CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE EDEBİYAT DERGİLERİ
AKBABA: Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon tarafından çıkarılmıştır. 1922 yılında yayın hayatına başlayan dergi Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli ve uzun soluklu dergilerindendir. Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz, Muzaffer İzgü gibi birçok sanatçının yazı yazdığı bir dergidir.
MEŞALE: Yedi Meşalecilerin etrafında toplandığı dergidir. 1928’de sekiz sayı çıkmıştır.
KÜLTÜR HAFTASI: Peyami Safa tarafından 1936’da yirmi bir sayı olarak çıkarılmıştır. Ağırlıklı olarak köy edebiyatı ve roman üzerine açtığı tartışmalarla etkili olmuştur. Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Faruk Nafiz Çamlıbel, Halit Fahri Ozansoy gibi birçok ünlü isim bu derginin yazarları arasındadır. Bilim, sanat ve edebiyatı kültür karakteriyle birleştirmeyi, sağlamlaştırmayı hedeflemiştir.
AĞAÇ: Necip Fazıl Kısakürek tarafından 1936’da on yedi sayı çıkarılmıştır. Mistik ve milli bir sanat anlayışın savunmasına rağmen yeni edebiyatın farklı eğilimlerine de yer vermiştir. Dergide Necip Fazıl, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Kutsi Tecer, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Eyüboğlu, Sabahattin Ali gibi birçok sanatçının yazısı yayımlanmıştır.
ÇINARALTI: Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi tarafından 1941-1848 yılları arasında çıkarılmıştır. Türkçülük ve milliyetçilik ideolojilerini benimsemiştir. Halide Nusret Zorlutuna, Nihal Atsız, Zeki Ömer Defne de bu derginin yazarlarındandır.
VARLIK: Yaşar Nabi Nayır tarafından çıkarılmıştır. Edebiyatımızın günümüze kadar uzanan çizgiden en uzun soluklu dergisidir. 1933’te yayımlanmaya başlamıştır. Farklı dönemlerde farklı sanat anlayışlarını yansıtan yazılara yer verirken çizgisini korumuştur. Behçet Necatigil, Attila İlhan, Orhan Veli, Sait Faik, Nurullah Ataç bu derginin yazarlarından bazılarıdır.
BÜYÜK DOĞU: Necip Fazıl Kısakürek tarafından 1943’te yayın hayatına başlayan dergi farklı dönemlerde çıkarılmıştır. İlk dönemlerde edebi yönü ağır basan dergi giderek siyasi, dini eğilimleri olan bir dergi olmuştur. 1940 yılına kadarki dönemde yazıları çıkan yazarlardan bazıları şiirde Bedri Rahmi Eyüboğlu, Ziya Osman Saba, Sabahattin Kudret Aksal, Fazıl Hüsnü Dağlarca; hikâyeleriyle Sait Faik, Mahmut Yesari, Zahir Güvemli, Oktay Akbal; romanıyla Samiha Ayverdi; çeşitli makaleleriyle Hüseyin Cahit Yalçın, Burhan Toprak, Hilmi Ziya Ülken, Mustafa Şekip Tunç, Salih Zeki Aktay, Reşat Ekrem Koçu’dur.
MARKO PAŞA: 1946-1950 yılları arasında çıkarılmıştır. Toplumcu gerçekçi anlayışla Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz ve Sabahattin Ali tarafından çıkarılan, halk için siyasi mizah yapan bir dergidir. Tepkilerle, yasaklarla karşılaştığı dönemlerde adını Merhum Paşa, Malum Paşa gibi birçok isimle sürdürmüştür.
HİSAR: 1950-1980 yılları arasında Ankara’da yayımlanan aylık fikir ve sanat dergisi. Şiirde yeniliğin milli kültür ve edebiyatımızdan kopmadan yapılması, edebiyatın yozlaştırılmasına karcı çıkılması gerektiğini düşünen Hisarcılar bu dergi etrafında toplanmıştır. Munis Faik Ozansoy, İlhan Geçer, Gültekin Samanoğlu, Nevzat Yalçın, Mehmet Çınarlı bu sanatçılardandır.
YAPRAK: Orhan Veli Kanık tarafından 1949’da çıkarılan dergide Garipçilerin anlayışını yansıtan şiirler yayımlanmıştır. Sait Faik, Necati Cumalı gibi pek çok sanatçının ürünü yayımlanmıştır.
PAZAR POSTASI: 1951’de yayın hayatına giren dergi İkinci Yeni’nin filizlenmesine imkan sağlamıştır. İkinci Yeni şairlerinin dergide yazmasıyla bu dergi ünlenir. Dergi, Garipçilere karşı bir tutum içindedir aynı zamanda. Dergide Turgut Uyar, Behçet Necatigil, Can Yücel, Fethi Naci, Oktay Akbal, Salah Birsel, Sezai Karakoç gibi yazarların yazıları yayımlanır.
TÜRK DİLİ: 1951’de TDK’nin organı olarak çıkmıştır. Dergide sadece dille ilgili konular çıkmakla kalmamış, edebiyatın hemen her türünde yazılar yayımlanmıştır.
MAVİ: 1952’de yayımlanmaya başlayan dergi Attila İlhan’ın yirmi birinci sayıdan itibaren yazılarını yazmaya başlamasıyla derginin yönü toplumcu gerçekçi anlayışa çevrilmiştir. Dergide; Attila İlhan, Ahmet Oktay, Özdemir Nutku, Ülkü Arman, Ferit Edgü, Orhan Duru, Demir Özlü gibi yazarların eserleri yayımlanmıştır.
PAPİRÜS: Cemal Süreya tarafından 1960’ta çıkarılmış, yayın hayatına aralıklarla devam etmiştir. Şiirin yanında edebi tartışmalara, estetik sorulara ve eleştirilere de yer veren bir dergi olmuştur.
YEDİTEPE: 1950’den 1984’e kadar yayımlanan sanat ve edebiyat dergisidir. Fazıl Hüsnü Dağlarca, Sait Faik, Asaf Halet Çelebi, Fakir Baykurt, Muzaffer Buyrukçu dergide yazıları yayımlanan sanatçılardan bazılarıdır. Dergi, edebiyat yazılarının yanı sıra resim, müzik, tiyatro, sinema haberlerine ve eleştirilerine de yer vermiştir.
HALKIN DOSTLARI: 1970’te çıkmaya başlamıştır. Dergiyi Ataol Behramoğlu ve İsmet Özel çıkarmışlardır. Dergiye Süreyya Berfe, Özkan Mert, Asım Bezirci, Nihat Behram gibi imzalar da katkıda bulunmuşlardır.
ŞİİR ATI: İlk sayısı Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Orhan Alkaya ve Seyhan Erözçelik tarafından 1986 yılında yayımlanmıştır. Şiiratı, 1994’e kadar 7 sayı yayımlanmıştır. Dergi 2004’te tekrar yayımlanmaya başlanmıştır. Şiiratı dergisi 1980 sonrası şiirin önemli toplanma yerlerinden biri olmuştur. Dergide Haydar Ergülen, Hilmi Yavuz, Vural Bahadır Bayrıl, Osman Hakan, Lale Müldür, Orhan Alkaya ve Seyhan Erözçelik gibi imzaların ürünleri yayımlanmıştır.
