Siz de benim gibi “Okuduğum kitaptan neler öğrenebilirim, öğrendiklerimle insanlara ne katabilirim?” diyorsanız; sizlere John Brockman’ın Meraklı Zihinler kitabını şiddetle tavsiye ediyorum.
İnsanların pek çoğu kitap okurken kendilerince bir amaç ve fayda gözetirler, ancak eğitimciler daha geniş bir bakış açısı ile kitap okurlar. Eğitimciler okudukları kitaptan sadece kendileri faydalanmayı murat etmezler; okudukları kitabın kendilerine, öğrencilerine, velilere kısacası topluma bir faydasının olup olmadığına bakarlar.
Kitabın temel gayesi “Bir çocuk nasıl bilim insanı olur?” sorusuna cevaplar bulmaktır.
Meraklı Zihinler kitabında yaklaşık otuz bilim adamının otobiyografisini okuma imkanına sahip olacaksınız. Bilim adamlarının hayatını ve yetişme şartlarını okudukça hem öğrencilere ve çocuklara yaklaşım tarzlarını sorgulayacak hem de yeni yaklaşımlar kazanma fırsatı bulacaksınız.
Mesela ben çocukların dünyayı tanımak amacı ile yapmaya çalıştıkları pek çok faaliyetin yetişkinler tarafından yaramazlık olarak değerlendirildiğini ve bundan dolayı çocuklara aşırı tepki gösterildiğini okuduğumda çok etkilendim, bir taraftan da çok üzüldüm. Çünkü yetişkinler olarak kendi becerisizliklerimizi çocuklara fatura etmekteydik.
John Brockman’ın Meraklı Zihinler kitabındaki en önemli saptamalardan birisi de çocuklarda başarının ön şartının merak duygusu olduğudur. Eğer yetişkinler çocuklarının merak duygusunu köreltmezlerse onların bilim adamı olmaları kaçınılmazdır.
Yetişkinler çocuklarıyla gerektiği gibi ilgilenemediği için onları yaramaz olarak etiketliyor ve sorumluluktan kaçıyorlar. Çocuklarımızın dünyayı tanımak için yapmaya çalıştıkları faaliyetleri sabırla karşılasak ve onların yapmalarına müsaade edebilirsek, çocuklarımızın zekaları ve motor becerileri gelişecek ve bu çocuklar geleceğin mucitleri olacaklar. Oysa biraz eğitimsizliğimizden biraz da tahammülsüzlüğümüzden onlara katlanmaktan kaçınıyoruz.
Kitapta her yaş grubunda çocukların özellikleri anlatılmakta ve anne babaların, öğrretmenlerin çocukların özelliklerini iyi öğrenerek onların becerilerini geliştirmek için onları desteklemeleri gerektiği anlatılmaktadır.
Çocukların her şeyi merak ettikleri 4-6 yaş gurubunun çok iyi değerlendirilmesi ve onların meraklarını giderecek faaliyetler yapılması gerektiği, çocukların sorularının “çocukça” bulunarak geçiştirilmemesi gerektiği bence dikkate değer bir saptamadır.
Kitapta çok farklı kesimden insanların yetişme şartları inceleniyor ve bu insanların başarılı olma sebepleri üzerinde duruluyor. Benim dikkatimi çeken en önemli hususlardan birisi de başarılı insanların neredeyse tamamının anne babaları veya öğretmenleri tarafından özel bir ilgi ile yetiştirildikleridir. Bu çocukların şansı, kendilerini keşfedecek ve yeni fikirler geliştirecek şekilde yönlendirilmesidir.
Çocuklarımızın çevreyi keşfetme, dünyayı tanıma çalışmalarına ebeveynler olarak katlanabilir ve onları sınırlamaktan vazgeçebilirsek o zaman çocuklarımız yaratıcı düşünme ve yeni keşifler yapma konusunda gelişirler ve bilim insanı olma yolunda minik adımlar atmış olurlar.
Şunu idrak etmiş bulunmaktayım ki; farklı çocuklar yetiştirmek istiyorsak farklı anne babalar ve farklı öğretmenler olmak zorundayız. Çocuklarımızın davranışlarını herkes gibi değerlendirmekten vazgeçmeliyiz. Onların çabalarını dünyayı tanımak, dünyayı keşfetmek ve yeni fikirler bulmak olarak düşünmeliyiz. Böyle yapabilirsek onların gizil güçlerini ortaya çıkarma imkanına sahip olabiliriz.
John Brockman’ın Meraklı Zihinler isimli kitabının farklı bir öğretmen olmak istiyorum ya da farklı bir anne baba olmak istiyorum böylelikle de farklı ve mucit bir çocuk yetiştirmek istiyorum diyen kişilere çok faydalı olacağını düşünmekteyim.
Bu incelemeniz için teşekkür ederim artık kitabı daha iyi anladim.