Hayatta kalma yanılgısı, başarılı olmuş (hayatta kalmış) kişi ya da girişimleri örnek alarak bir soruna çözüm bulmaya çalışma yanılgısına verilen isim.
İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefikler kayıpları azaltmak için uçakları zırhla kaplamayı düşünürler. Uçağın tamamını zırhla kaplamak ağırlığı aşırı artıracağından isabet aldığı (en hayati) yerleri kaplamanın en akıllıca çözüm olduğuna karar verirler.
Bu noktaları belirlemek için üsse dönen uçakların isabet alan bölgelerini işaretleyerek bir isabet haritası oluştururlar. Görselde yer alan kırmızı noktalar en çok isabet alan yerleri göstermektedir. Çalışma ekibinin düşüncesi bu bölgeleri kaplamaktır.
Abraham Wald isimli bir Matematikçi istatistiksel olarak uçakların diğer bölgelerden de isabet aldıklarını, işaretli yerlerden isabet alan uçakların üsse dönmeyi başarırken diğerlerinin üsse dönemediğini söyler. Böylece diğer bölgeleri kaplamanın daha akıllıca olduğuna karar verirler.
Sınavlara hazırlanırken sadece başarılı olanların başarılı olma yöntemlerine odaklanmak çok mantıklı görünür.
Ancak, bu büyük bir yanılgıdır. Başkalarının başarı hikayelerini örnek almak yerine kendi başarısızlıklarınızdan ders almak daha akıllıca bir yöntemdir.