Hayvan Çiftliği
Hayvan Çiftliği Roman İncelemesi
Romanın Özeti:
Hayvanların çok çalışıp emeklerinin karşılığı olarak çok az yiyecek verildiği bir çiftliktir Beylik Çiftliği. Çiftliğin sahibi Mr. Jones hayvanlara zulmetmektedir. Bir gün çiftliğin en yaşlısı ve en saygı duyulan kişisi Koca Reis adındaki domuz, tüm hayvanları ahıra toplar ve onlara gördüğü bir rüyadan bahseder. Bu rüyada İngiltere’nin tüm hayvanları, insanların olmadığı bir toplumda yeşil kırlarda gönüllerince koşup, oynarlar ve tüm emek ve ürünleri sadece onlara aittir. Hiç çalışmayıp, sadece hayvanların tüm ürün ve çabalarını sömüren insan ırkının olmadığı, mutluluk dolu bir ütopyadır burası. Koca Reis, hayvanlara artık böyle yaşamak zorunda olmamalarını söyler ve örgütlenme çağrısı yapar. Tüm hayvanlara özgürlükleri ve emekleri için savaşmalarını söyler. Bir zamanlar tüm hayvanlar arasında söylenen ama artık unutulan bir şarkıyı, “İngiltere’nin Hayvanları” şarkısını herkese söyler. Koca Reis birkaç gün sonra ölür. Koca Reis’in anlattığı özgürlükçü düşünce tüm hayvanlar tarafından benimsenmiştir, sadece kimse bu isyanın ne zaman başlayacağını bilmemektedir ve çoğunun da başlatma cesareti yoktur. Bir gün, çiftlik çalışanları uykularından uyanamayıp hayvanlara yemlerini vermeyi unutunca, hayvanlar ambarın kapısını kırar ve yemek yemeye başlar. Bunun üzerine Mr.Jones ve çalışanlar ambara gelip hayvanları kırbaçlamaya başlarlar. Bu bardağı taşıran son damla olur ve plansız bir şekilde ilk ayaklanma orada başlar, Mr.Jones ve çalışanlar çiftlikten atılır. Bundan böyle Beylik Çiftliği adı değiştirilir ve Hayvan Çiftliği kurulur. Mr.Jones’a ait ne varsa büyük bir ateşte yakılır, evi hariç. Evin müze olarak korunması kararı alınır. Tüm hayvanların en zekisi olarak bilinen domuzlar, liderlik vasfını hemen üzerlerine alırlar. Domuzlardan iki tanesi diğerlerinden daha çok dikkat çekmektedir, Snowball ve Napoleon. Çiftlik için Yedi Emir ve temel ilke oluşturulur. Bunlar;
- İki ayak üstünde yürüyen herkesi düşman bileceksin.
- Dört üstünde yürüyen ya da kanatları olan herkesi dost bileceksin.
- Hiçbir hayvan giysi giymeyecek.
- Hiçbir hayvan yatakta yatmayacak.
- Hiçbir hayvan içki içmeyecek.
- Hiçbir hayvan başka bir hayvanı öldürmeyecek.
- Bütün hayvanlar eşittir.
Çiftlikte işler yolunda gitmektedir. Tüm hayvanlar her birlikte çalışıp, o yılın hasadını yaparlar. Artık sadece kendileri için çalıştıklarını bilmek onlara büyük bir mutluluk ve azim vermektedir. Öte yandan Snowball ve Napoleon birbirlerine tamamen zıt iki karakterdir. Snowball yenilikçi, hayvanlara hizmet etmeyi ilke edinmiş bir domuzdur. Onlara okumayı öğretmeye çalışır, çiftliğin daha verimli olması için yollar arar. Kitaplar okuyarak zanaat ve bilim öğrenir. Çiftlikteki işleri kolaylaştırmaya çalışır ve bir yel değirmeni projesi vardır. Napolen ise tam tersi bir şekilde, belli bir şekilde ayrımcılık isteyen ve kimseye belli etmeden diğer hayvanların haklarını yiyen bir domuzdur. Niyeti çiftliğin yeni sahibi olmaktır. Elmaları ve ineklerin sütlerini kendine ayırır ve yönetimi ele geçirmek için, yavru köpekleri kendine hizmet eden vahşi köpekler haline getirir.
Domuzlar bir müddet sonra yatakta uyumaya, içki içmeye, kıyafet giymeye, dış dünyayla ticaret ilişkisine girmeye, iki ayak üzerinde yürümeye ve hayvan öldürmeye başlıyorlar. Diğer hayvanlar ise buna asla karşı çıkamıyor; çünkü içlerinde Mr.Jones’ın geri gelme korkusu, Napoleon’un köpeklerinin korkusu var. Cahil kaldıkları ve çoğu da okuma yazma öğrenemediği için yapabildikleri tek şey liderlerinin doğruyu bildiğine inanıp, tüm güçleriyle çalışmak. Ayrıca domuzlar tarafından yavaş yavaş geri getirilen emperyalist yönetim, çok güzel bir şekilde kabul ettiriliyor. Yedi Emir;
- Dört ayak iyidir, iki ayak daha iyidir.
- Hiçbir hayvan sebepsiz yere öldürülemez.
- Hiçbir hayvan çarşaflı yataklarda uyuyamaz.
- Bütün hayvanlar eşittir, bazıları daha eşittir.
şeklinde değiştiriliyor. Diğer emirler de zaten zaman içinde unutulup gidiyor. Kitap aslında yönetim şeklinin önemsiz olduğuna, önemli olanın halkların örgütlenmesine ve kendi güçlerinin farkına varması gerektiğine dikkat çekiyor. Çünkü liderler halksız, halklarda lidersiz hiçbir yere varamaz. Önemli olan halkın liderini kontrol edebilmesi ve kendi haklarını gözetmesidir. Yedi Emir’i hiç öğrenemeyen hayvanlar koyunlardır ve bu yüzden Snowball onlara tüm emirleri kısaca “dört ayak iyi, iki ayak kötü” olarak öğretmiştir. Koyunlar bu sloganı beğendiklerinden neredeyse her toplantıda hep bir ağızdan söylemektedirler. Yönetim değişince, Squealer adlı domuz onları gizlice bir araya toplar ve yeni sloganı öğretir ” dört ayak iyi, iki ayak daha iyi”. Boxer, biraz salak olmasına rağmen, çiftliğin en sadık ve güçlü hayvanıdır. Mr.Jones’ın gidişinden sonra, yönetimi hiç sorgulamamış, yel değirmeninin yapımında da canla başla en çok o çalışmıştır. hiç söylenmemiş ve her zaman Napoleon haklıdır demiştir. Ama çok yorgun düşüp, hastalanınca kasabın yolunu boylamıştır. Diğer çiftçiler, çiftliğe bir saldırıda daha bulunurlar ve değirmenini darmadağın ederler. Domuzlar, işbirliği içinde oldukları insanları çiftliğe çağırırlar ve hep birlikte kağıt oynayıp, içki içerler. Bu sırada kurdukları güzel ortaklıktan bahsedip, birbirlerine övgüler yağdırırlar. Bay Pilkington’un söylediği “Sizler aşağı kesimden hayvanlarınızla uğraşmak zorundasınız, bizler de bizim aşağı sınıftan insanlarımızla uğraşmak zorundayız.” esprisi ve “Dışarıdaki hayvanlar, bir domuzların yüzlerine bir insanların yüzlerine bakıyor; ama onları birbirinden ayır edemiyor.” İfadesiyle roman son buluyor.
Romanın Değerlendirilmesi:
Roman 2. Dünya savaşı yıllarını yaşamış George Orwell tarafından yazılmıştır. Roman reel sosyalizmin bir eleştirisidir. Orwell kendisininkiyle aynı ilkeden gelme hayat görüşüne sahip insanları korkusuzca eleştirmiş, inandığı savunduğu şeyin aslında bu olduğuna inanmamış. Sol görüşü eleştiren bir solcu olarak, oldukça olmuş. Eser, o dönemin Sovyet Rusya’sına ve tabii ki Stalin’e yönelik bir eleştiri. Benzetmeler ve kara mizah çok güzel bir şekilde işlenmiş. Mr.Jones, emperyalist yönetimi, Napoleon Rus lider Stalin’i, hayvanlarsa halkı temsil ediyor. Kimilerine göre, Snowball Leon Troçki’yi, Koca Reis Karl Marx veya Vladimir Lenin’i, komşu çiftlik sahipleriyse Almanya ve İngiltere’yi temsil ediyor. Sosyalizmin uygulanmasına ve zamanla karşı çıktıkları şeye dönüşen liderleri anlatan çok güzel bir kara mizah. Eser masal anlatımıyla yazılmış bir romandır. Romanın ana karakterleri bir çiftlikte yaşayan hayvanlardır. Romancı hayvanları alegorik bir şekilde kullanarak, Stalin’i ve reel sosyalizmi hicvetse de aslında bütün diktatörlükleri, baskıcı yönetimleri eleştirmiştir.
