2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ………………………………. 9. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 1.DÖNEM 1. YAZILI SINAV SORULARI C GRUBU
1. İletişimin niçin gerekli olduğunu maddeler halinde aşağıdaki noktalı yerlere yazınız. (12)
çünkü ……………………………………………………………………………………………………………………………..
çünkü ……………………………………………………………………………………………………………………………..
çünkü ……………………………………………………………………………………………………………………………..
çünkü ……………………………………………………………………………………………………………………………..
2. “Selim ve Ahmet okulun merdivenlerinden aşağı inmektedirler. Selim: Ahmet, yarın bize gel ! Ahmet: Olur.” cümlelerinden yola çıkarak gönderici, ileti, kanal, alıcı, dönüt ve bağlamı yazınız. (6)
Gönderici ileti kanal alıcı
……………. ………………………………………… …………….. …………..
Dönüt
……………
Bağlam
………………
3. Kelimeler, farklı ortamlarda değişik anlamlar ifade edecek şekilde kullanılabilir. Bu kullanımlara bağlam denir. Dildeki anlam zenginliği kelimelerin kullanıldıkları bağlamla doğrudan ilgilidir. Siz de “kol” kelimesini üç farklı bağlamda kullanınız. (6)
4.Yaşamda, dil göstergelerinin dışında başka tür göstergeler de vardır. Siz de aşağıda boş bırakılan yerlere birer tane gösterge örneği yazınız. (9)
Sosyal gösterge : ……………………………………
Dil göstergesi : ……………………………………
Doğal gösterge : ……………………………………
5. Dilin işlevleriyle ilgili boş bırakılan yerlere örnek cümleler yazınız. (15)
Heyecan Bildirme İşlevi :………………………………………………………………………………………………………….
Göndericilik İşlevi :…………………………………………………………………………………………………………
Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi:………………………………………………………………………………………………..
Kanalı Kontrol İşlevi :………………………………………………………………………………………………………………..
Dil Ötesi İşlevi :…………………………………………………………………………………………………………………………..
6. Dil ve kültürün ortak özelliklerinden dört tanesini yazınız. (12)
7. Aşağıdaki açıklamalara uygun kavramları karşılarındaki boşluklara yazınız. (14)
Tokatlıyla Adanalının konuşurken kelimeleri farklı söylemesine …………………. denir.
Türkiye’deki insanlarla Kırgızistan’daki insanların dillerindeki farklılıklara ……………………. denir.
Fransızca yapı bakımından ………………………………………. dillerdendir.
Hintçe, Farsça, İtalyanca …………………………………………….dil ailesindendir.
Yunus Emre Divanı Türkçe’nin tarihi dönemlerinden ………………………………………………………… dönemine aittir.
Batı Türkçesinin 15. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başları arasındaki dönemine ………………………………….……denir.
Türkiye Türkçesi yazı dilinin oluşumunda …………………………………….. temel alınmıştır.
8.Batı Türkçesi günümüzde ( Çağdaş dönemde) kaç gruba ayrılmaktadır? Adlarını yazınız. (10)
Közüm yumup tâ açkunça yitti altmış
Bilim bağlap min kalmadım bir yahşi iş
Kiçe kündüz bî-gam yördüm hem yaz u kış
Bir ü barım dîdârıngnı körer min mü
9. Yukarıdaki dörtlükte altı çizili olan kelimelerle Türkiye Türkçesi’nde bu kelimelerin yazılışı arasında ne gibi farklılıklar vardır? Bu ses değişmelerini gösteriniz. (4)
10. Sözlü ve yazılı ifade arasındaki farklardan dört tanesini yazınız. (12)
[spoiler title=’CEVAPLAR’ style=’default’ collapse_link=’false’]2015-2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI KMTAL 9. SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 1.DÖNEM 1. YAZILI SINAV CEVAPLARI (C) 1. İletişimin niçin gerekli olduğunu maddeler halinde aşağıdaki noktalı yerlere yazınız. a. çünkü birlikte yaşayan insanlar anlaşmak ve paylaşmak zorundadır. (3) b. çünkü iletişimin olmadığı yerde yalnızlık başlar, insan yalnız yaşamaya katlanamaz. (3) c. çünkü insan insanlar duygu ve düşüncelerini anlatmak için diğer insanlarla iletişime geçme ihtiyacı hisseder. (3) d. İletişimin olmadığı yerde düzenden ve gelişmeden söz edilemez. (3) 2. “Selim ve Ahmet okulun merdivenlerinden aşağı inmektedirler. Selim: Ahmet, yarın bize gel ! Ahmet: Olur.” cümlelerinden yola çıkarak gönderici, ileti, kanal, alıcı, dönüt ve bağlamı yazınız. Gönderici ileti kanal alıcı Selim (1) Ahmet! Yarın bize gel! (1) Sözlü, yazılı (1) Ahmet (1) Dönüt Olur (1) Bağlam Okulun merdivenleri (1) 3. Kelimeler, farklı ortamlarda değişik anlamlar ifade edecek şekilde kullanılabilir. Bu kullanımlara bağlam denir. Dildeki anlam zenginliği kelimelerin kullanıldıkları bağlamla doğrudan ilgilidir. Siz de “kol” kelimesini iki farklı bağlamda kullanınız. Kardeşim kolu kırıldı. (2) Arkadaşlar! Kol faaliyetlerine önem vermeliyiz. (2) Divanının kolunu çabuk eskitmişsiniz. (2) 4.Yaşamda, dil göstergelerinin dışında başka tür göstergeler de vardır. Siz de aşağıda boş bırakılan yerlere birer tane gösterge örneği yazınız. Sosyal gösterge : bayrak (3) Dil göstergesi : kelimeler (3) Doğal gösterge : duman (3) 5. Dilin işlevleriyle ilgili boş bırakılan yerlere örnek cümleler yazınız. Heyecan Bildirme İşlevi : A, kız öyle kapı çaldığın yoktu! (3) Göndericilik İşlevi : Turizm, milletlerarası kültürel tanışmayı sağlar. (3) Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi: Ali buraya gel! (3) Kanalı Kontrol İşlevi : Dediklerimi anladınız mı? (3) Dil Ötesi İşlevi : Çekimli fiiller cümlede yüklem görevinde kullanılır. (3) 6. Dil ve kültürün ortak özelliklerinden dört tanesini yazınız. a. Kültürler ve diller millidir. (3) b. Diller ve kültürler temasta bulundukları diller ve kültürlerden etkilenir. (3) c. Dil ve kültür bir milleti millet yapan en önemli unsurdur. (3) d. Dil ve kültür bir milletin geçirdiği maddi ve manevi değişmeleri aktarır. (3) 7. Aşağıdaki açıklamalara uygun kavramları karşılarındaki boşluklara yazınız. a. Tokatlıyla Adanalının konuşurken kelimeleri farklı söylemesine ……..ağız……………. denir. (2) b. Türkiye’deki insanlarla Kırgızistan’daki insanların dillerindeki farklılıklara …………şive…………. denir. (2) c. Fransızca yapı bakımından ……………çekimli…………………………. dillerdendir. (2) d. Hintçe, Farsça, İtalyanca …………Hint-Avrupa……………. dil ailesindendir. (2) e.Yunus Emre Divanı Türkçe’nin tarihi dönemlerinden ……Eski Anadolu Türkçesi………dönemine aittir. (2) f. Batı Türkçesinin 15. yüzyılın sonları ile 20. yüzyılın başları arasındaki dönemine …Osmanlı Türkçesi………denir. (2) g. Türkiye Türkçesi yazı dilinin oluşumunda ………İstanbul ağzı…….. temel alınmıştır. (2) 8. Batı Türkçesi günümüzde ( Çağdaş dönemde) kaç gruba ayrılmaktadır? Adlarını yazınız. Dört gruba ayrılmaktadır. (2) Bunlar: a. Türkiye Türkçesi (2) b. Azeri Türkçesi (2) c. Türkmen Türkçesi (2) d. Gagavuz Türkçesi (2) 9. Közüm yumup tâ açkunça yitti altmış Bilim bağlap min kalmadım bir yahşi iş Kiçe kündüz bî-gam yördüm hem yaz u kış Bir ü barım dîdârıngnı körer min mü Yukarıdaki dörtlükte altı çizili olan kelimelerle Türkiye Türkçesi’nde bu kelimelerin yazılışı arasında ne gibi farklılıklar vardır? Bu ses değişmelerini gösteriniz. Közüm > gözüm (Türkiye Türkçesinde k’ler g olmuş.) (1) Kiçe > gece (Türkiye Türkçesinde k’ler g, i’ler e ve ç’ler c olmuş.) (3) 10. Sözlü ve yazılı ifade arasındaki farklardan dört tanesini yazınız. a. Yazılı ifade kalıcıdır. Sözlü ifade; zaman içinde anlatıla anlatıla değişebilir, unutulabilir. (3) b. Yazılı ifade; coğrafi sınırlama tanımaz, daha hızlı yayılır. Sözlü ifade ise dar bir çevreye ve topluluğa ulaşır, etki alanı sınırlıdır. (3) c. Sözlü ifade; konuşmanın etkili olabilmesi, dinleyicilerin dikkatinin dağılmaması için kısa olmalıdır. Yazılı ifadenin böyle bir zorunluluğu yoktur. Yazılı ifadede anlatım türlerine göre (roman, hikaye, tiyatro, makale, şiir vb.) değişiklik gösterebilir. (3)) d. Sözlü ifadede konuşmacı, anlatımını ses tonu, vurgu, mimik ve jestlerle etkili hale getirirken; yazılı ifadede bu etki imla kuralları ve noktalama işaretleriyle yapılır. (3) [/spoiler]
