Bir psikolog diyor ki: İnsanları en çok üzen, hatta çileden çıkaran şeyler, önemsiz görünen, ilk bakışta değer vermediğimiz basit davranışlardır. Dolmuş şoförünün bize “sen” diye hitap etmesi, ayağımıza basan birinin “affederisiniz” bile dememesi, kuyrukta beklerken sırada olmayan birinin gişeden bilet alması, sinemada filmin en heyecanlı yerinde arkanızdan yüksek sesle konuşulması vs. insanın neşesini kaçırır, hatta insanlardan soğumamıza sebep olur.
Peki, mademki bu gibi hareketler hoş değil, bizi üzüyor, neden yapıyoruz onları? Aslında çok basittir bunun sebebi. Çünkü kaba olmak, düşüncesizlik etmek kolaydır. Halbuki düşünmek, kendimizi karşımızdakinin yerine koymak, bize gelmeyen şeyleri başkalarına da yapmamak sanatıdır nezaket.
Nezaket öyle bir şeydir ki vermekle bitmez. Anlayışın ve sevginin başlangıcıdır. Sabahleyin selamımızı alan biri, otobüste yaşlı bir bayana yerini veren okullu, kendisine bir şey sorduğumuz zaman bizi dinleyerek cevap vermekle kalmayan, gerekirse bize yol gösteren polis, işte hep başkalarını düşünmek olan nezaketin manasını kavramış insanlardır.
Öbür taraftan, karşımızdakini sıkacak şekilde bir nezaket de aslında nezaket değildir. Yemek sofrasında misafirlerine ısrarlı ikram etmeyi nezaket sayan birçok insana rastlamak mümkündür. Bunlar, karşılarındakini sıkboğaz ederek üzerler. Yani nezaketin taban tabana tersine hareket ederler. Böyle bir durumda kendilerinin de hoş karşılamayacakları bir şeyi başkalarına yaparlar ve misafirlerinin ülseri olabileceğini, o çeşit yemeklerin midesine veya karaciğerine dokunabileceğini düşünmezler.
Asıl tehlikeli olan, kurnazlıkla nezaketin birleşmesidir. Çünkü kişisel çıkarları için nazik olan insanlar vardır. Dikkatli biri, böyle kişilerin hareketlerinin gösterişten ibaret olduğunu anlamakta güçlük çekmez. Bu yüzden “Çok fazla nazik insanlardan kaçınınız.” diye bir söz de vardır. İçten gelen gerçek nezaketin ölçüsü “Ya göründüğün gibi ol ya da olduğun gibi görün.”dür.
Nüvit Osmay
1.İnsanları en çok üzen davranış nedir? Yazınız.
2. Yazara göre asıl tehlikeli olan durum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişinin, aşırı nezaket göstererek karşısındakini bunaltması
B) İnsanın sadece kendi çıkarlarını düşünmesi
C) İnsanların içten pazarlıklı olması
D) Kurnazlıkla nezaketin birleşmesi
3. İnsanlar, niye başkalarını üzen hareketler yaparlar? Yazınız.
4. Nezaketle taban tabana ters olan davranış nedir? Yazınız.
5. Nezakette aşırıya kaçan insanların özellikleri nelerdir? Yazınız.
6. Yukarıdaki metinde koyu harflerle yazılmış kelimelerin anlamlarını yazınız.
7. Aşağıdaki şıklardan hangisindeki sözcükler anlam ilişkisi yönünden diğerlerinden farklıdır?
A) Önlem-tedbir
B) Keder-üzüntü
C) Görev -sorumluluk
D) Ayrıntı-detay
8. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşluklara yay ayraç içinde verilen deyimlerden uygun olanı getiriniz.
(göz dikti, ağzı kulaklarına varıyor, küplere bindi, etekleri tutuştu, saman altından su yürütür)
a. Patron işlerin bitmediğini görünce ………………………………………..
b. Ona sakın güvenme, çünkü o ………………………………………..
c. Sınavdan yüksek not alan Nalan’ın…………………………..
d. İş yerinin denetleneceğini öğrenen patronun ………………
e. Kendi çerezlerini yedikten sonra kardeşininkilere de …………………….
9. Aşağıda bazı cümleler verilmiştir. Bu cümlelerden neden-sonuç ilişkisi içerenlere √ işaret koyunuz.
( ) Gerçekler bize değil, bir gerçeklere uymalıyız.
( ) Beğendiğim için romanı bir günde bitirdim.
( ) Dışarıda yağmur yağarsa program iptal edilir.
( ) En güzel çiçekleri annesine getirmiş.
( ) Hafta sonu olduğundan bizim mahalledeki züccaciyeciler kapalıydı.
( ) Erozyon yüzünden her yıl binlerce dönüm arazi yok oluyor.
( ) Ülkemizde sosyal medya bağımlılığı günden günden artıyor.
( ) Yol çalışmaları bitmediği için iş yerimiz bugünlerde sinek avlıyor.
( ) Bu gömleği ucuz olduğu için almış.
( ) Pazardan aldığı portakalların hepsini çöpe atmış.
10. Bu hafta sonu pikniğe gittik. Etraf çok güzelleşmişti. Kardeşimle bir süre yürüdük. Yorulduğumuzda oturduk, hatta yemyeşil çimenlere uzandık, yuvarlandık. Daha sonra balık tuttuk dere kenarında. Babam ağaca yaslanarak gazete okudu bir süre. Annem ise sofrayı hazırladı. Babam, köfteleri kızartırken annem salata yaptı. Ben de ekmekleri kestim. Yemeğimizi neşeli bir şekilde yedik. Derede kurbağalar vıraklıyor, ağaçlarda değişik kuşlar tatlı tatlı ötüyordu.
Yukarıdaki metinde geçe iş, oluş ve durum fiillerini belirleyerek aşağıya yazınız.
İş fiilleri:
Durum fiilleri:
Oluş fiilleri:
Not: Her bir soru 10 puan değerindedir.
CEVAPLAR:
1. Önemsiz görünen, ilk bakışta değer verilmeyen basit davranışlar
2. D
3. Kaba ve düşüncesiz olmak kolay olduğu için
4. Nezaket uğruna karşımızdakini sıkacak şekilde davranmak
5. Nazik davranmada ölçüyü kaçırırlar.
Karşılarındaki insana zorla bir şey yaptırırlar. Örneğin sevmediği bir yemeği zorla yedirirler.
Yapmacık davranma eğilimi gösterirler.
Kendilerine yapılmasını istemediği şeyleri başkalarına yaparlar.
6. değer: kıymet
sebep: neden
nezaket: incelik
mana: anlam
kişisel: şahsi
7.C
8.a. Patron işlerin bitmediğini görünce ……küplere bindi………………
b. Ona sakın güvenme, çünkü o …………saman altından su yürütür…….
c. Sınavdan yüksek not alan Nalan’ın……….ağzı kulaklarına varıyor………
d. İş yerinin denetleneceğini öğrenen patronun …….etekleri tutuştu…..
e. Kendi çerezlerini yedikten sonra kardeşininkilere de ……..göz dikti…..
9.
( ) Gerçekler bize değil, bir gerçeklere uymalıyız.
( √ ) Beğendiğim için romanı bir günde bitirdim.
( ) Dışarıda yağmur yağarsa program iptal edilir.
( ) En güzel çiçekleri annesine getirmiş.
( √ ) Hafta sonu olduğundan bizim mahalledeki züccaciyeciler kapalıydı.
( √ ) Erozyon yüzünden her yıl binlerce dönüm arazi yok oluyor.
( ) Ülkemizde sosyal medya bağımlılığı günden günden artıyor.
( √ ) Yol çalışmaları bitmediği için iş yerimiz bugünlerde sinek avlıyor.
( √ ) Bu gömleği ucuz olduğu için almış.
( ) Pazardan aldığı portakalların hepsini çöpe atmış.
10.
İş fiilleri:tuttuk, okudu, hazırladı, yaptı, kestim, yedik,
Durum fiilleri: gittik, yürüdük, oturduk, uzandık, yuvarlandık, vıraklıyor, ötüyordu
Oluş fiilleri: güzelleşmişti
7.sinifturkce1.donem1.yazilisorularidgrubu indir.
