Fahrenheit 451 Roman Yorumu

Fahrenheit 451
Yazar: Ray Bradbury
Yayınevi: İthaki
Sayfa sayısı: 202

*Dışımız serseri, içimiz kütüphanedir bizim.” (Fehrenheit 451)

“ Bu bir uyarı kitabıdır. Sahip olduğumuz şeylerin değerli olduğunu ve değer verdiğimiz şeylerin bazen kıymetini bilmediğimizi hatırlatır.” (Neil Gaiman)

Aslında bu söz kitabı anlattığı kadar, hayatı da anlatır bize. Ne çok varlığını göremediğimiz şey var. Hiç düşündünüz mü? Mesela kitaplarınızın elinizden alındığını ve okumanın yasak olduğunu düşünün. Okuyan insanların bir cani ve hain gibi yargılandığını zihninizde canlandırın.Fahrenheit 451 işte bu konu etrafında dolanır.Kitap bir distopyadır ve bize olanı değil olabilecek olanları muhteşem bir tarzda anlatır.

Gelin ilk önce Ray Bradbury’nin yani yazarın ruh dünyasına gidelim. Bir kitabın hangi duygularla yazıldığı her zaman ilgimi çekmiştir. Yazarın hangi hislerle bu hayal dünyasına ulaştığı benim de hayal gücümü zorlamıştır.
Yıl 1953.Soğuk savaş devam etmekte ve insanlar artık savaştan bıkmışlardır. Radyo artık kendisine ilerde “aptal kutusu” denilecek televizyona yerini kaptırıyordu. 30 yıllık saltanatı böylece son buluyordu. Amerika’da gizli komünistleri saptamak için senato kuruluyor, “ cadı avı” başlatılıyor ve akşamları aileler televizyonun başında toplanıyordu.

O tarihlerin Amerika’sında şu espri yapılıyordu: “ Eskiden kimin evde olduğunu ışıklarının açık olmasından anlayabilirdiniz; şimdiyse ışıklarının kapalı olmasından anlaşılıyor.” Çünkü televizyonlar küçüktü, siyah beyazdı ve net bir görüntü elde etmek için ışıkları kapamak gerekiyordu.

Ray Bradbury  de bu işin böyle giderse bu aptal kutusunun insanları ilerde esir alacağını düşündü. Evet hareketli bu kutu insanların en önemli şeyini zamanını alacaktı ve de insanlar kitap okumak için harcadığı süreyi bu kutuda geçirecekti.

Bu düşünceyle “ İtfaiyeci” isimli bir öykü yazdı. Ama bu öykü o kadar güzel olmuştu ki daha uzun olmayı hak ediyordu. Öyküde artık teknoloji gelişiyor yangın çıkma tamamen kayboluyor. Meslekler tersine dönüyor ve itfaiyeciler artık söndürmüyor, yakıyordu. Ne mi yakıyordu? Tabii ki kitap. Çünkü kitap okumak insanı düşünmeye sevk ediyordu. Düşünen insan ise sorgulardı. Sorgulamak ise kaos getirirdi. Koyunlar niye mutlu bu kadar? Çünkü düşünmez, sorgulamazlar sadece itaat ederler. Aslında yakılan kitaplar ve onu okuyanları cezalandıranların tek bir niyeti vardı:koyun gibi halkların mutlu olması.

Kitabın baş kahramanı Montag bir itfaiye eridir. Görevi kitap yakmaktır. İlk önce beyninde başlayan ve sonra tüm bedenini kaplayan bir soru vardır: “ Neden koskoca bir teşkilat kitaplara ve okuyanlara savaş açmıştır. Neden okumalarına izin vermiyorlardı. Madem zararlı bir şey varsa onlar bunu okuyup anlamalı değil miydi? Zaten her devirde aynı dikta rejimi vardı. Eğer insanları uzaklaştırmak istiyorsanız onları cadılaştırın ve öyle bir zulmedin ki merhamet göstermek isteyenler de korksunlar ve “ Neme lazım! Beni de onlardan saymasınlar.” desinler. İşte kitabın geçtiği 2044 yılında da kitap ve okuyanlar zararlıydı ama kimse nedenini bilemiyordu. Sorgulama cesareti de gösteremiyorlardı.

Kitap tamamlanır ama bu kitaba bir isim verilmesi lazımdır. Bradbury, Los Angeles İtfaiye Teşkilatını arayıp, kağıdın kaç derecede yandığını sordu. Birisi ona “ Fahrenheit 451” dedi. İşte ismi de bulunmuştu. Bu bilginin doğru olup olmadığı önemli değildi.

Kitabın içinden güzel bir sözle yazımı tamamlıyorum. Hoşçakalın, kitapla kalın…
*Bir kadının yanan bir evde kalmasına yol açtıklarına göre, kitaplarda bir şeyler olmalı… Hayal edemeyeceğimiz bir şeyler, orada bir şeyler olmalı. İnsan bir hiç uğruna yanmaz.
(Fahrenheit 451) (sayfa:72)

Yazar: Murat Sirkecioğlu