2016- 2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ………………… LİSESİ 11. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 2.DÖNEM 2. YAZILI SORULARIDIR
1- Aşağıda verilen ifadelerin doğru mu yanlış mı olduklarını yanlarındaki boşluklara yazınız. (7p)
Makalede üçüncü tekil anlatım yer almaz. ( )
“O gelemedi” cümlesinde birleşik fiil grubu vardır.
Mehmet Kaplan Cumhuriyet Dönemi makale yazarlarımızdan değildir. ( )
Sohbet yazılarında nükteye önem verilmez. ( )
Türk Edebiyatında sohbet türünün önde gelen isimleri Ahmet Rasim ve Şevket Rado’dur. ( )
Fıkra yazarı yazdıklarını ispat etmek zorundadır. ( )
Ahmet Haşim deneme türünde eser vermiştir. ( )
2. “Hiç değiştirmek istemediğiniz birini bulun zaten istediğiniz gibi olan biriyle olmak, değiştirmeye çalışacağınız biriyle olmaktan daha kolaydır.” cümlesindeki eylemsileri bularak çeşitleriyle yazınız. (8p)
3. Aşağıda anlatımı bozuk olarak verilmiş cümlelerin anlatım bozukluğunun nedenlerini ve bu cümlelerin düzeltilmiş biçimlerini yazınız. (12p)
Bahçedeki zararlı otlar yolarak bir yere yığılmalıdır.
a) Anlatım bozukluğunun nedeni:
b) Cümlenin düzeltilmiş biçimi:
Aldığı şehirlere Türkleri yerleştirmek suretiyle Türkleştirdi.
a) Anlatım bozukluğunun nedeni:
b) Cümlenin düzeltilmiş biçimi:
Denizde kaybolan balıkçı teknesinin kötü hava koşulları nedeniyle aranmasında önemli bir gelişme sağlanamadı.
a) Anlatım bozukluğunun nedeni:
b) Cümlenin düzeltilmiş biçimi:
Dil tam bir alet olmadığı için, konuşurken vurgulama, tonlama, hızlandırma, yükseltme ve alçaltma hatta susma gibi birçok çarelerden başka, mantık ve duygunun açıklanmasında yardımcı olarak, jest, mimik gibi devinim ve şekle bağlı araçlardan da faydalanır. Fakat yine de anlatım tam olmaz ve “nasıl anlatayım, kelime bulamıyorum” gibi sözler kullanırız.
4-Yukarıdaki parçada anlatılmak istenen nedir? (10p)
5- Aşağıdaki paragrafın anlatım tekniğini yazınız. (5 p)
“Dil doğal gelişimine bırakılmalıdır.” görüşü, oldukça tehli¬kelidir. Tehlikesi, bu görüşün ilk anda çok doğru görünme¬sidir. Oysa yanıltıcıdır bu. Dil bilincinin oluşmadığı dö¬nemlerde, gerçekten de “kendiliğinden” diye nitelenebile¬cek bir gelişim olmuştur. Ancak, dil sorunu bir kez ortaya atıldıktan sonra “işi oluruna bırakma” söz konusu değildir. Türkiye’de her aydın, kalemi eline aldığı anda dil kavga¬sında yerini alır. “Millet” yerine “ulus” ya da “ulus” yerine “millet” diyen birinin, dil konusunda yansız olduğu düşünü¬lebilir mi?
CEVAP:
Dün, Rize halkı yine bir felaketle karşı karşı¬ya kaldı. Üç gün aralıksız yağan yağmur ne¬ticesinde şehrin sularını denize taşıyan dere¬ler taştı. Çamur deryasına dönen şehirde ya¬şam felç oldu. Buna toprak kayması da ek¬lenince yamaç köyleri zor anlar yaşadı. Bütün bunlar yamaç köylerindeki coğrafi şartlara uygun olmayan yapılaşmadan kaynaklanmaktadır.
6-Yukarıdaki “haber yazısı” metninde 5 N -1K kuralındaki soruların yanıtlarını bularak aşağıdaki tabloya yazınız. (10p)
7-Aşağıdaki metnin türünü yazarak bu türün beş özelliliğini yazınız. ( 10P)
Bilmem siz de bana benzer misiniz? Dört çeşit insan karşısında nutkum tutulur. Deli bir, sarhoş iki, bunak üç, demagog dört.Karşımdaki mantık dışına çıktımı şaşırır kalırım.Ortak bir dil konuşamazsınız, ikna edemez, bir yerde buluşamaz, anlaşamazsınız.İki kere ikinin dört ettiğini bile anlatamazsınız.
Metninin Türü:
8. “Yeryüzündeki bütün çirkinlikleri temizlemektir benim amacım.” cümlesini yükleminin yerine, yükleminin türüne, yapısına ve anlamına göre inceleyiniz. (8)
9. “İş bölümünün artmasıyla ilişkilerin daha karmaşıklaştığı ileri toplumlarda, sanatı alt yapıya dayanışını belirtmek daha zordur.” cümlesinde kaç yan cümlecik vardır? Bu cümledeki yan cümlecikleri gösteriniz.(10)
10. “İçimi güldürmüyor sensiz ay ışıkları” cümlesindeki sözcükleri ek-kök bakımından inceleyiniz.(10)
11. Dilin işlevleriyle ilgili boş bırakılan yerlere örnek cümleler yazınız. (10)
Heyecan Bildirme İşlevi :………………………………………………………………………………………………………….
Göndericilik İşlevi :…………………………………………………………………………………………………………
Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi:………………………………………………………………………………………………..
Kanalı Kontrol İşlevi :………………………………………………………………………………………………………………..
Dil Ötesi İşlevi :…………………………………………………………………………………………………………………………..
2016- 2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ……………….. LİSESİ 11. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 2.DÖNEM 2. YAZILI SORULARIDIR
1- Aşağıda verilen ifadelerin doğru mu yanlış mı olduklarını yanlarındaki boşluklara yazınız. (7p)
Makalede üçüncü tekil anlatım yer almaz. ( Y )
“O gelemedi” cümlesinde birleşik fiil grubu vardır. ( D )
Mehmet Kaplan Cumhuriyet Dönemi makale yazarlarımızdan değildir. ( Y )
Sohbet yazılarında nükteye önem verilmez. ( Y )
Türk Edebiyatında sohbet türünün önde gelen isimleri Ahmet Rasim ve Şevket Rado’dur. ( D )
Fıkra yazarı yazdıklarını ispat etmek zorundadır. ( Y )
Ahmet Haşim deneme türünde eser vermiştir. ( D )
2. “Hiç değiştirmek istemediğiniz birini bulun zaten istediğiniz gibi olan biriyle olmak,değiştirmeye çalışacağınız biriyle olmaktan daha kolaydır.” cümlesindeki eylemsileri bularak çeşitleriyle yazınız. (8p)
– İsim fiil(mastar): değiştirmek-olmak-değiştirmeye-olmaktan
– Sıfat eylem(ortaç): istemediğiniz-istediğiniz-olan-çalışacağınız
3. Aşağıda anlatımı bozuk olarak verilmiş cümlelerin anlatım bozukluğunun nedenlerini ve bu cümlelerin düzeltilmiş biçimlerini yazınız. (12p)
Bahçedeki zararlı otlar yolarak bir yere yığılmalıdır.
a) Anlatım bozukluğunun nedeni: Çatı uyuşmazlığı
b) Cümlenin düzeltilmiş biçimi: Bahçedeki zararlı otlar yolunarak bir yere yığılmalıdır.
Aldığı şehirlere Türkleri yerleştirmek suretiyle Türkleştirdi.
a) Anlatım bozukluğunun nedeni: Nesne eksikliği
b) Cümlenin düzeltilmiş biçimi: Aldığı şehirlere Türkleri yerleştirmek suretiyle oraları Türkleştirdi.
Denizde kaybolan balıkçı teknesinin kötü hava koşulları nedeniyle aranmasında önemli bir gelişme sağlanamadı.
a) Anlatım bozukluğunun nedeni: Kelimenin yanlış yerde kullanılması
b) Cümlenin düzeltilmiş biçimi: Denizde kaybolan balıkçı teknesinin aranmasında kötü hava koşulları nedeniyle önemli bir gelişme sağlanamadı.
Dil tam bir alet olmadığı için, konuşurken vurgulama, tonlama, hızlandırma, yükseltme ve alçaltma hatta susma gibi birçok çarelerden başka, mantık ve duygunun açıklanmasında yardımcı olarak, jest, mimik gibi devinim ve şekle bağlı araçlardan da faydalanır. Fakat yine de anlatım tam olmaz ve “nasıl anlatayım,kelime bulamıyorum” gibi sözler kullanırız.
4-Yukarıdaki parçada anlatılmak istenen nedir? (10p)
Ana düşünce : dil insanın duygu ve düşüncelerini tam olarak anlatmaya yetmez.
5- Aşağıdaki paragrafın anlatım tekniğini yazınız. (5 p)
“Dil doğal gelişimine bırakılmalıdır.” görüşü, oldukça tehli¬kelidir. Tehlikesi, bu görüşün ilk anda çok doğru görünme¬sidir. Oysa yanıltıcıdır bu. Dil bilincinin oluşmadığı dö¬nemlerde, gerçekten de “kendiliğinden” diye nitelenebile¬cek bir gelişim olmuştur. Ancak, dil sorunu bir kez ortaya atıldıktan sonra “işi oluruna bırakma” söz konusu değildir. Türkiye’de her aydın, kalemi eline aldığı anda dil kavga¬sında yerini alır. “Millet” yerine “ulus” ya da “ulus” yerine “millet” diyen birinin, dil konusunda yansız olduğu düşünü¬lebilir mi?
CEVAP: tartışmacı
Dün, Rize halkı yine bir felaketle karşı karşı¬ya kaldı. Üç gün aralıksız yağan yağmur ne¬ticesinde şehrin sularını denize taşıyan dere¬ler taştı. Çamur deryasına dönen şehirde ya¬şam felç oldu. Buna toprak kayması da ek¬lenince yamaç köyleri zor anlar yaşadı. Bütün bunlar yamaç köylerindeki coğrafi şartlara uygun olmayan yapılaşmadan kaynaklanmaktadır.
6-Yukarıdaki “haber yazısı” metninde 5 N -1K kuralındaki soruların yanıtlarını bularak aşağıdaki tabloya yazınız. (10p)
Ne/Kim YAĞMUR YAĞMASI
Neyi/Kimi RİZE HALKI
Nasıl DERELER TAŞTI,ŞEHİR ÇAMUR DEYASINA DÖNDÜ,TOPRAK KAYMASI
Niçin COĞRAFİ ŞARTLARA UYGUN OLMAYAN YAPILAŞMA
Nerede: RİZEDE
Ne zaman DÜN
7-Aşağıdaki metnin türünü yazarak bu türün beş özelliliğini yazınız. ( 10P)
Bilmem siz de bana benzer misiniz? Dört çeşit insan karşısında nutkum tutulur.Deli bir, sarhoş iki, bunak üç, demagog dört.Karşımdaki mantık dışına çıktımı şaşırır kalırım.Ortak bir dil konuşamazsınız, ikna edemez, bir yerde buluşamaz, anlaşamazsınız.İki kere ikinin dört ettiğini bile anlatamazsınız.
Metninin Türü: SOHBET
1.Herkesi ilgilendiren konular seçilir.
2. Düşünsel plânla yazılır.
3. Cümleler çoğu zaman konuşmadaki gibi devriktir.
4. Yazar, sorulu-cevaplı cümlelerle konuşuyormuş hissi verir.
5. İçtenlik, samimilik, doğallık sohbetin özelliklerindendir.
6. Yazar anlattıklarının doğruluğuna, okuyucusu ile olan bağına güvenmeli, anlattıklarını günlük konuşma havasıyla, fakat mantık çerçevesinden ayrılmadan anlatabilmelidir.
7. Kolay okunabilir bir üslup yakalayabilmelidir.
8. “Yeryüzündeki bütün çirkinlikleri temizlemektir benim amacım.” cümlesini yükleminin yerine, yükleminin türüne, yapısına ve anlamına göre inceleyiniz. (8)
Yüklemine göre: isim c. (2)
Yüklemin yerine göre: devrik c. (2)
Yapısına göre: basit c. (2)
Anlamına göre: olumlu c. (2)
9. “İş bölümünün artmasıyla ilişkilerin daha karmaşıklaştığı ileri toplumlarda, sanatı alt yapıya dayanışını belirtmek daha zordur.” cümlesinde kaç yan cümlecik vardır? Bu cümledeki yan cümlecikleri gösteriniz.(10)
Artmasıyla (2,5), karmaşıklaştığı (2,5), dayanışını (2,5), belirtmek (2,5)
10. “İçimi güldürmüyor sensiz ay ışıkları” cümlesindeki sözcükleri ek-kök bakımından inceleyiniz.(10)
(2) (2) (2) (2) (2)
İç – im – i gül – dür – me – yor sen – siz ay ışı – k – lar – ı
11. Dilin işlevleriyle ilgili boş bırakılan yerlere örnek cümleler yazınız.(10)
Heyecan Bildirme İşlevi : A, kız öyle kapı çaldığın yoktu! (2)
Göndericilik İşlevi : Turizm, milletlerarası kültürel tanışmayı sağlar. (2)
Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi: Ali buraya gel! (2)
Kanalı Kontrol İşlevi : Dediklerimi anladınız mı? (2)
Dil Ötesi İşlevi : Çekimli fiiller cümlede yüklem görevinde kullanılır. (2)
11.Sınıf Dil ve Anlatım 2.Dönem 2.Yazılı Soruları B Grubu soru ve cevaplarını indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.
