PİRİ REİS VE MÜNTEHAB-I KİTAB-I BAHRİYE
Büyük denizci Piri Reis’in, Osmanlı’nın denizci kenti olan Gelibolu’da doğduğu kabul edilmektedir. (…) Adı Muhyiddin Piri’dir ve ünlü Türk denizcisi Kemal Reis’in kardeşi Hacı Mehmet’in oğludur. Aslında Piri Reis’i tanımak için en iyi kaynak Kitab-ı Bahriye’dir. Hayatıyla ilgili ipuçları kitabıyla iç içedir. (…) Kitabında savaşlarından ve Akdeniz’in canlı ticaret hayatından çok az bahsetmiştir. Ama özellikle denizcilere rehber olması amacıyla, dolaşıp gördüğü Akdeniz’in kıyılarının ve adalarının yerleşim yerlerini, harabelerini, limanlarını, sularını, denizde olan taşlarını, sığlıklarını (…) kaydetmiştir. (…) Eseri takdirle karşılanınca bir dünya haritası daha yapıp Padişah’a sunmuştur (1528). Eldeki Kuzey Amerika haritası bunun bir parçasıdır. (…) Piri Reis korsan, donanmada reis, Hint Kaptanı ama hepsinden fazla Kitab-ı Bahriye’si ile yüzyıllarca denizcilerimize yardımcı olmuş bir deniz bilginimizdir. Seferler yapmış, gördüklerini yazmış, eline geçen eser ve haritaları incelemiş, topladığı bilgilere dayanarak kendi kitap ve haritalarını oluşturmuştur. Elimize geçen eserleri, iki ayrı dünya haritasının parçaları ile Kitab-ı Bahriyesi’dir. (…)
1. Metne göre Piri Reis, haritasını oluştururken ne tür yöntemler uygulamıştır? (10)
2.Aşağıdaki cümlelerde geçen fiillerin altını çizerek yapılarına göre ne tür fiiller olduğunu yazınız. (10)
Kemal Reis ile zaman zaman denize açılır.
Piri ve amcası denizcilik üzerine sohbetini sürdürürler.
Belki haritacılık konusunda bilgilerimizi paylaşabiliriz.
Piri Reis 1511 yılında memleketi Gelibolu’ya döner.
Piri Reis çalışmalarına ömrünün sonuna dek devam eder.
3.Aşağıdaki cümlelerde fiilleri niteleyen kelimelerin cümleye kattığı anlamı (durum, yer-yön, miktar, zaman, soru) yazınız. (10)
Yılbaşı gecesinden sonra mışıl mışıl uyumaktasınız. ( )
Yüzünüzü yıkarken DNA ve protein alıcısı harekete geçer. ( )
Mars’ta kış hızla yaklaşıyor. ( )
Bir tanesi dikkatinizi aniden çekiyor. ( )
Metindeki olay 2100 yılında geçer. ( )
Giyinir ve dışarı fırlarsınız. ( )
Manyetik arabanızla dolaşmayı çok istiyorum. ( )
Manyetik araç internete hemen bağlanır. ( )
Satın aldığınız yazılım programı nasıl kullanılıyor? ( )
Manyetik aracınız sessizce havalanır. ( )
AY’A İLK İNSANI BİZ GİZLEDİK
1960’lı yılların İstanbul’unda, Aksaray’daki bir evin salon lambaları her gece birkaç dakikalığına kapanmaktadır. Sokaktan geçenler, odanın tavanına yansıyan ve hareket eden rengârenk ışıkların bir uçan daireden çıktığını bilmeden şaşkınlık içinde yürürler!..
Odanın içinde ses ve ışık saçarak dolaşan uçan daireye hayranlıkla bakan yüzler arasında, iki elini açarak dua eden yaşlı nineler de vardır. “Tüh tüh maşallah… Nazar değmez inşallah!” sesleri arasında koltukların ve sehpanın ayaklarına ya da duvara çarpan uçan daire yön değiştirerek herkesi büyülemektedir. Birden, salonun ışıkları yanınca oyuncak uçan daire evin çocuğu tarafından salondan çıkarılırken arkasından bir alkış kopar.
Ali Ateş’tir, oyuncak uçan dairenin sahibi. Bir Japon oyuncağı olan uçan daire o kadar ünlenir ki mahalleli her akşam Ali Ateş’in evinde toplanmaya başlar. Çaylar içildiğinde gösteri zamanı da geldi demektir. Televizyonun olmadığı o yıllarda rengârenk ışıklar saçan, çarptığı yerden geri dönen ve garip sesler çıkaran oyuncak uçan daire, neredeyse bir sinema filmi kadar sükse yapmaktadır. Misafirliğe eli boş gidilemeyeceği için Ali Ateş’in uçan dairesini görmek isteyenler her akşam aynı armağanı götürmektedirler: Pil!..
(…) Babaanne Ayşe Hanım torununun hayali kırılmasın, düşleri tozlanmasın diye oyuncak uçan daireye kılıf bile dikmiştir. Gökyüzünün derinliklerine doğru yol alan bir oyuncak olduğu için Ayşe Hanım, kılıfa özellikle mavi renkli bir kumaş seçmiş, üstüne de yıldız işlemeyi ihmal etmemiştir. Oyuncak uçan daire, kılıfıyla beraber, İstanbul Oyuncak Müzesinin uzay odasında sergileniyor.
Sunay AKIN
4, 5, 6 ve 7.soruları yukarıdaki parçaya göre cevaplanacaktır.
4. Oyuncak uçan daire neden herkesin dikkatini çekiyor? (10)
5. Ali Ateş’in uçan dairesini görmek isteyenler hangi armağanı getiriyorlar? (10)
6.Babaanne Ayşe Hanım uçan daireye neden mavi renkli bir kumaş seçiyor? (10)
7. Oyuncak uçan daire nerede sergileniyor? (10)
8. Aşağıdakilerden hangisinde kaynakçanın yazımı doğru verilmiştir? Doğru şıkkı işaretleyiniz. (10)
A) KORKMAZ, Zeynep, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
B) Zeynep KORKMAZ, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
C) KORKMAZ, Zeynep, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2000, Ankara.
D) KORKMAZ Zeynep, Türk Dil Kurumu Yayınları, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Ankara, 2000
9.“Hiçbir başarımı tesadüfe borçlu değilim. Buluşlarım da tesadüfen değil, çalışmalarımın eseridir.” sözünden hareketle bilgilendirici bir metin yazınız. Yazınızda anlatım biçimlerinden yararlanınız.(20)
CEVAPLAR:
1.Gezmiş, gördüklerini yazmış, eline geçen harita ve eserleri incelemiş, edindiği bilgilere dayanarak kendi kitap ve haritalarını oluşturmuştur.
2. Kemal Reis ile zaman zaman denize açılır. (türemiş fiil)
Piri ve amcası denizcilik üzerine sohbetini sürdürürler. (türemiş fiil)
Belki haritacılık konusunda bilgilerimizi paylaşabiliriz. (birleşik fiil)
Piri Reis 1511 yılında memleketi Gelibolu’ya döner. (basit fiil)
Piri Reis çalışmalarına ömrünün sonuna dek devam eder. (birleşik fiil)
3. Yılbaşı gecesinden sonra mışıl mışıl uyumaktasınız. ( durum )
Yüzünüzü yıkarken DNA ve protein alıcısı harekete geçer. ( zaman )
Mars’ta kış hızla yaklaşıyor. ( durum )
Bir tanesi dikkatinizi aniden çekiyor. ( durum )
Metindeki olay 2100 yılında geçer. ( zaman )
Giyinir ve dışarı fırlarsınız. ( yer-yön )
Manyetik arabanızla dolaşmayı çok istiyorum. ( miktar )
Manyetik araç internete hemen bağlanır. ( zaman )
Satın aldığınız yazılım programı nasıl kullanılıyor? ( soru )
Manyetik aracınız sessizce havalanır. ( durum )
4. Odanın tavanına yansıyan ve hareket eden rengârenk ışıkları olduğu için herkesin dikkatini çekiyor.
5. Çocuğa armağan olarak pil getiriyorlar.
6. Gökyüzünün derinliklerine doğru yol alan bir oyuncak olduğu için Ayşe Hanım mavi renkli bir kumaş seçmiştir.
7. Uçan daire İstanbul Oyuncak Müzesinin uzay odasında sergilenmektedir.
8. C şıkkı.
9. Başarılı olmanın birinci şartı çalışmaktır. Hiçbir başarı çalışıp çabalamadan elde edilemez. Okul başarısı da çalışmaktan geçer. Ayrıca çalıştıktan sonra bunların tekrarını yapmak da performansınızı büyük ölçüde artırır. Tekrar, beynin bir konuyu daha iyi pekiştirmesini sağlar ve bu şekilde bilgiler daha kalıcı olur. Bir gün boyunca okulda birçok şey öğretilir. Öğrenilenleri tekrar etmek ise öğrencilere düşer. Bir öğrenci de başarılı olmak için sık sık tekrar yapmalıdır. Bir öğrenci her gün düzenli olarak çalışıp tekrar yapmadığı sürece tam anlamıyla başarıyı elde edemez. Daha ileriye yönelik başarılar da lise sınavlarından ve üniversite sınavlarından yüksek puan alıp iyi okullara yerleşmekle olur. Bu şekilde de daha iyi bir mesleğimiz olabilir. Öncelikle sınavlardan iyi notlar alınmalıdır. Bunların ortalaması hangi liseye gireceğinizi belirlediği için bu sınavlara gereken önemi verip çalışmak gerekir. Bu şekilde hayatı boyunca çok çalışan insanlar iyi mesleklere sahip olurlar.
7.sinif-turkce-2.donem-1.yazili-sorulari-c-grubu indir.
