HALK EDEBİYATI TEST 8
1.Çukurova yöresinde yetişen halk şairlerindendir. Şiirlerini temiz bir halk diliyle ve hece ölçüsü ile söylemiştir. Türkmen boylarının yerleşik hayata geçirilmesi için 1865’te yöreye yollanan Fırka-i İslahiye adlı Omsanlı ordusuyla Türkmenler arasındaki çatışmalara katılmış, bu olayları yiğitçe bir eda ile koçaklamalarına yansıtmıştır. Aşk ve doğadan söz eden şiirlerinde de çok başarılıdır.
Bu parçada sözü edilen Halk şairi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Köroğlu
B) Dadaloğlu
C) Aşık Ömer
D) Karacaoğlan
E) Pir Sultan Abdal
2. Yirminci yüzyıl halk şairidir. Şarkışlalıdır. Çocukluğunda geçirdiği çiçek hastalığıyla gözünü kaybetmiştir. Genellikle gezgin bir hayat sürmüş; kent kent dolaşarak aşktan, doğadan, kardeşlikten, birlikten, barış içinde yaşamaktan ve insanı insan yapan erdemlerden bahseden şiirlerini saz eşliğinde söylemiştir. Bu içeriğin halka yakın düşmesi, ona kitlesel bir sevginin doğmasını sağlamıştır. Hiç kuşku yok onun ülke genelinde ünlenmesine Cumhuriyet’in onuncu yılında Ankara’ya gelerek şiirlerini okumasının büyük payı vardır. Şiirlerinden bazılarını Deyişler ve Sazımdan Sesler adlı kitaplarda toplamıştır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aşık Ömer
B) Seyrani
C) Pir Sultan Abdal
D) Dadaloğlu
E) Aşık Veysel
3. Koşma, Halk edebiyatımızda doğa, aşk, ölüm, ayrılık, yiğitlik, toplumsal olaylar gibi konuların işlendiği en sık kullanılan şiir türüdür. Dörder dizelik bentlerden oluşur. Bent sayısı genellikle 3-5 arasındadır. Hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılır. Şair, son dörtlükte ismini ya da mahlasını söyler. Koşmalar dile getirilen duygular ve söylenişlerine göre … , … , …, … gibi isimler alır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) koçaklama-semai-sagu-ağıt
B) nefes-mani-taşlama-ağıt
C) destan-güzelleme-ninni-hicviye
D) koşuk-güzelleme-semai-varsağı
E) koçaklama-güzelleme, taşlama, ağıt
4. Hani Karac’oğlan hani
Veren alır tatlı canı
Yakışmazsa öldür beni
Yeşil bağla ala karşı
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma
B) Semai
C) Şarkı
D) Mani
E) Tuyuğ
5. Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene ver sen onu
Bana seni gerek seni
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma
B) Mani
C) Ninni
D) İlahi
E) Destan
6. Köroğlu’yum methim merde yeğine
Koç yiğit değişmez cengi düğüne
Sere serpe gider düşman önüne
Ölümü karşılar meydan içinde
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Bir şiirin ilk dörtlüğüdür.
C) Çaparak uyak düzeni kullanılmıştır.
D) Koçaklamadan alınmıştır.
E) Varsağıdan alınmıştır.
7. Aşağıdakilerden hangisi semainin özellikleri arasında yer almaz?
A) Hece ölçüsünün sekizli kalıbı kullanılır.
B) Dörtlük sayısı 5-15 arasında değişir.
C) Uyak düzeni koşmaya benzer.
D) Daha çok sevgi, doğa, güzellik gibi konular işlenir.
E) Kendine özgü bir ezgisi vardır ve bu ezgiyle okunur.
8. Aşağıdakilerden hangisi Aşık edebiyatı nazım şekillerinden biri değildir?
A) Koşma
B) Nefes
C) Destan
D) Varsağı
E) Semai
9. On altıncı yüzyılda tekke-tasavvuf edebiyatının yetiştirdiği şairlerden biridir. Sivas’ta yaşamıştır. Kanuni zamanında Doğu Anadolu’da ortaya çıkan bir isyana katılmış, bu isyan sırasında yaşadıklarını şiirlerinde dile getirmiştir. Hızır Paşa tarafından Sivas’ta idam ettirilmiştir. Şiirlerini yalın bir halk dili ve coşkun bir lirizmle söylemiştir.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aşık Veysel
B) Kaygusuz Abdal
C) Pir Sultan Abdal
D) Dadaloğlu
E) Aşık Ömer
10. Türk-Osmanlı toplumunda 16. asırdan itibaren gelişmeye başlayan bir gölge oyunudur. Oyunun ana kişilerinden biri, mesleği demircilik olan, tahsil görmemiş, neşeli, şakacı, nüktedan, açık kalpli, bazen kaba davranışlarda bulunan bir halk adamıdır. Diğeri ise medrese kültürü ile yetişmiş bir sofudur. Konularını günlük hayat olayları, masal, hikaye ve destanlardan alan bu oyunun en önemli bölümleri muhavere ve fasıldır.
Bu parçada sözü edilen Halk edebiyatı ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Karagöz
B) Orta oyunu
C) Meddah
D) Köy oyunları
E) Halk hikayesi
11. Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
Herkes yarasına derman arıyor
Deva belli değil dert belli değil
Bu dörtlük konusuna göre aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir?
A) Varsağı
B) Mani
C) Taşlama
D) Güzelleme
E) Semai
12. Aşağıdakilerden hangisi, Halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Nazım birimi olarak genelde dörtlük kullanılır.
C) Her şiirin kendine özgü bir başlığı vardır.
D) Şiirler, saz eşliğinde, belli bir ezgi ile söylenir.
E) Yalın ve anlaşılır bir dil kullanılır.
13. Bir Halk edebiyatı ürünü olan mani ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Hecenin 7’li kalıbı ile söylenir.
B) Genellikle tek dörtlükten oluşur.
C) Kafiye örgüsü aaxa şeklindedir.
D) Asıl anlatılmak istenen ilk iki dizede verilir.
E) Aşk, sevgi, yiğitlik, evlat sevgisi, toplum olayları ve ölüm gibi temalar işlenir.
14. Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Dolmadan bir dem sürelim
Bu dörtlüğün nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varsağı
B) Mani
C) Koşma
D) Destan
E) Semai
15. Kendine özgü bir ezgi ile söylenen, Halk edebiyatı nazım biçimidir. Daha çok hecenin 8’li ve 11’li kalıbıyla söylenir. İki bölümden oluşur. Asıl sözlerin bulunduğu birinci bölüme bent; her bendin sonunda tekrarlanan ikinci bölüme de nakarat ya da kavuştak denir. Ezgisinde olsun biçiminde olsun yöreden yöreye ve devirden devire farklılıklar görülür. Bu yüzden sınırlarını kesin olarak belirlemek güçtür. Aşk, tabiat, ayrılık, gurbet, hasret, sevgi ve güzellik gibi konularda söylenir.
Bu parçada, aşağıdakilerden hangisinden söz edilmektedir?
A) Koşma
B) Şarkı
C) Varsağı
D) Destan
E) Türkü
16. Havada bulut yok bu ne dumandır
Mahlede ölüm yok bu ne figandır
Adı Yemen’dir gülü çemendir
Giden gelmiyor acep nedendir
Burası Huş’tur yolu yokuştur
Giden gelmiyor acep nedendir
Bu dizelerin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Varsağı
B) Mani
C) Ninni
D) Türkü
E) Semai
17. Karacaoğlan ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dili sadedir, duru bir halk Türkçesi kullanmıştır.
B) Şiirlerinde aşk ve tabiat konularını işlemiştir.
C) Kendinden sonra gelen Halk şairlerini etkilemiştir.
D) Şiirlerini hece ölçüsü ile yazmış, aruzu kullanmamıştır.
E) Şiirlerinde tasavvufa ve dini konulara yer vermiştir.
18. Aruzla da şiirler yazmasına karşın daha çok heceyi kullanan şair, tasavvuf felsefesini milli unsurlarla kaynaştırmıştır. Anadolu’da yüzyıllar boyu Tekke şiirinin önderi olmuştur. Derin bir insanlık sevgisiyle dolu olan şair, şiirlerinin bir bölümünü Divan’ında bir bölümünü de Risaletü’n Nushiyye adlı eserinde toplamıştır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Aşık Ömer
C) Karacaoğlan
D) Köroğlu
E) Aşık Veysel
19. On üçüncü yüzyılda yaşamıştır. Türkistan’ın Nişabur şehrinde doğmuştur. Ahmet Yesevi’nin isteği ile Anadolu’ya gelmiştir. Bilinen en önemli eseri Makalat’tır. Hazreti Adem’in yaratılışı, şeytan ve şeytani işler, Allah’ın birliği gibi konuları ele almıştır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yunus Emre
B) Gevheri
C) Âşık Ömer
D) Seyrani
E) Hacı Bektaş Veli
20. On beşinci yüzyıl tasavvuf şairlerinden olan sanatçı, şiirlerinde hem hece hem de aruz veznini kullanmıştır. Alevi-Bektaşi halk şiirinin öncüsüdür. Nefeslerinde hiciv-mizah içerikli tekerlemelerle insanların kusurlarıyla alay etmiştir. 15.yüzyıl halk nesrinin örneklerini verdiği Budalaname adlı bir eseri vardır.
Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pir Sultan Abdal
B) Kaygusuz Abdal
C) Kayıkçı Kul Mustafa
D) Yunus Emre
E) Hacı Bektaş Veli
CEVAPLAR: 1.B, 2.E, 3.E, 4.B, 5.D, 6.D, 7.B, 8.B, 9.C, 10.A, 11.C, 12.C, 13.D, 14.A, 15.E, 16.D, 17.E, 18.A, 19.E, 20.B
