Taştın yine deli gönül
Sular gibi çağlar mısın
Aktın yine kanlı yaşım
Yollarımı bağlar mısın
1.Yukarıdaki dörtlüğü açıklayınız ve bu dörtlükteki edebi sanatları bulunuz. (15)
2. İslami dönem Türk Edebiyatı XI. ve XII.yüzyıllarda geçiş dönemini yaşamıştır. Bu dönemin özelliklerinden dört tanesini yazınız. (12)
3. Şu kavramların tanımını yapınız: tasavvuf, hüsn-i mutlak, insan-ı kâmil, fenafillah. (12)
Yunus Emre der hoca
Gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice
Bir gönüle girmekdür
4. Dörtlükle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. (6)
Nazım birimi :
Nazım türü :
Kafiye şeması :
Ben toprak oldum yoluna
Sen aşuru gözetirsin
Şu karşıma göğüs geren
Taş bağırlı dağlar mısın
Y.EMRE
5. Şair, yukarıdaki dörtlükte kiminle konuşmaktadır?“Yoluna toprak oldum” derken asıl söylemek istediği ne olabilir? (6)
6. Köktürk, Uygur ve Karahanlı Dönemi’nde Türk kültürünün değişmeyen ögesi nedir? (6 )
7. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. (14)
Vesiletü’n-Necat’ın yazarı …………………………. dir.
Divan edebiyatının ilk temsilcisi ………………………. dir .
Bektaşi şairlerinin şiirlerine ……………………… denir.
Mevlana şiirlerinde dil olarak ………………… kullanmıştır.
Gazelin ilk beytine ………………………. denir.
Divan-ı Hikmet, …………………………….. tarafından kaleme alınmış; eser, ………………. şiirinin başlangıcı kabul edilmektedir.
8. Tasavvuftaki aşk anlayışı hakkında bilgi veriniz. (10p)
9. Roman, koşuk, kaside edebi türlerinin edebiyatımızın hangi dönemlerine ait olduğunu yazınız. (9)
10. Göktürklere ait destanları yazınız. (10)
Başarılar dilerim. Süleyman KARA
“Akıllı olmak da bir şey değil, mühim olan o aklı yerinde kullanmaktır.”
Descartes
CEVAPLAR:
Taştın yine deli gönül
Sular gibi çağlar mısın
Aktın yine kanlı yaşım
Yollarımı bağlar mısın
1.Yukarıdaki dörtlüğü açıklayınız ve bu dörtlükteki edebi sanatları bulunuz.
Yunus Allah aşkının verdiği coşkunluk içinde sevgilisi olan Allah’a kavuşamamanın acısını çekmekte ve çaresizlik içinde kıvranmaktadır. Aşkla kendinden geçmiş olan deli gönül yatağına sığmayan sular gibi taştın, çağlıyorsun. Allah aşkı ile gözlerimden durmaksızın akan kanlı göz yaşlarım sel gibi yollarımı bağladı. Önümü göremez, yolumu bulamaz oldum. Gönül suya benzetilmiştir. Yine gözden akan kanlı “göz yaşları” ile “ırmak” arasında benzetme yoluyla bağlantı kurulmuş, ancak benzetmenin asıl öğelerinden kendisine benzetilen “ırmak” sözcüğüne yer verilmemiştir. Bu nedenle kapalı istiare yapılmıştır. Çağlar mısın ve bağlar mısın ifadelerinde istifham sanatı yapılmıştır. (15)
2. İslami dönem Türk Edebiyatı XI.ve XII.yüzyıllarda geçiş dönemini yaşamıştır.Bu dönemin özelliklerin- den dört tanesini yazınız.
*İslamiyet öncesi kültürle İslami kültür iç içedir. (3)
*Hece ölçüsü devam ederken aruz ölçüsü de kullanılmaya başlanmıştır. (3)
*Dile Arap ve Fars edebiyatında kullanılan nazım şekilleri ve kelimeler girmiştir. (3)
*Eserlerde dini öğretme amacı esas alınmıştır. (3)
3.Şu kavramların tanımını yapınız: tasavvuf, hüsn-i mutlak, mecazi aşk, fenafillah(12)
Tasavvuf: Allah’ın varlığını bilme, kainat ve insanın var oluş sebebini anlama, insanı mükemmel bir varlık haline getirebilme anlayışıdır. (3)
Hüsn-i mutlak: Kusursuz güzellik olan Allah’tır. (3)
İnsan-ı kâmil: Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ulaşmış kişi. (3)
Fenafillah: Allah’ın emirleri karşısında nefsinin isteklerinden severek vazgeçme hâli, ermişlik mertebesi. (3)
Yunus Emre der hoca
Gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice
Bir gönüle girmekdür
4. Dörtlükle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Nazım birimi : dörtlük (2)
Nazım türü : ilahi (2)
Kafiye şeması : a-a-a-b (2)
Ben toprak oldum yoluna
Sen aşuru gözetirsin
Şu karşıma göğüs geren
Taş bağırlı dağlar mısın
Y.EMRE
5. Şair, yukarıdaki dörtlükte kiminle konuşmaktadır?“Yoluna toprak oldum” derken asıl söylemek istediği ne olabilir?
Şair,yoluna toprak oldum derken uğrunda öldüm demektedir.Şair,bununla,aşkının yüceliğini dile getiriyor.Son iki satırda seni ararken bir engel gibi karşıma dikilerek bana güçlük çıkaran dağlar gibi acımasız ve katı yürekli olduğunu anlatıyor. (6)
6. Köktürk, Uygur ve Karahanlı Dönemi’nde Türk kültürünün değişmeyen ögesi nedir?
Türk kültürünün değişmeyen ögesi Türk Dili’dir. (6)
7.Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.
Vesiletü’n-Necat’ın yazarı SÜLEYMAN ÇELEBİ dir. (2)
Divan edebiyatının ilk temsilcisi HOCA DEHHANİ dir (2)
Bektaşi şairlerinin şiirlerine NEFES denir. (2)
Mevlana şiirlerinde dil olarak FARSÇA kullanmıştır. (2)
Gazelin ilk beytine MATLA denir. (2)
Divan-ı Hikmet, AHMET YESEVİ tarafından kaleme alınmış; eser, TASAVVUF şiirinin başlangıcı kabul edilmektedir. (2+2)
8. Tasavvuftaki aşk anlayışı hakkında bilgi veriniz. (10p)
Tasavvuf’un özünü “ Ben gizli bir hazine idim. Bilinmeyi istedim ve alemi yarattım.” Kudsi hadisi oluşturur. Bu hadisin içinde aşk vardır. Vahdet-i vücut felsefesi de Allah’ı bilmeyi ve tanımayı aşk yoluyla gerçekleştirmek ister. Aşk, insan yaratılışındaki güzellik ve varlığın temelini oluşturur. Yani Allah, insanı kendine ayna olsun diye yaratmıştır. İnsan’ın Allah’a ulaşmak için yapacağı şey masivadan geçmektir. Mecazi aşk, Allah’tan başka varlıklara duyulan sevgidir. Hakiki aşk, Allah’a ve onun güzelliklerine duyulan aşktır. Mutasavvıfların amacı mecazi aşktan geçerek hakiki aşka ulaşmaktır.
9.Roman, koşuk, kaside edebi türlerinin edebiyatımızın hangi dönemlerine ait olduğunu karşılarına yazınız.
Roman:Tanzimat edebiyatı (3)
Koşuk: Sözlü edebiyat (3)
Kaside:Divan edebiyatı (3)
10.Göktürklere ait destanları yazınız.
Bozkurt Destanı (5) , Ergenekon Destanı (5)
10.Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 2.Yazılı C Grubu’nu indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.
10.Sınıf Türk Edebiyatı 1.Dönem 2.Yazılı C Grubu
