1. İçerik ve biçim özellikleri göz önünde bulundurulduğunda aşağıdaki dizelerde“Tanzimat Edebiyatı Dönemi”şiir anlayışının iki özelliğini tespit ederek yazınız. (20p)
HÜRRİYET KASİDESİ
Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmetten
Çekildik izzet ü ikbal ile bâb-ı hükûmetten
Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten
Mürüvvet-mend olan mazluma el çekmez iânetten
Hakîr olduysa millet, şânına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher, sâkıt olmaz kadr-ü kıymetten
Vücûdun kim hamir-i mâyesi hâk-i vatandandır
Ne gâm râh-ı vatanda hak olursa cevr ü mihnetten.
Muini zâlimin dünyada erbâb-ı denaettir
Köpektir zevk alan, sayyâd-ı bi-insâfa hizmetten
2.Aşağıda tanıtılan sanatçıların kim olduklarını karşılarına yazınız?(3×7=21p)
| Kimdir? | |||
| Servetifünun şiirinin öncülerinden biri olan ve parnasizmden etkilenerek yazdığı bireysel şiirlerin ardından sosyal konulara ilgi duyar. Başlangıçtaki sanat anlayışından oldukça uzaklaşarak toplumsal faydacı bir çizgiye varır. Çocuklar için hece ölçüsüyle yazdığı Şermin adlı bir de şiir kitabı vardır. | |||
| Fecriatitopluluğuşairidir.Toplulukdağıldıktansonradaaynıanlayışlaeservermeyedavam etmiştir. Bütün şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Şiirlerinde aşk ve tabiat üzerinde durmuştur. Fransız şairlerden ve sembolizm akımından etkilenmiştir. Sanatçının Göl Saatleri, Piyâle adlı şiir kitapları vardır. | |||
| TürkçeyiengüzelşekildekullanmışvearuzölçüsüylesadeTürkçeşiirleryazmıştır.İstanbul âşığı olan şair, Türk kültürüne özgü motifleri, İstanbul üzerinden yorumlamıştır. Şiirlerinde tarih, vatan, millet, aşk, tabiat, deniz, ölüm, sonsuzluk gibi pek çok konuyu işlemiştir. Sanatçının Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgârıyla,adındaşiirkitaplarıvardır. | |||
3. Beş Hececiler topluluğunun şairleri kimlerdir? (15 p)
4. Aşağıda verilen kelimelerin hangi sanat akımıyla ilişkili olduğunu karşılarına yazınız.(10p)
Determinizm :
Gözlem: :
Müzikalite :
Duygu :
SoyaÇekim :
TasvirciŞiir :
Bilinçaltı :
AnlamKapalılığı :
Akıl-sağduyu :
Kuralcılık :
5. Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırarak ayırdığınız ögelerin ne olduğunu cümle üzerinde gösteriniz.(16p)
Son romanıyla ülke genelinde büyük ses getiren usta yazar, şimdilerde Çamlıca’daki Boğaz manzaralı evinde yeni bir roman kaleme alıyormuş.
Yatılı olarak okuduğum ortaokul yıllarında ailemden ya da akrabalarımdan birinin ziyaretime gelmesini dört gözle
beklerdim.
6.Aşağıdaki metinler hikayelerde kullanılan hangi anlatım tekniğiyle yazılmıştır? (3x6p=18p)
| METİN | ANLATIM TEKNİĞİ |
| Gazete dediniz de aklıma geldi: Nermin yemeğe bekler beni…Müsaadenizle. Espri yaparak kurtulamazsın, koltukta söz verdin.bVazgeçiyorum; bütün insanlığın önünde eğilerek özür diliyorum: beni yanlışlıkla çıkardılar sahneye. Ben yoldan geçen… Bütün sorumluluk sende. Hayır değil. | |
| Odasına girince kapıyı kapadı. Boğazı düğümleniyordu. Kendini tuttu ve ağlamadı. Belki son defa gördüğü odasının her tarafına baktı. Yutkundu. Ağzında yine bir kuruluk vardı. Çok mu heyecanlıyım?” diye sordu kendi kendine. Evet, bir isyan var içinde. Babasına karsı değil. Kime karşı olduğunu anlamıyor. Evden hemen çıkıp gitmeyi düşündü. | |
| Bu kedi, tahta masanın üstüne çıkmış̧, köpeğime durmadan homurdanacak mı? Sandalyenin üstündeki vişneçürüğü rengindeki delik çoraplar… Asmanın yaprakları daha yemyeşil. Bizim bahçedeki kurudu bile.Deniz, Bozburun’a doğru başını almış gidiyor. Uzaklarda görünen, İstanbul’un neresi kim bilir? Sesler neden gelmiyor? |
CEVAPLAR:
1. Bu dönemde şiirin konusu değişmiş,aşk,hasret, ayrılık gibi kişisel konular bir yana bırakılmış; eşitlik, özgürlük, adalet, hukuk, medeniyet gibi toplumsal konulara önem verilmiştir. Şekil olarak eski edebiyata bağlı kalınsa da içerik olarak yenileşmeye geçilmiştir. Divan şiirindeki“parça güzelliği”anlayışı yerine şiirin baştan sona kadar belli bir düşünce etrafında gelişmesine; yani konu birliğine ve bütün güzelliğine önem verilmiştir.
2.
| Servetifünun şiirinin öncülerinden biri olan ve parnasizmden etkilenerek yazdığı bireysel şiirlerin ardından sosyal konulara ilgi duyar. Başlangıçtaki sanat anlayışından oldukça uzaklaşarak toplumsal faydacı bir çizgiye varır. Çocuklar için hece ölçüsüyle yazdığı Şerminadlı bir de şiir kitabı vardır. | TevfikFİKRET |
| Fecriati topluluğu şairidir. Topluluk dağıldıktan sonra da aynı anlayışla eser vermeye davam etmiştir. Bütün şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Şiirlerinde aşk ve tabiat üzerinde durmuştur. Fransız şairlerden ve sembolizm akımından etkilenmiştir. Sanatçının Göl Saatleri, Piyâle adlı şiir kitapları vardır. | AhmetHAŞİM |
| Türkçeyi en güzel şekilde kullanmış ve aruz ölçüsüyle sade Türkçe şiirler yazmıştır. İstanbul âşığıolanşair,Türkkültürüneözgümotifleri,İstanbulüzerindenyorumlamıştır.Şiirlerindetarih, vatan, millet, aşk, tabiat, deniz, ölüm, sonsuzluk gibi pek çok konuyu işlemiştir. Sanatçının Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgârıyla,adındaşiirkitaplarıvardır. | YahyaKemalBEYATLI
|
3. Faruk Nâfiz ÇAMLIBEL, Orhan Seyfi ORHON, Yusuf Ziyâ ORTAÇ, Halit Fahri OZANSOY, Enis Behiç KORYÜREK
4.
| • Determinizm | :Naturalizm | Gözlem: | :Realizm/Naturalizm |
| • Müzikalite | :Sembolizm | Duygu | :Romantizm |
| • SoyaÇekim | :Naturalizm | Tasvirci Şiir | :Parnasizm |
| • Bilinçaltı | :Sürrealizm | Anlam Kapalılığı | :Sembolizm |
| • Akıl-sağduyu | :Klasisizm | Kuralcılık | :Klasisizm |
5. Son romanıyla ülke genelinde büyük ses getiren usta yazar( ÖZNE), şimdilerde (ZARF TÜMLECİ) Çamlıca’daki Boğaz manzaralı evinde (DOLAYLI TÜMLEÇ) yeni bir roman (BELİRTİSİZ NESNE) kaleme alıyormuş.(YÜKLEM)
Yatılı olarak okuduğum ortaokul yıllarında (ZARF TÜMLECİ) ailemden ya da akrabalarımdan birinin ziyaretime gelmesini (BELİRTİLİ NESNE) dört gözle
beklerdim.(YÜKLEM)
6.
| METİN | ANLATIM TEKNİĞİ |
| Gazete dediniz de aklıma geldi: Nermin yemeğe bekler beni…Müsaadenizle. Espri yaparak kurtulamazsın, koltukta söz verdin.bVazgeçiyorum; bütün insanlığın önünde eğilerek özür diliyorum: beni yanlışlıkla çıkardılar sahneye. Ben yoldan geçen… Bütün sorumluluk sende. Hayır değil. | BİLİNÇ AKIŞI |
| Odasına girince kapıyı kapadı. Boğazı düğümleniyordu. Kendini tuttu ve ağlamadı. Belki son defa gördüğü odasının her tarafına baktı. Yutkundu. Ağzında yine bir kuruluk vardı. Çok mu heyecanlıyım?” diye sordu kendi kendine. Evet, bir isyan var içinde. Babasına karsı değil. Kime karşı olduğunu anlamıyor. Evden hemen çıkıp gitmeyi düşündü. | İÇ ÇÖZÜMLEME |
| Bu kedi, tahta masanın üstüne çıkmış̧, köpeğime durmadan homurdanacak mı? Sandalyenin üstündeki vişneçürüğü rengindeki delik çoraplar… Asmanın yaprakları daha yemyeşil. Bizim bahçedeki kurudu bile.Deniz, Bozburun’a doğru başını almış gidiyor. Uzaklarda görünen, İstanbul’un neresi kim bilir? Sesler neden gelmiyor? | İÇ KONUŞMA |
