ve Gece,Beyoğlu Rapsodisi,Aşk Köpekliktir,Bab-ı Esrar,İstanbul Hatırası,İstanbul’un En Güzel Abisi..
Ahmet Altan
Eserleri
Roman: Aldatmak
Deneme: Kristal Denizaltı
Bekir Yıldız
*Almanya gurbetçilerini anlattığı eserleriyle bilinir.
Eserleri
Hikaye: Kara Vagon,Kaçakçı Sahan,Alman Ekmeği,Bozkır Gelini..
Erdal Öz
Eserleri
Gezi: Allı Turnam
Ercüment Ekrem Talu
*Recaizade Mahmut Ekrem’in oğludur.
Eserleri
Roman: Meşhedi Aslan Peşinde
Ümit Yaşar Oğuzcan
*Aşık Veysel’in şiirlerini toplamıştır. (Dostlar Beni Hatırlasın)
Bahattin Özkişi
Eserleri
Roman: Sokakta
Ayla Kutlu
Eserleri
Hikaye: Hüsnüyusuf Güzellemesi,Mekruh Kadınlar Mezarlığı,Zehir Zıkkım Hikayeler..
İskender Pala
*Türk profesörü ve Divan Edebiyatı araştırmacısıdır.
*İlköğretim ve ortaöğretim için Türkçe ve Edebiyat ders kitapları yazmıştır.
*Önemli Divan Edebiyatı araştırmaları vardır.
*İstanbul Kültür Üniversitesi öğretim üyesidir.
*”Divan Edebiyatı’nı Sevdiren Adam” olarak tanınır.
Eserleri
Roman: Od,Şah Sultan,Katre-i Matem,Babil’de Ölüm İstanbul’da Aşk,Ah Mine’l-Aşk,Güldeste Hikayesi..
Latife Tekin
Eserleri
Roman: Sevgili Arsız Ölüm,Buzdan Kılıçlar
Sevinç Çokum
Eserleri
Roman: Deli Zamanlar (TDK Ödüllü)
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatını indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (1)
