1. Kazanım: Türün/biçimin ve dönemin/akımın önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
A) XX. asırda yaşamış, küçük yaşta gözlerini kaybettiği için kendini sazına vermiştir. Şiirlerinde aşk, yurt, toprak sevgisi dikkat çeker. Şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır. Halk şiirinin son büyük ustası olarak anılır. Şiirlerinin bir kısmı “Dostlar Beni Hatırlasın” adlı kitapta toplanmıştır.
Bu parçada sözü edilen şairimiz kimdir? (10 puan)
B) Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde doğdu. Gazetecilik ve yayıncılık yaptı. Diriliş dergisini yayımladı.Yeni İstiklal, Yeni İstanbul, Babıali’de; Sabah ve Millî Gazete’de yazılar yazdı. Türk şiirinde metafizik ögeleri ustaca kullanan şairlerden biridir. Eserlerinde İslami kimliği ve özgün üslubu kendini gösterir. Körfez, Şahdamar, Hızırla Kırk Saat, Taha’nın Kitabı, Sesler, Gül Muştusu, Zamana Adanmış Sözler, Ayinler, Leyla ile Mecnun, Ateş Dansı gibi şiirleri vardır.
Bu parçada sözü edilen şairimiz kimdir? (10 puan)
Veysel der tükenmez bu benim derdim
Katlandım cefaya şükrettim durdum
Yaşasın milletim, bayrağım, yurdum
Dilerim Allah’tan sonuna kadar
2.Âşık Veysel’e ait yukarıdaki şiirin nazım şeklini ve nazım türünü dikkate alarak şairin hangi şiir geleneğinin temsilcisi olduğunu yazınız. (15puan)
Kazanım: Şiirde edebiyat, sanat fikir akımlarının / anlayışlarının yansımalarını değerlendirir.
«Deeeert
çok,
hemdert
yok»
Yürek-
-lerin
kulak-
-ları
sağır…
Hava kurşun gibi ağır…
Ben diyorum ki ona:
— Kül olayım
Kerem
gibi
yana
yana.
Ben yanmasam
sen yanmasan
biz yanmasak,
nasıl
çıkar
karan-
-lıklar
aydın-
-lığa..
3.Nazım Hikmet’in “Kerem Gibi” şiirinden alınan yandaki dizelerde “ Ben yanmasam, sen yanmasan, biz yanmasak nasıl çıkar karanlıklar aydınlığa?” sözleriyle anlatılmak istenen nedir? Bir cümleyle açıklayınız. (15 puan)
Kazanım: Şiiri yorumlar.
gözlerin gözlerime değince
felâketim olurdu ağlardım
beni sevmiyordun bilirdim
bir sevdiğin vardı duyardım
çöp gibi bir oğlan ipince
hayırsızın biriydi fikrimce
ne vakit karşımda görsem
öldüreceğimden korkardım
felâketim olurdu ağlardım
ne vakit Maçka’dan geçsem
limanda hep gemiler olurdu
ağaçlar kuş gibi gülerdi
bir rüzgâr aklımı alırdı
sessizce bir cıgara yakardın
parmaklarımın ucunu yakardın
kirpiklerini eğerdin bakardın
üşürdüm içim ürperirdi
felâketim olurdu ağlardım.
4.Atila İlhan’a ait yukarıdaki dizelerde teşhis ( kişileştirme) ve teşbih (benzetme) sanatlarına birer örnek gösteriniz. (5+5=10 puan)
Kazanım: Şiirdeki mazmun, imge ve edebi sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendirir.
Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,
Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!
Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi…
Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi.
Sana dar gelmiyecek makberi kimler kazsın?
‘Gömelim gel seni tarihe’ desem, sığmazsın.
5. Mehmet AKif Ersoy’un “Çanakkale Şehitlerine” adı şiirinden alınan yukarıdaki dizelerde yer verilen milli ve manevi değerlerimizden iki tanesini yazınız. (10 puan)
Kazanım: Şiirde milli, manevi, evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihi ve mitolojik ögeleri belirler.
6. Kazanım: Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
A) Bütün yazarların kendine sorduğu ( ) bilinen( )kalıplaşmış bir sorudur bu: “Niçin yazıyoruz ( )” Bu soruya verilmiş benim bildiğim en güzel yanıt ( ) bir öykücümüzün o çok iyi bildiğimiz cümlesidir: ( )Yazmasam deli olacaktım! ( )
Ben de yazmaktan neden haz aldığımı düşündüm elbette ve cevabını Baudelaire’de buldum. Diyor ki ( ) “Şair istediği anda kendisi ve bir başkası olabilmek için müthiş bir ayrıcalığa sahip olan kişidir( )”
Benim için de yazmak ( )kendim ve başkaları olabilme ayrıcalığıdır ( )
Yukarıdaki metnin noktalamasını tamamlayınız. ( 10 puan)
B) Kazanım: Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
Yarışmada Cahit Sıtkı’nın “Otuz Beş Yaş” şiiri birinci, Atilla İlhan’ın “Cebbaroğlu Mehemmet’i” ikinci, Fazıl Hüsnü’nün “Çakır’ın Destanı” adlı kitabından bir parça da üçüncü oldu.
Yukarıdaki parçada virgül ve tırnak işaretinin hangi işlevde kullanıldığını yazınız. (5+5=10 puan)
7. Aşağıdaki cümlelerde “bozulmak” kelimesinin kazandığı anlamları yazınız. ( 2×5=10 puan)
Kazanım: Metinden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
a) Yeni aldığımız araba ilk günden bozuldu. ( ……………………..)
b) Dolaba konulmayan yemekler bozuldu. ( ……………………. )
c) Tuşlara karışık basınca telefon bozuldu. ( ………………………… )
d) Herkesin içinde yapılan espriye bozuldu. ( …………………….)
e) Neden bozuluyorsun? Şaka yaptım. ( …………………..)
CEVAPLAR:
1. A. Aşık Veysel Şatıroğlu
B.Sezai Karakoç
2.Şair, halk şiiri geleneğinin temsilcisidir.
3.Bu dizelerde anlatılmak istenen, vatanın kurtulması, selamete erişmesi için herkesin üzerine düşeni yapması, her bireyin taşın altına elini koyması gerektiği; aksi takdirde karanlık günlerin sonunun gelmeyeceğidir.
4.“Bir rüzgar aklımı alırdı” ve “Ağaçlar kuş gibi gülerdi.” dizesinde teşhis (kişileştirme) sanatına başvurulmuştur.
“Çöp gibi bir oğlan ipince” ve “Ağaçlar kuş gibi gülerdi” dizelerinde teşbih (benzetme) sanatına başvurulmuştur.
5.“Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!”, “Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi/Bedr’in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi.”dizelerinde İslami değerlerimizden bahsedilmiştir. “Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker! Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.” dizelerinde ise şehitlik mertebesine değinilmiştir.
6. A) Bütün yazarların kendine sorduğu (, ) bilinen( ,)kalıplaşmış bir sorudur bu: “Niçin yazıyoruz ( ? )” Bu soruya verilmiş benim bildiğim en güzel yanıt ( , ) bir öykücümüzün o çok iyi bildiğimiz cümlesidir: ( ” )Yazmasam deli olacaktım! ( “)
Ben de yazmaktan neden haz aldığımı düşündüm elbette ve cevabını Baudelaire’de buldum. Diyor ki (: ) “Şair istediği anda kendisi ve bir başkası olabilmek için müthiş bir ayrıcalığa sahip olan kişidir(. )”
Benim için de yazmak (, )kendim ve başkaları olabilme ayrıcalığıdır (. )
B) Virgül : Eş görevli söz öbeklerini birbirinden ayırmak için kullanılmıştır.
Tırnak işareti: Cümlede geçen eser isimleri tırnak içine alınır.
7.a) Yeni aldığımız araba ilk günden bozuldu. ( arızalanmak )
b) Dolaba konulmayan yemekler bozuldu. ( yenilemeyecek duruma gelmek, ekşimek )
c) Tuşlara karışık basınca telefon bozuldu. ( kullanılamayacak duruma gelmek, arızalanmak )
d) Herkesin içinde yapılan espriye bozuldu. ( alınmak )
e) Neden bozuluyorsun? Şaka yaptım. ( alınmak )
12.sinif turk dili ve edebiyati 1.donem 2.yazili sorulari I grubu İNDİR.
