Reşat Nuri Güntekin’in önemli eserlerinden birisi de Yeşil Gece isimli romanıdır. Eserde çağdaş eğitimin önemine vurgu yapılmaktadır.
Kitabımızın başkahramanı Şahin Bey, genç yaşta babasının ölmesi üzerine annesine bakmak zorunda kalan bir delikanlıdır. Bir taraftan çalışarak evin geçimini sağlamaya çalışırken bir taraftan da medreseye giderek eğitimini tamamlamayı amaçlamaktadır. Şahin Bey medresede gördüğü eğitimi pek beğenmez. Çünkü medresede gerici bir eğitim yapıldığını düşünmektedir. Şahin Bey’in istediği eğitim ise modern eğitimdir.
Baştan beri Şahin Bey’in kafasında eğitimini tamamlayarak öğretmen olmak ve Anadolu insanına hizmet etmek amacı vardır. Şahin Bey eğitimini tamamlayarak öğretmen olur ve Ege’de bir kasabaya öğretmen olarak atanır. Şahin Öğretmen kasaba halkının cehaletini ve geri kalmışlığını görünce çok üzülür.
Şahin öğretmenin görev yaptığı okuldaki öğretmenler Şahin öğretmene pek sıcak davranmazlar; çünkü Şahin öğretmenin fikirleri hem okuldaki öğretmenlere hem de kasaba halkına değişik gelmektedir. Bundan dolayı Şahin öğretmenin okulu tamir etme çabasını bile engellemeye çalışırlar.
Şahin öğretmen göreve başladığından beri kasabada insanları çağdaş eğitim konusunda bilinçlendirmeye çalışmaktadır. Bir defasında anne babası tarafından hafız yapılmaya çalışılan bir çocuğun hafızlık eğitiminden vazgeçmesini ve modern eğitime devam etmesini sağlamıştır. Bu gelişme öğretmen hakkında dedikoduların çıkmasına ve Şahin öğretmenin dinsiz ilan edilmesine sebep olmuştur.
Kasabada bulunan bir türbede yangın çıkmış ve kasabalı bu yangının çıkış sebebinin Şahin öğretmen olduğunu düşünerek onu suçlamışlar ancak mahkemede Şahin öğretmenin suçsuz olduğu ortaya çıkmıştır.
Şahin öğretmen kasaba halkının cehaletini gidermeye ve onları en güzel şekilde eğitmeye çalışırken, kasabayı Yunanlılar işgal eder. Pek çok kasaba sakini kendi kasabalarını savunmak yerine kaçarken Şahin öğretmen kasabayı düşmana karşı savunmuştur.
Şahin öğretmen’in bu samimi çabaları etkili olmaya başlamış ve Şahin öğretmen artık kasabada sözü dinlenir bir insan olmuştur. Şahin öğretmenin kasaba üzerindeki etkisi Yunanlıların da dikkatini çekmiş ve Şahin öğretmene kendilerine çalışmasını teklif etmişler, Şahin öğretmen ise Yunanlılardan aldığım bilgileri bizim tarafa ulaştırabilirim düşüncesiyle bu teklifi kabul etmiş; ancak hem halkın gözünde hain olarak damgalanmış hem de Yunanlılar Şahin öğretmenin gerçek niyetini anlayarak onu sürgüne yollamışlardır.
Şahin öğretmen, Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra görev yaptığı kasabaya tekrar dönmüş; ancak kasaba halkı ona hain gözüyle baktıklarından iyi davranmamışlar, Şahin öğretmenin vatan millet uğruna yaptığı fedakarlıklar ve göstermiş olduğu gayretlerin kıymetini bilememişlerdir. Şahin öğretmen tüm bu olanların üzüntüsüyle Ankara’ya dönmek zorunda kalmıştır.
Reşat Nuri Güntekin’in modern eğitimin önemi ve Milli Mücadele yıllarının zorluklarından bahseden Yeşil Gece isimli bu harika eseri zevkle okuyacağınız eserlerdendir.
