Romanın başkişisi Osman, hayattan aradığını bulamayan ve yeni arayışlar içine giren kısacası hayatı sorgulama aşamasında olan üniversiteli bir gençtir.
Osman, Canan’a âşık olmuştur. Canan hem akıllı hem de çok güzel bir kızdır. Okumaya ve öğrenmeye meraklı olan Canan kitaplara düşkündür. Osman bir gün Canan’ın okumuş olduğu kitabı görerek kendisi de alıp okumaya başlar.
Aldığı kitabı zevkle okuyan Osman bu arada aşık olduğu kız yani Canan ile de tanışma fırsatı bulmuştur. Osman, Canan ile tanıştıktan sonra Canan’ın sevgilisi olduğunu öğrenir ve bundan dolayı çok üzülür. Çünkü Osman, Canan’ı çok sevmektedir. Uzun zamandır hayalinde yaşattığı Canan’ın başka bir insanı sevmesini kabullenmekte zorlanır.
Bir gün Canan’ın sevgilisi ile birlikte ortalardan kaybolduğunu öğrenir ve sarsılır. Onları bulmaya karar verir. Ancak onları nasıl bulabileceği konusunda kafası karışıktır.
En sonunda evini, annesini ve tüm yaşantısını geride bırakarak nereye gittiğini bile bilmediği bir otobüse binerek meçhul bir yolculuğa çıkar. Aslında Osman ruhsal anlamda bir arayışa çıkmıştır.
Osman bu uzun yolculukta pek çok olayla karşılaşmıştır. Yolculuk yaptığı otobüs birkaç defa kaza yapmış, bu kazalarda insanlar yaralanmış, kimileri de ölmüştür. Ancak Osman’ın yaşamış olduğu olumsuzluklar onu yıldırmaz. Osman bir taraftan kitabını okumakta bir taraftan da Canan’ı bulmanın heyecanını yaşamaktadır.
Canan’ı bulma ümidiyle yanıp tutuşan Osman bir gün çevreyi gözlemlerken ansızın Canan’ı görür, ancak Canan’ın sevgilisi onun yanında değildir. Osman yaşadığı olayları anlamlandırmaya çalışırken bir adamla karşılaşır. Adam kaybolan oğlunu aramaktadır. Osman olayları deşelediğinde adamın aradığı oğlunun Canan’ın sevgilisi olduğunu öğrenir.
Aradan uzun zaman geçmiş Osman evlenip çoluk çocuğa kavuşmuştur, ancak ne Canan’ı unutabilmiş, ne de Canan’ın sevgilisi olan delikanlıyı…
Osman Canan’ın sevgilisi olan genç ile tanışmak ister ve onun yaşadığı yeri bularak en sonunda onunla tanışır. Birlikte tren garına geldikleri bir gün Osman cebindeki silahı çıkararak Canan’ın sevgilisini öldürür. Osman’ a göre Canan’ı sadece kendisi sevmelidir, başka birisinin Canan’ı sevmesine tahammül edemez.
Osman işlediği cinayetten sonra tekrar bir otobüse binerek yolculuğuna devam eder. Osman’ın hayatındaki arayış bir türlü bitmemiş ve hayatının anlamını bulamamıştır.
Osman’ın bindiği otobüs kaza yapar, kazadan dakikalar önce Osman’ın içine bir huzur doğar ve yüzünde bir tebessüm belirir. Osman camda bir meleğin suretini gördüğünü düşünür. Kanlar içinde kalan Osman ölüm uykusuna dalarken adeta aradığı huzuru ölümde bulmuştur.
Orhan Pamuk’un Yeni Hayat isimli eseri hayatının anlamını bulmaya çalışan bir insanın mücadelesini sembolize etmesi açısından çok değerli bir eserdir.
Değerlendirme:
Eserde üzerinde durulan konulardan biri tasavvuftur. Osman’ın içsel yolculuğu anlatılmaktadır. Osman otobüs yolculuğu esnasında kader ve kaza kavramları üzerinde sık sık düşünür. Yeni Hayat adlı roman ona yeni bir hayat vadetmektedir. Orhan Pamuk, Doğu edebiyatında sıkça kullanılan yolculuk temini kullanmış bu eserinde. Romanın anlatıcısı kahraman anlatıcıdır. Anlatıcı Osman, Canan’ı bulma ümidiyle bir yolculuğa çıkmıştır. Canan aynı zamanda Allah anlamına gelmektedir.
Orhan Pamuk eserde ayrıca Doğu-Batı problematiği üzerinde de durur. Doğulu olmak ve Batılı olmak nedir?
Romanın zamanı: Romanda 1970’li yılların ortası ile 1990’lı yılların başı arasında geçen 13-14 yıllık bir zaman dilimi içerisinde gerçekleşen olaylar anlatılmaktadır.
Osman yaptığı yolculuklarda Doğu veya Batı’yı tutmadan dile getirir. Batılılaşmanın, kapitalizmin Türk toplumu üzerindeki etkilerini gözlemlerine dayanarak anlatır.
Batı’dan gelen mekanikleşme, betonlaşma ve yapaylaşmanın; insanların, şehirlerin ve eşyaların ruhlarını öldürdüğü vurgusu yapılıyor eserde.
Romanda adı geçen Yeni Hayat kitabının yazarı Rıfkı Hat’tır. Rıfkı Hat, ülkenin gelişiminin Batı’dan ülkemize getirilen yeniliklerin topluma uyum sağlamasıyla olacağını vurgular. Milli kimliğin kaybedilmemesi gerektiğini belirten Rıfkı Hat, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarındaki modernleşme politikasından vazgeçilmesinden şikayetçidir. Osman kimlik arayışındaki yolcudur.
Eserde büyülü gerçekçilik akımını kullanan Orhan Pamuk, bunda başarılı da olmuş.
Yeni Hayat, bir arayışın eseridir. Doğu ile Batı arasında sıkışmışlığın eseridir. Batı’nın Doğu üzerindeki etkisini anlatırken (fast food’un yaygınlaşması, her yerde coca cola içilmesi) Doğu’nun buna direndiği yerler de eserde üzerinde durulan unsurlar arasında.
Eserde anlatılanlar mühendislik bölümünde okuyan bir öğrencinin başından geçenler anlatılmaktadır.
Yeni Hayat kendin olabildiğin, özüne döndüğün, en başa döndüğün bir yolculuktur. Zira “yolculuk”, doğu edebiyatında kişinin olgunlaşması ve hakikati bulması için sıkça kullanılan bir semboldür. Orhan Pamuk da kitabın içerisinde sıkça Doğu-Batı romanlarını karşılaştırması ve bir takım örnekler vermesi bundandır.
Osman, Canan’ın da yönlendirmeleriyle üniversite öğrenciliğinden uzaklaşıyor, İstanbul’dan ayrılıyor, bitip tükenmeyen otobüs yolculuklarına çıkıyor, yolculuktan yolculuğa savruluyor. Yeni bir hayatın arayışında, kitapta vaat edilen hayatı arıyor da arıyor.
Sakami bu!!! Butun romani oldugu gibi yazmissiniz. Simdi bu kitabi alip herseyi bilerek okumanin nasil bir zevki olabilir???