Tehlikeli Oyunlar-Oğuz Atay

BİR TUTUNAMAYANIN ROMANI

Tutunamayanlar yazarı Oğuz Atay’ın ikinci kitabı Tehlikeli Oyunlar, bir tiyatro eseri gibi başlıyor. Bu eser de aslında Tutunamayanlar romanı gibi sadece roman olarak değerlendirilecek kitaplardan değil. Kitabın ana karakteri Hikmet Benol. Diğer önemli karakterler Hüsamettin Tambay, Sevgi, Bilge’dir.

Romanda anlatılanların çoğu ya Hikmet’in söyledikleri ya da Hikmet’in aklından geçenlerden oluşuyor.

Kitapta en çok kullanılan teknik bilinç akışı tekniğidir, diyebiliriz. Çünkü roman boyunca Hikmet’in hayatın gerçeklerine ve insanın kendini yenmesine bağlı düşüncelerden dolayı iç dünyası bayağı karışmıştır.

Hikmet, Sevgi ile evli ama Hikmet’in Bilge’ye olan sevgisinin ön planda olduğunu görüyoruz.

Romanda Doğu Batı tahlilleri ve karşılaştırmaları da var.

Cehaletin mutluluk sebebi olarak görüldüğü bir toplumda Oğuz Atay’ın Hikmet karakterini mutsuz etmesi de gayet doğal değil mi sizce?

Hikmet’in soyadı Benol (ben ol). Kitapta bir sürü Hikmet söz konusu. Hikmet kendisi olmak istiyor, ama bunu bir türlü bunu başaramıyor, yani kendisi olamıyor. Tanzimat dönemi romanlarının bazılarında olduğu gibi romandaki karakterlerin isimleri ile onların yaptıkları veya onlarda eksik olan yönlerle bir ilgi söz konusu. Sevgi sürekli üşüyor, aynı zamanda sevgiden yoksun büyüdüğünü anlıyoruz. Hikmet onda sevgiyi değil sevgisizliği buluyor. Bilge de bilge bir insan değil, felsefe okumuş olmasına rağmen.

Hikmet Benol aslında bir tutunamayan.

Romanda Hikmet’in evliliğinden, eşi Sevgi’den, sevgilisi Bilge’den, komşularından, arkadaşlarından bahsediliyor. Kısaca söylemek gerekirse bir insanın sıradan günlük yaşamından bahsediliyor.

Romanda Oğuz Atay, Tanzimat’tan günümüze kadar Türk aydını için bir sorunsal olan, Türk aydınının yalnızlaşmasını, bireysel sorunlar içinde bulunmasını ve hayata tutunma çabalarını anlatıyor. Bu aydın Doğu ile Batı arasında sıkışıp kalmıştır. Aydınlar yalnızlıklarını kadınlar, oyunlar, arkadaşlar, içki vb. şeylerle dindirmeye çalışıyor.

Telhileki Oyunlar, ironik bir kitap. Oğuz Atay Hikmet Benol karakteri üzerinden hayatı bir oyun olarak görüyor. Burada William Shakespeare’in bir sözünü hatırlamamak mümkün değil: “Dünya bir sahne, biz de oyuncularız.”

İyi okumalar…