1. Söylevlerde konuşmacının üslubu herkesin anlayabileceği bir yalınlıkta ve coşkulu olmalıdır.
II. Amaç; dinleyenlerin ortak duygularını harekete geçirmek, dinleyicileri heyecanlandırmak ve coşturmaktır. Bu nedenle de konuşmada kullanılan kelimeler, tonlama ve vurgular, beden dilini kullanma öne çıkar.
III. Söylev türünde ana düşünce ile yardımcı düşünceler arasında sıkı bir bağlantı bulunmalıdır. Söylev metni her yüreğe işleyen, etkili, sert, keskin fakat sade olmalıdır.
IV. Konuşmacı belli bir plana göre konuşmalı, konuşma sırasında dinleyenleri sıkmamalı, bolca örnekler vermeli, açık ve inandırıcı olmalıdır.
V. Cümlelerde süslü, sanatlı bir anlatım kullanılmalı; düşünceler dolaylı olarak dile getirilmelidir.
Söylev türü ile ilgili yukarıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelimenin yazımı yanlıştır?
A) O şehri gezerken kılavuza ihtiyaç duyduk.
B) Babası yeni açılan mağazadan dün bir takım elbise almıştı.
C) O olaydan sonra yanlış anlaşıldığını fark etti.
D) Pek çok insan bu konuda benim gibi düşünüyor.
E) Ders çalışmanın yanısıra kitap da okuyordu.
3. Aşağıdakilerden hangisi bir hatibin söylev sırasında dikkat etmesi gereken hususlardan değildir?
A) Konuşmaya etkili ve kısa cümleler kurarak başlamak
B) Dinleyici ile sürdürülen iletişimi kesmeden konuşmaya devam etmek
C) Konuşma aralarında sürekli kendinden bahsetmek
D) Kendisini dinleyenlerin psikolojik durumunu da göz önünde bulundurarak
E) Hem zihinleri hem de kulakları ve gözleri etkilemek
4. Aşağıdakilerden hangisi söylev türünün amaçlarından değildir?
A) Herhangi bir duyguyu veya düşünceyi aşılamak
B) Dinleyenleri belli bir amaca yöneltmek
C) Belli bir konuda açıklama yapmak
D) Bilimsel bir konuda topluluklara bir şey öğretmek
E) Toplulukları açıklama yapılan konu ile ilgili coşturmak
5. Deneme yazarı, yazısına kendini araştırmak ve eleştirmekle başlar. Bunları anlatırken senli benli konuşur gibi rahat ve içtendir. O, çoklukla kendisini anlatır ama kendisini anlatırken insanların ortak yanlarını keşfedip ortaya çıkarması bakımından bütün insanlığın iç dünyasına ışık tutar. Düşüncesini kanıtlama endişesi olmadığı için belgesel kimlik taşımaz. Kanıtlama, doğrulama, kesin sonuçlara ulaşıp yargılama diye bir kaygısı yoktur deneme yazarının.
Bu parçada deneme yazarı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Denemede bilimsel bilgilere yer verdiğine
B) Ele aldığı düşünceyi kesin sonuçlara vardırmadığına
C) Kendisini anlatırken bütün insanlığın iç dünyasına seslendiğine
D) Deneme yazarının düşüncesini kanıtlama amacı olmadığına
E) Deneme yazarının kendisiyle konuşurmuş gibi içten bir anlatımla yazdığına
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kelimenin yazımı yanlıştır?
A) Onun ne kadar azimli biri olduğunu herkes bilir.
B) Arkadaşının davranışlarını yanlış anlamıştı.
C) Sınav öncesi bir program hazırlamıştık.
D) Eserin orjinal metni bulunmuştu.
E) Ailesine sürpriz yapıp onları mutlu etti.
7. Güzel sanatların her kolunda gerilediğimizi, yeni kuşakların edebiyat alanında, resim alanında hiçbir başarı gösteremediğini söyleyenler yeniyi izlemek zahmetine girmemiş olanlardır. Bu insanlar sanırlar ki, örneğin resimde, on on beş yıl yeni akımları izlemeden günün birinde yeni resim ya da yeni edebiyat örnekleriyle karşılaşınca zevkleri kendilerini yanılmaktan koruyacaktır. Oysa hiç de böyle olmaz. Her sanat kolu, devamlı bir değişim hâlindedir, on on beş yıllık bir aradan sonra birdenbire son ürünlerle karşılaşanlar şaşırır, o yeniliği hazmedemezler. Suçu kendilerinde bulacaklarına, yeni kuşaklarda bulup çıkarlar işin içinden.
Yukarıdaki parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeniyi anlamayan insanlar, onu reddetme eğiliminde olur.
B) Sanatçının ve sanatın özgürlüğü kısıtlanamaz.
C) Gelişme yolunda değişim kaçınılmazdır.
D) Toplumcu görüşlerini sanata yansıtanlar, başarı kazanır.
E) Maddi kaygılarla yapılan sanatın ömrü olmaz.
8. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde virgülün kullanım amacı diğerlerinden farklıdır?
A) Baba koruk yer, oğlunun dişi kamaşır.
B) Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur.
C) Kusursuz dost arayan, dostsuz kalır.
D) Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır.
E) Önce düşün, sonra söyle.
9. I. Özellikle 1950 sonrasında tiyatro türünde gelişme yaşanmıştır.
II. Bireysel, toplumsal, evrensel pek çok konu işlenmiştir.
III. Eserler genellikle sahne tekniğine uygun değildir.
IV. Bu dönemde epik tiyatro ve absürd tiyatro türlerinden yararlanılmamıştır.
V. İç konuşma, diyalog, gösterme gibi anlatım tekniklerinden yararlanılmıştır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri Cumhuriyet Dönemi tiyatrosu için söylenemez?
A) I ve II
B) I ve V
C) II ve III
D) III ve IV
E) IV ve V
10. Sayın dinleyiciler( ) karşınızda TRT muhabiri Oktay Karlık( ) İstanbul( )un Sirkeci semtindeki otellerden en büyüğü olan Ferah Oteli( )nde bugün saat 20( )40 sıralarında, bayram olması sebebiyle son dönemlerin en büyük havai fişek gösterisi yapılmış ve gök adeta renk cümbüşü hâline gelmiştir( )
Bu parçada yay ayraçla gösterilen yerlere gelmesi gereken noktalama işaretleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) (,) (!) (’) (’) (.) (.)
B) (!) (.) (’) (’) (:) (.)
C) (;) (!) (’) (’) (.) (.)
D) (!) (.) (’) (’) (.) (.)
E) (,) (!) (’) (’) (:) (.)
11. Ülkemizde yerli oyun yazarları büyük bir gelişme göstermekle birlikte, yapıtları dış dünyada henüz değerlendirilememiştir. Oyunlarımızın gerçek değeri ve evrenselliği ancak böyle bir değerlendirme ile ortaya çıkabilecektir. Bu amaçla her şeyden önce Türk edebiyatındaki eserlerin iyi çevrilmesi, sonra bu çevirilerin tiyatro toplulukları yoluyla dünya sahnelerine sunulması gerekir.
Bu parçaya göre yerli oyunlarla ilgili doğru bir değerlendirme yapmanın temel koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eserlerin yurt dışındaki tiyatrolarda da oynanması
B) Çeviri eserlerin oynanmasına ağırlık verilmesi
C) Yerli eserlerin yabancı dile düzgün çevrilmesi
D) Yerli oyun yazarlarının teşvik amacıyla ödüllendirilmesi
E) Oyunların ortak çalışma yöntemiyle yazılması
12. Günümüz Türk tiyatrosu, XIX. yüzyılın ortalarından başlayarak Batı tiyatrosu doğrultusunda gelişmektedir. Bu süreçte tiyatromuz, bir yandan dünya tiyatrosunu yakından izleyip yeni oluşumları seyircisine iletmeye çalışırken bir yandan da kendi kimliğini bulma çabası içine girmiştir.
Bu parçadaki altı çizili kelime grubunun anlamı aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçmektedir?
A) Evrensel değerleri işleyen metinleri okumaya özen gösterirdi.
B) Eserlerinin çoğunda bireylerin iç dünyalarını ayrıntılı işledi.
C) Kültürel mirası koruma bilinci her bireyde olmalıdır.
D) Gerçeklerle hayalleri iç içe veren bu oyunu çok beğenmiştik.
E) Yazdığı son eserde nihayet kendi gerçeğini yakalamıştı.
13. Koçyiğit Köroğlu 1961-1962 tiyatro sezonunda Ankara Devlet Tiyatrosu’nda sahnelendi. Bu oyununda Ahmet Kutsi Tecer’in yeniden halk kaynağına yöneldiği görülüyordu. Yazarın şiirli bir dille oyunlaştırdığı bu ünlü halk destanında, olay dizisinin iskeletini Köroğlu’nun duyarlı kişiliği ile ona destek olan yandaşlarının ve halkın ahlaki değerleri oluşturur. Oyun iki bölümden ve altı tablodan oluşmuştur. Tabloların bir bölümü Köroğlu’nun yaşadığı Çamlıbel’de ve başka açık alanlarda, bir bölümü Bolu Beyi’nin konağında geçer.
Bu parçada Koçyiğit Köroğlu adlı tiyatro eseri ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Üslûbuna
B) Kaç bölümden oluştuğuna
C) Ne zaman sahnelendiğine
D) Yazarının kim olduğuna
E) Dünya edebiyatındaki
14. Yaşanmış ya da yaşanabilir olayların belli kişilerle konuya uygun bir dekor içinde, belli bir sahne düzeninde topluluk önünde canlandırma sanatına verilen genel addır. Bugün tiyatro, tiyatro eseri, oyun, piyes sözcükleri aynı anlamda kullanılmaktadır. Tiyatro, ele aldığı konunun işleniş tarzı ve müzik, edebiyat, dans vb. gibi sanat dallarından yararlanması bakımından pek çok sanat dalıyla ilişki kurar.
Bu parça aşağıdaki soruların hangisine karşılık söylenmiş olabilir?
A) Tiyatro nedir?
B) Tiyatronun toplumdaki yeri nedir?
C) Tiyatronun konusu nedir?
D) Tiyatronun tarihsel gelişimi nedir?
E) Tiyatronun diğer türlerden farkı nedir?
15. Aşağıdaki eserlerden hangisi farklı bir türde yazılmıştır?
A) Sarı Naciye
B) Canlı Maymun Lokantası
C) Nalınlar
D) Paydos
E) Cemile
16. Bir perdelik oyun veya kısa oyun, adından da anlaşıldığı üzere bir perdeden ibaret kısa dramatik eserdir. Temsil süresi, perde sayısının azlığından dolayı kısadır. Bunlar XIX. yüzyıl sonundan önce müstakil bir tür olarak pek azdır. XIX. yüzyıl sonuna doğru küçük deneme tiyatrolarının sayılarının artması, şekil olarak bir perdelik oyunların gelişmesini sağlamış ve bu tür gelişip yaygınlaşmıştır. Şimdiki kullanılışında genellikle iki veya üçü bir arada oynanmaktadır.
Bu parçadan hareketle bir perdelik oyunlarla ilgili aşağıda verilenlerden hangisine ulaşılamaz?
A) Günümüzde tek tek sahnelenmediğine
B) Genellikle komedi tarzında yazıldığına
C) Bir tür olarak adını XIX. yüzyılın sonunda aldığına
D) XIX. yüzyılın sonlarında yaygınlaştığına
E) Bu türdeki oyunların dramatik eser özelliği taşıdığına
17. Ben de muayene odasının ve nice muayene odalarının önünde senelerce bekledim. Benim yanımda büyüğüm de yoktu. Yalnız başıma demir parmaklıklı kapıdan içeriye girerdim, dokuzuncu hariciye koğuşuna doğru ağaçların bile sıhhatine imrenerek yürürdüm, camlı kapıların garip bir beyazlıkla gözlerime vuran ve içimde korku ile karışarak yuvarlanan parıltıları arasında o dehlize girerdim ve yalnız başıma bir köşeye ilişirdim, kımıldamazdım, susardım, beklerdim, korkudan büzülürdüm, rengimin uçtuğunu hissederdim.
Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Anlatılan kişinin ruhsal durumu ile davranışları uyumludur.
B) Mekânın özellikleri, kahramanın psikolojisinde etkilidir.
C) Bütün duyulara yönelik ayrıntılara yer verilmiştir.
D) Anlatımda kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır.
E) Anlatımda olaylar devinim hâlinde verilmiştir.
18. Cumhuriyet Dönemi yazarlarından olan sanatçı, Türk edebiyatında roman yazarlığı ile tanınmıştır. Postmodern anlayışın önemli isimlerinden biri olup eserlerinde Doğu ve Batı’yı, tarihi, kendi aile yaşantısını, İstanbul’u vs. anlatmıştır. Nobel Edebiyat Ödülü’nü de alan sanatçı, romancılığı bir biçim sorunu olarak görmüş ve bu doğrultuda eserler vermiştir.
Aşağıdakilerden hangisi parçada tanıtılan sanatçının eserlerinden biri değildir?
A) Kar
B) Kafamda Bir Tuhaflık
C) Cevdet Bey ve Oğulları
D) Kara Kitap
E) Tutunamayanlar
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işaretinin kullanım amacı diğerlerinden farklıdır?
A) Yaşar Kemal “Yılanı Öldürseler”de sadece insanın insanla çatışmasını değil daha önemlisi kendi kendisiyle çatışmasını anlatmıştır.
B) Pınar Kür’ün romanındaki Selim, sınıf değiştirmenin tek yolunu şöyle açıklar: “Çevreni aşmakla başlayacaksın işe.”
C) Adalet Ağaoğlu, “Fikrimin İnce Gülü”nde kurtuluşu Almanya’da arayan binlerce Bayram’dan birini anlatmıştır.
D) “Al Gözüm Seyreyle Salih”; karmaşıklığın, çelişkilerin, ilişkilerin, çatışmaların ve içinde insan gerçeğinin araştırıldığı bir romandır.
E) Rıfat Ilgaz, “Sarı Yazma”da otobiyografik bir romanla okurun karşısına çıkmıştır.
20. Bazı romanlarda çekirdek ya da ana olay, belli bir sonuca bağlanmadan kesilir. Ana düğüm çözülmez, çatışmalar bir sonuca ulaşmaz, sonuç bir belirsizlik içinde kalır. Bununla çoğu zaman romancı, romanın sonunu okuyucunun getirmesini ister. Yazar, olayların okuyucu tarafından bir sona götürülmesini, nasıl isteniyorsa ve nasıl uygun görülüyorsa öyle tamamlanmasını ister. Yani —
Aşağıdakilerden hangisi düşüncenin akışına göre bu parçanın sonuna getirilemez?
A) romancı romanın yazılış sürecine okuyucuyu dâhil etmek ister.
B) yazar okuyucunun üretici bir konumda etkin bir rol almasını ister.
C) romancı her şeyi hazır olarak okuyucuya vermek istemez.
D) yazar yaratıcı okur yerine verilenleri hazır alan okuru benimser.
E) romancı romanı okuyucuya tamamlatarak onu metne çekmek ister.
edebiyatsultani.com
CEVAPLAR: 1.E, 2.E, 3.C, 4.D, 5.A, 6.D, 7.A, 8.C, 9.D, 10.A, 11.A, 12.E, 13.E, 14.A, 15.E, 16.B, 17.C, 18.E, 19.B, 20.D
12.sinif-turk-dili-ve-edebiyati-2.donem-2.yazili-soruları-a-grubu indir.
