Tarihi süreç içerisinde dil, çevresel, sosyal ve kültürel faktörler gibi birçok etkene maruz kalmıştır. Dilin tarihî süreç içerisindeki değişimini etkileyen birçok faktör vardır. Coğrafi, sosyal, kültürel ve tarihî faktörlerin yanı sıra teknolojik ilerleme de dilin değişmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
GİRİŞ ÜNİTESİ/YAZMA: Dilin tarihî süreç içerisindeki değişimini etkileyen sebepler
1.Bu parçadan yola çıkılarak dilin tarihi süreç içerisindeki değişimini etkileyen sebepler hakkında en az beş cümleden oluşan bir paragraf yazınız.Yazdığınız paragrafın yazım ve noktalama kurallarına uygunluğu, değerlendirmeye dâhil edilecektir. (15 puan)
2.GİRİŞ ÜNİTESİ/OKUMA: İlk örneklerden günümüze Türkçenin önemli sözlükleri
Aşağıdaki sözlüklerin yazarlarını karşılarındaki boşluklara yazınız.(10 puan)
Divanü Lügâti’t-Türk:
Lehçe-i Osmani:
(Kazanım: A.2.2. Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönem ile ilişkisini belirler.
3.Küçürek hikâye türünün özellikleri hakkında bilgi vererek bu türün önemli temsilcilerinden iki kişinin ismini yazınız.(20 Puan)
Kazanım: A.2.15. Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
4. Aşağıdaki eserlerin yazarlarını eserlerin karşısına yazınız. (10 Puan)
Sancho’nun Sabah Yürüyüşü:
Parasız Yatılı:
Bir hafta sonra, Başhekimin odasına saygının eğikliği içinde girdiler. Başhekim, okuduğu gazeteden başını kaldırıp sıkıntıyla baktı onlara. Kadın çekingen ve pürüzlü bir sesle: — Hastayı getirdik Başhekim Bey, dedi. Bugün için yatıracağınızı söylemiştiniz. Başhekim sonra ayağa kalkıp oğluna dayanmış duran İsmail Efendi’yi baştan aşağıya süzdü. — Boş yatak… Henüz yok. Birkaç gün sonra uğrarsanız…
Kazanım: A.2.11. Metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.
5.Bu parçada işlenen toplumsal değeri yazarak kısaca yorumlayınız.(15 Puan)
Kazanım: A.2.16. Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
Sabah taliminden dönen Polis Kolejinin stajyer köpekleri tam bu sırada karşıdan göründüler. Hepside kanlı canlı, iyi besili idiler. Sancho onları farketmesine etmişti, ama bu oyuna birden son vermeyi kendine yediremedi. Taburun önünde giden iki polis köpeği birden durdu. Bu işte bir iş var diye şüpheli şüpheli bakındılar. Son günlerde herşeyden daha kolay işkillenir olmuşlardı. Onlar durunca bütün tabur durdu. Hepsi başlarında giden iri yarı, siyah bıyıklı polise bakıyor: ondan emir bekliyordu.
a. Yukarıdaki parçada yer alan deyimi bulup bunu bir cümlede kullanınız.(10 puan)
b. Yukarıdaki parçada altı çizili sözcüklerin eş anlamlılarını bulup bunları tek bir cümlede kullanınız.(10 puan)
c. Yukarıdaki parçada yer alan yazım ve noktalama yanlışlarını düzeltiniz.(10 puan)
CEVAPLAR:
1. Dil canlı bir varlıktır aynen canlılar gibi doğar, binlerce yıl gelişimini sürdürür ve en sonunda da korunmazlarsa varlıkları sona erer.Toplumun bulunduğu coğrafya kültürü ve dili etkileyen bir faktördür. Çünkü bulunduğunuz konum aslında bizi çevreleyen kültürü de belirler. Coğrafyanın yanı sıra bir toplumun yaşam biçiminde önemli değişikler gerçekleştiren dinlerin de dilleri çok yakından etkilediği bilinen bir gerçektir. Din kültürel hayatta bir değişikliğe yol açmasıyla dili değiştirebileceği gibi aynı zamanda bazı dini kavramların ve terimlerin de dile yerleşmesini sağlar.Bunların dışında özelikle son iki asırdır içinde bulunduğumuz hızlı teknolojik yenileşme dilleri etkilemeyi sürdürmektedir. Öyle ki her türlü teknolojik değişim bizim günlük konuşma dilimize binlerce kelime sokmuştur. Ayrıca bir toplumun içinde bulunduğu siyasal yaşam anlayışı da dilin değişimini etkiler. Özetle biz Türk milletinin de dili tarihsel süreç içerisinde epey bir değişime uğramıştır. Bunda yaşadığımız coğrafyanın yanı sıra benimsediğimiz dinlerin, karşılaştığımız farklı kültürlerin, siyasi anlayışların ve teknolojilerin büyük etkisi vardır.
2. Divanü Lügâti’t-Türk: KAŞGARLI MAHMUT 5PUAN
Lehçe-i Osmani: AHMET VEFİK PAŞA5 PUAN
3. Dünya edebiyatında “flash fiction”, “short-short story”, “anlık kurmaca” olarak tanımlanan küçürek öykü; Türk edebiyatında minimal öykü, çok kısa öykü, öykücük, kısa kısa öykü, kıpkısa öykü, sımsıkı öykü, kısa kurmaca, minik öykü, mini öykü, küçük ölçekli kurmaca, mesel gibi isimlerle adlandırılır. Küçürek öyküde genellikle beş yüz kelimeyi geçmeyecek bir anlatım örgüsü oluşturulur. Küçürek öykü, nasihatte bulunmaz; karakter geliştirmez ve okuyucuyu yönlendirmez. Bu türün en büyük özelliği okuyucuda şok etkisi yapmasıdır. Küçürek öyküde yazar, pek çok şeyi uzun uzun anlatmak zorunda değildir. Okuyucunun bildiği şeyleri ima ederek geçer ve pek çok ayrıntıyı anlatmaz. Öyküde eksik bırakılan noktaları okurun tamamlamasını bekler. Bu bakımdan küçürek öykülerde okura da çok iş düştüğünü söylemek gerekir. Küçürek öykülerde yazar, şiirde olduğu gibi çoğu zaman imgeler kurar ve onların gücünden faydalanarak hikâyesini anlatır. Bunun yanında yazarlar küçürek öyküleri oluştururken özetleme tekniğine bolca başvururlar. Türk edebiyatında 1960’lı yıllardan sonra yer bulan küçürek öyküleri birçok yazar kaleme almıştır. Bu yazarlar arasında Ferit Edgü, Haydar Ergülen, Mehmet Harmancı, Hulki Aktunç, Tezer Özlü, Sadık Yalsızuçanlar gibi sanatçılar yer alır.
4. Sancho’nun Sabah Yürüyüşü: HALDUN TANER5PUAN
Parasız Yatılı: FÜRUZAN 5PUAN
5. Yardım etme, zor durumdaki birine yardımcı olma gibi sosyal bir değere vurgu yapılmıştır. Başhekimin işgal ettiği makamın hakkını veremediğini üstelik hastalıkla boğuşan ve zor durumda olan birine yardımcı olmadığı anlatılmaktadır. Makam sahiplerinin halkın mutluğu için çalışmaları gerektiği, halkın sorunlarıyla ilgilenip onlara yardımcı olmaları gerektiği mesajı verilmiştir.
a. Kendine yedirememek5 PUAN- Gidip ondan para istemeyi kendime yediremiyorum.5 PUAN
b.Talim- Öğretim2 PUAN işkillenmek- şüphelenmek 2 PUAN
Saygın bir yere sahip olan bu kurumdan eğitim ve öğretim adına şüphelenmeye başladım. 6 PUAN
c.Parçada yer alan yazım yanlışları sunlardır: hepsi de- fark etmesine- her şeyden6 PUAN
* Noktalama hataları ise şu şekildedir: -Bağlaçlardan önce ve sonra virgül gelmez ama sözcüğünden önce gelen virgül yanlış kullanılmıştır.2 PUAN
-İki nokta yanlış kullanılmıştır. İki noktanın olduğu yere noktalı virgül getirilmelidir. 2 PUAN
12.sınıf seçmeli edebiyat 1.donem 1.yazili sorulari c grubu indir.
