TUZ GÖLÜ TUZ ÇÖLÜ OLMAYACAK
(…)
Anadolu’nun ortasında her tarafa bereket saçar Tuz Gölü. Anadolu’da binlerce yıldan beri tarihe tanıklık eden Tuz Gölü, Türkiye’nin en büyük göl tuzu üretim bölgesidir.
Dünya’nın yüzde 32,9 tuzluluk oranı ile en tuzlu ikinci gölüdür. Gölün tabanı 1-30 santimetre kalınlığında bir tuz tabakası ile kaplıdır. Türkiye’nin en az yağış alan yerinde olan bu gölün beslendiği kaynak sular çok azdır.
(…)
Hiçbir canlı, tuz olmadan varlığını uzun süre devam ettiremez. Ayrıca insan vücudunun yüzde 3,5’ini tuz oluşturur. Bunun dışında, tuzun endüstride de 14 bin kadar kullanım alanı vardır. Türkiye’nin en önemli tuz deposu olan bu gölün kıyısında gezerken ayağınız tuz kristalleriyle dans eder. Siz de bu sayede her türlü stresten kurtulursunuz. Doğanın mükemmelliğine hayran kalırsınız.
(…)
Bu doğa harikası göle her yıl 200 bin ton kirli atık bırakılmaktadır. Bu nedenle doğal dengesi gün geçtikçe bozulan gölün yakın bir gelecekte işlevini yitirmesi söz konusu. Göl üzerinde incelemeler yapan bilim insanları Tuz Gölü’nün hızla kirlendiğini ve yok olduğunu belirtiyor.
Bozulan birçok şeyi tekrar düzeltebiliriz. Ama doğal dengesi bozulan bir gölü tekrar kazanmanın imkânı yoktur. Yavrularına yemek götürmenin heyecanı ve mutluluğu içinde rüzgârla dans eden gümüş martı kuşunun yuvasını kirletmeye sizce hakkımız var mı?
Muzaffer ACAR
1, 2, 3, 4, 5 ve 6. soruları metne göre cevaplayınız.
1. Bu metinde yazar, Tuz Gölü’yle ilgili hangi karşılaştırmayı yapmaktadır? Açıklayınız. (10 puan)
2. Bu metinde Tuz Gölü’nün değinilen özelliklerinden üç tanesini yazınız. (10 puan)
3. Tuz Gölü’ne bırakılan kirli atıklar gölün dengesini nasıl bozuyor olabilir? Yazınız. (10 puan)
4. Tuz Gölü’nün yok olması hangi tehlikeleri beraberinde getirecektir? Düşüncelerinizi açıklayınız. (10 puan)
5. Tuz Gölü’nün karşı karşıya olduğu felaket dışında, günümüzde başka hangi çevre felaketleri yaşanmaktadır? Yazınız. (10 puan)
6. Tuz Gölü’nü kurtarmak amacıyla yetkililere bir mektup yazınız. (10 puan)
Sayın Yetkili,
………………………….
7.Aşağıdaki cümlelerde varlıkların adlarının yerine kullanılan kelimeleri bularak altlarını çiziniz. (10 puan)
* Alışveriş merkezine gidip oradan ne alacaksınız?
* Bizim isteklerimize cevap verdiğiniz için çok teşekkür ederiz.
* Bunun anlamını öğrenmek istiyorsanız sözlüğe bakınız.
* Üç saattir uğraşıyorum hâlâ kendime gelemedim.
* Sınıftaki öğrencilerden bazıları ödevlerini yapmamıştı.
8.Aşağıdaki metnin anlatıcısı hakkında bilgi veriniz. (10 puan)
Evin kapısına ulaştığımızda kapıyı ilk olarak hangimizin çalması gerektiğine karar verememiştik. Arkadaşlarımızdan biri kura çekmeyi önerdi. En mantıklı yol buydu. Çünkü hiçbirimiz kapıyı çalan ilk kişi olmak istemiyorduk.
9. Aşağıda “Anadolu” ve “Kardeşim” şiirlerinden verilen bölümlerde altı çizilmiş olan kelimeleri inceleyiniz. İncelediğiniz kelimeler ve verilen bölümlerden hareketle bu iki şiirin benzer ve farklı yönlerini belirleyerek aşağıya yazınız. (10 puan)
ANADOLU
(…)
Rıza, canım o ellere kurbandır.
Sinesinde yatan, atan, anandır.
Anadolu asıl eski vatandır.
Anamızın kucağıdır o eller.
Rıza Tevfik BÖLÜKBAŞI
KARDEŞİM
(…)
Tabiata Veysel Âşık
Topraktan olduk gardaşık
Aynı yolcuyuz yoldaşık
Sen yolcusun ben bac* mıyım?
Aşık Veysel ŞATIROĞLU
*Bac: Değersiz, kıymeti olmayan, önemsiz.
10. Aşağıdaki kelime ve ekleri örneklerdeki gibi birleştirerek birer cümlede kullanınız. (10 puan)
Kelime | Ek | Ek gelen kelime | cümlem |
kalem | Yalın | Kalem | Dün kırtasiyeden kalem aldım. |
-i | |||
-e | |||
-de | |||
-den |
Edebiyatsultani.com başarılar diler.
CEVAPLAR:
1. Tuz Gölü ile diğer gölleri karşılaştırmış ve Dünya’nın yüzde 32,9 tuzluluk oranı ile en tuzlu ikinci gölü olduğu bilgisini paylaşmıştır.
2. Türkiye’nin en büyük göl tuzu üretim bölgesidir.
Türkiye’nin en az yağış alan yerindedir.
Gölün tabanı 1-30 santimetre kalınlığında bir tuz tabakası ile kaplıdır.
3. Göle bırakılan atıkların pek çoğu endüstriyel atık olduğunda dolayı canlıların sağlığını tehdit eden atıklardır. Bu atıklar suya ve tuza karışarak bir şekilde canlıların vücuduna girmektedir. Gölde pek çok kuş bulunmaktadır. Bu kuşlar gölde yaşam alanlarını kaybetmektedir. İnsanlar tarafından tüketilen tuzlar da onları hasta etmektedir.
4. Tuz ihtiyacımızın büyük kısmını Tuz Gölü ile karşılamaktayız. Tuz Gölü yok olursa sağlığımız için gereken tuz miktarını bulmakta sıkıntı çekeriz. Bu durumda tuz konusunda başka ülkelerden yardım istemek durumunda kalırız. Bunun dışında Tuz Gölü’nü yaşam alanı olarak belirleyen pek çok canlı türünün yok olmasına sebep oluruz.
5. Günümüzde fabrika bacalarından çıkan kitli dumanlar hava karışmaktadır. Biz de farkında olmadan bu dumanları solumaktayız. Bu nedenle solunum hastalıkları günden güne artmaktadır. Sigara kullanmayan, sağlığına dikkat eden çoğu insan neden hasta olduğunun farkında değildir. Bunun sebebi hava kirliliğidir.
6. Tuz Gölü ülkemiz açısında çok önemli bir bölgedir. Bu bölgenin bir süre sonra kullanılamaz hale gelmesi söz konusudur. Bu nedenle bu gölün atıklar tarafından kirletilmemesi gerekmektedir. Gölü koruma altına almalı ve atıklardan uzak kalması konusunda resmi kararlar alınmalıdır. Yardımlarınızı bekliyorum.
7. * Alışveriş merkezine gidip oradan ne alacaksınız?
* Bizim isteklerimize cevap verdiğiniz için çok teşekkür ederiz.
* Bunun anlamını öğrenmek istiyorsanız sözlüğe bakınız.
* Üç saattir uğraşıyorum hâlâ kendime gelemedim.
* Sınıftaki öğrencilerden bazıları ödevlerini yapmamıştı.
8. Kahraman anlatıcı kullanılmıştır. Olaylar olayı yaşayan ben kişisi tarafından anlatılmaktadır.
9. Benzer Yönleri
– Her iki şiirde de kafiye vardır.
– Her iki şiirde de şairler isimlerine yer vermişlerdir.
Farklı Yönleri
– “Anadolu” şiirinde günümüz İstanbul Türkçesi kullanılmıştır. “Kardeşim” şiirinde şiveli bir dil kullanılmıştır.
– “Anadolu” şiirinde üç dize kendi aralarında kafiyeliyken “Kardeşim” şiirinde iki dize aralarında kafiyelidir.
10.
Kelime | Ek | Ek gelen kelime | cümlem |
kalem | Yalın | Kalem | Dün kırtasiyeden kalem aldım. |
-i | Kalemi | Dün kalemimi kaybettim. | |
-e | kaleme | Şu kaleme bakar mısın? | |
-de | Kalemde | Yeni aldığım kalemde çizik vardı. | |
-den | kalemden | Bu kalemden ben de alacağım. |
Edebiyatsultani.com başarılar diler.
6.sinif-turkce-2.donem-1.yazili-sorulari-d-grubu indir.