Türkçe ( TYT-2021 ) ve Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT-2021 ) Sorularının Değerlendirilmesi

GİRİŞ 

Bu araştırma, inceleme ve derleme çalışması; ortaöğretim öğrencilerinin üniversiteye geçişte belirleyici rol oynayan Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS -2021 ) , Türkçe ( TYT -2021 ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT-2021 ) derslerine yönelik sorulan soruları, ünitelere göre dağılımına, kazanımlara uyumluluğuna ve kapsam geçerliliğine göre incelenmek amacıyla yapılmıştır.

YKS-2021, öğretim programlarındaki kazanımlara göre öğrencilerin seviyelerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle sınavda sorulan sorular haftalık ders çizelgesinde yer alan ve yönetmelikte belirtilen derslerden, o yılın öğretim programı ve kazanımlar esas alınarak hazırlanmıştır. Lisede verilen eğitimin kalitesinin ölçülmediği, öğrencilerin sıralandığı bir sınav olduğunu unutmamamız gerekiyor. Son yıllarda soru hazırlama süreçleri tamamen değişti. Sınav güvenlik sistemleri baştan sona yenilendi. Soruları hazırlayıp, matbaada basıp, sahaya götürüp sınavı yapma ve okullara güvenli bir şekilde dağıtma süreçleri teknolojik olarak tamamen yenilendi. Bunun sonucunda da beceri temelli, kaliteli ve seçici sorular ortaya kondu.

9,10,11 ve 12.Sınıf müfredatı ( TDE- 2018 ) Türkçe ( TYT-2021 ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT-2021 ) sorularının öğretim programlarına göre kapsam geçerliliğinin sağlanabilmesi için Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı sorularının öğretim programlarındaki ünitelerin oranlarına uygun şekilde dağılması gerekmektedir. Öğretim programları hazırlanırken ünitelere ayrılan oranlar hem öğretmenlerin hazırladıkları yıllık planlarda hem de ders kitabı yazım ve incelemesinde önemli bir rol oynamaktadır. Öğretmenler günlük ve yıllık planlarında öğretim programlarında ünitelere ayrılan ders saatlerine göre dağılım yapmakta ve ders işlenişinde buna dikkat etmektedir. Bu nedenle YKS’ de sorulan soruların da öğretim programını esas alarak hazırlanması ilkesine göre ünitelerin oranlarıyla uyum göstermesi beklenmektedir. Türkçe ( TYT-2021 ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT – 2021 ) sorularında bu uyum sağlanmamıştır. Bunun en büyük sebebi pandemi süreci olarak gösterilmektedir.

Türkçe ( TYT-2021 ) testindeki dil bilgisi sorularının 12 sorudan 7 soruya indirilmesi ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT 2018 /AYT-2019 /AYT -2020 / AYT -2021 ) testindeki soru sayısının 56 sorudan 24 soruya indirilmesi, bazı kazanım ve konulardan soru sorulmaması kapsam geçerliliğinin önünde bir duvar gibi durmuştur. Kapsam geçerliliğinin ihlal edilmesi öğrencide de “Bu konular ne işime yarayacak, ÖSYM bunları sormuyor ki!” algısı oluşmasına ve konu ayırt etmesine sebebiyet vermektedir. Bu durumun çözümü olarak çok geniş tutulan Türk dili ve edebiyatı müfredatının güncellenmesi, tür merkezli yıllık ve günlük planların hazırlanması, yeni nesil öğretim yöntemlerinin kullanılması, metin analizlerinin ön plana çıkarılması, ders kitaplarında yer alan ölçme ve değerlendirme sorularının YKS’ ye uygun hale getirilerek kalitesinin artırılması, sözlük kullanımının artırılması, okuma becerilerine verilen önemin sözlü iletişim becerileri ve yazma becerileri alanlarına da yönlendirilmesi gerekmektedir. Soru tarzları kaliteli bir şekilde sürekli değişiklik göstermektedir. Bu durum da soruların çözüm sürelerini etkilemektedir. Öğrencilerin en büyük sıkıntısı verilen sürede soruları yetiştirememek olmuştur. Sınav sürelerinin tekrar gözden geçirilmesi gerekmektedir. 

200 sınav merkezinde süreci başarılı bir şekilde yürüten ve sınavın sorunsuz bir şekilde tamamlanmasında büyük emek verenlere, sınavda görev alan akademisyenlere, öğretmenlere ve sınav organizasyonuna destek veren tüm kamu personeline emekleri için teşekkür ederim. Önümüzdeki yıllarda sınava girecek tüm öğrencilerimize de başarılar dilerim.

TÜRKÇE TYT / 2021 SORULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı dersleri, A: Okuma, B: Yazma, C: Sözlü İletişim (A.1: Şiir kazanımı, A.2: Roman kazanımı, A.3: Tiyatro kazanımı, A.4: Öğretici Metinler kazanımı, B: Yazma kazanımları,     C.1: Konuşma kazanımları, C.2: Dinleme kazanımları,

Türkçe dersi, T.5.4.11 (T: Türkçe dersi, 5: Sınıfı, 4: Beceri Alanı, 11: Kazanım)

Güncellenen Türk dili ve edebiyatı öğretim programında “Ses bilgisi, şekil bilgisi, dilin işlevleri” konuları yer almamaktadır. Önceki öğretim programlarında yer alan bu konular 5,6, 7.sınıf Türkçe derslerinde yer almaktadır. Ya bu konular yeni müfredata eklenmelidir ya da bu konulardan YKS’ de soru sorulmamalıdır. Şahsi görüşüm bu konuların müfredatta yeniden yer almasıdır.

Müfredatta (Öğretim programında) yer almayan bir konunun oluşturulacak olan yıllık plan ve günlük planlarda da yer alması beklenemez. Ses ve şekil bilgisi 9.sınıf ders kitaplarında ve 9.sınıf eba testlerinde yer almıştır. Dilin işlevleriyle ilgili sorular 11.sınıf ders kitaplarında ve 11.sınıf eba testlerinde yer almıştır.

2021-TYT/ TÜRKÇE testinde 33 Anlama dayalı ( Sözcükte anlam -4, Cümlede anlam 3, Paragraf -26 ) ve 7 dil bilgisi (Yazım Kuralları -2, Noktalama İşaretleri -2, Sözcük Türleri ve sözcükte Yapı/ ek-1, Ses Bilgisi –1, Cümlenin Ögeleri ve Tamlamalar – 1 ) sorusu sorulmuştur.

Anlatım bozukluğu, cümle türleri, fiilimsiler ve fiilde çatı konularından bu sene de soru gelmedi. Ayrıca anlatım bozukluğu dilimizin temelini oluşturan bir konu olmasına rağmen son yıllarda unutulmaya yüz tutmuştur, hatta unutulmuştur.

Kelime hazinesi zengin olmayan öğrenciler Türkçe testinde son yıllarda olduğu gibi yine çok zorlandılar. Çünkü paragraf soruları son yılların söz varlığı en güçlü metinlerinden seçilmiş.

Derin anlam taşıyan cümleler, sözcükler ön planda olmuştur. Seçeneklerdeki ifadeler anlam açısından ağır ve kolayca kavranacak türden değildir. “ Lietten tutun da besin neofobisine, ‘beyin organoidlerinden tutun da ‘tip monotonluğu’na, Empedokles’ten Aristoteles’e…

Yani üst düzey Türkçe dil algılamasını soran anlam soruları, felsefik ve bilimsel terimlerle karışık bir dil örgüsü olarak ortaya konulmuştur. Psikolojik, sosyolojik ve felsefi kavramlarla örülü paragraf soruları oluşturulmuştur. Bunun yanı sıra çeldiricilerin de çok güçlü olması sınavın kalitesini ve seçiciliğini artırmıştır.

Geçmiş yıllardaki paragraf soruları daha çok edebi metin kökenliyken son dört senedir daha çok bilimsel ve felsefi metin kökenli özellik göstermiştir. Bu durum okuma alışkanlığı olan öğrencilerin işini kolaylaştırmıştır. Her zamanki gibi güçlü çeldiriciler yer almıştır. Son yıllarda “ulaşılabilir, beklenir, değinilmemiştir, söylenemez, söylenebilir.”Soru köklerinin kullanılması okuma, okuduğunu anlama ve yorumlama yeteneğini ve becerisini ön plana çıkarmıştır.

YKS ile tanıştığımız ‘röportaj’ şeklinde paragraf tamamlama sorusu yine olmakla birlikte daha kısa yapıda olması çözümü kolaylaştırmıştır. Bu sınavda geçen sene karşımıza çıkan deyimler konusuna yer verilmemiştir. Diyalog oluşturma biçimindeki paragrafta anlam soru tarzı bu yıl da kullanılmıştır. Önceki senelerde bir paragrafa dayalı iki soru sistemiyle oluşturulan soru tarzı bu yıl da geçen sene olduğu gibi üç soru şeklinde karşımıza çıkmıştır.

Geçmiş yıllarda paragraf sorularının uzunluğunun, öğrenci üzerinde oluşturduğu zaman baskısı bu sene kendisini fazla hissettirmemiştir. Fakat paragraf sorusunun sayısının artması, güçlü çeldiricilerin olması öğrencileri zorlamıştır. Sınavdaki anlam soruları yoğunluk bakımından okuma alışkanlığı olmayan öğrenciler için zorlayıcı olmuştur. Çok kitap okumaktan ziyade nitelikli ve sınava yönelik okuma çalışması yapmak önemlidir.

“OKUMAK ŞART”

Anlam bilgisi olarak tanımladığımız sorularda kullanılan dilin yalın olması soruların çözülebilirliğini artırıyor. Bu sorular daha çok bilimsel ve felsefi metinlerden seçilmiş gibi görülüyor. Yıl içinde yapılacak çalışmalara anlam konuları üzerinde ağırlık vermek başarıyı artıracaktır. Ancak sorun şu ki mevcut anlam konuları üzerine yapılan çalışmalar bir türlü yeterli düzeyde  olamamaktadır. Sözcük, cümle ve bilhassa paragraf konu anlatımında kullanılan teknikler bu konularda çıkabilecek soruların çözümüne çok fazla katkı sağlayamamaktadır. Bu yüzden yeni nesil öğretim yöntemleri kullanılmalıdır. Sonuç olarak anlam bilgisi sorularının geçen yıllarda olduğu gibi yine belirleyici öneme sahip olduğu anlaşılmaktadır.

Bu sene ilk kez ‘anlamı verilen sözcüklerin bütün olarak anlamını karşılayan cümleyi bulma sorusu’ şeklinde kurgulanmış yeni bir soru tarzı karşımıza çıkmıştır. “TYT Türkçe 4.soru”

Türkçe sorularında çeldiriciler arasındaki farklılıkların az olması öğrencilerin zorlanmasına neden olmuştur. Doğru yanıta ulaşmak için daha fazla zaman harcamak zorunda olan öğrenciler zaman yönetiminde zorlanmıştır. Dil bilgisi sorularında dikkat unsuru ön plana çıkarılmıştır. Ek bilgisi, sözcük türleri, cümle ögesi, isim ve sıfat tamlamaları ve ses bilgisi ile ilgili kazanımlar sorgulanmıştır. Dil bilgisi alanına ait sorular, Ortaöğretim Programı kazanımlarıyla örtüşmekle birlikte dil bilgisi konularının tamamını kapsamamaktadır. Dil bilgisi sorularından sadece iki tanesi birden çok kazanımı ölçmeye yönelikti. Dil bilgisi soru sayısının düşürülmesi sınavın kapsam geçerliliğini yitirmesine sebep olmuştur.

Dil ve anlatım dersinin edebiyat dersinin içerisinde eritilerek verilmesine rağmen müfredatta çok fazla yer tutan dil bilgisinden çok az soru sorulması dersin önemini ve değerini düşürmektedir.

Dil bilgisi soruları az da olsa ayırt edici ve kaliteli hazırlanmış. Yazım kurallarında saf bilgi ve dikkat ön plana çıkarılmıştır… Noktalama işaretleri her zamanki gibi sorulmuştur. Ses bilgisi klasik şekilde sorulmuş ve cevabı bile ben buradayım diye bağırmaktadır.

Edebiyat ve Türkçe derslerinde yer alan estetik zevk anlayışı yerini felsefi bakış ve mantık yürütmeye bırakmıştır.

2021 TYT Türkçe, seçici sorulardan oluşmuştur. Türkçe sorularının sınavda sonucu belirleyici olduğu anlaşılmıştır. Sınav; hızlı ve doğru okuyabilen, doğru anlayabilen, doğru çıkarımlarda bulunabilen ve analitik bakış açısı güçlü olan öğrencilerin başarılı olabileceği bir sınavdı. Öğrencilerin kelime hazinesinin yoğun olarak sorgulandığı sınavda, anlam bilgisi sorularının içeriklerinin edebiyat alanı dışına da yöneldiği ve öğrencilerin öğretici metinlerle okuma anlama yeterliliklerinin yanı sıra entelektüel seviyelerinin de ölçüldüğü görülmüştür. Sınavdaki 40 sorunun çözülme süresi soruların çeldiricilerin güçlü olması nedeniyle Türkçe yeterliliği yüksek bir öğrenci için bile 40 dakikanın üzerine çıkmıştır. Sonuç olarak gerek dil bilgisi gerek anlam soruları açısından nitelikli ve zorlayıcı bir sınav olmuştur.

2019 TYT Türkçe testinde 4399 sözcük, 2020 TYT Türkçe testinde 4428 sözcük ve 2021 TYT Türkçe testinde 4751 sözcük kullanılmıştır. Yani daha çok sözcük daha az zaman… Demek ki okuma ve anlama hızımızı arttırmamız gerekiyor. ÖSYM’nin belki de son yıllarda en çok sözcükten oluşan Türkçe testi bu yılki TYT’ de idi. Paragraf sorularının sayısının artırılması bunda en büyük etkendir.

Türkçe testinde müfredat dışı konu olmamakla birlikte soru dağılımı tüm konuları kapsamıyor. Dil bilgisinde ‘ fiilimsi, fiilde çatı; cümle çeşitleri, anlatım bozukluğu ile ilgili kazanımları sorgulayacak herhangi bir soru sorulmadı. Genel olarak ÖSYM’nin açıkladığı gibi temel becerileri ölçecek düzeyde; okuma, okuduğunu anlama ve yorumlamaya dayalı bir sınav. Dolayısıyla bu sınavın okuyan, okuduğunu anlayan, yorum ve analiz yapabilen öğrencilerin sınavı olduğunu söyleyebiliriz.

Dil bilgisi konuları sıkıştırılmış bir şekilde müfredatta yer alıyor. Bir yıl boyunca anlam bilgisinden daha çok dil bilgisi işleniyor. Tüm öğretmenlerimizin derslerini tür merkezli işlemesi gerekmektedir. Metin analizlerine daha çok önem verilmelidir. Şu da unutulmamalıdır ki bir dil yazım ve noktalama kurallarından ibaret değildir. Dilini bilmeyen milli kimliğini kaybetmeye mahkûmdur. 

Sınavda çıkmıyor diye dil bilgisi öğretmeyelim diyenler var. Bir dilin yapısı sınavda çıkacak diye mi öğretilir? Ana dilimiz bu kadar basit mi? O zaman yapılması gereken müfredatın oluşturulduğu şekilde % 70 Türk edebiyatı % 30 dil bilgisine ağırlık vermek gerekiyor. Anlam bilgisi ile dil bilgisinin elmanın iki yarısı olduğu unutulmamalıdır.

TYT Türkçe testinde önceki yıllara göre şekil ve soru formatı açısından pek bir değişikliğe gidilmedi. Fakat hem öğrencilere hem de Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerine açık ve net olarak birkaç şey söyledi. Peki, nedir bunlar?

Öğrencilere;

1. Sınıftan itibaren bilimsel makaleler, araştırmalar, teknolojik gelişmeleri de içine alacak şekilde kitap, dergi, gazete vs okuyacak; sinema, sanat, edebiyat gibi alanlarda kültürel donanıma sahip olacaksın. Sözel, sayısal ayırt etmeden temel kavramları bileceksin.
2. Okuduğun metni anlama, yorumlama ve kelime dağarcığını geliştirerek analiz yapma gücüne sahip olacaksın.
3. Dilimizin temel kurallarının yanında yazım, noktalama kurallarına hâkim olacaksın.
4. Sınava hazırlanırken MEB’in ders kitaplarını ve özellikle bu kitaplardaki metinleri iyi analiz edeceksin.
5. Hazırlık aşamasında piyasada var olan ve kapağında TYT/AYT Türkçe yazan her soru bankasını değil, seni hedefe götürecek, sınav formatına uygun kitapları alıp çözeceksin.

Öğretmenlere; 

1. Öğrenciye anlatım yöntem ve tekniklerini öğretmeli, öğrencinin bilimsel yazı yazma/analiz etme kabiliyeti kazanmasını sağlamalıyız.
2. Özellikle ders kitaplarındaki metinleri anlama, metinden yola çıkarak sorulara, sorulardan yola çıkarak metne ulaşma yollarını/yöntemlerini öğrencilere iyice kavratmalıyız.
3. Son yıllarda dil bilgisine değil anlam bilgisine odaklanılması gerektiği vurgulanmıştır. Amaç PISA’daki soru tiplerine uyum sağlamaktır.
4. Çağımız okumanın, araştırmanın, disiplinlerin iç içe geçtiği bir çağ. Bu yüzden okuma-anlama-yorumlama-mantık yürütme temeline dayalı olması gayet normal. O zaman şuna geliyoruz: Dersimiz Türk dili ve edebiyatı olarak birleştirildiğinde dil bilgisi anlatılmayacak, öğrenciler ortaokuldan biliyor ve liseye öyle geliyor kabul edilecek, dil bilgisi çalışmaları metin üzerinde yapılacak denmişti. Ve sorular bunu bir daha kanıtladı. Yoğun dil bilgisi yerine anlam bilgisine yöneliniz.
5. Sadece edebi türü vermekle yetinilmemeli, metinleri tür endeksli değerlendirme yoluna gidilmeli; istenilen bilgilerin öğrencinin metinden çıkarması sağlanmalı; örneğin şiirden yola çıkılarak “şiir/dönem zihniyet” mantığı ile günlük hayata ait verilere ulaşılmalıdır.
6. MEB’in kitaplarındaki içeriğe hâkim bir şekilde kazanımları, dilin inceliklerini/kurallarını açık ve net bir şekilde fazla derine girmeden öğrenciye öğretmeliyiz.
7. Edebi akımların edebiyatımıza yansımaları/özellikleri üzerinde durulmalı; Batı edebiyatının sanatçı/yazarları, eserleri ile öğrenciye eziyet edilmemelidir.
8. MEB müfredatında yer alan edebi bilgileri, kazanımları; edebi dönemleri, hangi yazarın hangi türde ve hangi dönemde yazılar/eserler yazdığını, dönemsel özellikleri ile birlikte öğrenciye kazandırmalıyız.
9. Türkçenin / edebiyatın diğer bilimlerle ilişkisi hiçbir zaman unutulmamalı ve sayısal derslerin özünü de Türkçenin oluşturulduğu bilinerek derse gereken önemin verilmesi gerekmektedir.
10. Kendimizi sürekli yenileyerek tarihsel sürece bağlı kalarak ders anlatmak yerine tür merkezli ders anlatmaya önem vermeliyiz.
11. Yeni nesil öğretim yöntem ve tekniklerini derslerimizde aktif bir şekilde uygulamalıyız.

NOT: 

ÖSYM, yine “ okuyan, okuduğunu anlayan, yorumlayabilen” ve “ kelime hazinesi zengin ve kelime dağarcığı kuvvetli” öğrencileri bu sınavla bir adım öne taşımıştır. Dil bilgisi sorularının da seçiciliğinin ön plana çıkarıldığını göz ardı etmeyelim.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT / 2021 SORULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Not: Soruların sınıf dağılımına baktığımızda 10.sınıf müfredatının ön plana çıktığını görüyoruz.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT / 2021 SORULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 

Öğrencilerimizin okuma, anlama ve edebiyat bilgilerinin sorgulandığı AYT 2021 Türk dili ve edebiyatı testinde 2 anlam bilgisi, 4 paragraf, 18 edebiyat sorusu sorulmuştur. Türk dili ve edebiyatı sorularının, son üç yıldır olduğu gibi bu sene de ezber bilgiye dayalı sorular yerine öğrencilerin soruları doğru yanıtlayabilmek için temel edebiyat bilgisine, türlere ait içerik bilgisine, edebiyat dönemlerine ait özellik bilgisine ihtiyaç duyacakları tarzda ve ağırlıklı olarak bilgiden çıkarım yapmayı gerektiren sorulardan oluştuğu görülmüştür. Türk Edebiyatı Dönemlerinin temel taşlarını oluşturan sanatçılar, eserler ve dönem bilgilerinin sorgulandığı sınav; 9’uncu sınıftan 12’nci sınıfın sonuna kadar Millî Eğitim Bakanlığının belirlediği Türk dili ve edebiyatı dersi kazanımlarını iyi bilen öğrencilerin başarılı olacağı bir sınavdı.

Edebiyat bilgisinin yanı sıra öğrencinin dil hâkimiyetini de ölçen sınav, divan edebiyatı ağırlıklı olup bazı edebiyat sorularında öğrencilerin yorum gücü sorgulanmıştır. İki tane seçici soru sınavda yerini almış.( 15 ve 19.sorular ) Bu soruları Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği ve Türkçe Öğretmenliği alan sınavında sorsanız hiçbir şekilde sırıtmaz. Doğru cevap oranını da merak etmiyor değilim. Her sınıf düzeyine ait kazanımlardan soru sorulmuş olmakla birlikte ağırlığı 10. sınıf konularının oluşturduğunu söyleyebiliriz.

Türk dili ve edebiyatı testinde anlam bilgisi ve paragraf sorularının da yer alması dersin temel amacına aykırıdır. Sözel ve eşit ağırlık bölümü okuyan öğrencilerin alanından alıp sadece fikir yürüterek edebiyat sorusu çözebilen sayısal bölümü öğrencilerine avantaj sağlamaktadır. Son yıllarda istediği bölümü tutturamayan sayısal öğrencilerinin hukuk fakültelerine yığıldığı görülmektedir. Okuma becerilerinin artırılması için Tyt Türkçe testinde yeterince anlam bilgisi ve paragraf soruları sorulmaktadır. Geniş bir müfredata sahip Türk dili ve edebiyatı dersinin sınavında kapsam geçerliliği dikkate alınmamıştır.

 Şiirin ve (özellikle) divan edebiyatının ağırlıklı olduğu sınavda “okuduğunu anlama” mantığı, divan beyitleri üzerinden de sorgulanmaya devam edilmiştir. Sorularda, verilen beyitlerde ne anlatılmak istendiği üzerinde durulmuştur. Bunun yanında diğer senelerden farklı olarak temel tarih bilgisi gerektiren bir soru ile edebiyat konusunun ilişkilendirilmesine dayanan bir soru karşımıza çıkmıştır. Öğrencinin doğru cevaba ulaşabilmesi için II. Meşrutiyet’in ne zaman ilan edildiğini bilmesi ve edebiyat bilgisi ile ilişkilendirip sonuca ulaşması beklenmiştir.

Necati Bey’in döne döne redifli gazelinden bir beyit orijinal haliyle öğrenciye sunulmuştur.

Divan edebiyatı estetik ve zevk anlayışını almış ve okuduğunu anlayıp, yorumlayabilen öğrenciler için yapılabilecek bir sorudur. Sorun şu ki: Edebiyat müfredatına göre metinde anlamı bilinmeyen kelimelerin verilmesi gerektiği ifade bulmaktadır. Müfredatın ve ders kitaplarının sorularla çelişmemesi gerekmektedir. Öğretmenler ders anlatım şekillerini güncellemek zorundadır. Geçen sene de edebi sanat sorusunun öncülü orijinal haliyle öğrenciye sunulmuştu. Divan şiirini günümüz Türkçesine çevirme etkinliklerine ağırlık vermek gerekiyor.

Öğretim programı dışından sorunun bulunmadığı Türk dili ve edebiyat testinde bazı sorular öğrencileri zorlamıştır ancak sınav genel olarak orta düzeyde bir zorluğa sahiptir. Hem bilgi hem yorum yeteneği gerektiren soruların sorulduğunu, öğrencinin kelime haznesini ölçmeye yönelik fakat öğrenciyi zorlayan yabancı kökenli sözcüklere yer verildiğini ve genel olarak sınavın şiir türü ağırlıklı olduğunu söylenebilir. “Ulaşılabilir, söylenebilir.”Soru köklerinin kullanılması okuma, okuduğunu anlama ve yorumlama yeteneğini ve becerisini ön plana çıkarmıştır.

Sınav, öğrencinin alan bilgisine hâkimiyetini yorum gücüne bağlı olarak ölçmüştür. Türk Edebiyat Dönemlerinin temel taşlarını oluşturan sanatçılar, eserler ve dönem bilgilerinin sorgulandığı sınav, Millî Eğitim Bakanlığının belirlediği Türk dili ve edebiyatı dersi kazanımlarını özümsemiş öğrencinin başarılı olacağı bir sınavdı.

Son dönemlerde olduğu gibi bu senede de Divan edebiyatı ağırlıklı sorular vardı. Cumhuriyet döneminden pandemi sebebiyle yine az soru sorulmuştur. Göstermeye bağlı metinlerden bu sene soru sorulmuştur. Milli Edebiyat Dönemi’nden bu sene soru sorulmamıştır. Tanzimat Dönemi ve Servet-i Fûnun Dönemi’nden de çok az kazanım sorularda kendine yer bulmuştur. Sınavda dikkat çekici olan diğer yönler ise her yıl, başlı başına bir soru olan edebi sanatlar konusunun bu yıl sadece seçeneklerde görülmesi ( iki sorunun seçeneklerine gizlenerek sorulmuştur.7 ve 10.sorular ) ve geçen yıl seçeneklerde yer alan müstezat konusunun bu yıl şiir bilgisinde tek başına sorulmasıdır.

Halit Ziya Uşaklıgil ile ilgili soru Mai ve Siyah’ın Ahmet Cemil’inin fukaralığı üzerinden sorulmuştur. Mai ve Siyah isimli eser ders kitabında yer almaktadır. Ahmet Paşa’nın sorulması ise tam anlamıyla Divan edebiyatı şairlerine hakim olanın çözebileceği tarzda ağır bir soruydu. Bizim çok değerli divan şairlerimiz nerede sorusu akıllara gelmekte.

Türk dili ve edebiyatı soruları , “Metne Dayalı Tür Bazlı Anlayış”ın izlerini taşıyor görünse de diğer türlerden de soru sorulmalıdır. Son dönemde masal türüne bir yöneliş vardır. İstenen bilgiler genellikle metin ile ilişkilendirilmiş ya da metinden buldurulmaya çalışılmıştır.

Bu bağlamda sınav sadece bilginin ölçüldüğü bir sınav olmaktan çok bilginin yorumu ve analizine dayanmaktadır. Bazı sorularda doğrudan bilgi vererek değil, öğrencilerin bilgilerini kullanıp parçayı yorumlayarak doğru cevaba ulaşması istenmiş. ÖSYM, AYT Türk dili ve edebiyatı testinde ayırt edici özelliği yüksek birkaç soruya yer vermiştir. Türk dili ve edebiyatı testindeki en büyük problem kapsam geçerliliğinin düşük olmasıdır. Bunun en büyük sebebi soru sayısı ve soru dağılımındaki sıkıntıdır.

Türk dili ve edebiyatı testinin edebiyat soruları şeklinde algılanması yanlıştır. Türk dili ve edebiyatı dersi, edebiyat ve dil bilgisinin bileşiğidir. Yeni müfredatla birlikte dil bilgisi konularının anlatılmaması sadece metin üzerinde uygulanma yapılması istense de dil bilgisinin önemi ve değeri unutulmamalıdır. Dil bilgisi, kısaca bir dili ses, şekil ve cümle yapıları bakımından inceleyip bunlarla ilgili kuralları tespit eden bir bilim dalı olarak tanımlanabilir. Dil bilgisi öğretimi ise dilin ses, şekil ve cümle yapılarını birtakım yöntemler kullanarak öğrencilere sezdirme ve bu yolla onların dili etkili, doğru ve düzgün kullanmalarını sağlamaya yönelik etkinlikler yapma sürecidir. Dolayısıyla dil bilgisi öğretimi, anlama ve anlatma becerilerinin öğrencilere etkili bir şekilde kazandırılması için yardımcı ve destekleyici bir alan olarak görülebilir.

Öğretim programında ayrı bir öğrenme alanı olarak ele alınmamış, diğer alanlar içerisine dağıtılmış olsa da dil bilgisine gereken önem verilmelidir. Bu açıdan anlatım bozukluğu konusuna son on yılda gereken önemin verilmediği ve bu konuda hemen hemen hiç soru sorulmadığı görülmektedir.

Bir dilin öğrenilmesinde önemli bir yere sahip olan bu konuya gereken önemin verilmesi ve sınavlarda da sorular sorulması dileklerimle. Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı testlerinde ismine yakışır şekilde dil bilgisi sorularının da yer alması gerekir ki kapsam geçerliliği sağlanmış olsun. Paragraf, sözcükte ve cümlede anlam sorularının Türk dili ve edebiyatı testi yerine sadece Türkçe testinde yer alması daha uygundur diye düşünüyorum. Bu soruların yerine edebiyat müfredatının temelini oluşturan konulardan soru sorulması daha doğru olur. Yazım kuralları ve noktalama işaretleri her zaman sorulması gereken önemli konulardır.

Öğretim programımız tür merkezli olarak hazırlanmıştır ve öğretim programda üç öğrenme alanı bulunmaktadır. ( Okuma, yazma, sözlü iletişim ) Türkçe (TYT -2021 ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT- 2021 ) soruları ağırlıklı olarak okuma (öğrenme ve uygulama) alanına ( Eleştirel okuma, Metni anlama ve çözümleme, Metni dil bilgisi özellikleriyle inceleme, Kitap okuma ve değerlendirme, edebiyat bilgi ve kavramları ) yönelik hazırlanmıştır. Yazma ve sözlü iletişim alanlarına yönelik de soruların daha fazla yer alması gerekir.

Milli kimliğimiz olan dilimize gereken önem verilmelidir. Dilimiz sadece yazım ve noktalama işaretlerinden ibaret değildir. Sınavlar hazırlanırken bir soru havuzunun olduğu aşikârdır. Bu soru havuzundan rastgele soru seçme yerine her dersin kazanımları önem derecesine göre belirlenip aynı oranda soru sorulmalıdır. TYT Türkçe testinde dil bilgisi soru sayısının makul seviyeye çekilmesi gerekirken AYT Türk dili ve edebiyatı testinde anlam ve paragraf soruları yerine müfredata uygun edebiyat soruları sorulmalıdır.

Paragraf sorularının sanatsal metinlerden değil de öğretici metinlerden seçilmesi doğru alınmış bir karar. Çünkü sanatsal metinler ister istemez seçeneklerdeki düşüncelerin öznellikten dolayı farklı algılanmasına sebep olabiliyor. Ama soruları zor yapacağım diye verilen metnin içerisinde söz konusu alanla ilgili çok fazla terim kullanılması öğrencinin bağlam yoluyla olsa bile metni anlamamasına sebep olabiliyor. Zaten farklı zekâ türlerinde başarılı olan öğrencilerin sınava girdiğini düşünürsek o sorunun içeriğinin öğrencinin ilgi alanında olmaması öğrenciye yeterince güçlük oluşturuyor. Bir de metni terimlerle boğarsak soru amacından tamamen çıkmış olur.

Genel bir değerlendirme yaptıktan sonra biraz da öğrencilerimize yönelik birkaç tavsiye de bulunalım:

TÜRKÇE / TYT İÇİN NASIL ÇALIŞMALIYIZ?

 A.) Türkçe ( TYT ) İçin Çalışma Programı / Planı Hazırlamak

 Her derse olduğu gibi Türkçe için de bir çalışma programı yapmalısınız. Türkçeden hangi konulara ağırlık verilmeli, hangi konudan kaçar soru çözülmeli belirlemelisiniz. Bunun için geçmiş yıllarda sınavda çıkan soruların çok iyi analiz edilmesi gerekir. Belli bir düzen dâhilinde çalıştığınızda, istediğinizden çok daha başarılı sonuçlar elde edersiniz. Günün en az 2 ders saatini Türkçeye ayırmanız önemlidir. 2 ders saatinin 1 ders saati, konu çalışmak için kalan 1 ders saati de soru çözmek için düzenlenmelidir.

B.) Türkçe ( TYT ) İçin Konu Çalışmak

 Üniversite sınavlarına girecek olan öğrencilerin Türkçeye çalışırken düzenli hareket etmeleri gerekmektedir. Her şeyden önce bilmeleri gereken lise boyunca gördükleri konuların sınavda karşılarına çıkacağını unutmadan bu konuları en iyi şekilde öğrenmeleri gerekmektedir. Sadece dersin sınavını geçmek için kısa süreli çalışmalar yapmamalıdırlar. Her konunun öğrenilerek bitirilmesi oldukça önemlidir. Burada devreye okullarda açılan destekleme ve yetiştirme kursları girmektedir. Öğrenci kaçırdığı ya da anlamadığı konuları bu kurs sayesinde telafi etme şansına sahiptir. Öğrenciler 9.sınıftan başlayarak temel Türkçeye dair tüm konuları düzenli bir şekilde deftere yazmalıdırlar. Her yıl yaz tatilinde bu konular kısaca tekrar edilmelidir.

Sınava hazırlanma sürecinde yapılabilecek en büyük hata, konularda kişisel elemeler yapmaktır. Sınava girmeden önce tüm konuları bitirmeniz gerekirken o çıkmaz, bu çıkmaz deyip konuları parçalarsanız yanılma ihtimaliniz bir hayli yüksek olur. 

Yazım kuralları ve noktalama işaretleri konularıyla ilgili sorular daha çok yazma beceri alanına yönelik şekilde hazırlanmalıdır. Yazma aşamalarından bir tanesi de sınavda soru olarak sorulmalıdır. Sözlü iletişim alanına yönelik; sözlü iletişim becerileri ve ilkeleri, iletişim ögeleri, dilin işlevleri de sınavda soru olarak yerini almalıdır ki kapsam geçerliliği sağlanmış olsun ve öğrenci derste işlediği konunun üniversite sınavlarında karşısına çıkacağını bilsin.

Türk dili ve edebiyatı ( AYT /2021 ) testinde şiir türüne gereken önem fazlasıyla verilmiş; öğretici metin türlerine gereken önem ise tam anlamıyla verilmemiştir. Şiir bilgisinden sorular en güzel şekilde hazırlanmış ve öğrencilere sunulmuştur. Fakat diğer türlerle ilgili en az bir sorunun sorulması gerekmekteydi. Çünkü öğretim programının büyük bir bölümünü bu türler oluşturmaktadır.( Öğretici / Bilimsel Metinler: Fıkra, Makale, Deneme, Mektup, Sohbet, Mülakat, Söylev, Röportaj, Mülakat vb.)

Değişen bütün öğretim programlarında yer alan değerler eğitiminin soru kalıbı olarak sunulan metinlerde yer alması öğrenmeyi ve öğretmeyi sürekli hale getireceği aşikârdır.

Yazılı sınavlarda “öncüle ( konuyla ilgili okuma metinlerinden alıntılar, örnek olaylar, gerçek yaşam durumlarına ilişkin gazete ve dergi haberleri, görseller “ karikatür, fotoğraf, resim vb.” ) , grafik düzenleyicilere ( kavram haritaları, tablo vb. ) ” yer verilmesinin önemi ve gerçek yaşama ait durumların ve materyallerin kullanılması gerektiği öğretim programımızda nasıl vurgulanıyorsa Türkçe ( TYT ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT ) testlerinde de daha fazla grafik, tablo, şekil gibi görsel metinlerin kullanımı artırılmalıdır ki Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı ( PISA ) seviyesini yakalayıp geçelim. 

Öğretmen ve öğrenci için en iyi kılavuz öğretim programı ve ders kitaplarıdır. Müfredata uymalı ve ders kitaplarını aktif kullanmalıyız. Gereksiz bilgilerle öğrenciler perişan edilmemelidir. Zorunlu olan bir dersin soru dağılımının ders müfredatına uygun olması gerekir. Kişisel tercihlere bırakılmayacak kadar önemlidir. Yoğun bir yapıya sahip müfredat tekrar düzenlenmelidir.

Bu nedenle her konuyu tek tek bitirmeniz son derece önemlidir. Neyin sorulup neyin sorulmayacağına siz değil sınav komisyonu karar vermektedir. İşinizi şansa bırakmamalısınız. 

C.) Türkçe ( TYT ) İçin Özet Çıkarma ve Not Tutmak 

Sınava girecek olan öğrencilerin Türkçe dersine hazırlanırken özellikle not tutmaları gerekmektedir. Not alarak çalışmak, sözel derslerin en büyük kurtarıcısıdır. Sözel derslerinize çalışırken konuları önce okumalı daha sonra kendinize göre notlar almalısınız.

Sınav zamanı yaklaştığında tekrar tekrar okumanız gerektiğinde kitaplardan değil, kendi kısa notlarınızdan okumanız daha faydalı olacaktır. TYT sürecinde öğrencilerin okuduklarını anlamlandırabilmesi oldukça önemlidir. Sınav, yeterliliği test ettiği için öğrencinin okuduğunu tek seferde anlayabilmesi gerekmektedir. Aksi halde sınav anında süre yetiştirememe durumu söz konusu olacaktır. 

Bilimsel ifadelere sahip uzun paragrafları tek seferde okuyup anlamak için yazarak çalışmanız gerekmektedir. Yazmak, okunanın daha hızlı şekilde hafızaya alınmasına yardımcı olmaktadır. Not tutmak öğrenci için çok önemlidir. Hem aynı anda dinleme yapar ve dinlediğini yazarak daha çok akılda tutmasını sağlar. Not tutmak için öğrencinin hazır bulunuşluk seviyesinin iyi olması gerekir. Not tutmak, eğitimin en büyük düşmanı olan unutmayı önler.

D.) Türkçe ( TYT ) İçin Soru / Deneme Çözmek

 TYT hazırlığında olan öğrencilerin Türkçe söz konusu olduğunda, kendilerine yapabilecekleri en büyük iyilik soru çözmek olacaktır. Konuları ilerletirken aynı zamanda soru çözümüne de başlamış olmanız gerekmektedir.

Her konu için eş zamanlı soru çözümü gerçekleştirmelisiniz. Soru çözümlerinde dikkat etmeniz gereken kolaydan başlayarak ilerlemektir. Konuyu ilk çalışmaya başladığınızda kolay testlerle başlamalı daha sonra zor testlerle devam etmelisiniz. Türkçeden deneme çözmenin en büyük avantajı zamanı kontrol etmeye yardımcı olmasıdır. Zamanın özellikle paragraf sorularıyla çok zor kontrol edildiği bilinmektedir. Bu sıkıntıyı yaşamamak adına düzenli olarak deneme çözülmesi önerilmektedir.

İlk aylarda yalnızca 1 kez çözülmesi gereken denemeler daha sonra 2 haftada 1 kere olmalıdır. Sınava az bir zaman kaldığında ise her hafta 1 deneme çözülmesi önerilmektedir. Bu şekilde hangi konulardan yetersiz olduğunuzu da fark edebilirsiniz.

E.) Türkçe ( TYT ) İçin Konu Tekrarı Yapmak

TYT hazırlığında olan öğrencilerin konu tekrarlarını aksatmamaları oldukça önemlidir. Bunun nedeni Türkçenin çok rahat bir şekilde unutulmaya müsait olmasıdır. Özellikle dil bilgisi alanında devamlı tekrarlar yapılması son derece önemlidir.

Konular arasında yer alan; sözcükte anlam, cümlede anlam gibi okuduğunu anlama detaylı başlıklar, tekrar gerektirmese de ekler, fiiller, sözcükte yapı gibi birkaç püf noktası bulunan konular, tekrar edilmelidir. Türkçe konuların haftalık bir gün tekrar edilmesi hatırlamak için yeterli olacaktır.

Herhangi bir gün, birkaç saat aldığınız eski notlara yönelik tekrarlarlar yapmanız, konuların hatırlanmasını son derece kolaylaştıracaktır.

F.) Türkçe ( TYT ) İçin Kitap Okumak ( En önemli kural  )

Türkçe ( TYT ) testine hazırlanmanın en önemli noktası bolca ve sürekli kitap okumaktır.

Kitap okumak sadece Türkçe dersi için değil bütün derslerin en iyi ve en hızlı şekilde anlaşılmasını sağlamak için gereklidir ve kişinin kendisini geliştirmek için önemlilik arz etmektedir. TYT hazırlığında olan öğrencilerden biriyseniz düzenli şekilde kitap okumak mecburiyetindesiniz.

Netlerde artış sağlayabilmek için zamanı iyi kullanmanız gerekmektedir. Zamanı iyi kullanmak ise okuduğunuzu tek seferde anlamaya dayanmaktadır. Sınav heyecanı ile okuduğunu tek seferde anlayabilecek kişi sayısı da bir hayli azdır. Bu durumu aşabilmek için soğukkanlılığınızı ve idrak edebilme becerinizi devreye sokmanız gerekmektedir. Bunu başarabilmenin tek yolu ise kitap okumaktan geçmektedir. Her gün en az 20 sayfa kitap okuyarak sınav sürecine adım atabilirsiniz. Daha sonra yavaş yavaş sayfa sayısını arttırabilir çok daha hızlı olabilirsiniz. Hepsinden önemlisi kitap okumayı alışkanlık haline getirmelisiniz. Makale inceleme ve yazma etkinliğini muhakkak öğrenmeniz gerekmektedir.

G.) Türkçe ( TYT ) İçin Süreli Çalışmak / Zamanı Kontrol Etmek 

Temel matematiğin zorluğu ve zaman kaybettirici özelliği nedeniyle Türkçeden ne kadar zaman arttırabilirseniz o kadar kârda olursunuz. Dolayısıyla Türkçe hızınızın çok yüksek olması gerekmektedir. Soru başına düşen dakikadan daha fazlasını asla harcamamalı, bir soruda gereğinden fazla beklememelisiniz. Türkçeye çalışırken yanınızda her zaman saat olmalıdır. Özellikle test çözerken her soruya zamanı paylaştırmalı, soru başına düşen dakikayı arttırmalısınız. Sınava girdiğiniz gün arttırdığınız her dakika, matematikte elinizi rahatlatacak, kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.

Sınav sürecinde olan öğrencilerin her dersi, her konuyu yalnız başlarına başarmaları mümkün olmayabilir. Öğrenciler, ısrarla anlamadıkları noktalarda yardım almayı ihmal etmemelidir. Aldığınız yardım, sizin kendi kendinize öğrenmenizden çok daha profesyonel şekilde açığınızı kapatacaktır. En büyük yardımı ve desteği ders öğretmenlerinizin vereceğini unutmayınız.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI / AYT İÇİN NASIL ÇALIŞMALIYIZ?

Eşit ağırlıkçıların ve sözelcilerin korkulu rüyası olan Türk dili ve edebiyatı testi bildiğiniz üzere YKS sisteminde 24 soru ve sadece edebiyat şeklinde çıkmamaktadır. Ancak oldukça fazla olan yazar/ şair ve eserlere bakınca 24 soruda çıkabilecek konu yoğunluğundan korkmamak imkânsız. Sadece Cumhuriyet edebiyatı bile daha başlamadan pes etme sebebi olabilir.( Pandemi sürecinde az soru sorulsa da ) Peki, eşit ağırlık ve sözelciler için oldukça önemli olan Türk dili ve edebiyatı nasıl çalışılır?

Bu seneki sorularda gördük ki ders kitabı ve öğretim programı esas alınmaktadır. Aşırı ayrıntıya gerek yoktur. Yeni tarz sorulara dikkat ediniz. Özellikle Divan şiiri analizlerinin üzerine gidilmeli, Divan şiiri terimler sözlüğü incelenmeli, ders kitabı içerisinde yer alan metinlerden hareketle yazar ve tip / karakter sorularının sorulacağına dikkat edilmelidir. Son üç yıldır soruların çok fazla benzerlik gösterdiğini ve hemen hemen aynı konular üzerinden sorular sorulduğu unutulmamalıdır. Geçmiş yılların sorularını çözmek ve konu analizi yapmak çok önemlidir. Önceki yıllarda soru kökü olarak ya da öncül ve seçenek olarak verilenlerin bir yıl sonra yer değiştirerek karşınıza çıkabileceğini unutmayınız.

A.) Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT ) İçin Çalışma Programı / Planı Hazırlamak

➤İlk Yapmanız Gereken Tüm Konuları İçeren Bir Çalışma Programı Hazırlamak Olmalı!

Her derse olduğu gibi Türk dili ve edebiyatı dersi için de bir çalışma programı yapmalısınız.

Hangi konulara ağırlık verilmeli, hangi konudan kaçar soru çözülmeli belirlemelisiniz. Bunun için son üç yılda sınavda çıkan soruların çok iyi analiz edilmesi gerekir. Belli bir düzen dâhilinde çalıştığınızda, istediğinizden çok daha başarılı sonuçlar elde edersiniz. Günün en az 2 ders saatini ayırmanız önemlidir. 2 ders saatinin 1 ders saati, konu çalışmak için kalan 1 ders saati de soru çözmek için düzenlenmelidir.

B.) Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT ) İçin Konu Çalışmak / Oyunlar Hazırlamak

➤Kendinize Uygun Çalışma Teknikleri Belirleyin! ➧Elinizde sürekli yazar-eser notlarınız olsun. 

Bir arkadaşınızla eser-yazar-tür oynayın. Bu söylediğim üçünden birini arkadaşınıza söyleyin ve diğer ikisini bulmasını isteyin, aynı şekilde arkadaşınız da size sorsun hem değişik hem de akılda kalıcı olacaktır. Kâğıtlara eser yazar yazmak fikri mantıklı gelebilir ancak muhtemelen fazla vakit alacaktır. Zamandan tasarruf adına bu şekilde olan kâğıtlardan alabilirsiniz. Bu seneki sorularda eser–yazar ilişkisi vurgulanmıştır. Bu tarz çalışmalar yeni müfredatla birlikte Türk dili ve edebiyatı derslerinin ünite sonlarında sözlü iletişim beceri alanlarında uygulanmaya başlanmıştır.

Her şeyden önce öğrencilerimizin, lise boyunca gördükleri konuların sınavda karşılarına çıkacağını unutmadan bu konuları en iyi şekilde öğrenmeleri gerekmektedir.

Küçük bir kartın bir yüzüne yazarın adını, diğer yüzüne eserlerini yazın ve kartları bir kutu veya kavanozun içine atın. Karıştırıp bir kart çekin ve eserleri çıktıysa yazarı, yazar çıktıysa eserlerini söylemeye çalışın. Kartlara dönemleri, akımları, vs. ve özelliklerini de katabilirsiniz.

Kavanoz/kutudaki kartlar bitene kadar oyuna devam edin. Bu alıştırmayı gün içinde birkaç kez tekrarlayabilirsiniz.

➧Eserleri ezberlemek yerine eserleri çözümleyiniz.

 C.) Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT ) İçin Soru / Deneme Çözmek

 Her bir konuyu bitirdikten Sonra mutlaka bol bol soru çözün! 

Her ne kadar ezber yapıp bildiğinizi düşünseniz de neleri bilmediğinizi öğrenmek ya da yanlış bilgilerinizi görmek en önemlisidir. Ayrıca çözemediğiniz sorular aklınızda kalır ve unutmak zorlaşır. Soru çözdükçe hızlanacağınızı da unutmayalım. YKS sisteminde önemli olan şey hız. Bu şekilde daha fazla vakit isteyen matematik ve geometriye zaman ayırabilirsiniz. İlk aylarda yalnızca 1 kez çözülmesi gereken denemeler daha sonra 2 haftada 1 kere olmalıdır. Sınava az bir zaman kaldığında ise her hafta 1 deneme çözülmesi önerilmektedir. Bu şekilde hangi konulardan yetersiz olduğunuzu da fark edebilirsiniz.

D.) Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT ) İçin Kodlama Yapmak 

➤Her Şeye Değil; Sorulma İhtimali Olan, Önemli Noktalara Ağırlık Verin! 

Son dönemde Divan edebiyatına çok dikkat etmek gerekiyor. Kendi anlayacağınız şekilde kodlar yazın. Kendi hikâyelerinizi oluşturun. Kulağa çok saçma bile gelse siz hatırlıyorsanız işe yarar. Özellikle dönemin yazarları ve bu yazarların eserlerini ister istemez kodlamak zorundayız.

Dün sürem ( TYT 2021 ) , bugün bilgiyi yorumlama becerim ve kelime hazinem ( AYT 2021 ) yetmedi dememek için,

• Öğretmeninizi iyi ve aktif dinleyin. Hiçbir kitap öğretmen kadar bilgiye sahip değildir ve size anında cevap veremez.

• Derste işlenen konuları tekrar

• Aynı gün iki veya üç konu çalışmak “Konuları anladım.” diyerek devam ederseniz çalıştığınız konuları unutabilirsiniz.

• Bilgileri ezberlemek yerine konular arası ilişkilere, benzerliklere, farklılıklara odaklanın.
• Çalıştığınız dönem ya da sanatçı ile ilgili belirgin özellikleri bulunan bir eseri incelemek çok faydalıdır.
• Bilimsel ve felsefi metinlere dikkat ediniz. Gerekirse bilimsel dergiler okuyunuz.
• Bir anın, bir olayın, bir durumun, farklı bakış açılarından ve birden çok kere yazma çalışması yapılabilir.
• Gazeteden, dergiden kesilen bir fotoğraftaki bir kişiye, bir ayrıntıya dair bir öykü yazma çalışması, öğrencilerin hayal güçlerini çalıştırdığı gibi, her insanın bir öyküsü olduğu fikrini vererek yaşam üzerinde daha incelikli düşünmeleri sağlanabilir.
• Yazılı reklam metinleri, cümle yapıları, sözcük seçimleri, söylenmek isteneni son derece yalın, vurucu ve özgün bir şekilde ifade etme gücü bakımından incelenip, ilginç örnekler üzerinde ‘özgünlüğün veya yanlışlığın’ nerede olduğu tartışıldıktan sonra, kişiler kendi reklam metinlerini yazabilir.
•  

  Öğretim programı ve ders kitapları çalışmanın merkezinde olmalıdır. Gereksiz bilgiler ve ayrıntılarla boğuşulmamalıdır.

  Bu çalışma gösteriyor ki, 

  Eğitimin temeli elbette öğretim programlarıdır. Başarılı, özgüveni olan, kendini doğru ve etkili bir biçimde ifade edebilen, özgür düşünen, üreten, katılan, toplumla dayanışma halinde olan bir bireyin bu kurumdan yetişmesi bu temel üzerine kuruludur. Ancak öğretim programının tek başına varlığı da yeterli değildir. Uygun öğretim programı uygun bir haftalık ders çizelgesi ile verildiği zaman etkili olur ve anlam kazanır. Sadece okulda okutulan dersler değil ders dışında yapılan etkinlikler, yarışmalar, kurslar ve programlar bu amaca hizmet eder.

  YKS -2021, öğretim programlarındaki kazanımlara göre öğrencilerin seviyelerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle sınavda sorulan sorular haftalık ders çizelgesinde yer alan ve yönetmelikte belirtilen derslerden, o yılın öğretim programı ve kazanımlar esas alınarak hazırlanmıştır. Fakat kapsam geçerliliğine dikkat edilmelidir.

  Türkçe ( TYT-2021 ) ve Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT-2021 ) sorularının öğretim programlarına göre kapsam geçerliliğinin sağlanabilmesi için Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı sorularının öğretim programlarındaki ünitelerin oranlarına uygun şekilde dağılması gerekmektedir.

  Türkçe ( TYT-2019) itibariyle dil bilgisi sorularının sayısının azaltılması umarım bu döneme has bir durumdur. Türk Dili ve Edebiyatı ( AYT-2019 ) testindeki soru sayısının 56 sorudan 24 soruya indirilmesi kapsam geçerliliğinin önünde bir duvar gibi durmuştur.

  İşlenen konuyu daha önceki konularla kıyaslayın, benzerlikleri ve farklılıkları bulun ve birbirlerine etkisi olup olmadığını tespit edin.Türk dili ve edebiyatı dersinin ve Türkçe dersinin olmazsa olmazı okumaktır. Bol bol okumak; eserler, sanatçılar ve dönem hakkında gerçekçi bilgiler kazanmanızı sağlayacaktır.

  Liseyi bitirecek olan ve bitiren gençler, üniversite sınavına hazırlık aşamasında, lise eğitiminde aldıkları bilgiler ile bu sınavlarda sorulan sorular arasında çelişkiye düşmemelidir.

  Türk dili ve edebiyatı testinin edebiyat soruları şeklinde algılanması yanlıştır. Türk dili ve edebiyatı dersi edebiyat ve dil bilgisinin bileşiğidir. Yeni müfredatla birlikte dil bilgisi konularının anlatılmaması sadece metin üzerinde uygulanma yapılması istense de dil bilgisinin önemi ve değeri unutulmamalıdır.

  Yeni öğretim programı tür merkezli olarak hazırlanmıştır ve öğretim programda üç öğrenme alanı bulunmaktadır. ( Okuma, yazma, sözlü iletişim ) Türkçe (TYT -2021 ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT-2021 ) soruları ağırlıklı olarak okuma (öğrenme ve uygulama) alanına ( Eleştirel okuma, Metni anlama ve çözümleme, Metni dil bilgisi özellikleriyle inceleme, Kitap okuma ve değerlendirme, Edebiyat bilgi ve kavramları ) yönelik hazırlanmıştır. Yazma ve sözlü iletişim alanlarına yönelik de soruların daha fazla yer alması gerekir.

  Yazılı sınavlarda “öncüle ( konuyla ilgili okuma metinlerinden alıntılar, örnek olaylar, gerçek yaşam durumlarına ilişkin gazete ve dergi haberleri, görseller “ karikatür, fotoğraf, resim vb.” ) , grafik düzenleyicilere ( kavram haritaları, tablo vb. ) ” yer verilmesinin önemi ve gerçek yaşama ait durumların ve materyallerin kullanılması gerektiği öğretim programımızda nasıl vurgulanıyorsa Türkçe ( TYT ) ve Türk dili ve edebiyatı ( AYT ) testlerinde de daha fazla grafik, tablo, şekil gibi görsel metinlerin kullanımı artırılmalıdır ki Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı ( PISA ) seviyesini yakalayıp geçelim.

   MEB, Türk Edebiyatı dersi öğretim programı ( 2011 ) Bloom Taksonomisine göre incelendiğinde hedeflerin aşamalı sınıflandırılmasında ortaya çıkan sonuç; kavrama, analiz ve değerlendirme basamaklarının oldukça yüksek oranda olduğu; bunun yanı sıra uygulama ve sentez basamaklarının oldukça az olduğudur. Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı öğretim programı ( 2018 ) incelendiğinde ise uygulama ve sentez basamaklarının yazma ve sözlü iletişim beceri alanları sayesinde programda etkin bir şekilde yer aldığı gözlemlenmiştir. Yazma ve sözlü iletişim beceri alanlarına ait kazanımların da üniversite sınavlarında yerini alması temennisiyle.

    29.06.2021
  Ekrem YEKREK
  Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni