1.İçerik özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki hikâyelerin türlerini altlarındaki boşluklara yazınız. (10×10=20)
| …Makinist, kahvenin önünde traktörü durdurdu, fakat motoru ıstop etmedi. Direksiyona yaslanarak, etrafını saran kalabalığa gururla baktı. Halil Ağa tesbihini şakırdatarak yaklaştı: “Hoş geldin bizim oğlan!” dedi makiniste. “Bizim dört beygirli bu he?” Makinist kasketini geri attı. Kulağının üzerinden düşen çiçeği tam zamanında yakaladı, sapından döndürerek burnuna götürdü: “Bu Ağam.” dedi “Nasıl, zorlu değil mi? Adı dört beygirli ya onun bir günde yaptığı işin, on beygir hakkından gelemez.” Sözünü doğrulamak ister gibi motoru homurdattı. Çiçekler, yapraklar zangırtıyla titreşti.”… | …Sonradan deli olduğuna karar verilen bir adam plajın aynasını kırdı. Bu, insanı yemyeşil gösteren, altının sırı dökülmüş, camlaşmış aynanın, insanları çirkin göstermesine içerledi, diye tefsir ettiler. Hayıt, ondan değil, evvelce aynacı imiş. İtalya’dan ayna ithal edermiş, sonra iflas etmiş, az buçuk oynatmış, ayna görünce kırmamazlık edemezmiş diye uydurdular. İşin aslını bir ben biliyorum, bir de ayna. O halde aynayı kıran da sensin diyeceksiniz., bize numara yapıyorsun. Pek âlâ! Aynayı kıran benim. Deli olduğuma karar verildi. Ama zararsızmışım, pek zararsızmışım. Öcümü aynalardan alırmışım. Bunlar doğru değil!.. |
2. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız. (40 PUAN)
KARANFİL VE DOMATES SUYU
| Kör Mustafa bahçelerde çalışır, gündeliğe gider, sarnıç sıvar, dam aktarır, kuyu kazar… (…) Denize diklemesine inen bu çalılığın bir kısmını ne pahasına ayıkladı, biliyor musunuz; tırnakları pahasına. O çalı çırpının sere serpe geliştiği, bu denizlere diklemesine inen toprak öyle taşlık, öyle taşlıktı ki… Sonra Mustafa gündüzleri başka yerde çalışmak mecburiyetinde idi. Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor, gün ağarıncaya kadar söküyor, koparıyor, kazıyordu. Kazdıkça kaya, kazdıkça taş. Bütün bir yaz, bütün bir kış, orman memurunun tazyiki, çalı, palamut, defne, koca yemiş, diken, ot, kök ona karşı koydular. Bu korkunç mücadeleye üç evlek toprak için Mustafa’dan başka bizim köyde kimse girişemezdi. Kaya bitip de yumuşak, esmer, pembe bir funda toprağı bir karış meydana çıkınca bir meşe palamudunun korkunç yılan gibi kökü önüne çıkardı. Onu sökünce orman memurunu karşısında bulurdu. O gidince zehirli bir diken başparmağını şişirirdi. Kazma körlenir, kürek bulamaz, taş yar gibi yığılırdı. İnsan büyüklüğünde bir kaya yumuşak toprağın üstünde, altındaki bir insan büyüklüğünde cüssesini hiç belli etmeden yosunlu yüzüyle dikilir. Omuzları, tırnakları, ayakları, göğsü, sırtı, bütün kuvvetiyle dayanır, onu yener, yıkardı. Kazma iş görmediği zaman yumruğu, yumruğu yetmediği zaman parmakları, parmakları kalın geldiği zaman tırnakları ile toprağı tırmalardı… (…) Onu gördüm mü toparlanıyor; hayret, sevgi ve saygı ile bakıyorum. Koca yaylamızın üzerinde böyle milyonlarca insan bulunduğunu düşünüyorum. Yine dünya yuvarlağı üzerinde böyle milyonlarca insanın tırnakları, nasırları, çirkinlikleri, tek gözleri, tek kollarıyla, bir ejderha ile kavga etmek için bekleştiklerini düşünüyorum. |
a.Metnin teması ve konusu nedir? (5X5=10 PUAN)
b.Kör Mustafa’nın kişilik özelliklerini yazınız.(10p)
c.Metinde geçen mekânın özellikleri nelerdir?(10p)
d. Hikâyedeki temel çatışma nedir? (10p)
3. Dede Korkut Hikâyelerinden alınan parçaların İçerik özellikleri dikkate alındığında millî, manevî ve evrensel değerlerden hangisi ya da hangileri yer alıyorsa altlarındaki boşluklara yazınız. (10×10=20p)
Yiğidim ben seni bir yıl bekleyeyim,
Bir yılda gelmezsen iki yıl bekleyeyim,
İki yılda gelmezsen üç dört yıl bekleyeyim,
Dört yılda gelmezsen beş yıl, altı yıl bekleyeyim,
Altı yol ağzına çadır dikeyim,
Gelenden gidenden haber sorayım,
Hayır haber getirene at, giysi vereyim, kaftanlar giydireyim,
Kötü haber getirenin başını keseyim,
Erkek sineği üzerime kondurmayayım,
Murat ver, murat al, sonra git yiğidim.
“En akıllı tarafımdır balıkla deniz tutmak” dizesinde sözcükler, alışılmışın dışında kullanılmıştır. Bu, şaire özgü bir kullanımdır ve şiirin çağrışım değeri artırılırken şair, üslûp bakımından kimseye benzememektedir.
4.Bu parçada anlatımda bulunması gereken özelliklerinden hangisi açıklanmıştır?(10 puan)
5. Aşağıdaki resmi düşünerek resmin sizde hissettirdiği duyguları ifade edecek bir dörtlük yazınız. (20 puan)
CEVAPLAR:
1.
| Olay Hikâyesi | Durum Hikâyesi |
2.a. Metnin teması ve konusu nedir? (5X5=10 PUAN)
Konu: Kör bir adamın yaşamını sürdürmesi için yaptığı çabalar anlatılmaktadır.
Tema: Büyük çabalar ve uğraşlar sonucu yapılan güzellikler.
b. Kör Mustafa’nın kişilik özelliklerini yazınız.(10p)
Azimli, mücadeleci, sabırlı ve fedakâr.
c. Metinde geçen mekânın özellikleri nelerdir?(10p)
Denize diklemesine inen çalılık, taşlı toprak; çalı, palamut, defne, koca yemiş, diken, ot, ve kökleri mekân özellikleri.
d. Hikâyedeki temel çatışma nedir? (10p)
İnsan- doğa/tabiat çatışması
3.
| Sadakat | Adil Olma |
4.Özgünlük
metin tahlilleri 1dersi 2. dönem 2. yazılı soruları a grubu indir.
