Doğu ancak Doğu’dadır. Orda her ayna seni gösterir. Giyimler, şiveleri, davranışlar, sosyal konumlar, çiçekler, ağaçlar değişsede bütünüyle doğuda başlangıçtan beri kesintisiz gelen, değişmeyen birşey var. Doğu bütün ırmakların ortak anakaynağıdır. Gülün yurdu doğudadır.
1.Yukarıdaki parçada geçen yazım yanlışlarını bularak doğru yazımlarını alta yazınız. (10P)
2. Aşağıdaki tabloda ” Olay Hikâyesi” ve “Durum Hikâyesi” ile ilgili bilgiler karışık olarak verilmiştir. Durum hikâyesine ait bilgilerin başına D, Olay hikâyesine ait bilgilerin başına O yazınız. (10P)
( ) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur.
( ) Psikolojik tahliller geniş yer tutar.
( ) Zaman ve mekan belirsizdir
( ) İlk örneklerini Fransız yazar Guy de Maupassant vermiştir.
( ) Merak ögesi canlı tutulmuştur.
( ) Durağan bir akış vardır.
( ) Şaşırtıcı, beklenmedik bir sonla biter.
( ) İlk örneklerini Rus yazar Anton Çehov vermiştir.
( ) Günlük hayatın herhangi bir kesitini alıp anlatır.
( ) Türk edebiyatındaki kurucusu Ömer Seyfettin’dir.
3. Aşağıdaki söz sanatlarını bulup altındaki boşluklara yazınız. (10P)
A.Bir masal meyvesi gibi paylaştık Mehtabı kırılmış dal uçlarını
(……………………………………..)
B.Bu gece misafirim olsan yeter
Soğur sevincinden sürahide su
(……………………………………)
C. Dedim dilber niçin sararıp soldun
Dedi çektiğim dil yaresindendir
(…………………………………….)
D. Der ki çiğdem: Ben âlâyım,
Yiğit başına belayım
(…………………………………….)
E. Havada bir dost eli okşuyor tenimizi
(………………………………………)
4. Aşağıda verilen şiirlerin türünü yazınız. (Lirik, Epik, Didaktik, Pastoral, Satirik, Didaktik) (10P)
Kulak ver sözüme, dinle vatandaş
Uyma lâklak edip gülüşenlere.
Seni meşgul eder, işinden eğler,
Karışır tembel perişanlara.
Adım at ileri, geriye bakma,
Bir sağlam iş tut da elden bırakma,
Saçma sapan sözler hep delip takma
Allah’ın yardımı çalışanlara.
( Aşık Veysel)
………………………………..
Kalktı göç eyledi Avşar elleri,
Ağır ağır giden eller bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı,
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.
Belimizde kılıcımız Kirmani,
Taşı deler mızrağımın temreni.
Hakkımızda devlet etmiş fermanı,
Ferman padişahın, dağlar bizimdir.
Dadaloğlu’m bir gün kavga kurulur,
Öter tüfek davlumbazlar vurulur.
Nice koç yiğitler yere serilir,
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.
(Dadaloğlu)
…………………………
5. “Bir insanda üç şeyi aramalısınız () zeka () enerji ve dürüstlük () Eğer sonuncusu yoksa ilk ikisini boş verin ()”
Yukarıdaki parçada parantezle gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir? (10P)
A) (:) (,) (.) (.)
B) (,) (.) (…) (.)
C) (:) (,) (…) (.)
D) (.) (,) (.) (.)
E) (:) (,) (.) (!)
6. Bol bol kitap oku, biri seni derinden etkileyene kadar oku. Onu bulduğunda kimseyle paylaşma. O hikâye senin. Beğenmediğin sayfayı yırt, sevdiğin yerleri yıldızlarla donat. Başucunda dursun. Belki bir gün biri gizlice o sayfaları keşfeder ve seni daha iyi tanıma imkanı olur.
Yukarıdaki parçada altı çizili sözcüklerin türünü yazınız. (10P)
biri:
kadar:
sevdiğin:
ve:
daha:
Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında;
Yürüyorum, arkama bakmadan yürüyorum.
Yolumun karanlığa saplanan noktasında,
Sanki beni bekleyen bir hayal görüyorum.
7. Yukarıdaki şiirin ahenk özelliklerini yazınız.(10P)
Nazım birimi:
Şiirin ölçüsü:
Kafiye şeması:
Teması:
Kafiye:
Redif:
8. Aşağıdaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.(10P)
♣ Kasidenin ilk beytine……………….denir.
♣ Milletlerin yaşadıkları tarihî olayların efsanevî ve mitolojik unsurlarla yoğrularak oluşturduğu millî karakter taşıyan uzun manzum eserlere……………… denir.
♣ Mısralardaki hecelerin uzunluk ve kısalıkları temeline dayanan nazım/şiir ölçüsüne…………………. denir.
♣ İki mısrada oluşan şiir parçasına………… denir.
♣ Bir şiirde aynı ünsüzün tekrarlanmasına……………..denir.
9.Masal nedir? Masala ait beş özellik yazınız.(10P)
10. Keşke yağmuru çağıracak kadar güzel olmasaydım
Ölüm ve acılar çatsaydı beni
Düşüncem yapma çiçekler kadar gösterişli ve parlak
Sözlerim ihanete varacak doğrulukta olsaydı.
Anmaya gücüm yetseydi de konuşsaydım
Diri-gergin kasları konuşsaydım
“Kardeşler! ” deseydim “Kardeşlerim! ”
“Bakın yaklaşıyor yaklaşmakta olan
“Bakın yaklaşıyor yaklaşmakta olan
“Bakın yaklaşıyor…”
Yazık, şairler kadar cesur değilim
Çocukların üşüdükleri anlaşılıyor bütün yaşadıklarımdan
Gövdem kuduz yarasalarla birazcık yatışıyor.
Yukarıdaki şiirde sıfat fiillerin altını çiziniz.(10p)
CEVAPLAR :
1.Doğu ancak doğudadır. Orada her ayna seni gösterir. Giyimler, şiveleri davranışlar, sosyal konumlar, çiçekler, ağaçlar değişse de bütünüyle doğuda başlangıçtan beri kesintisiz gelen, değişmeyen bir şey var. Doğu bütün ırmakların ortak ana kaynağıdır. Gülün yurdu doğudadır.
2. (O) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur.
(D) Psikolojik tahliller geniş yer tutar.
(D)Zaman ve mekan belirsizdir.
(O) İlk örneklerini Fransız yazar Guy de Maupassant vermiştir.
(O) Merak ögesi canlı tutulmuştur.
(D) Durağan bir akış vardır.
(O) Şaşırtıcı, beklenmedik bir sonla biter.
(D) İlk örneklerini Rus yazar Anton Çehov vermiştir.
(D) Günlük hayatın herhangi bir kesitini alıp anlatır.
(O) Türk edebiyatındaki kurucusu Ömer Seyfettin’dir.
3.
Bir masal meyvesi gibi paylaştık Mehtabı kırılmış dal uçlarını
(BENZETME / TEŞBİH)
Bu gece misafirim olsan yeter
Soğur sevincinden sürahide su
(HÜSN-İ TALİL)
Dedim dilber niçin sararıp soldun
Dedi çektiğim dil yaresindendir
(TEVRİYE)
Der ki çiğdem: Ben âlâyım,
Yiğit başına belayım
(İNTAK)
Havada bir dost eli okşuyor tenimizi
(İSTİARE)
4.
Kulak ver sözüme, dinle vatandaş
Uyma lâklak edip gülüşenlere.
Seni meşgul eder, işinden eğler,
Karışır tembel perişanlara.
Adım at ileri, geriye bakma,
Bir sağlam iş tut da elden bırakma,
Saçma sapan sözler hep delip takma
Allah’ın yardımı çalışanlara. (Âşık Veysel)
Didaktik Şiir
Kalktı göç eyledi Avşar elleri,
Ağır ağır giden eller bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı,
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.
Belimizde kılıcımız Kirmani,
Taşı deler mızrağımın temreni.
Hakkımızda devlet etmiş fermanı,
Ferman padişahın,dağlar bizimdir.
Dadaloğlu’m birgün kavga kurulur,
Öter tüfek davlumbazlar vurulur.
Nice koçyiğitler yere serilir,
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.(Dadaloğlu)
Epik Şiir
5. A şıkkı
6. biri: zamir
kadar: edat
sevdiğin: sıfat
ve: bağlaç
daha: zarf
7. Nazım birimi:Dörtlük
Şiirin ölçüsü:7’li hece ölçüsü
Kafiye şeması:abab
Teması:Yalnızlık / Korku / Ölüm
Kafiye: -ta / -rü : Tam kafiye
Redif: – sında / – yorum
8. Kasidenin ilk beytin…matla….denir.
Milletlerin yaşadıkları tarihî olayların efsanevî ve mitolojik unsurlarla yoğrularak oluşturduğu millî karakter taşıyan uzun manzum eserlere…destan…… denir.
Mısralardaki hecelerin uzunluk ve kısalıkları temeline dayanan nazım/şiir ölçüsüne….aruz…. denir.
İki mısrada oluşan şiir parçasına…beyit… denir.
Bir şiirde aynı ünsüzün tekrarlanmasına…aliterasyon…..denir.
9. Genellikle halkın yarattığı, ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa sürüp gelen, çoğunlukla olağanüstü durum ve olayları yine olağanüstü kahramanlara bağlayarak anlatan halk hikâyelerine masal denir.
♠ Hayal ürünüdür.
♠ Anonimdir.
♠ Yer ve zaman belirsizdir.
♠ Anlatımında genellikle geniş zaman veya öğrenilen geçmiş zaman kullanılır.
♠ Anlatım kısa ve yoğundur.
♠ Didaktiktir.
♠ Millî ve dinî motiflere yer verilmez.
♠ Olağanüstülükler ön plandadır.
10. Keşke yağmuru çağıracak kadar güzel olmasaydım.
Ölüm ve acılar çatsaydı beni
Düşüncem yapma çiçekler kadar gösterişli ve parlak
Sözlerim ihanete varacak doğrulukta olsaydı.
Anmaya gücüm yetseydi de konuşsaydım
Diri-gergin kasları konuşsaydım
“Kardeşler! ” deseydim “Kardeşlerim! ”
“Bakın yaklaşıyor yaklaşmakta olan
“Bakın yaklaşıyor yaklaşmakta olan
“Bakın yaklaşıyor…”
Yazık, şairler kadar cesur değilim
Çocukların üşüdükleri anlaşılıyor bütün yaşadıklarımdan
Gövdem kuduz yarasalarla birazcık yatışıyor.
