SOHBET (SÖYLEŞİ):
Bir konuyu fazla derinleştirmeden, okuyucuyla konuşuyormuş gibi anlatan yazılardır.
Bir düşünceyi açıklar veya bir görüşün tutarsız yanlarını dile getirir.
Bilgi vermesi bakımından makaleye benzer.
Kanıtlanmaya ihtiyaç duyulmadan yazılması yönüyle makaleden ayrılır.
Yazarın karşısındaki biriye konuşu gibi yazılması yönüyle denemeden ayrılır.
Yazar şahsi fikirlerini bir sohbet sıcaklığıyla dile getirir.
Günlük konuşma dili kullanılır.
Kurallı cümlelerin yanı sıra devrik cümlelere de sıkça yer verilir.
Açıklayıcı ve söyleşmeye bağlı anlatım türleri kullanılır.
Yeri geldikçe konu ile ilgili fıkra, halk deyimi, atasözü, vecize ve yöresel söyleyişler kullanılır.
Okuyucu ile sohbet havası içinde senli benli konuşulur.
Sohbet yazılarına eskiden musahabe denirdi.
Sohbet-Deneme Farkı
Sohbette yazarın okuyucuyla konuşuyormuş gibi bir anlatımı vardır. Denemede ise yazarın kendi kendisiyle konuşuyormuş gibi bir anlatımı vardır. Sohbette nüktelerden, halk söyleyişlerinden, fıkralardan yararlanılır. Sohbetin dili ve anlatımı yalındır. Denemede ise daha ciddi bir dil kullanılır. Sohbette kısa ve yüzeysel bir anlatım vardır. Amaç, yazarın okuyucuyu kendi düşüncesine çekmesi veya kendi düşüncesi doğrultusunda düşünmesini sağlamasıdır. Denemede ise derinlemesine bir anlatım vardır ve okuyucuyu etkilemek, yönlendirmek gibi bir amaç güdülmez.
Türk edebiyatında Ahmet Rasim, Şevket Rado, Melih Cevdet Anday, Suut Kemal Yetkin gibi isimler bu türün başarılı örneklerini vermişlerdir.
Ahmet Rasim→Ramazan Sohbetleri
Suut Kemal Yetkin→Edebiyat Söyleşileri
Şevket Rado→Eşref Saat
Melih Cevdet Anday→Dilimiz Üzerine Söyleşiler
