Edebi Şahsiyetler

Şeyh Galip (1757-1799)

İstanbul’da doğmuş, ilk öğrenimini babasından almıştır. Babası Mevlevi bir şairdir ve Şeyh Galip Mevlevilik tarikatının atmosferi içinde yetişmiştir.

Konya’ya Mevlana Dergahı’na giderek çilesini tamamlamış, İstanbul’a dönerek ölümüne kadar görev yapacağı Galata Mevlevihanesi şeyhliği görevini yapmıştır.

Özellikle 3.Selim ve yakınları tarafından takdir görmüştür. Kaynaklara göre 3.Selim onun şiirlerini dinleyip onu ödüllendirirmiş.

Önceleri Esad, sonraları Galip mahlasıyla şiirler yazmıştır. Şiirleri Sebk-i Hindi akımının etkisindedir.

Divan şiirinin son büyük ustasıdır.

Şeyh Galip’in şiirlerinin ana ekseni aşktır. Onun bütün şiirlerindeki aşk, ilahi aşktır.

İlhamını Mevlana’dan alan Galip, mutasavvıf bir şairdir.

Divanındaki bütün şiirlerinin hemen hepsinde tasavvufi düşünce dile getirilir. Ancak Galip’te tasavvufi düşünce derindedir. Bazı işaretlerden ve tasavvufi terimlerden yola çıkarak onun şiirlerindeki manayı anlamak mümkündür.

Sebk-i Hindi akımı ve tasavvufun etkisi şiirlerinin anlaşılmasını güçleştirmiştir.

Şiirleri, renkli, canlı ve güçlüdür. Söyleyeceklerini semboller ve benzetmelerle anlatmıştır.

Hayaller, somut kavramlar üzerine kurulmuş, soyut kavramlarla birleştirilip canlandırılmıştır.

Sebk-i Hindi şairlerinin hepsinde görülen ıstırap Galip’te de görülür. Ancak Galip’in hayatı sevdiği ve yaşamak istediği şiirlerinin bazılarında açıkça görülür. Bu sebeple şiirlerinde abartılı ıstırap yanında neşe ve coşkunluk vardır.

Galip, daha önceki yüzyıllarda Divan şairlerinin kullandığı mazmunlar yerine yenilerini kullanmıştır.

Onun kullandığı mazmunları anlamak için birikim sahibi, hazırlıklı bir okuyucu olmak gerekir.

Nazik, zarif bir şiir dili olan Galip, yabancı kelimeleri çokça kullanmış, uzun tamlamalar yer vermiştir.

Sade bir Türkçe ile söylediği şiirleri de vardır. Bir türküsü vardır.

Şeyh Galip Eserleri

  1. Divan
  2. Hüsn ü Aşk
  3. Şerh-i Cezire-i Mesnevi
  4. Er-Risaletü’l Behiyye fi Tarikati’l Mevleviyye

 

Şeyh Galip Divanı

Şeyh Galip Divanı

Divan

Divanda 26 kaside, 331 Türkçe gazel, 36 Farsça gazel, 2 müstezad, 4 terkib-i bend, 9 terci-i bend,7 müseddes, 4 muhammes, 17 tahmis, 68 tarih, 11 şarkı, kıta, rubai ve mesneviler vardır.

 

 

 

 

Hüsn ü Aşk

Hüsn ü Aşk

Hüsn ü Aşk

Divan şiirinin en beğenilen tasavvufi mesnevilerindendir.

Şeyh Galip bu eserini, bir toplantıda Nabi’nin Hayrabad adlı mesnevisinden daha güzelinin yazılamayacağı iddiası üzerine yazmıştır.

Eser 1782’de yazılmıştır.

Hüsn ü Aşk’ta tasavvuf yolunda fenafillah mertebesine erişebilmenin zorlukları ve bu yola gönül vermiş insanın bu yolda ilerleyebilmek için kendi çabasının yanında bir mürşidin yardımına ihtiyacı olduğu anlatılmaktadır.

Bu eserde Fuzuli’nin Leyla ve Mecnun’undan ve Mevlana’nın Mesnevi’sinin ve eski masal motiflerinin etkileri vardır.

Şerh-i Cezire-i Mesnevi

Mevlevi şeyhlerinden Yusuf Sineçak’ın Cezire-i Mesnevi adlı eserinin mensur şerhidir.

Er-Risaletü’l Behiyye fi Tarikati’l Mevleviyye

Eser, Kösec Ahmed Dede’nin Es-Sohbetü’s Safiyye adındaki eserine yazılmış Arapça bir şerhtir. Bu eserde Mevlevi tarikatına dair önemli bilgiler vardır.

Yazdır

Yazar hakkında

Süleyman Kara

Öğrenci ve öğretmenlere faydalı olmak için onlara kaliteli edebiyat sitesi olan edebiyat sultanını sundum.

Yorum yap