Makine konuşuyordu. 1877 yılının bir aralık gecesi makinenin çevresinde toplanmış adamlardan birinin dışında tümünün tüyleri diken diken olmuştu. Hiç kimse o güne kadar, bu küçük makinenin çıkardığı ses gibisini duymamıştı. İnsanlar konuşan birini dinliyorlardı, o sırada orada konuşan biri değildi bu. Geçmişte konuşan biriydi. Geçmişte yapılmış bir ses kaydıydı. “Yaşlı Adam” sesi ancak duyabilmişti. Bu ses birkaç dakika önce kaydettiği kendi sesiydi. Silindirin öteki tarafındaki iğne silindir dönerken, teneke folyo üzerine çizerek sesi almıştı. Silindir döndürülünce iğne ikiz iğnenin deldiği çukurun içinde ilerliyordu. İlerlerken de kaydedilmiş sesi çalıyordu. Her şey bu kadar basit ve şaşırtıcıydı. Mucit kendi keşfine hayretle bakıyordu. Adına fonograf ya da “ses yazıcısı” denen bu alet, gramofonun ve günümüzdeki pikabın atasıydı. Yaratıcısı ise sesini plağa kaydettirmiş dünyanın “ilk ses sanatçısı”, otuz yaşlarındaki Thomas Alva Edison’du (Tomos Alua Edison). Anna Sproule
1.Metinde anlatılan olay nedir?
2.Metinde Edison başka hangi isimlerle anılmıştır?
3.Metindeki duygu belirten ifadeleri belirtiniz.
4.Metinde icat edilen fonografla ilgili hangi bilgiler verilmiştir?
5.Metinde hikâye unsurlarından hangisi eksiktir? Eksik olan bu unsuru tamamlayacak şekilde metnin sonuna üç cümle ekleyiniz.
6. Söylev sanatı, insanı söyleyeceğinden uzaklaştırıp kendi yoluna çeker. Gösteriş için herkesten başka türlü giyinmek, gülünç kılıklara girmek nasıl pısırıklıksa, korkaklıksa konuşmada bilinmedik sözcükler, duyulmadık cümleler aramak da bir medreseli çocuk çabasıdır. Ben de keşke Paris’in sebze çarşısında kullanılan sözcüklerle konuşabilsem!
Bu parçayla ilgili aşağıdaki ilgili ifadeler doğruysa ayraç içine “D”, yanlışsa “Y” yazınız.
a. Metin bir hikâyeden alınmıştır. ( )
b. Metinde düşünceyi geliştirme yollarından karşılaştırma kullanılmıştır.( )
c. Yazar son cümlesinde bir dileğini dile getirmiştir.( )
ç. Metinde ek fiil almış birden fazla sözcük vardır.( )
d. Ana düşünce metnin tamamına yayılmıştır. ( )
e. Metinde eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılmasından kaynaklı bir anlatım bozukluğu vardır.( )
7. a. Yazar yazılarını dosya hâlinde yayınevine verir.
b. Kitabın kapağı hazırlanır, editör ve yazar tarafından son kez kontrol edilir.
c. Tasarım ve kontrol çalışmaları tamamlanan taslak kitap basıldıktan sonra paketlenerek kitapçılara ve okuyuculara ulaştırılır.
d. Bilgisayar ortamında yazıların dizgisi yapılır, kitap dil kuralları yönünden kontrol edilir.
e. Yazılar yayın sorumluları tarafından değerlendirmeye alınır.
Yukarıda harflerle belirtilmiş cümleleri oluş sırasına göre sıraya koyunuz.
Kaybolmuş bir ada
Yer almamış hiçbir haritada
Yatar denizin kucağında
Göz kırpar kuşlara
Sesler biriktirir ama
Yankı yapmaz ki deniz
Uzak kıyılara!
8. Yukarıdaki dizelerde kişileştirilen ögeyi yazınız.
9. En sevdiği şey köpeği ile zaman geçirmekti.
Annesine sofrayı toparlarken yardım etti.
Bahçedeki ağaçların bütün yaprakları sararmıştı.
Ödevlerimi bitirdikten sonra spor yapmaya gideceğim.
Enderun sisteminde yer alan devşirme sistemi bir yönüyle günümüz seçme sınavlarına benzetilebilir.
Enderun sadece üstün yetenekli ve zeki öğrencileri seçiyordu.
Yukarıdaki cümlelerde fiillerin yapılarını belirtiniz.
10. Aşağıda yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimeler ve bunlara TDK tarafından önerilen Türkçe karşılıklar verilmiştir. Bu kelimeler ile bunların doğru karşılıklarını eşleştiriniz.
a.patent 1.çağdaş
b. Prototip 2. yöntem
c. Modern 3. ilk örnek, model
d. Metot 4. buluş belgesi
CEVAPLAR:
1. İlk sesin kaydedilmesi bugün bildiğimiz pikap veya gramafonun atası sayılabilecek aletin icadıdır.
2. Tomos Alua Edison
3. “Makinenin çevresinde toplanmış adamlardan birinin dışında tümünün tüyleri diken diken olmuştu.”
Mucit kendi keşfine hayretle bakıyordu.
4. Silindirin öteki tarafındaki iğne silindir dönerken, teneke folyo üzerine çizerek sesi almıştı. Silindir döndürülünce iğne ikiz iğnenin deldiği çukurun içinde ilerliyordu. İlerlerken de kaydedilmiş sesi çalmasından bahsedilmiştir.
5.Mekan eksiktir. Thomas Edison buluşunu Amerika’da yapmıştı. O günlerde bu buluş Amerika’da büyük yankı uyandırdı. Amerika’da hemen herkesin dilinde Edison’un bu buluşu konuşulmaktaydı.
6. a. Metin bir hikâyeden alınmıştır. (Y)
Metinde düşünceyi geliştirme yollarından karşılaştırma kullanılmıştır. (D)
c. Yazar son cümlesinde bir dileğini dile getirmiştir. (D)
ç. Metinde ek fiil almış birden fazla sözcük vardır. (Y)
d.Ana düşünce metnin tamamına yayılmıştır. (D)
e. Metinde eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılmasından kaynaklı bir anlatım bozukluğu vardır. (Y)
7. a-e-d-b-c
8.ada
9. En sevdiği şey köpeği ile zaman geçirmekti.
Annesine sofrayı toparlarken yardım etti.(birleşik fiil)
Bahçedeki ağaçların bütün yaprakları sararmıştı.(türemiş fiil)
Ödevlerimi bitirdikten sonra spor yapmaya gideceğim.(basit fiil)
Enderun sisteminde yer alan devşirme sistemi bir yönüyle günümüz seçme sınavlarına benzetilebilir.(birleşik fiil)
Enderun sadece üstün yetenekli ve zeki öğrencileri seçiyordu.(basit fiil)
10. ilk örnek, model (prototip)
buluş belgesi (patent)
yöntem (metot)
çağdaş (modern)
7.sinif-turkce-2.donem-2.yazili-sorulari-d-grubu İNDİR.
