KONUŞMA YA DA SÖZLÜ İLETİŞİM
İnsan ancak konuşarak kendini anlatabilir ve başkalarını anlayabilir. İnsanlar arasında sözsüz iletişimle başlayan ilişki ya konuşmayla sürdürülür ya da iletişimin bozulmasıyla, kopmasıyla son bulur. İnsan, konuşa konuşa acısını, kederini ya da sevincini, neşesini, tüm duygularını karşısındakine aktarır. Konuşarak geçmişiyle, şimdiki durumu ve geleceğiyle kişiliğini ortaya koyar, düşünceleriyle dünya görüşünü yansıtır. Kısacası insan konuşarak kendini anlatır.
İnsanın dış görünüşü ve sözsüz iletişim biçiminin yanı sıra, konuşma biçimi, hem kendisini anlatmasında hem de başkaları tarafından anlaşılmasında en etkili ve önemli ögedir. Örneğin dış görünüşü güzel, hareketleri zarif olan bir kişi, kulağı tırmalayan ses tonu ve kaba ve sert konuşma biçimi nedeniyle insana itici gelebilir. Gerçekten de kimi insanın dili yılan gibi sokar, kimi insan ise tatlı diliyle yılanı deliğinden çıkarır. Kimsinin konuşması öyle tatlı ve çekicidir ki ağzından bal akar. Kimi insan, dereden tepeden konuşur, insanı oyalar. Kimisi ileri geri konuşur, insanı üzer. Kimisi eğri oturup doğru konuşarak insanı çeker. Kimisi üst perdeden konuşup iter.
Esprili, nükteli, şaka söz, çoğu insanın hoşuna gider; ancak kaygılı, sıkıntılı durumlarda bu tür konuşmalar, anlayışsız ve kabalık olarak nitelendirilir. Çoğu kez, karamsar konuşan, sürekli olarak kendinden ve başkalarından yakınan insanlardan kaçınılır.
Kısacası, konuşma bir sanattır. Bu sanatı iyi bilen insan, başkalarıyla sağlıklı iletişim kurar. Hekim, hastasını daha iyi anlar ve tedavi eder. Öğretmen, bildiklerini öğrencilerine doğru olarak aktarır. Konferansçı dinleyenleri etkiler, önder kitleleri peşinden sürükler. Politikacı, düşündüklerini topluma benimsetir. (Özcan Köknel, İnsanı Anlamak)
1,2,3 ve 4.sorular yukarıdaki parçaya göre cevaplanacaktır.
1.Parçada geçen “Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.” atasözünü açıklayınız.
2. Parçanın birinci paragrafında anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzel konuşan insanların daha çok sevildiği
B) İnsanın, çevresindeki insanlarla iyi geçinmesi gerektiği
C) İnsan yaşamında konuşmanın önemli bir yerinin olduğu
D) Düşüncelerimizi etkili anlatmak için iyi konuşmamız gerektiği
3. Yukarıdaki parçada konuşmada etkili olan ögelerden üçünü yazınız.
4. Yukarıdaki parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Konuşma sanatını bilen kişilerin hangi meslekte olursa olsun başarılı olacağı
B) Güzel konuşmanın zamanla elde edileceği
C) Konuşma sanatının inceliklerinin kitap okuyarak kazanılabileceği
D) İnsanın dış görünüşü ve konuşma biçiminin sözlerinin anlaşılmasında etkili olduğu
5. Aşağıda verilen sözcük çiftleri arasındaki anlam ilişkisini (eş anlam, sesteş, zıt anlam) karşısına yazınız.
A) ödül-mükâfât (………………………..)
B) başlamak-bitirmek (…………………..)
C) aktarmak-iletmek (…………………..)
D) keder-sevinç (……………………)
E) sağlık-esenlik (…………………….)
F) duygu-his (…………………………..)
G) geçmiş-gelecek (…………………….)
H) itina-özen (……………………..)
I) eğri-doğru (………………………)
J) izlemek-seyretmek (……………..)
6.Aşağıdaki cümlelerde öznel ve nesnel yargılar karışık olarak verilmiştir. Öznel yargıların başna “Ö”, nesnel yargıların başına “N” yazınız.
( ) Yazar, daha çok, deneme, hikâye ve tiyatro türünde eserler vermiştir.
( ) Şair, şiirlerinde sade ve etkileyici bir dil kullanmıştır.
( ) Bu yayınevi son bir yıl içinde on şiir kitabı yayımladı.
( ) Bu bölge kışları az yağış alıyor.
( ) Sanatçı, tarlada pamuk toplayanları tuvaline çok güzel bir şekilde yansıtmış.
( ) Pamukkale’deki o güzel travertenleri gezerken içimi çok hoş duygular kapladı.
( ) Son yıllarda kutuplardaki buzullar erimeye başladı.
( ) Türkiye son yılların en kurak mevsimini yaşadı.
( ) Yazar, bu romanında eğitim konusunu ele almış.
( ) Hafta sonu Osmanlı’dan kalma, paha biçilmez eserleri gezdik.
7. Aşağıdaki cümlelerde yer alan fiillerin altını çizerek kişisini yazınız.
► Şimdi kimsecikler varmaz yanına.
► Bu akşam aklıma yine sen geldin.
► Şu an konuşmak istemiyorum.
► Çocuklar sessizce konuşurlar aralarında.
► Aştım dumanlı dağları, engin denizleri.
► Koşun, bize yardım edin dostlar, komşular!
► Buraya geldiğimi kimse bilmesin.
► Ben nereden bileyim, rejisör müyüm?
► Şunu doğru dürüst çevir de biz de görelim.
8.Aşağıda verilen cümlelerdeki fiillerin altını çizerek kipini yazınız.
♣ Başa gelen çekilir.
♣ Bin bilsen de bir bilene danış.
♣ Canı canla ölçmüşler.
♣ Demir tavında dövülmeli.
♣ Dikensiz gül olmaz.
♣ Eğri oturalım, doğru konuşalım.
♣ Zaman zaman, gazete yazılarında da bu konuya bir yanından değiniyorum.
♣ Bunun hangi imgelerle, nasıl sunulacağı bir değişiklik gösterebilir.
♣ Bu kitap roman yarışmasına girmek için yazılmıştır.
♣Şimdi bu “milli roman” dan çok kısa bir parçayı örnek olarak vereyim.
9.Aşağıdaki cümlelerde ek ve bağlaç olan “ki”nin yazımında yanlışlık yapılan cümlenin başına Y, yanlışlık yapılmayan cümlenin başına D yazınız.
●( )Balkondaki çiçekleri beş gündür sulamıyorum.
●( ) Benim arabam onunkinden eskiydi.
●( )Karşıda ki tepeye kaç saatte tırmanabilirsiniz?
●( ) Anladımki bazı şeylere katlanmak zorların zoruymuş.
●( ) Bu romandaki sıfatların hepsinin altını çiziniz.
●( ) Söylesem de beni dinlemezki!
●( )Ne yazıkki sizin ilacınız bende değil.
●( )İyi ki zor zamanlarımda yanımda oldunuz.
●( )Halbuki iki günde bu evi boyayabilirdik
●( )Seni bu hâlde görünce öyle üzüldümki anlatamam.
10. Bir bilge oğullarına nasihat ediyordu: Canım oğullarım, hüner öğrenin, çünkü hüner, akan bir çeşmedir, yaşayan bir zenginliktir. Hüner sahibi, bir gün yoksul düşse üzülmez. Çünkü onun hüneri kendi varlığında bulunan bir zenginliktir. Hünerli adam nereye gitse saygı görür, en başta oturur. Hünersiz kişi, gittiği yerde lokma toplar, sıkıntı çeker.
Yukarıdaki paragrafa en uygun başlığı yazınız.
Her soru 10 puandır. Başarılar dilerim.
CEVAPLAR:
1. Güzel konuşarak halledilmeyecek mesele, çözülmeyecek sorun yok anlamına gelir. Bir kişinin herhangi bir konuda ikna edilmesi gerekiyorsa, o kişiye baskı yapmak yerine onunla güzel bir şekilde konuşmak gerekir. Dikkatsiz ve kaba konuşmalar istenmeyen şeylerin yaşanmasına sebep olur. Kibar ve güzel konuşmak ise en zor meselelerin bile kısa sürede aşılmasını sağlar. Bu nedenle konuşurken kelimeleri dikkatli seçmeli ve çirkin ifadeler kullanmaktan kaçınmalıyız.
2.C
3.İnsanın fiziksel özellikleri, söz söyleme sanatı, sözsüz iletişim tarzı.
4.D
5. A) ödül-mükâfât (……t anlam…..)
B) başlamak-bitirmek (…zıt anlam…..)
C) aktarmak-iletmek (…eş anlam…..)
D) keder-sevinç (…zıt anlam……)
E) sağlık-esenlik (…eş anlam….)
F) duygu-his (…eş anlam…..)
G) geçmiş-gelecek (…zıt anlam….)
H) itina-özen (…eş anlam..)
I) eğri-doğru (…zıt anlam…)
J) izlemek-seyretmek (…eş anlam..)
6. ( N ) Yazar, daha çok, deneme, hikâye ve tiyatro türünde eserler vermiştir.
( Ö ) Şair, şiirlerinde sade ve etkileyici bir dil kullanmıştır.
( N ) Bu yayınevi son bir yıl içinde on şiir kitabı yayımladı.
( N ) Bu bölge kışları az yağış alıyor.
( Ö ) Sanatçı, tarlada pamuk toplayanları tuvaline çok güzel bir şekilde yansıtmış.
( Ö ) Pamukkale’deki o güzel travertenleri gezerken içimi çok hoş duygular kapladı.
( N ) Son yıllarda kutuplardaki buzullar erimeye başladı.
( N ) Türkiye son yılların en kurak mevsimini yaşadı.
( N ) Yazar, bu romanında eğitim konusunu ele almış.
( Ö ) Hafta sonu Osmanlı’dan kalma, paha biçilmez eserleri gezdik.
7. Aşağıdaki cümlelerde yer alan fiillerin altını çizerek kişisini yazınız.
► Şimdi kimsecikler varmaz yanına. (3.tekil şahıs)
► Şu an konuşmak istemiyorum. (1.tekil şahıs)
► Çocuklar sessizce konuşurlar aralarında. (3.çoğul şahıs)
► Aştım dumanlı dağları, engin denizleri. (1.tekil şahıs)
► Koşun, bize yardım edin dostlar, komşular! (2.çoğul şahıs)
► Buraya geldiğimi kimse bilmesin. (3.tekil şahıs)
► Ben nereden bileyim, rejisör müyüm? (1.tekil şahıs)
► Şunu doğru dürüst çevir de biz de görelim. (1.çoğul şahıs)
8.Aşağıda verilen cümlelerdeki fiillerin altını çizerek kipini yazınız.
♣ Başa gelen çekilir. (geniş zaman)
♣ Bin bilsen de bir bilene danış. (şart kipi /emir kipi)
♣ Canı canla ölçmüşler. (öğrenilen geçmiş zaman)
♣ Demir tavında dövülmeli. (gereklilik kipi)
♣ Dikensiz gül olmaz. (geniş zaman)
♣ Eğri oturalım, doğru konuşalım. (istek kipi)
♣ Zaman zaman, gazete yazılarında da bu konuya bir yanından değiniyorum. (şimdiki zaman)
♣ Bunun hangi imgelerle, nasıl sunulacağı bir değişiklik gösterebilir. (geniş zaman)
♣ Bu kitap roman yarışmasına girmek için yazılmıştır. (öğrenilen geçmiş zaman)
♣Şimdi bu “milli roman” dan çok kısa bir parçayı örnek vereyim. (istek kipi)
9.Aşağıdaki cümlelerde ek ve bağlaç olan “ki”nin yazımında yanlışlık yapılan cümlenin başına Y, yanlışlık yapılmayan cümlenin başına D yazınız.
( D )Balkondaki çiçekleri beş gündür sulamıyorum.
( D ) Benim arabam onunkinden eskiydi.
( Y )Karşıda ki tepeye kaç saatte tırmanabilirsiniz?
( Y ) Anladımki bazı şeylere katlanmak zorların zoruymuş.
( D ) Bu romandaki sıfatların hepsinin altını çiziniz.
( Y ) Söylesem de beni dinlemezki!
( Y )Ne yazıkki sizin ilacınız bende değil.
( D )İyi ki zor zamanlarımda yanımda oldunuz.
( D )Halbuki iki günde bu evi boyayabilirdik
( Y )Seni bu hâlde görünce öyle üzüldümki anlatamam.
10. Hüner
7.sinif turkce 1.donem 2.yazili sorulari e grubu İNDİR
