Bereketli Topraklar Üzerinde
Köse Topal, “Demek hemşeriliğiniz bu kadardı?” dedi.
İkisi de alındı. Yusuf, “Ne yapalım emmi?” diyerek sümkürdü. “Biz hasta etmedik a. Allah’tan gelen bir şey mesela…”
Pehlivan Ali kaba kaba kaşındı:
“Hepimizinki de bir ekmek derdi. Gözü çıksın. Yurdumuzu, yuvamızı ne diye teptik yoksa?” “Birkaç kuruşun sahibi olur muyuz diye
…Allah taksiratını affetsin. Şaştık kaldık. Biz götürsek bile taşeron, amele çavuşu…”Ali, “Taşeron” dedi .“İlle de taşeron, Yusuf!” “Tövbe razı gelmezler …” “Yoksa ne? Hemşerimiz değil mi?” “Götürürdük.”
“Ne olacak onun yiyip içtiğinden?” Köse Hasan’ın yorganı yavaşça kalktı. Bayağı uzamış kapkara sakalıyla balmumu yüzü meydana çıktı. Çukurlarına kara kara gömülmüş cansız gözleriyle arkadaşlarına çok üzgün baktı. (…) Orhan KEMAL
1. Yukarıdaki metinden hareketle toplumcu gerçekçi romanlarda öne çıkan çatışmaları yazınız.
2. Metinden yola çıkarak toplumcu gerçekçi yazarların romanlarındaki şahıs kadrosunda yer alan tip/karakter/meslek gruplarını yazınız.
3. Yukarıdaki parçada ağırlıklı olarak hangi anlatım tekniğine başvurulmuştur?
—Tutamak sorunu. İnsanın bir tutamağı olmalı.
—Anlamadım.
—Tutamak sorunu dedim. Dünyada hepimiz sallantılı, korkuluksuz bir köprüde yürür gibiyiz. Tutunacak bir şey olmadı mı insan yuvarlanır. Tramvaylardaki tutamaklar gibi. Uzanır tutunurlar. Kimi zenginliğine tutunur; kimi müdürlüğüne, kimi işine, sanatına. Çocuklarına tutunanlar vardır. Herkes kendi tutamağının en iyi, en yüksek olduğuna inanır. Gülünçlüğünü fark etmez. Kağızman köylerinden birinde bir çift öküzüne tutunan bir adam tanıdım. Öküzleri besiliydi, pırıl pırıldı. Herkesin, “—Veli ağanın öküzleri gibi öküz yoktur,” demesini isterdi. Daha gülünçleri de vardır. Ben, toplumdaki değerlerin ikiyüzlülüğünü, sahteliğini, gülünçlüğünü göreli beri, gülünç olmayan tek tutamağı arıyorum: Gerçek sevgiyi! Bir kadın. Birbirimize yeteceğimiz, benimle birlik düşünen, duyan, seven bir kadın! Sadık, başını sol eline dayamış önüne bakıyordu.
4. Parçada yazarın “tutamak sorunu” ile anlatmak istediği durum nedir?
5. Aşağıdaki eserlerin yazarlarını karşısına yazınız.
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu :
Aylak Adam :
Yılanların Öcü :
Yaprak Dökümü :
Kara Kitap :
Sarı Traktör
İdris susmuştu. Sessiz, sıkıntılı bir yolculuk başladı. Arif kendi içinde sinirlendi, uğraştı durdu. Kimseye belli etmeden kendini yiyordu. Tarlada pancar bitecek gibi değildi. Bu atlarla çabuk çabuk dönmek olanaksızdı. Babası hastaneden bir türlü çıkıp gelemiyordu. Traktör alamadıkları için köylü kendisiyle alay etmeye başlamıştı. Arif ne yapacağını, nasıl davranacağını bilemez olmuştu. Kimseyle konuşmak istemiyordu. Herkes kendisine alay ederek bakıyor gibi geliyordu ona. İstasyona yaklaşmışlardı. Mehmet Ağa boş traktörle döndü. Selam bile vermeden gürültüler içinde yanlarından hızla geçti. Talip APAYDIN
6. Parçada geçen “alay ederek” söz öbeğinin yerini tutacak başka bir söz veya söz öbeği yazınız.
Dilimiz kirleniyor, kirletiliyor diye yakınıyoruz. Yakınmamızı örneklerle somutlaştırıyoruz. Düşüncelerimizi yazıya dökmekte zorlanıyor ama bu eksikliğimizi sorgulamaktan kaçınıyoruz. Bu yüzden de not tutmayı, mektup yazmayı, okunan bir yapıtı yazarak özetlemeyi beceremiyoruz. Oysa yazma eylemi, insan beyniyle insan elinin ortak ürünüdür. Dilimizin kirletilmesini önlemek istiyorsak öncelikle birey olarak yazılı anlatımımızı güçlendirmemiz gerekir.
7. A) Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce nedir?
Ben kendimi hiçbir zaman büyük bir yazar olarak görmedim, göstermedim de. Birkaç kitabı çıktı diye havalara giren ve bu yüzden tembelliğe kapılan yeni yazarları hiç anlamıyorum. Ben ödül aldığımda bile ikincisi gelmezse kaygısına düşmüştüm. Bu üretme kaygısıyla çok sayıda ödüle ulaştım. Tüm bunlar beni daha çok yazmaya itti diyebilirim.
7. B) Bu parçada karşı çıkılan tutum nedir?
( )Şu kızın defterini elinden al, elime ver ya rabbim( ) ( ) diye dualar etti. Son ruhunu teslim aldıkları gün gözleri açık kalırsa getirip defteri karnına koyması için Dirmit’e vasiyet üstüne vasiyet etmeye başladı. Dirmit’in şiir bulan yüreği taş kesildi. “Uzaktan olsun görsün, merakım biraz olsun yensin!” demedi ( ) “Radyoyu kırdınız ( ) çamuru ağlattınız, defterime mi geldi sıra!” dedi. Atiye’ye defterin ucunu bile göstermedi.
8. Yukarıda boş bırakılan yere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.
9. Hangi tür romanlar ilginizi çekiyor, neden? Yazma kurallarına uygun şekilde yazınız.
CEVAPLAR:
HER SORU 10 PUAN DEĞERİNDEDİR.
1. A.2.4.- Metindeki çatışmaları belirler.
Sermaye- emek çatışması Ağa-ırgat çatışması Şehirli- köylü çatışması Zengin- fakir çatışması Aydın- halk çatışması
2. A.2.6.- Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirler.
işçi, ırgat, kâtip, müteahhit, politikacı, mahpus, gardiyan, memur, çiftçi, gurbetçi, ağa, köylü, öğretmen, imam…
3. A.2.9.- Metindeki anlatım biçimleri ve tekniklerinin işlevlerini belirler.
Betimleme – Öyküleme – Diyalog
4. A.2.1.- Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
Yazar, “tutamak sorunu” terimini kullanarak insanların hayatta bir tutunacakları, dayanacakları bir şeye ihtiyaç duyduğunu anlatmaktadır. Bu tutunacak şey, kişiden kişiye değişebilir; zenginlik, makam, iş, sanat veya aile gibi farklı şeylere tutunabilirler. Ancak yazar, toplumdaki değerlerin çoğunun sahte ve gülünç olduğunu düşünerek, gerçek sevginin, bir kadın gibi karşılıklı, içten ve sevgi dolu bir ilişki olduğunu vurgulamaktadır. Yani yazar, insanların hayatta gerçek anlamda tutunabilecekleri tek şeyin, içtenlikle sevdiği biriyle kurduğu bağ olduğunu belirtmektedir.
5. A.2.15.- Türün ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar.
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu : PEYAMİ SAFA Aylak Adam : YUSUF ATILGAN
Yılanların Öcü : FAKİR BAYKURT
Yaprak Dökümü : REŞAT NURİ GÜNTEKİN
Kara Kitap : ORHAN PAMUK
6. A.2.1.- Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
Alay etmek kelimesini karşılayan farklı sözcükler şunlar olabilir:
7A. A.2.13.- Metni yorumlar.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce, dilin nasıl kirletildiği ve bu durumun yazılı anlatımı nasıl etkilediği üzerine odaklanmaktadır. Yazar, insanların dilin kirlenmesinden yakındığını ancak bu durumun yazılı iletişimi zayıflattığını ve insanların düşüncelerini yazıya dökme becerilerinin azaldığını belirtmektedir. Yazma eyleminin insan beyniyle insan elinin ortak ürünü olduğunu vurgulayarak, yazılı anlatımın güçlendirilmesinin önemine dikkat çekmektedir. Bu nedenle, dilin kirletilmesini önlemek için bireylerin yazılı iletişim becerilerini geliştirmeleri gerektiğini savunmaktadır.
7B. A.2.13.- Metni yorumlar.
Bu parçada karşı çıkılan tutum, başarı elde edildikten sonra tembelliğe ve özentiye kapılmak olarak görünmektedir. Yazar, kendini büyük bir yazar olarak görmeyip, sürekli üretme kaygısıyla yazmaya devam ettiğini belirtirken, yeni yazarların başarılı oldukları zaman tembelliğe kapıldıklarını ve bu nedenle üretkenliklerinin azaldığını eleştirmektedir. Ayrıca, ödül aldığı zaman bile ikincisinin gelmemesi kaygısını taşıdığını ve bu kaygının onu daha çok yazmaya ittiğini vurgulayarak, sürekli bir gelişme ve üretkenlik çabasının önemini vurgulamaktadır. Yazara göre, başarı elde etmek tembelliğe ve özentiye yol açmamalı, aksine sürekli üretken olma kaygısıyla daha fazla çalışmaya teşvik etmelidir.
8. A.2.16.- Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
( “ )Şu kızın defterini elinden al, elime ver ya rabbim( ! ) ( “ ) diye dualar etti. Son ruhunu teslim aldıkları gün gözleri açık kalırsa getirip defteri karnına koyması için Dirmit’e vasiyet üstüne vasiyet etmeye başladı. Dirmit’in şiir bulan yüreği taş kesildi. “Uzaktan olsun görsün, merakım biraz olsun yensin!” demedi ( . ) “Radyoyu kırdınız ( ; ) çamuru ağlattınız, defterime mi geldi sıra!” dedi. Atiye’ye defterin ucunu bile göstermedi.
9. YAZMA KAZANIMLARINI ÖLÇME
(Yorum sorusu, yazma becerisini ölçme )
1. İroni yapmak
2. Dalga geçmek
3. Takılma yapmak
4. Sataşmak
5. Caydırmak
6. İğnelemek
7. Alay konusu yapmak
8. Taşlamak
9. Püskürtmek
10. Şaka yapmak
12.sinif turk dili ve edebiyati 2.donem 1.yazili sorulari f grubu indir.
