OKUMA ve YAZMA BECERİSİ
1. Aşağıdaki metinde altı çizi kelimelerin anlamını metnin bağlamından hareket ederek yazınız.(5+5=10p)
Mehmet Çavuşla uzun bir münakaşadan sonra cephaneyi Sarılar köyünün arkasındaki ağıla yığmaya karar verdik. Arabalar gece dönüp yükleyeceklerdi. Ben de cephaneyi haber vermek üzere İhsan’ın karargâhına gidecektim. Karargâhın yeri değişip değişmediğini bilmiyordum. Öğleye doğru Sarılar’a girip köylülerden malumat alacaktık.
•
•
“Türk tarihinde esaslı iki dönüm noktası vardır. Bunlar, Türk tarihinin akışını değiştirmiş ve yeni devirlerin başlangıcı olmuştur. Bu dönüm noktalarından biri Islâm dininin kabulü, öteki de Batı’ya dönüş hareketidir. Birincisinde Türkler, yeni dinin birleştirici erki içinde, Doğu uygarlığı dediğimiz Islâm uygarlığının kurulup geliş mesinde başlıca etken olmuşlardır. İkincisinde ise, Batı uygarlığını siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik birçok olayların baskısı altında benimsemeye koyulmuşlar ve çok çetin güçlüklerle karşılaşmışlardır, işte Türk edebiya tı tarihini bu dönüm noktalarına göre devirlere ayırıyoruz.”
2. Yukarıda verilen bilgilerden hareketle Türk edebiyatının ana dönemlerinden ikisini yazınız.(2*5=10p)
*
*
3. Aşağıdaki metinlerde sözü edilen eserlerin adını yazınız. (5+5=10 puan)
“Bu yazıtlarda Çinlilere karşı bağımsızlık savaşı veren, Türk bütünlüğünü yeniden kurmak için içte ve dışta savaşan II. Kök Türklerin mücadelesi anlatılır. Bu yazıtlar 38 harfli Kök Türk alfabesiyle yazılmıştır. “Türk” adının geçtiği ilk yazılı belge ve Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleri olan eser ilk kez Prof. Thomsen (Tomsın) ve Radloff (Radlof) tarafından okunmuştur. “
…………………..
Hikayeler nazım-nesir karışık olarak yazıya geçirilmiştir. Oğuz Türklerinin günlük yaşamlarını konu alan hikayelerde bilge olarak danışılan kişi hikayelere adını veren kişidir. Destan ve halk hikayesi özelliği taşıyan bu eser Türk edebiyatında destandan halk hikayeciliğine geçiş örneğidir………………………………..
4. Aşağıdaki parçadan yola çıkarak yapı unsurları ile ilgili tablodaki soruları cevaplandırınız. (2*5=10p)
Evlendikten sonra Şevket’in günden güne süzüldüğü ve eridiği görülüyordu. İstanbul’daki bu öldürücü eğlence gecelerinden sonra çok kere yatmadan çantasını alarak sokağa çıkıyor, akşamlara kadar kim bilir nerelerde ne şekilde didişip uğraşıyor, ortalık karardıktan sonra yorgunluktan bitmiş bir halde eve dönüyordu. Fakat onun yatağa girecek derecede hasta olduğunu kimse görüp anlamıyor, karısı ile bir rahat yemek yemesine bile meydan vermeden önlerine katıp yine gece eğlencelerine sürüklüyorlardı. Görünüşe göre idare hâlâ Hayriye Hanım’da idi. Fakat kadıncağız artık ipin ucunu iyiden iyiye kaçırmıştı. Evde su gibi para sarf ediliyordu. Bu para nereden geliyordu? Şevket ölesiye çalışmak pahasına da olsa bu korkunç masrafı karşılayacak kadar para kazanıyor muydu? Yoksa çocukcağız borca mı batıyordu? (Reşat Nuri Güntekin, Yaprak Dökümü)
Kişi:
Yer:
Taştın yine deli gönül,
Sular gibi çağlar mısın?
Aktın yine kanlı yaşım,
Yollarımı bağlar mısın?(Yunus Emre)
5. Aşağıdaki soruları yukarıdaki şiire göre cevaplayınız. (5+5=10 puan)
a) Nazım birimi:
b) Ölçüsü:
6. FASIL
PİŞEKÂR — Her ne hâl ise! Bu tarafa gelmekten, beni aramaktan maksadın ne?
KAVUKLU — Ah, İsmailciğim, anlatayım. Pek acınacak bir hâldeyim. Konu- komşunun delaleti ile evlen
dim. “Evlendim.” ne demek, başımı belâya soktum.
PİŞEKÂR — Hayr ola! Ne gibi?
KAVUKLU — Ne gibi olacak İsmailciğim. Aldığım kadın yüzüne bakılacak kadar güzel; güzel ama, huyu da
o nispette çirkin. Tembel, o kadar tembel ki tarif edemem. Akşamları, yemek diye ekseriya birbirimizi yeriz;
çamaşır ne yıkar, ne yıkatır. Bir şey lazım oldu mu, kirli sepetine müracaat eder, en beyazı hangisi ise onu alır
giyeriz.
PİŞEKÂR — Canım, böyle münasebetsizlik olmaz. Hem sen çok mübalâğa ediyorsun.
KAVUKLU — Eğer mübalağa ediyorsam senin hayrını görmeyeyim.
PİŞEKÂR — İnandım, yemin etme.
KAVUKLU — İşte onun şerrinden evi terk edip kaçtım. Şimdi senden bir ev istiyorum. Eğer nadim olup
gelirse barışacağım, gelmezse bırakacağım.
PİŞEKÂR — Vah, Aliciğim, vah! Sen hiç merak etme, ben sana istediğinden âlâ bir ev bulurum. Bak, elimin
altında bir konak yavrusu var.
KAVUKLU — Yeni mi doğdu? Tüylerini sen mi yaladın?
PİŞEKÂR — Canım, öylesi değil. Ufacık bir ev. Gel seni götüreyim. Lakin biraz uzakça.
KAVUKLU — Öyleyse arabaya binelim.
a) Yukarıdaki metinin geleneksel Türk tiyatrosunun hangi türüne ait olduğunu yazınız.(5p)
b) Metindeki çatışmayı yazınız.(5p)
7. Aşağıdaki cümleyi istenilen özellikleri bakımından inceleyiniz.(3*5=15p)
“Çok acele yurda gitmek istiyordu.”
Yüklemin türüne göre :
Yüklemin yerine göre :
Anlamına göre:
8. Aşağıdaki cümlelerdeki yazımı yanlış olan sözcüklerin altını çiziniz ve sözcüklerin doğrularını cümlelerin yanına yazınız.(3*5=15p)
• İnsanki bozuk paralarda bozgundur, yenilmiştir. ……………………….
• Yok oluşmuydu hep varmak istediğim yer? ……………………….
• Ligteki 25’nci golünü de akşamki maçta attı. ………………………………….
9. Bir anınızı en az beş cümleyle yazınız.(Yazım ve noktalama kurallarına uyarak, anı türünün özelliklerini dikkate alarak) (10p)
DİNLEME BECERİSİ (İhtiyar Çilingir)
1. Metinde bahsedilen meslek nedir? (20p)
2. Metinde şikayet edilen şey nedir? (20p)
3. Dükkana kim gelmiş ve ne istemiştir? (20p)
4. İhtiyarın metinde belirtilen en önemli özelliği nedir? (20p)
5. Metne uygun bir başlık yazınız. (20p)
KONUŞMA BECERİSİ
Konuşmanız için sizlere kura ile çektirilen bir atasözü üzerine konuşmanız istenecektir. Konuşmanız için sizlere 2-3 dakika arası süre verilecektir. Yapmış olduğunuz konuşma “Değerlendirme Ölçeği’ne” göre değerlendirecektir.
10.sınıf Turk dili ve edebiyati sorumluluk sinav sorulari a grubu indir.
